Στα πλαίσια του Ο∆ΗΓΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, όπου δαπανώνται περί τα 200 δις € ετησίως εξέχουσα θέση έχουν και οι δαπάνες για την Ανάκαµψη και Ανθεκτικότητα. Πρόκειται για ένα µηχανισµό που έχει αποδώσει σηµαντικούς καρπούς στη χώρα µας, ελάχιστη υποστήριξη στον οικονοµικό γκρεµό που µας οδήγησε η πανδηµία και στη συνέχεια ο πόλεµος στη γειτονιά µας. Θεωρούµε ότι είναι ένας ανθεκτικός µηχανισµός που πρέπει να γνωστοποιηθεί στο σύνολο των οικονοµούντων ατόµων της χώρας, ώστε να µεγιστοποιηθούν τα συµφέροντά µας. Το σλόγκαν «Μάθε και Επένδυσε» έχει ιδιαίτερη αξία στην προκειµένη περίπτωση.
Ο Μηχανισµός Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) είναι ένα πρόγραµµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποσκοπεί στην ενίσχυση των οικονοµιών των κρατών-µελών µετά την πανδηµία του COVID-19. Αποτελεί τον πυρήνα του σχεδίου «NextGenerationEU», ενός συνολικού πακέτου χρηµατοδότησης ύψους 750 δισεκατοµµυρίων ευρώ.
Στόχοι του ΜΑΑ:
1. Ανάκαµψη των οικονοµιών των κρατών-µελών από τις επιπτώσεις της πανδηµίας.
2. Ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της βιωσιµότητας των οικονοµιών για µελλοντικές κρίσεις.
3. Πράσινη και ψηφιακή µετάβαση – στήριξη επενδύσεων που προωθούν την πράσινη ανάπτυξη και την ψηφιοποίηση.
4. ∆ιαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις για τον εκσυγχρονισµό του δηµόσιου τοµέα, της υγείας, της εκπαίδευσης και άλλων κρίσιµων τοµέων.
Χρηµατοδότηση:
• Το συνολικό ποσό του ΜΑΑ ανέρχεται σε 672,5 δισ. ευρώ (312,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ σε δάνεια).
• Τα κράτη-µέλη υποβάλλουν Εθνικά Σχέδια Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (ΕΣΑΑ), περιγράφοντας τις µεταρρυθµίσεις και επενδύσεις που θα χρηµατοδοτηθούν από τον µηχανισµό.
Κύριοι Πυλώνες:
1. Πράσινη µετάβαση (37% των κονδυλίων).
2. Ψηφιακή µετάβαση (20% των κονδυλίων).
3. Κοινωνική και οικονοµική συνοχή.
4. Ιδιωτικές επενδύσεις και καινοτοµία.
5. Θέσεις εργασίας και εκπαίδευση.
Ο Μηχανισµός Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (MAA) αποτελεί ένα προσωρινό µέσο που βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, που είναι το σχέδιο της ΕΕ για να βγει ισχυρότερη και ανθεκτικότερη από την τρέχουσα κρίση .
Μέσω του µηχανισµού, η Επιτροπή συγκεντρώνει κεφάλαια δανειζόµενη από τις κεφαλαιαγορές (έκδοση οµολόγων εξ ονόµατος της ΕΕ). Στη συνέχεια, τα κεφάλαια αυτά είναι στη διάθεση των κρατών µελών, προκειµένου να υλοποιήσουν φιλόδοξες µεταρρυθµίσεις και επενδύσεις οποίες:
• κάνουν τις οικονοµίες και τις κοινωνίες τους περισσότερο βιώσιµες, ανθεκτικές και προετοιµασµένες για την πράσινη και την ψηφιακή µετάβαση, σύµφωνα µε τις προτεραιότητες της ΕΕ·
• αντιµετωπίζουν τις προκλήσεις που προσδιορίζονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαµήνου για τον συντονισµό της οικονοµικής και κοινωνικής πολιτικής.
Ο ΜΑΑ διαθέτει καίρια σηµασία για την εφαρµογή του σχεδίου REPowerEU, της αντίδρασης της Επιτροπής στις κοινωνικοοικονοµικές δυσχέρειες και στις διαταραχές της παγκόσµιας αγοράς ενέργειας που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πώς λειτουργεί ο µηχανισµός ανάκαµψης και ανθεκτικότητας;
Ο µηχανισµός τέθηκε σε ισχύ στις 19 Φεβρουαρίου 2021. Χρηµατοδοτεί µεταρρυθµίσεις και επενδύσεις στα κράτη µέλη της ΕΕ που έγιναν από την έναρξη της πανδηµίας τον Φεβρουάριο του 2020 έως τις 31 ∆εκεµβρίου 2026. Οι χώρες µπορούν να λάβουν χρηµατοδότηση έως ένα ανώτατο ποσό που έχει συµφωνηθεί προηγουµένως.
Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει συνολική χρηµατοδότηση ύψους 35,9 δισ. ευρώ από τον Μηχανισµό Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκ των οποίων 18,2 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 17,7 δισ. ευρώ δάνεια.
Μέχρι σήµερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει και εκταµιεύσει τα εξής ποσά προς την Ελλάδα:
Πρώτη πληρωµή: 3,56 δισ. ευρώ (1,72 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,84 δισ. ευρώ σε δάνεια).
∆εύτερη πληρωµή: 3,56 δισ. ευρώ (1,72 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,84 δισ. ευρώ σε δάνεια).
Τρίτη πληρωµή: 1,72 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις.
Τέταρτη πληρωµή: 998,6 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις.
Συνολικά, η Ελλάδα έχει λάβει περίπου 9,84 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 3,68 δισ. ευρώ σε δάνεια, δηλαδή συνολικά 13,52 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, η Ελλάδα υπέβαλε το πέµπτο αίτηµα εκταµίευσης για επιχορηγήσεις και δάνεια ύψους 3,1 δισ. ευρώ, το οποίο βρίσκεται υπό αξιολόγηση.
Η χρηµατοδότηση αυτή υποστηρίζει την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», το οποίο περιλαµβάνει 106 επενδύσεις και 68 µεταρρυθµίσεις, κατανεµηµένες σε 4 πυλώνες, µε στόχο την ενίσχυση της οικονοµίας, της κοινωνίας και των θεσµών.
Τονίζουµε ιδιαίτερα ότι ο µηχανισµός ανάκαµψης και ανθεκτικότητας βασίζεται στις επιδόσεις. Αυτό σηµαίνει ότι η Επιτροπή καταβάλλει τα ποσά σε κάθε χώρα µόνο όταν έχουν επιτευχθεί τα συµφωνηθέντα ορόσηµα και οι στόχοι για την ολοκλήρωση των µεταρρυθµίσεων και των επενδύσεων που περιλαµβάνονται στο σχέδιό της.
Στο οικείο κεφάλαιο του Ο∆ΗΓΟΥ αναλύονται οι προϋποθέσεις που θέτει ένα ευρύ θεσµικό πλαίσιο για να εισρεύσουν πόροι στην εθνική οικονοµία µας. Ο Ο∆ΗΓΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. θα τεθεί σε κυκλοφορία εντός του Φεβρουαρίου ευθύς µετά τη δηµοσίευσή του στην Επίσηµη Εφηµερίδα της Ε.Ε.
