Η αρχετυπική παιδοκτόνος Μήδεια και η Πόλυ, μια ζουμερή καλόγρια που πριν βάλει το ράσο τα ‘χε μπλέξει με τον Γιάννη από τα Χανιά, ο μπερμπάντης Ιάσων, ο τυφλός όσο και έκπτωτος βασιλιάς Οιδίπους και η κόρη του Αντιγόνη, ο δικτάτορας Μεταξάς αλλά και ο ίδιος ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης, συγγραφέας της ομώνυμης αρχαίας τραγωδίας, συναντήθηκαν επί σκηνής στις 11 και 12 Μαΐου 2018 στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων στην ξεκαρδιστική κωμωδία με τίτλο: «Πρώτη φορά …Μήδεια».
Mαθητές και μαθήτριες από το θεατρικό εργαστήρι του 3ου Γενικού Λυκείου Χανίων, εντυπωσίασαν το κοινό τραγουδώντας, χορεύοντας και ξεδιπλώνοντας το ταλέντο και τις δυνατότητές τους πάνω στη σκηνή σε ένα απαιτητικό σενάριο, γραμμένο σε έμμετρο δεκαπεντασύλλαβο και σε μια ξέφρενα ρυθμική, γεμάτη ασυνταξίες γλώσσα και μ’ ένα ύφος που συνυφαίνει τον Αριστοφάνη και την επιθεώρηση με το σουρεαλισμό.
Η αρχαία Ελληνική μυθολογία και η σύγχρονη Ελληνική ιστορία ενέπνευσαν τον συγγραφέα του έργου Μέντη Μποσταζόγλου ( Μποστ) και τον φιλόλογο Δημήτρη Δαμασκηνό που έκανε τη διασκευή και τη σκηνοθεσία.
Μια σάτιρα, που δεν χαρίστηκε ούτε σε θεούς ούτε σε ανθρώπους αρχής γενομένης από τον ίδιο τον Ολύμπιο Δία που:
«…πότε γίνεται βροχή και πέφτει στη Δανάη
κι’ άλλοτε κύκνος που μπορεί τη Λήδα να πηδάη
και έγινε και αετός χάριν του Γανυμίδη
τώρα με άλλο πρόσωπο μας τριγυρίζει ήδη…» θα ψάλλει ο χορός.
Η Μήδεια, μια γυναίκα που ζει εξαπατημένη από τον σύζυγό της, επισκέπτεται ψυχίατρο για να την βοηθήσει, προτού διαπράξει το αποτρόπαιο έγκλημα να σφάξει και τα δυο της παιδιά:
«Επήγα στον ψυχίατρο μα βρήκα ξαπλωμένη
στον ειδικό τον καναπέ της Τροίας την Ελένη.
Έχει κι’ αυτή προβλήματα κι’ έχουμε και οι δύο
τον ίδιο τον ψυχίατρο στο ίδιο ιατρείο…»
Ταυτόχρονα, θα προσλάβει για την σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών της στο ανάκτορο μια διπρόσωπη καλόγρια, την Πόλυ. Αυτή είχε βάλει το ράσο ύστερα από το άδοξο τέλος που είχε η σχέση της μ’ ένα παλληκάρι από τη Κρήτη που όπως εξομολογείται στη μητέρα της:
«Δεν έχει σταθερή δουλειά και στο καφενεδάκι
όλον τον χρόνο κάθεται στρίβοντας το μουστάκι.
Μαύρα είν’ τα στιβάνια του, μαύρα του και τα ρούχα
γιατί τα φόρεσε κι αυτός, ψεύτη κόσμε, για μια αγάπη που ‘χε…
Αυτός ο ντελικανής:
Έχει αχλαδιές στον Σέμπρωνα, ελιές στον Ομαλό,
κι είναι κουμπάρος με πολλούς σαν βέρος Κρητικός…
Επιλέγοντας ο Γιάννης για να τα βγάλει πέρα ως plan b κάτι δουλειές με φούντες» και αφού:
«Ο Ερμής μα και οι λοιποί Θεοί δεν ‘δώσαν ευλογία,
για να στεφθεί το project μας με κάθε επιτυχία.
πιάστηκε το βαπόρι του έξω από τη Σητεία…
Κι ήταν γλυκό το φόρτωμα
μιας κι ήτανε γεμάτο
τόνους χωρίς απόβαρο
χασίσι μυρωδάτο»
Έτσι:
«Ισόβια στην κεφαλή του έριξαν του Γιάννη
και αδυνατεί εξάπαντος να βάλει το στεφάνι».
Μετά από έναν ακόμη άτυχο δεσμό η Πόλυ φτάνει μ’ ένα ιστιοπλοϊκό στον Βόλο, όπου προσπαθεί να αποτρέψει την Μήδεια από την πράξη της, όταν της δηλώνει:
Λέγω να σφάξω τα παιδιά, να φύγουν απ’ τη μέση
να κάνω ένα έγκλημα ώστε να τον πονέση.
Στο ανάκτορο της Μήδειας στην επόμενη σκηνή θα εμφανιστεί ο τραγικός ποιητής Ευριπίδης, ρωτώντας την να μάθει λεπτομέρειες για τον βίο της και έτσι να πλουτίσει την πλοκή του έργου του και να πάρει το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό. Εκεί της αποκαλύπτει για τον Ιάσονα πως:
“κυκλοφορεί μια διάδοσις πως τάχει με μια νέα.
Μία μικρή καλόγρια που βρίσκεται κοντά σας
που την προσλάβατε εσείς νταντά για τα παιδιά σας…
Ο Ιάσων λεν κυκλοφορεί κάνων τον υπνοβάτη
και κάθε βράδυ χώνεται στης νέας το κρεβάτι”.,
Τα γεγονότα εξελίσσονται με καταιγιστικό ρυθμό και στην επόμενη σκηνή εμφανίζεται ως ζητιάνος ο τυφλός βασιλιάς Οιδίπους που μεταμορφώνεται πάνω στη σκηνή στον σύγχρονο, τελευταίο κι έκπτωτο πρώην βασιλιά της Ελλάδας, τον Κωνσταντίνο που αναπολεί τις δόξες και τα μεγαλεία των ημερών της αποστασίας, αφού επί των ημερών του:
«εις την Βουλή όλοι οι αποστάτες
σχημάτισαν κυβέρνηση που άρεσε στους προστάτες,
Αμερικάνους έμπορους, κονσόρτσια και Σία,
πριν απ’ το πραξικόπημα που έκανε η CIA.
Μ’ αυτά και άλλα έχασα και θρόνο και παλάτια
και μοναχός μου έβγαλα τα δύο μου τα μάτια.».
Εκλιπαρεί για την παλινόρθωση της μοναρχίας, διαβεβαιώνοντας πως τώρα θέλει να κυβερνήσει ως… δημοκράτης βασιλιάς, αφού, όπως τονίζει και η πιστή κόρη του, η Αντιγόνη:
“Ανέκαθεν η χώρα μας ήτο Βασιλική
και πρέπει εις τον Κολωνό να μας δεχτούν εκεί.
Βασιλείς παντού υπάρχουν εις την Σπάρτην και Θράκη
στις Μυκήνες, εις την Θήβα, εις την Πέλλα και στη Θράκη
τι θα πάθη επομένως αν στους άρχοντες τους άνω
έναν βασιλιά η χώρα αποκτήσει παραπάνω;”
Ανάμεσα σ’ όλα, να και ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς, νεκραναστημένος ένεκα και της κρίσης, προσπαθεί να διαδώσει τον φασισμό στη νεολαία:
«Κυρίως του Δημοτικού παιδιά μ ενδιαφέρουν
μα κι αυτά που πάνε λύκειο και τσάντες μεταφέρουν» θα πει.
Στο δρόμο του, θα συναντήσει τα δυο παιδιά του Ιάσωνα και της Μήδειας, και θα τα παρασύρει στην ξενοφοβία, τον ρατσισμό και στο μίσος.
Στο μεταξύ η καλόγρια που έμενε στο παλάτι μια χαρά την περνούσε έχοντας συνάψει ερωτικό δεσμό και με τους δύο γιούς του Ιάσονα, έφηβους πλέον, που, όπως αποκαλύπτει ο αδιάφορος πατέρας στην μητέρα τους:
«Δευτέρα, Τρίτη, Σάββατο πηδούσε ο μεγάλος
κι’ όλες τις υπόλοιπες βολεύετο ο άλλος…»
Συγκλονισμένη η Μήδεια θα πάρει το σπαθί του και μ’ έναν μπαλτά από το κελάρι θα σφάξει την καλόγρια και τα παιδιά της με τα ίδια της τα χέρια, φωνάζοντας σε έξαλλη κατάσταση:
«Μου θέλατε και επαφές με τους δικτατορέους,
Εγώ δε θήλασα παιδιά αλλά φασισταρέους»
Η Μήδεια ως ξένη από τη Σκυθία πήρε όλο το κρίμα στο λαιμό της και αποβλήθηκε από τους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας, που δεν αναγνωρίζει τον εαυτό της στα εγκλήματα που διέπραξε, αφού όπως υποκριτικά θα διαπιστώσει στην παράβαση ο Ιάσωνας:
«Τι βάρβαρα και βάναυσα της Μήδειας τα ήθη
αλλ’ έτσι είναι άγριοι όλοι σχεδόν οι Σκύθοι.
Έσφαξε δυο μικρά παιδιά που επιμελή δεν ήσαν
και επειδή σαν έφηβοι μια μοναχή πηδήσαν».
Για να συμπληρώσει η τροφός των παιδιών:
«Γι’ όλ’ αυτά κι’ άλλα πολλά κραυγή μεγάλη βγάζω
εγώ γεννήθην Έλληνας περήφανα φωνάζω.
Ψευτιά και κακοήθεια κι’ απάτη δεν γνωρίζω
κι’ από τους άλλους τους Λαούς πάντοτε ξεχωρίζω.
Χασίς δεν ξέρω τι θα πη, ούτε τοκογλυφία
και ούτε φοροδιαφυγή που κάνουν στη Σκυθία…»
Η θεατρική αυτή απόπειρα ξέφυγε από τα στενά και περιορισμένα πλαίσια μιας “μαθητικής” παράστασης. Αφενός γιατί επέτρεψε στους μαθητές/-τριες που συμμετείχαν στο θεατρικό εργαστήρι του 3ου ΓΕΛ Χανίων να προσεγγίσουν και να αναζητήσουν με κέφι και με τόλμη απαντήσεις σε θέματα-ταμπού που απασχολούν τους εφήβους καταδεικνύοντας το πόσο αυτές οι δράσεις μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της “παιδευτικής λειτουργίας” του σχολείου. Αφετέρου γιατί η κοινωνία των Χανίων αγκάλιασε αυτήν την προσπάθεια, αφού την Παρασκευή 11 ιδιαίτερα όμως το Σάββατο 12 Μαΐου πάνω από 500 συμπολίτες μας όλων των ηλικιών καταχειροκρότησαν στις απογευματινές παραστάσεις αυτά τα ταλαντούχα παιδιά στη σκηνή, σ’ ένα θεατρικό κείμενο απολαυστικό, με πληθώρα σημείων αναφοράς από την Ιστορία και τον Πολιτισμό της χώρας μας, από την Κλασσική Αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας, σε μια γλώσσα ελεύθερη, γεμάτη Ελλάδα. “Τα σκηνικά, τα κοστούμια, η μουσική, τα ‘χορικά’ αλλά και τα σύγχρονα τραγούδια όμορφα και καλοδουλεμένα, απηχούσαν την αληθινή χαρά όλων των συντελεστών της παράστασης στην προετοιμασία αυτού του σημαντικού έργου…” όπως αναφέρει στο άρθρο της στα Χ.Ν. και η κ. Βασιλική Στυλιανίδου 1.
1 Βασιλική Στυλιανίδου, “Πρώτη φορά… Μήδεια” του 3ου Λυκείου Χανίων. Η βία της πρώτης άνοιξης. Με αφορμή τη Θεατρική Παράσταση, εφημερίδα Χανιώτικα Νέα, 18 Μαΐου 2018.
Τους ρόλους ερμήνευσαν:
• Φραντζεσκάκη Νικολέττα – Μήδεια
• Δερμιτζάκης Γιώργος – Ιάσων
• Σπάρταλη Βάσω – Καλόγρια
• Σκανδάλη Ελεάννα – τροφός
• Μπουραντάς Γιώργος –Οιδίπους
• Μπουζουνιεράκη Φαίη –Αντιγόνη & Μήδεια του Ευριπίδη
• Αντωνιάδης Γιώργος – Ευριπίδης
• Δρακάκης Μανώλης ( καθηγητής του σχολείου) – Δικτάτωρ Μεταξάς
• Κοτζαμπασάκη Αργυρώ – Ψαράς
• Ρόζα Τζόνι – Μητέρα της Πόλυς
• Εξάγγελος – Σινιοράκη Μαριλένη
• Πατεράκη Φιλένια – Σιωπηλός μάρτυς
• Κοσμαδάκης Γιάννης και Ντερμανάνης Βαγγέλης – παιδιά της Μήδειας και του Ιάσονα.
• Η ομάδα του χορού αποτελούνταν από τις μαθήτριες: Κουέλη Ευγενία (κορυφαία), Κυβρικοσαίου Αλεξάνδρα, Σημαντηράκη Χριστίνα, Σινιοράκη Μαριλένη, Τζόνι Ρόζα, Κοτζαμπασάκη Αργυρώ, Μυρτώ Γεωργιακάκη.
• Τραγούδι – κιθάρα η μαθήτρια Ευγενία Κουέλη
• Στον ήχο και στα φώτα ο Ξενάκης Μιχάλης και η Μαρίνα Μαραγκουδάκη
• Στο μακιγιάζ- Ευγενία Λαλάϊτα
• Υποβολέας – Κατερίνα Μπουραντά
• Το σκηνικό της παράστασης ζωγράφισε η καθηγήτρια Δήμητρα Διαμαντή
• Μουσική – Βασίλης Δημητρίου
• Φωτογραφίες – Αλέξανδρος Παπαδόπουλος
