* Γιάννης Μηλιός, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας
* Στάμος Παπαστάμου, καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας
* Τάσος Παππάς, πολιτικός αρθρογράφος, υπεύθυνος σαββατιάτικου φύλλου εφημερίδας Συντακτών & αρχισυντάκτης ραδιοφωνικού σταθμού ΑΘΗΝΑ 9.84
* Γεράσιμος Προδρομίτης, αναπληρωτής καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας
Εκδόσεις ΠΕΔΙΟ
Σειρά: Πολιτικοί Διάλογοι
Παύλος Δ. Παπαχριστοφίλου, 2016
Αυτό, τούτο το γεγονός “Πρώτη φορά Αριστερά” είναι μία φράση που μέχρι τώρα εξέφρασε ελπίδα, προσμονή, χαρά και δικαίωση, συμπύκνωσε μελαγχολία, απογοήτευση, πικρία. Προσφέρθηκε με χαιρεκακία και σαρκασμό. Λειτούργησε ως συμβολικό ορόσημο κοινωνικής αλλαγής. Ενώ κάποιες φορές λοιδορήθηκε ως “το πιο σύντομο ανέκδοτο”.
Σε κάθε περίπτωση, όμως η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση πριν από έναν χρόνο συνιστά αδιαμφισβήτητα έναν σταθμό στη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία. Αποτελεί ταυτόχρονα ένα καίριο σημείο προβληματισμού για τα πολιτικά δρώμενα και συνάμα μια αφετηρία για ευρύτερη σημασιοδότηση και αξιολόγηση της ταυτότητας και της δράσης του πολιτικού προσωπικού, αλλά και της σκέψης και της συμπεριφοράς του λαού, του εκλογικού σώματος και των πολιτών. Γράφει, μεταξύ άλλων, στο εκδοτικό σημείωμα από τις επιστημονικές εκδόσεις “ΠΕΔΙΟ”, ο Παύλος Δ. Παπαχριστοφίλου, με τη μεγάλη εκδοτική συμβολή και πείρα για να μας φροντίζει (παλαιότερα) από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, να έχει παράγει πολύτιμες εκδόσεις για να συνεχίζει τα τελευταία χρόνια την προσφορά του, από τις επιστημονικές εκδόσεις “ΠΕΔΙΟ”.
Πάντως στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου, που είναι το άρθρο του Τάσου Παππά, εκφράζεται με ιδιαίτερα διεισδυτικό πνεύμα, όλη η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ και όλες οι επενέργειες σε Ελλάδα, Ευρώπη, κόσμο, του πολιτικού γεγονότος
Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ…
η διαδρομή, εκδιήγηση κρίσεων, θέσεων και εκτιμήσεων του Τάσου Παππά αντιμετωπίζονται από τους 4 κάτωθι υπότιτλους:
1) Αριστερά και εξουσία
2) Άνιση μάχη
3) Στον λάκκο με τα φίδια – Η διάσπαση
4) Αλλάζει η Ευρώπη;…
Παραθέτω ένα μικρό ενδεικτικό απόσπασμα γι’ αυτό το θέμα: “Αλλάζει η Ευρώπη;”:
…Αυτή η Ευρώπη, που έχει μετεξελιχθεί σε μηχανή τιμωρίας των αδύναμων, που σώζει τις τράπεζες με τα λεφτά των φορολογούμενων και αποψιλώνει το κοινωνικό κράτος, που υποκλίνεται στις αγορές… που προλεταριοποιεί βιαίως τη μεσαία τάξη και πληβειοποιεί τους εργαζομένους, μπορεί να αλλάξει χωρίς σύγκρουση με τις αιτίες που τη γέννησαν, χωρίς σύγκρουση με τις δυνάμεις που την ελέγχουν.
Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι λουφάζοντας ή επιλέγοντας τον δρόμο των ετεροβαρών συμβιβασμών επειδή ο αντίπαλος μοιάζει ανίκητος, το μόνο που μπορείς να εξασφαλίσεις είναι ένα αναξιοπρεπές παρόν που θα σε οδηγήσει σ’ ένα ανάπηρο μέλλον. Με τα λόγια του μεγάλου Γερμανού διανοητή, του Μαξ Βέμπερ: «Δεν θα μπορούσαμε να πετύχουμε το εφικτό, αν δεν επιδιώκαμε πάντοτε το ανέφικτο».
4 ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΒΑΘΙΑΣ ΚΡΙΣΗΣ ΜΑΣ
Πέρα από κάθε κομματική υποκειμενικότητα και πάνω από κάθε πολιτική ιδεολογικότητα παρουσιάζουμε σήμερα το βιβλίο: «Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ». Εκτίθενται από τρεις ακαδημαϊκούς καθηγητές κι έναν εξέχοντα δημοσιογράφο, τέσσερα κείμενα που ανατέμνουν τα κρίσιμα θέματα της πορείας της ευρω-αριστεράς ως την κατάκτηση της διακυβέρνησης της χώρας, για “πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ”, μέσα στην παγκόσμια, την ευρωπαϊκή και, κυρίως, την ελληνική κρίση.
Μια κρίση, που δεν εκτιμήθηκε και δεν αντιμετωπίστηκε με άμεσους και αποτελεσματικούς χειρισμούς. Με επίκεντρο την κρίση χρέους και την αποφασιστική διαχείρισή της καθώς και τις συνέπειές της, όσο για τη χώρα μας, την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, τη Μεσόγειο και τα Νότια Βαλκάνια.
ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ
Τα δύο κείμενα στο βιβλίο “Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ”, δόκιμοι ευρωαριστεροί πανεπιστημιακοί στοχαστές ερμηνεύουν και μεθερμηνεύουν τη μακρά πορεία αγωνιστικότητας της αριστεράς για να φθάσει, για πρώτη φορά, να κυβερνήσει τη χώρα.
Σε μια τόσο δύσκολη και κρίσιμη ώρα, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και ολόκληρου του κόσμου, πραγματοποιήθηκε με ηγέτη τον Αλέξη Τσίπρα του ΣΥΡΙΖΑ και άλλες δυνάμεις της ανανεωτικής αριστεράς, η κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ως πρώτο κόμμα στη Βουλή για κυβέρνηση/συγκυβέρνηση με το μικρότερο κόμμα των Ανεξάρτητων Ελλήνων.
Όμως, στη διαδρομή αυτής της συγκυβέρνησης που ξαναλειτούργησε πριν τις τελευταίες εκλογές διαφώνησε…
ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΚΗΡΥΓΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
…η ομάδα αριστερό ρεύμα, με “αρχηγό” τον κ. Λαφαζάνη, το οποίο δεν συγκέντρωσε εκλόγιμο ποσοστό για την είσοδό του στη Βουλή, με εξωκοινοβουλευτικούς, πλέον αγώνες…
Ομως και η πολιτική που εφάρμοσε η κυβέρνηση από τις 25 Ιανουαρίου 2015 και μετά, δεν ήταν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε και απέρρεε απ’ αυτό καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ γύρω από το γραφείο του προέδρου, έχοντας η ίδια εξαρχής επιλέξει τον δρόμο που οδηγούσε στον συμβιβασμό με το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο διακυβέρνησης και τις εγχώριες και διεθνείς δυνάμεις που το στηρίζουν, συνθηκολόγησε, διότι εντός του πλαισίου αυτού “δεν υπήρχε εναλλακτικός δρόμος”.
Ολη αυτή τη “μεταμόρφωση” την εκδιηγείται στο άρθρο του ο πρώην υπεύθυνος του οικονομικού τομέα του ΣΥΡΙΖΑ, ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πολυτεχνείο Αθηνών Γιάννης Μηλιός.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΜΗΛΙΟΥ
Το άρθρο αυτό έχει υπότιτλο «Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ» και τίτλο: Η “ανατροπή” που δεν έγινε, με επίτιτλο: “Μόνος ρεαλισμός η ανατροπή των νεοφιλελεύθερων μονόδρομων η ανατροπή των μνημονιακών καθεστώτων”.
Αλέξης Τσίπρας, 13.9.2014. Στην εισαγωγή του κειμένου αυτού των 82 σελίδων ο καθηγητής Γ. Μηλιός γράφει και τα εξής: Για να μπορέσουμε να ερμηνεύσουμε την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ προς την κυβερνητική εξουσία, από το 4,6% των εκλογών του 2009, στο 36,3% τον Ιανουάριο του 2015 και στο 35,4% τον Σεπτέμβριο 2015, αλλά και τον συμβιβασμό του όταν βρέθηκε στην κυβέρνηση με την αποδοχή των νεοφιλελεύθερων προγραμμάτων μέσα από τη συμφωνία στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 13ης Ιουλίου 2015 είναι ανάγκη να αναλύσουμε τις τομές που συνετέλεσαν σε αυτό.
Η ΠΟΡΕΙΑ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΚΟΜΜΑ
Τόσο στην ελληνική κοινωνία, όσο και τις πολιτικές σχέσεις εκπροσώπησης κατά την τελευταία πενταετία, ο καθηγητής Μηλιός παραθέτει όλη τη γραμμή εξέλιξης, συρρίκνωσης της ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πρώτο κόμμα, με αντικειμενικές αναφορές, ντοκουμέντα κ.ά.
Με στόχο την ανάδειξη των δεδομένων και συγκυριών και των υποσχέσεων Τσίπρα, οι οποίες τελικά, αναιρέθηκαν, φτάνοντας στο 3ο σκληρότατο μνημόνιο, του οποίου οι σκληρές δεσμεύσεις της ανελεύθερης Ελλάδας, είναι πραγματικότητα με την πρόσφατη σκληρή αξιολόγηση των θεσμών. Όμως, όπως αναφέρεται στη σελίδα 45 του κειμένου του Γ. Μηλιού, στο βιβλίο “Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ” η πολιτική της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ 31/8 και 1/9/2013 έλεγε: «Το νέο δάνειο σημαίνει νέα δεσμά, με νέο μνημόνιο και με νέα μέτρα. Αυτό σημαίνει το οριστικό τέλος της Ελλάδας ως μιας κυρίαρχης χώρας. Σημαίνει οριστική μετατροπή της χώρας σε οικονομική αποικία των δανειστών, χωρίς δημόσια περιουσία και δημόσιο – κοινωνικό τομέα. Σημαίνει συνεχιζόμενη μετατροπή της χώρας, σε οικονομική αποικία των δανειστών».
ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ;
Για να καταλήξει στο αμφισβητητικό κείμενό του, γράφοντας και τα εξής: «Μια διακυβέρνηση και μια διαπραγμάτευση που να απορρέει από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν υλοποιήθηκαν ποτέ και επειδή ποτέ δεν δοκιμάστηκε η διαπίστωση ότι “δεν υπήρχε εναλλακτική λύση” πέρα από τη συνθηκολόγηση είναι άτοπη. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προϋπέθετε όχι μια άλλη διακυβέρνηση, αλλά, για πρώτη φορά, μια κυβέρνηση της Αριστεράς που θα ξεκινούσε μια άλλη διαπραγμάτευση με μεροληψία υπέρ των λαϊκών τάξεων! Αυτό θα αποτελούσε την εναλλακτική στρατηγική».
ΕΝΑ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΜΕ ΤΟΣΟΥΣ ΕΠΑΧΘΕΙΣ ΟΡΟΥΣ ΠΩΣ ΘΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ;
Με ένα πράγμα να είναι καθαρό σήμερα ότι: «Ο αγώνας των λαϊκών τάξεων για βελτίωση της ζωής των και αλλαγή της κοινωνίας δεν μπορεί να έχει ως κέντρο και γενικό επιτελείο, μια κυβέρνηση που έχει αποδεχτεί να υλοποιήσει το τρίτο μνημόνιο»…
Ναι, σημειώνουμε κι εμείς: ένα μνημόνιο! Με τόσους επαχθείς και αβάσταχτους όρους, τόσο από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, όσο και από τον σκοτεινό μηχανισμό του Δ.Ν.Τ., πώς έγινε αποδεκτό;
Ομως, το μνημόνιο, κατά τη γνώμη μας, έγινε μια πραγματικότητα. Η οποία, μαζί με την άλλη -τόσο δύσκολη πραγματικότητα του προσφυγικού- αποτελεί την ελληνική σημερινή και αυριανή τραγικότητα. Με το ζητούμενο να μην μπορεί να είναι η υποκατάσταση ταξικών αγώνων και του προγράμματος, με έναν κυβερνητισμό “νομισματικής πολιτικής”.
Όμως, εμείς θα είχαμε να παρατηρήσουμε ότι «μήπως, με όσα βλέπουμε να συμβαίνουν γύρω μας με πολέμους, εκμεταλλευτισμούς, βομβαρδισμούς και ξεριζωμούς δεν είναι τόσο εύκολη η απόλυτη ανατροπή των λαϊκών εκμεταλλευτικών δεδομένων;».
ΠΟΛΙΤΙΚΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΑ – ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Στο βιβλίο “Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ” (εκδόσεις ΠΕΔΙΟ), περιλαμβάνονται:
Εκδοτικό σημείωμα του εκδότη Παύλου Δ. Παπαχριστοφίλου
1) Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ: Η “ανατροπή” που δεν έγινε του καθηγητή Γιάννη Μηλιού.
2) “Από αριστερή μειοψηφία, πλειοψηφική Αριστερά” του καθηγητή Πειραματικής Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και “Η κοινωνική ψυχολογία διαβάζει την πολιτική” του
Στάμου Παπαστάμου και Γεράσιμου Προδρομίτη.
ΚΑΙΡΙΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
και 3) του Τάσου Παππά, καθ. Παντείου παν., αξιόλογου δημοσιογράφου, πολιτικού συντάκτη στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Σήμερα υπεύθυνου του Σαββατιάτικου φύλλου της Εφημερίδας των ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ και αρχισυντάκτης ραδιοφωνικού σταθμού 9.84 και πολυγραφότατου συγγραφέα. Το ενδιαφέρον κείμενό του έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο “Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ”.
Στο βιβλίο αυτό αναφέρεται ότι: Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση πριν από σχεδόν έναν χρόνο συνιστά αδιαμφισβήτητα έναν σταθμό στη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία. Αποτελεί ταυτόχρονα ένα καίριο σημείο προβληματισμού για τα πολιτικά δρώμενα και συνάμα μια αφετηρία για ευρύτερη σημασιοδότηση και αξιολόγηση της ταυτότητας και της δράσης του πολιτικού προσωπικού, αλλά και της σκέψης και της συμπεριφοράς του λαού, του εκλογικού σώματος και των πολιτών.
ΣΕ ΤΟΣΟ ΚΡΙΣΙΜΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΛΜΗΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗΣ
Για να αναφερθούν, τέλος και τα εξής: Το βιβλίο αυτό αποτυπώνει ερωτήματα που δίνουν το ερέθισμα στους αναγνώστες πολίτες να στοχαστούν γύρω από ερωτήματα που αφορούν το “εάν”, “κατά πόσο”, “πώς” και “γιατί” πρώτη φορά “Αριστερά”. Οι συγγραφείς αυτού του βιβλίου, από τις θέσεις της ενεργού πολιτικής δράσης, της επιστήμης και της μαχόμενης πολιτικής αρθρογραφίας, καταθέτουν τη δική τους οπτική και την τεκμηριώνουν πραγματολογικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά και ιστορικά, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο πυκνός χρόνος της σύγχρονης συγκυρίας φέρει το βάρος ευρύτερων, βαθύτερων και μακρόχρονων παραμέτρων, τις οποίες είναι λάθος να παραβλέπουμε ή να αγνοούμε όταν σκοπεύουμε να αναλύσουμε την πολιτική πράξη και την κοινωνική σημασιοδότηση ή να εγκαλέσουμε την πραγματικότητα ιδεολογικά, πολιτικά, αξιακά, ακόμα και ηθικά.
“Πρώτη φορά ΑΡΙΣΤΕΡΑ”: Ενα βιβλίο πολιτικής, ανθρωπιστικής, επιστημονικής και αγωνιστικής τόλμης για Ελλάδα, Ευρώπη, Βαλκάνια και κόσμο.
