«Ήταν θυμάμαι 28 Φεβρουαρίου 1945. Οι Γερμανοί έδωσαν εντολή να λεηλετηθεί το χωριό μας, το Νιο Χωριό Αποκορώνου, ως αντίποινα για τον θάνατο δύο στρατιωτών από τους αντάρτες…».
O Λευτέρης Λιναράκης ήταν τότε 10 ετών. Την ημέρα εκείνη φύλαγε τα πρόβατα της οικογένειας. Οι Γερμανοί τον οδήγησαν μαζί με τα ζώα στο σχολείο του χωριού. Εκεί φόρτωναν σε φορτηγά όλα τα υπάρχοντα των κατοίκων.
«Οι δικοί μου είχαν ήδη φύγει. Έμεινα μόνος στο χωριό. Δεν είχαν αφήσει τίποτα, μόνο τα ντουβάρια. Από τύχη βρήκα ένα ξάδερφο της μητέρας μου που είχε ειδική άδεια και παρέμεινε. Μετά από 10 μέρες ξεκίνησα να πάω σε κάποιο άλλο χωριό όπου είχαν πει ότι είχε πάει η οικογένειά μου».
Η μαρτυρία του κ. Λιναράκη γυρίζει τον χρόνο πίσω. Στη ναζιστική κατοχή. Στις εκτελέσεις. Στα αντίποινα. Στην πείνα και τον φόβο.
Αφορμή για το ταξίδι αυτό στο παρελθόν στάθηκε η επίσκεψη 15 μαθητών του Γυμνασίου του Goerlitz στο πλαίσιο ενός προγράμματος ανταλλαγής μεταξύ των Γυμνασίων Αλικιανού και Goerlitz που διοργανώνεται από τη «Γερμανική Υπηρεσία Μερίμνης Τάφων», σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Νέοι Πολίτες του Κόσμου».
Τα παιδιά από τα δύο σχολεία συγκεντρώθηκαν την Τετάρτη στην Καθολική Εκκλησία στα Χανιά όπου άκουσαν τον κ. Λιναράκη να αφηγείται μνήμες από την περίοδο της κατοχής: Τις πρώτες ημέρες των βομβαρδισμών που βρήκε μαζί με την οικογένειά του καταφύγιο σε μια σπηλιά. Την κατάληψη του χωριού από τους κατακτητές. Τις επιτάξεις σπιτιών, τις αγγαρείες που επέβαλαν. Τις εκτελέσεις και την απώλεια συγγενικών προσώπων μέχρι και την τελευταία ημέρα που αναχώρησαν οι ναζί από το νησί .
«Πώς βλέπετε σήμερα τους Γερμανούς; Τους έχετε συγχωρήσει;», ήταν η ερώτηση που δέχθηκε ο κ. Λιναράκης από μια νεαρή Γερμανίδα μαθήτρια: «Κοίταξε… πόλεμο είχαμε, το ξέραμε. Όμως ορισμένα πράγματα δεν μπορούν να συγχωρεθούν. Θυμάμαι λίγα λεπτά πριν παραδώσει τον οπλισμό του ένας Γερμανός στη Σούδα γύρισε και σκότωσε έναν δικό μας», η απάντηση του κ. Λευτέρη που έδειχνε ακόμα και σήμερα να απορεί με την ευκολία που οι κατακτητές αφαιρούσαν ανθρώπινες ζωές.
Οι ερωτήσεις από τους μαθητές έπεφταν “βροχή”. «Πώς ήταν η καθημερινότητά σας;», «ήσασταν μπροστά σε εκτελέσεις;», «Πώς επιβιώσατε στις σπηλιές;» με το κουβάρι της μνήμης να ξετυλίγεται για πάνω από μια ώρα και την εκδήλωση να ολοκληρώνεται με ένα ζεστό χειροκρότημα προς τον κ. Λευτέρη.
Ο στόχος της δράσης
Να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο της επίσκεψης των Γερμανών μαθητών πραγματοποιήθηκαν ή έχουν προγραμματιστεί επισκέψεις σε τόπους εγκλημάτων του πολέμου, όπως στον Αλικιανό, τον Κακόπετρο και την Κάντανο, το γερμανικό νεκροταφείο στο Μάλεμε, την εβραϊκή συναγωγή κ.ά. Η ιστορικός Άννια Τζούκμαντελ από τους “Νέους Πολίτες του Κόσμου” μιλώντας στα “Χ.ν.”, επεσήμανε ότι η φιλοσοφία αυτής της πρωτοβουλίας είναι να έρθουν σε επαφή οι Γερμανοί για τα γεγονότα που έγιναν κατά την κατοχή στην Κρήτη αλλά και το θέμα των αποζημιώσεων. Παράλληλα, στόχος αυτών των επισκέψεων είναι να ενημερωθούν και οι Έλληνες για το πως βλέπουν εκείνη την περίοδο οι σημερινοί Γερμανοί.
«Για τους σημερινούς Γερμανούς η Ελλάδα είναι μια χώρα που συνδέεται με τις διακοπές. Δεν έχουν ιδέα για τα γεγονότα εκείνης της εποχής γιατί συνήθως αυτά που μαθαίνουν για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αφορούν κυρίως την ανατολική Ευρώπη, την Πολωνία και τη Ρωσία, κάποια πράγματα για τη Γαλλία κ.λπ. Όχι όμως για τη νότια Ευρώπη», εξήγησε η κα Τζούκμαντελ, ενώ τόνισε ότι γι’ αυτό τον λόγο δεν μπορούν να κατανοήσουν οι Γερμανοί πολίτες το ζήτημα των αποζημιώσεων.
Η φιλόλογος στο Γυμνάσιο Αλικιανού Ευγενία Αποστόλου τόνισε ότι η επίσκεψη των Γερμανών μαθητών έρχεται σαν συνέχεια του ταξιδιού που έκαναν οι Χανιώτες μαθητές στο Γυμνάσιο του Goerlitz όπου υλοποίησαν ένα πρόγραμμα σε σχέση με τους Έλληνες στρατιώτες που είχαν μεταφερθεί εκεί ως αιχμάλωτοι την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και συγκεκριμένα μεταξύ 1916-1919.
