Μετά από 5 χρόνια συµβουλίων υπουργών, ανεφάρµοστων αποφάσεων, µη µελετηµένων λύσεων προβληµάτων που προκύπτουν στον αγροτικό τοµέα, ανακοινώσεων, µερικώς επανεθνικοποιήσεων της ΚΓΠ, κατακρήµνισης των δαπανών του τοµέα, έριξαν οι ταγοί της Ευρώπης στον Καιάδα το περίφηµο εύρηµα «από το αγρόκτηµα στο πιάτο»! Αφού σκόρπισαν στους ευρωπαϊκούς ανέµους πολλά δις για να αντιµετωπιστεί η δήθεν κλιµατική κρίση, αφού µας εισάγουν διαρκώς και σταδιακά, από έντοµα, κατσαρίδες και γρύλους ως πρωτεϊνούχα προϊόντα, αλλά και παραγόµενο κρέας «δια καλλιέργειας στα εργαστήρια», µας ενηµέρωσαν µόλις πριν λίγες µέρες για τις συστάσεις των σοφών, για το πώς θα ανακάµψει ο αγροτικός τοµέας. Ο αγρότης για άλλη µια φορά πρέπει να κατανοήσει ότι δεν του χαρίζουν τίποτα, αλλά απλά, επισηµοποιούν ότι θα εξακολουθήσουν να µειώνονται οι κοινοτικές δαπάνες που οδεύουν στη γεωργία. Κρίµα! Εν τούτοις υπάρχουν και στοιχεία που πρέπει να σηµειωθούν, όσον αφορά τη διατήρηση της µικρής γεωργίας και τη διατήρηση των γαιών προς καλλιέργεια.
Στις 4/9/24 η Κοµισιόν δηµοσιοποίησε τις συστάσεις που αναλύονται στην έκθεση διαρθρώνονται σε πέντε πυλώνες:
• Συνεργασία για ένα βιώσιµο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό µέλλον: η ενότητα αυτή εξετάζει την ανάγκη προσαρµογής της ΚΓΠ στο πλαίσιο της εν εξελίξει µετάβασης προς πιο βιώσιµα και ανταγωνιστικά συστήµατα τροφίµων, τη σηµασία της ενίσχυσης της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα αξίας των τροφίµων, την πρόσβαση σε χρηµατοδότηση και τον ρόλο του εµπορίου και των διεθνών προτύπων.
• Στροφή σε βιώσιµα αγροδιατροφικά συστήµατα: η ενότητα αυτή περιλαµβάνει συστάσεις για τη στήριξη και την προώθηση βιώσιµων γεωργικών και κτηνοτροφικών πρακτικών, την ευαισθητοποίηση σχετικά µε την ευζωία των ζώων και την ενδυνάµωση των καταναλωτών για να επιλέξουν µια βιώσιµη και ισορροπηµένη διατροφή.
• Προώθηση µετασχηµατιστικής ανθεκτικότητας: ενόψει εντεινόµενων περιβαλλοντικών, κλιµατικών, γεωπολιτικών και οικονοµικών κινδύνων, η έκθεση υπογραµµίζει την ανάγκη να ενισχυθούν τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου και η διαχείριση κρίσεων και να βελτιωθεί η διαφύλαξη και η διαχείριση των αγροτικών εκτάσεων, να προωθηθεί µια γεωργία ανθεκτική στη λειψυδρία και να αναπτυχθούν καινοτόµες προσεγγίσεις βελτίωσης των φυτών.
• Οικοδόµηση ενός ελκυστικού και ποικιλόµορφου τοµέα: στην ενότητα αυτή αναλύεται η σηµασία της ανανέωσης των γενεών, της ισότητας των φύλων, της ύπαρξης δυναµικών αγροτικών περιοχών και αγροδιατροφικών συστηµάτων, καθώς και η ανάγκη προστασίας των εργαζοµένων.
• Καλύτερη πρόσβαση και αξιοποίηση της γνώσης και της καινοτοµίας.
Τα ανωτέρω είναι το απαύγασµα της ανάλυσης των σοφών που υιοθέτησε η Κοµισιόν, ως απάντηση στις πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις των αγροτών του έτους που βλέπουν ότι δεν επιβιώνουν πλέον µε τις παρούσες συνθήκες. Να πούµε όµως ότι η ευζωία των ζώων γέννησε την ιδέα της παραγωγής καλλιεργήσιµου κρέατος! Επιπλέον, αντί να ψάχνουµε καλλιέργειες ανθεκτικές στη λειψυδρία (φραγκόσυκα!), καλό θα ήταν να διαθέταµε πόρους για την κατασκευή ταµιευτήρων νερού που καταλήγουν στις θάλασσες!
Τόσο ισχυρή αδιαφορία για τα προβλήµατα της γεωργίας επιδεικνύουν απλά την αποµάκρυνση από τις δηµοκρατικές αρχές της ΕΕ. Και αυτό είναι το ισχυρότερο απαξιωτικό στοιχείο, µε βάση το οποίο δε θα είναι εύκολη η περαιτέρω διαβίωση της αγροτικής ενασχόλησης.
Ειδικός αναλυτής της Greenpeace1, δήλωσε µεταξύ άλλων, ότι: «Είναι σαφές ότι η επιδότηση πλούσιων γαιοκτηµόνων δε βοηθά την πλειοψηφία των αγροτών. Η ΕΕ πρέπει να σταµατήσει να χρηµατοδοτεί µεγάλα αγροκτήµατα που µολύνουν τα ποτάµια µας και προκαλούν ξηρασίες και πληµµύρες, και αντ ‘αυτού να βοηθήσει τους αγρότες που αγωνίζονται, αλλά καταβάλλουν προσπάθειες να αποκαταστήσουν τη φύση».
Στις συστάσεις του Στρατηγικού ∆ιαλόγου προς την ΕΕ σηµειώνουµε ορισµένα στοιχεία που θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του τι µέλει γενέσθαι:
• αποµάκρυνση από το τρέχον σύστηµα πληρωµών της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ) µε βάση το µέγεθος των εκµεταλλεύσεων, και αντ’ αυτού υποστηρίζοντας τους αγρότες µε τα χαµηλότερα εισοδήµατα. Η υποστήριξη αυτή πρέπει να γίνει µε αύξηση των δαπανών της ΚΓΠ. Μια ευρωπαϊκή γεωργία και στενάζει κάτω από το βάρος της έλλειψης λιπασµάτων, της ασυδοσίας των αγορών και της ανάγκης για εξοικονόµηση χρηµάτων προς την Ουκρανία.
• σταθερή αύξηση του ετήσιου ποσού των επιδοτήσεων της ΚΓΠ για τους αγρότες που υιοθετούν πρακτικές που προστατεύουν και αποκαθιστούν τη φύση, κατά τις δύο επόµενες περιόδους µεταρρύθµισης της ΚΓΠ. Σηµειώνουµε, ότι οι αγρότες µπορούν να δράσουν στα πλαίσια των µικρών γεωργικών εκµεταλλεύσεών τους, αλλά όχι να αντικαταστήσουν το κράτος και τις δηµόσιες δαπάνες σε ότι αφορά τα έργα υποδοµής του τοµέα.
• µείωση των αρνητικών επιπτώσεων του κλίµατος, της υγείας και του περιβάλλοντος της κτηνοτροφίας. Ιδιαίτερα στη χώρα µας πρέπει να δοθεί προσοχή στα έργα αποταµίευσης αρδεύσιµων υδάτων, τόσο µέσω έργων υποδοµής (π.χ. ταµιευτήρων) αντί της κατασπατάλησης των νερών που καταλήγουν στη θάλασσα.
• δηµιουργία ενός ταµείου αποκατάστασης της φύσης µε καλούς πόρους, χωριστό από την ΚΓΠ, για τη στήριξη των προσπαθειών αποκατάστασης φυσικών οικοτόπων. Και το σηµείο αυτό είναι υποδοµή του αγροτικού τοµέα και καλώς προτείνεται η εξαίρεση από τη χρηµατοδότηση µέσω της ΚΓΠ.
• δηµιουργία ενός Προσωρινού Ταµείου ∆ίκαιης Μετάβασης, εκτός του πεδίου εφαρµογής της ΚΓΠ, για να βοηθήσει τους γεωργούς να µεταβούν στη βιώσιµη γεωργία· που θα µπορούσε να αντιµετωπιστεί και µε την αύξηση των πόρων της ΚΓΠ, αντί να αναλώνεται σε εκτός γεωργίας λειτουργίες.
