Προτάσεις για αναβάθμιση της Χαλέπας

Ιδέες και προτάσεις για ουσιαστική αναβάθμιση και ανάδειξη του ιστορικού χαρακτήρα της περιοχής της Χαλέπας, καταθέτει ο Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος “ΚΥΤΤΑΡΟ”, μέσα από ένα εκτενές και αναλυτικό κείμενο που έδωσε χθες στη δημοσιότητα.

Μεταξύ άλλων προτείνεται η αξιοποίηση των πολλών εγκαταλλελειμένων ιστορικών κτιρίων, η δημιουργία νέων περιπατητικών διαδρομών, η ανάδειξη του παραλιακού μετώπου και η ενεργειακή αναβάθμιση σχολικών μονάδων. Ιδέες υλοποιήσιμες που αν γινόντουσαν πράξη αναμφίβολα θα βελτίωναν κατακόρυφα την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Σύμφωνα με το “Κύτταρο”, οι προτάσεις αυτές αποτελούν «αντικείμενο επιστημονικής προσέγγισης από εθελοντές του Συλλόγου με τις απαραίτητες γνώσεις και εξειδίκευση και στην τελική τους μορφή συμπεριλαμβάνουν τις παρατηρήσεις που προήλθαν από τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε στις Συνελεύσεις του Συλλόγου». Στην ομάδα Εργασίας συμμετείχαν οι: Αποστολάκη Ειρήνη, Παπαδάκη Αφροδίτη, Βεργεράκης Λευτέρης (Αρχιτέκτονες Μηχανικοί), Σκούληκα Ευαγγελία (Πολιτικός Μηχανικός), Αρχοντάκη Μαρία (ΤΕ Πολιτικός Μηχανικός), Καζάσης Φώτης (Ηλεκτρονικός Μηχανικός).

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Αναλυτικά το κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα το Κύτταρο έχει ως εξής:

Ο Πολιτιστικός και Αθλητικός Σύλλογος «Κύτταρο Χαλέπας», στο πλαίσιο του καταστατικού του, επεξεργάστηκε μια σειρά προτάσεων που αφορούν στην ανάδειξη της ευρύτερης γειτονιάς της Χαλέπας. Οι προτάσεις αυτές αποτελούν αντικείμενο επιστημονικής προσέγγισης από εθελοντές του Συλλόγου με τις απαραίτητες γνώσεις και εξειδίκευση και στην τελική τους μορφή συμπεριλαμβάνουν τις παρατηρήσεις που προήλθαν από τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε στις Συνελεύσεις του Συλλόγου.

Αποτελεί κοινή πεποίθηση όλων των εμπλεκομένων ότι οι προτάσεις αυτές, οι οποίες ενσωματώνουν το όραμα του Συλλόγου για την γειτονιά, μπορούν να υλοποιηθούν στο κοντινό μέλλον και θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη στον προγραμματισμό της νέας Δημοτικής Αρχής. Συγκεκριμένα, οι παρακάτω προτάσεις μπορούν να ενταχθούν σε ένα τεχνικό προγραμματισμό διετίας με σχεδιασμό των τεχνικών υπηρεσιών, την στήριξη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Κρήτης αλλά και με το εργαλείο των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών.

Σε κάθε περίπτωση, η καθημερινή ποιότητα ζωής στην περιοχή της Χαλέπας μπορεί να βελτιωθεί με μικρές σημειακές παρεμβάσεις προσβασιμότητας και κυκλοφοριακών ρυθμίσεων σε συγκεκριμένες περιοχές που μπορούν να υποδείξουν οι κάτοικοί της.

Σημεία που χαρακτηρίζουν έντονα και καθοριστικά την περιοχή της Χαλέπας και παράλληλες προτάσεις:

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

Η Χαλέπα πρώτη φορά αναφέρεται ονομαστικά ως ιδιαίτερος οικισμός το 1842. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται ‘’ ΧΑΛΕΠΑ’’ στο Δήμο Ακρωτηρίου με 1117 Χριστιανούς και 452 Τούρκους κατοίκους. Το 1900 αναφέρεται ως προάστιο του Δήμου Χανίων με 3085 κατοίκους ενώ τον Οκτώβριο του 1878 υπογράφεται η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΗΣ ΧΑΛΕΠΑΣ που παραχωρεί αρκετά προνόμια στους Χριστιανούς. Το 1920 έχει ενσωματωθεί στην πόλη των Χανίων και δεν αναφέρεται πια ονομαστικά ως ιδιαίτερος οικισμός.

Η Χαλέπα λόγω του κλίματος και του φυσικού περιβάλλοντος εξελίχθηκε στο κατ’ εξοχήν προάστιο των Χανίων όπου κατοικούσαν μερικοί από τους πρόξενους , τους έμπορους και τους εξαγωγείς άλλα και τους επιφανείς Τούρκους και Αιγυπτίους. Τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου η Χαλέπα ήταν το πολιτικό κέντρο της Κρήτης. Εδώ βρισκόταν τα προξενεία των τεσσάρων «Προστάτιδων Δυνάμεων» το αρχηγείο των Διεθνών στρατευμάτων, λέσχες διεθνείς, το ανάκτορο του Ύπατου Αρμοστή και η κατοικία του Ελευθέριου Βενιζέλου.

H περιοχή της Χαλέπας με την προνομιακή της θέση διατηρεί ακόμη αρκετά στοιχεία των αρχών του προηγούμενου αιώνα και χαρακτηρίζεται από σημαντικά ιστορικά νεοκλασικά κτίρια, ελεύθερους χώρους και πράσινο. Η ύπαρξη αυτών των χαρακτηριστικών αποτελεί σοβαρότατο λόγο για την προστασία και την ανάδειξη της περιοχής σε πολιτιστικό και ιστορικό σύνολο.

Υπάρχει πολύ αξιόλογο και μοναδικό δίκτυο κηρυγμένων διατηρητέων κτιρίων όπου ανήκουν δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, επισκέψιμα και πρόσφατα ανακαινισμένα, όπως η οικία Ελευθερίου Βενιζέλου, το παράπλευρο κτήριο έδρα του Ιδρύματος Μελετών και Ερευνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», η Αγία Μαγδαληνή, η Γαλλική Σχολή αλλά και τα κτίρια της περιοχής των Ταμπακαριών και πολλά άλλα. Κατασκευάζεται το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης και έτσι η γειτονιά συνδέεται πλέον άμεσα με τον αρχαιολογικό χώρο της Παλιάς Πόλης.

Η Χαλέπα έχει κρατήσει σχεδόν ανέπαφη την ιστορική παρακαταθήκη πολλών χρόνων. Η ατμόσφαιρά της έχει προσελκύσει διανοούμενους, φιλόσοφους, ποιητές και καλλιτέχνες διαφορετικής προέλευσης και έχει όλες τις προϋποθέσεις να μετουσιωθεί σε ιστορικό κέντρο πολιτισμού.

Στην προσπάθεια διατήρησης και ανάδειξης των ιστορικών και αισθητικών παραμέτρων αυτής της «εικόνας» αλλά και με τον εμπλουτισμό της σύγχρονης ανάπτυξης της περιοχής της Χαλέπας, προτείνεται :

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

• Να ολοκληρωθεί η διαδικασία που ξεκίνησε μετά από πρόταση του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Κρήτης και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Χανίων, για την Ανάδειξη και Προστασία του Παραδοσιακού Αρχιτεκτονικού Συνόλου της Χαλέπας ώστε να κηρυχθεί το ιστορικό κέντρο «Προστατευόμενο Παραδοσιακό Αρχιτεκτονικό Σύνολο» θέτοντας ως στόχους την ανάδειξη της ιστορικότητας της περιοχής, την αισθητική βελτίωση των παρεμβάσεων και την αξιοποίηση του ιστορικού κτιριακού πλούτου. Διαμέσου μιας ουσιαστικής ρύθμισης της δόμησης και με καθορισμό ειδικών περιορισμών μπορεί να διατηρηθεί μια συνοικία με πολεοδομικούς δεσμούς και ιστορική συνέχεια.

• Να υποστηριχθεί η πρόταση του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Κρήτης για την κήρυξη στην περιοχή 108 κτηρίων ως διατηρητέα τα οποία συμπληρώνουν τα ήδη 28 κηρυγμένα και ενισχύουν την προσπάθεια διατήρησης και ανάγνωσης της φυσιογνωμίας της. Τα κτήρια αυτά εντάσσονται στους αρχικούς πυρήνες της γειτονιάς, τονίζουν τα ‘’μέτωπα’’ των αξόνων που καθόρισαν την ιστορική εξέλιξή της και δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για μελλοντική της ανάπλαση.

• Η βίλλα Σβαρτς ( που σήμερα είναι ερειπωμένη) όπως και άλλα δημόσια διατηρητέα στην περιοχή κτίρια θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημεία μελέτης αρχιτεκτονικών διαγωνισμών ως κτήρια αλλά και ως δημόσιοι τόποι συνάντησης και πρασίνου.

• Η πρόσφατα κηρυγμένη περιοχή των Ταμπακαριών μπορεί να συνδεθεί με την παραλία του Κουμ Καπί και παραπέρα με τον κόλπο της Αγίας Κυριακής με παραθαλάσσια περιπατητική ή και ποδηλατική διαδρομή, ενισχύοντας και διευκολύνοντας την επισκεψιμότητα της γειτονιάς, των μνημείων και του νέου αρχαιολογικού μουσείου.

• Να αξιοποιηθεί η πρόταση του ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Κρήτης «Πάμε μια βόλτα στην Χαλέπα». Η προτεινόμενη διαδρομή ακολουθεί κυρίως το ιστορικό κέντρο της Χαλέπας και έχει ως αφετηρία τα «Μπάνια», κινείται στο πρώτο τμήμα της μέχρι το «Μεϊντάνι» δια μέσω της οδού Μανούσου Κουνδούρου και η περιπατητική διαδρομή ουσιαστικά αρχίζει από το «Μεϊντάνι», την πρωτεύουσα της Χαλέπας τον 19^ο αιώνα και συνεχίζεται προς την Ευαγγελίστρια, την Πλατεία Έλενας Βενιζέλου, την Πλατεία Καγιαλέ και διαμέσου των οδών Χαιρέτη και Δαγκλή κινείται προς τα σχολεία και το χώρο του νέου Μουσείου. Τέλος ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο της Χαλέπας τελειώνει στα Μπάνια. Τα κτήρια- μνημεία μπορούν να σημαίνονται επιτόπου με πινακίδες, οι οποίες θα αναφέρουν ιστορικά στοιχεία και θα απεικονίζουν το καθένα σε παλιότερες εποχές. Η σήμανση αυτή αν συνοδευτεί με μικρής κλίμακας αναπλάσεις (πεζοδρομήσεις, διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, φυτεύσεις, φωτισμό κλπ) θα αποτελέσει σημαντική παρέμβαση για την διατήρηση της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

2. Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ

Η Χαλέπα αποτελεί ζωντανή και εξελισσόμενη περιοχή κατοικίας που υποστηρίζεται από δίκτυο εκπαιδευτικών κτιρίων, ήπιας εμπορικής χρήσης και πλαισιώνεται από χώρους πρασίνου και πάρκα.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

• Με βάση το εγκεκριμένο Σχέδιο Πόλης υπάρχει στο ΟΤ 1119 έκταση 12 στρ. (με τον χαρακτηρισμό αθλητικό κέντρο). Η διαδικασία απαλλοτρίωσης της έκτασης έχει ήδη ξεκινήσει και με την ολοκλήρωσή της ο Δήμος μπορεί αν προχωρήσει στην δημιουργία ενός πάρκου που θα αποτελέσει χώρο συγκέντρωσης, ψυχαγωγίας και πολιτιστικών-αθλητικών δραστηριοτήτων για όλη την γειτονιά της Χαλέπας (αθλοχώρος γειτονιάς). Ουσιαστικά δημιουργείται έτσι ένας μεγάλος χώρος «πνοής» για την περιοχή, χωροθετημένος σε κεντροβαρή θέση μέσα στο αστικό περιβάλλον, με ταυτόχρονη γειτνίαση τόσο με χώρους πολιτισμού (Πολιτιστικό κέντρο Ευαγγελιστρίας) όσο και με εκπαιδευτικούς χώρους (10ο Δημοτικό, 9ο Δημοτικό, ΤΕΙ Κρήτης κτλ.). Η άμεση πρόσβασή του από την υφιστάμενη δημοτική οδό με εξασφάλιση θέσεων στάθμευσης στο απέναντι Ο.Τ. 1120, καθιστούν ευκολότερη την προσβασιμότητα σε αυτό από άτομα όλων των ηλικιών, σε συνδυασμό με το φυσικό ανάγλυφό του, ούτως ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή εκμετάλλευση στην πολύ όμορφη θέα. Οι προθέσεις της ομάδας μηχανικών ως προς τον σχεδιασμό και την διαμόρφωση χώρων γίνεται με γνώμονα την μέγιστη εκμετάλλευση του φυσικού ανάγλυφου σε συνδυασμό με την οπτική άνεση – θέα που προσφέρει για την δημιουργία ενός «θεματικού πάρκου» (π.χ. βοτανικής, ιστορίας , κ.α.) σε συνδυασμό με ήπιες αθλητικές εγκαταστάσεις έτσι ώστε να αποτελεί «πόλο έλξης» – «τοπόσημο» για την περιοχή. Ο παράγοντας αυτός θα αποφέρει μεγάλη ανάπτυξη και για τις επιχειρήσεις που υπάρχουν στην γύρω περιοχή. Ο ταυτόχρονος σχεδιασμός πάρκου και αθλοπαιδιών θα καταστήσει τον χώρο επισκέψιμο από όλες της ηλικιακές ομάδες της περιοχής είτε για αθλητισμό, είτε για να ξεκούραση ή ακόμα και διεύρυνση των γνώσεων μέσα σε ένα «θεματικό πάρκο». Ενδεικτικά μπορούν να χωροθετηθούν:

• χώρος παιχνιδιού για μικρές ηλικιακές ομάδες (1-6 ετών)

• χώρος παιχνιδιού για μεγαλύτερες ομάδες (6-12)

• περιοχή υπαίθριων αθλητικών δραστηριοτήτων για ενήλικες

• skate park

• γήπεδο ποδοσφαίρου

• γήπεδο τένις

• γήπεδο μπάσκετ / βόλεϊ

• υπαίθριος χώρος εκδηλώσεων (με κερκίδες 150 ατόμων)

• διάδρομοι κίνησης (εσωτερικός πεζόδρομος, ποδηλατόδρoμος και διαδρομή jogging )

• βοηθητικοί κλειστοί χώροι (wc, αποθήκη)

• ελεύθεροι χώροι πρασίνου (40% του συνόλου)

Οι παραπάνω χρήσεις είναι ενδεικτικές, όμως είναι φανερό ότι ο δημόσιος αυτός χώρος μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πλήρες αθλητικό και ψυχαγωγικό κέντρο γειτονιάς .

3. ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το αστικό τοπίο της γειτονιάς πλαισιώνεται από το θαλάσσιο μέτωπο , τις ”πράσινες διαδρομές” των ρεμάτων της Χαλέπας και του Αγ. Παντελεήμονα και τις σημειακές αλλά όχι αμελητέες πράσινες επιφάνειες των πάρκων (Αγ. Μαγδαληνή, νησίδες στο πάρκο της Ευαγγελίστριας ) και των αυλών των δημόσιων διατηρητέων κτιρίων.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

• Οι διαδρομές των ρεμάτων μπορούν να αξιοποιηθούν μετά από τον καθαρισμό τους και τον σχεδιασμό σημείων σύνδεσης και πρόσβασης με τον αστικό ιστό. Δημιουργούνται έτσι νέοι άξονες περιπάτου ή και κίνησης ποδηλάτου που συνδέουν περιοχές της Χαλέπας με την υπόλοιπη πόλη.

• Οι αυλές των διατηρητέων κτιρίων μπορούν να ανοίξουν προς το κοινό με ήπιες παρεμβάσεις ακόμα και αν δεν είναι άμεσα δυνατή η άμεση αποκατάσταση του κτιρίου.

4. ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Στη γειτονιά λειτουργούν αρκετές σχολικές μονάδες όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Οι μονάδες αυτές πρέπει και μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπα επιδεικτικά έργα εφαρμογών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Η συγκεκριμένη πρόταση έχει διττό χαρακτήρα, καθώς από τη μία βελτιώνει τις συνθήκες στις οποίες δουλεύουν οι μαθητές και από την άλλη βελτιώνει την ενεργειακή απόδοση των μονάδων. Παράλληλα δημιουργεί πρόσθετη αξία, γιατί επιτυγχάνει την ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής κοινότητας και του μαθητικού πληθυσμού για τη σπουδαιότητα της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο και της Ευρώπης 2020.

Σε ευρωπαϊκές χώρες τα πράσινα σχολεία έχουν εξελιχθεί σε κίνημα γονέων που ζητούν όχι μόνο να κατασκευάζονται παντού, αλλά και να εμφυσήσουν στα παιδιά τους μια οικολογική αντίληψη για τη ζωή. Στην Ελλάδα, το μνημόνιο και ο περιορισμός των δημοσίων δαπανών επιβάλλουν πλέον την κατασκευή τέτοιων πράσινων σχολείων, αφού καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια, παράγουν και πουλούν ηλεκτρικό ρεύμα, είναι περισσότερο φιλικά σε μαθητές και εκπαιδευτικούς και φιλοδοξούν υλοποιώντας τις εξαγγελίες περί Νέου και Ανοιχτού Σχολείου να εξελιχθούν και σε πολυχώρους εκδηλώσεων της τοπικής κοινωνίας.

Πράσινη γίνεται μια σχολική μονάδα όταν διαθέτει προστατευμένο κέλυφος (θερμομόνωση με διπλά τζάμια, κουφώματα, εκμεταλλεύεται το ηλιακό φως, διαθέτει ηλιοπροστασία με σκιασμό των ανοιγμάτων, πέργκολες και φυτεμένα δώματα), παθητικά ηλιακά συστήματα (νότια ανοίγματα, ηλιακούς τοίχους, θερμοκήπια, αίθρια), παθητικό δροσισμό (φυσικό διαμπερή αερισμό, «ηλιακές καμινάδες», ανεμιστήρες οροφής, εξατμιστικό δροσισμό). Οι αυλές και οι αίθριοι χώροι της μονάδας λαμβάνουν υπόψη όλες τις παραμέτρους άνεσης, αλλά και τα ειδικά μορφολογικά και κλιματολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής και ανά περίπτωση χρησιμοποιούνται κατακόρυφα και κεκλιμένα στοιχεία σκίασης (πετάσματα, θάμνοι, δέντρα και πέργκολες, επιφάνειες τρεχούμενου νερού, π.χ. μικροί καταρράκτες, ρυάκια, λιμνούλες και σιντριβάνια), ανοιχτά χρώματα που αποτρέπουν την υπερθέρμανση των επιφανειών, επικάλυψη με βλάστηση που εμποδίζει τις ανακλάσεις και βοηθά στον δροσισμό, φυλλοβόλα δένδρα για σκιά το καλοκαίρι-ήλιο τον χειμώνα, αειθαλή δένδρα όταν χρειάζεται να δημιουργηθεί φράγμα ήχου. Ακόμη, τοποθετούνται συγκεκριμένα συστήματα ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού με βαλβίδες ball (για τον έλεγχο της κατανάλωσης ύδατος), δεξαμενές για συλλογή όμβριων υδάτων, κεντρική εγκατάσταση ελέγχου για τα φώτα, πυρανίχνευση και συστήματα αντιστάθμισης θέρμανσης.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

• Για κάθε σχολική μονάδα να πραγματοποιηθεί έλεγχος του φακέλου οικοδομικής άδειας και άμεση νομιμοποίηση, με χρήση του σχετικού νόμου περί αυθαιρέτων σε δημόσια κτίρια, τυχόν πρόσθετων κατασκευών και υποδομών που λειτουργούν στην μονάδα αυτή. Η συγκεκριμένη πρόταση τίθεται επιτακτικά δεδομένου ότι η οποιαδήποτε χρηματοδότηση των επιδεικτικών έργων προϋποθέτουν την ύπαρξη των σχετικών φακέλων.

• Για κάθε σχολική μονάδα να προετοιμαστεί φάκελος έργου που να περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστο την μελέτη ενεργειακής αναβάθμισης της μονάδας, το ενεργειακό πιστοποιητικό και ψηφιακές αποτυπώσεις των κατόψεων της μονάδας και του τοπογραφικού του οικοπέδου.

• Οι σχολικές μονάδες του 9ου και 10ου ΔΣ έχουν ήδη εγκριθεί προς χρηματοδότηση σε αντίστοιχα έργα του ΕΣΠΑ 2007-2013 υπό την ευθύνη του ΟΣΚ. Χρονικά γίνεται φανερό ότι η ένταξη των συγκεκριμένων έργων και η υλοποίησή τους στο συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πλαίσιο καθίσταται όλο και δυσκολότερη. Προτείνεται η άμεση διεκδίκηση της ένταξης των συγκεκριμένων έργων ή η ένταξη τους σε άλλο (υφιστάμενο ή υπό διαμόρφωση) χρηματοδοτικό πλαίσιο. Νέα χρηματοδοτικά πλαίσια αποτελούν το ΠΕΠ 2014-2020, Άξονας για την Βιώσιμη Ανάπτυξη με Αναβάθμιση του Περιβάλλοντος και Αντιμετώπιση των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής στην Κρήτη, καθώς επίσης και ο σχετικός Άξονας προτεραιότητας στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΣΕΣ 2014-2020.

5. ΑΝΑΦΟΡΕΣ – ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

• Ομάδα ενοποίησης ανοιχτών και πράσινων χώρων ΤΕΕ/ΤΔΚ – Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Χανίων, Δίκτυο ενοποίησης ανοικτών και πράσινων χώρων Πόλης Χανίων

• Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αριθμ. 4843/1.2.2008 απόφασης του Υφυπουργού Πολιτισμού με θέμα «Έγκριση Οργανωτικού πλαισίου προγραμμάτων Άθλησης για Όλους» (ΦΕΚ 211/Β/11.2.2008)

• Προδιαγραφές γηπέδων

• Δομική Σύνθεση Οικισμού

• Πινακίδες Πράξεων Εφαρμογής Σχεδίου Πόλης

• Σχέδιο Π.Δ. «Ανάδειξη και Προστασία του Παραδοσιακού Αρχιτεκτονικού Συνόλου της Χαλέπας Χανίων’’, ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Κρήτης

• Πρόταση ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Κρήτης ΜΕ Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς «Ένας Χανιώτικος θεματικός περίπατος στην ιστορική πάνω γειτονιά της Χαλέπας», στην εκδήλωση της ΝΑΧ «Κρήτη 2005 Γη και Πολιτισμός»

• Μελέτη ΤΕΕ Τμήματος Δυτικής Κρήτης «Καταγραφή Αξιόλογων Κτηρίων στην εκτός των τειχών Πόλη των Χανίων» Χανιά 2010

• ΦΕΚ 280Δ/1994, 285Δ/2004, 558Δ/1988, 620Δ/1992, 1159Δ/1993