Η Ελλάδα είναι η χώρα που εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό καπνιστριών παγκοσμίως (34,7% το 2012), σύμφωνα με μια διεθνή έρευνα του αμερικανικού Ινστιτούτου Μέτρησης και Αξιολόγησης της Υγείας (IHME) που καταγράφει τις διεθνείς καπνιστικές τάσεις.
Επίσης στην Ελλάδα και σε μερικές ακόμα ευρωπαϊκές χώρες, όπως στη Βουλγαρία και στην Αυστρία, εμφανίζεται σημαντική αύξηση των καπνιστών, ανδρών και γυναικών, κατά την τελευταία 30ετία.
Η βασική διαπίστωση της έκθεσης είναι ότι λόγω της διαρκούς αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, παρατηρείται μεν αισθητή μείωση στο ποσοστό των ανθρώπων που καπνίζουν καθημερινά, όμως αυξάνεται ο απόλυτος αριθμός των καπνιστών και ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλώνονται.
Τα τσιγάρα που καπνίζονται καθημερινά παγκοσμίως ξεπέρασαν τα έξι τρισεκατομμύρια. Σε 75 χώρες οι καπνιστές καπνίζουν κάθε μέρα πάνω από 20 τσιγάρα.
Η έρευνα, που έγινε με επικεφαλής την ελληνικής καταγωγής καθηγήτρια Εμανουέλα Γακίδου, καλύπτει 187 χώρες για την περίοδο 1980 – 2012.
Τα χρόνια αυτά σε παγκόσμιο επίπεδο το ποσοστό των καπνιστών και των καπνιστριών μειώθηκε κατά 25% και 42% αντίστοιχα, όμως ο απόλυτος αριθμός των καθημερινών καπνιστών και των καπνιστριών αυξήθηκε κατά 41% και 7% αντίστοιχα.
Έτσι, ενώ το 1980 κάπνιζαν το 41% των ανδρών και το 10,6% των γυναικών του πλανήτη, το 2012 αυτά τα ποσοστά είχαν μειωθεί σε 31% και 6,2% αντίστοιχα. Επειδή όμως, στο μεταξύ, ο παγκόσμιος πληθυσμός εκτινάχθηκε, σε απόλυτους αριθμούς εμφανίζουν αισθητή αύξηση τόσο οι καπνιστές προσεγγίζοντας πλέον το ένα δισεκατομμύριο (από 721 εκατ. το 1980 σε 967 εκατ. το 2012), όσο και τα τσιγάρα (αυξήθηκε κατά 26% μεταξύ 1980 – 2012 ο αριθμός των τσιγάρων που κατανώλονται ετησίως).
Σε όλες τις χώρες οι άνδρες που καπνίζουν είναι περισσότεροι από τις γυναίκες καπνίστριες, με μόνη εξαίρεση τη Σουηδία. Σε πολλές χώρες το ποσοστό εκείνων που καπνίζουν κάθε μέρα, υπερβαίνει το 50% του ανδρικού πληθυσμού.
Μετά την Ελλάδα, τα μεγαλύτερα ποσοστά καπνιστριών υπάρχουν στη Βουλγαρία (31,5%), το Κιριμπάτι (31,3%), την Αυστρία (28,3%), τη Γαλλία (27,7%) και την ΠΓΔΜ (26,7%). Τα μικρότερα ποσοστά γυναικών καπνιστών έχουν η Ερυθραία και το Καμερούν (μόλις 0,6%).
Στους άνδρες το ρεκόρ καπνιστών κατέχει το μικρό κράτος Τιμόρ-Λέστε (61,1% του πληθυσμού) και ακολουθούν η Ινδονησία (57%), το Κιριμπάτι (54,4%) και η Αρμενία (51,7%), ενώ όγδοη στην παγκόσμια κατάταξη και πρώτη μεταξύ των ευρωπαϊκών και γενικότερα μεταξύ των ανεπτυγμένων χωρών είναι η Κύπρος (με ποσοστό καπνιστών το 48% του ανδρικού πληθυσμού).
Οι λιγότεροι άνδρες καπνιστές υπάρχουν στην Αντίγκουα & Μπαρμπούντα (5%), το Σάο Τομέ & Πριντσίπε (7%) και τη Νιγηρία (7,5%).
Μεταξύ 1980 – 2012 την μεγαλύτερη μείωση σε αριθμό καπνιστών εμφανίζουν η Ισλανδία, το Μεξικό και ο Καναδάς (από 3%), ενώ την μεγαλύτερη αύξηση η Λιθουανία (0,8%) και η Σερβία (0,6%).
Ως προς τον αριθμό τσιγάρων, την μεγαλύτερη μέση κατανάλωση ανά καπνιστή σε καθημερινή βάση εμφανίζουν η Μαυριτανία (41 τσιγάρα) και η Ερυθραία (38), ενώ την μικρότερη το Τσαντ, η Μπουρκίνα Φάσο και η Γουινέα (από ένα μόλις).
«Παρά την τρομερή πρόοδο που έχει γίνει στον έλεγχο του καπνίσματος, πολλά ακόμα μένει να γίνουν», δήλωσε ο συνυπεύθυνος της έρευνας, διευθυντής του Ινστιτούτου ΙΗΜΕ, δρ Κρίστοφερ Μάρεϊ.
Όπως είπε, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία, το κάπνισμα ευθύνεται για 5,7 εκατ. θανάτους ετησίως, χωρίς να υπολογίζονται οι συνέπειες για την υγεία από το παθητικό κάπνισμα.
