Διπλασιασμό των ξενιστών θαλάσσιων ειδών, ψάρια και καρκινοειδή που έρχονται στις θάλασσες της Κρήτης από τη διώρυγα του Σουέζ κυρίως καταγράφουν οι επιστήμονες. Μέσα σε μια τριετία, από το 2015 έως το 2018 τα είδη ξενιστών από 11 έφτασαν στα 23 κάτι που προβληματίζει τους βιολόγους που μιλούν για την ανάγκη περαιτέρω έρευνας του φαινομένου.
H κα Παναγιώτα Περιστεράκη, βιολόγος ιχθυολόγος στο Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών αναφέρθηκε στην παρουσία των ξενιστών μιλώντας στα “Χανιώτικα Νέα”.
«Η θαλάσσια περιοχή της Κρήτη γίνεται μια περιοχή που αναπτύσσονται πολλά ξεκινά είδη που μας έρχονται από το Σουέζ, τα λεγόμενα και “Λεσεψιανά” είδη, καθώς τη διώρυγα την διάνοιξε ο Λεσέψ. Τα είδη αυτά εγκαθίστανται στην περιοχή μας, εξαπλώνουν πληθυσμούς, και δημιουργούν προβλήματα και στο τοπικό θαλάσσιο περιβάλλον και στους ψαράδες.
Το 2015 που είχαμε καταγράψει 11 είδη ξενιστών, κυρίως ψαριών αλλά και καρκινοειδών, στην αλιεία της Κρήτης και σήμερα έχουμε φτάσει τα 23 είδη. Βλέπουμε δηλαδή μια αλλαγή 50% του αριθμού των ειδών που πιάνονται από την αλιεία» ανάφερε η κ. Περιστεράκη.
Σύμφωνα με τη βιολόγο δεν είναι όλα τα είδη επιβλαβή, κάποια από αυτά μάλιστα είναι και βρώσιμα απλώς επειδή δεν είναι γνωστά στην τοπική αγορά συνήθως απορρίπτονται από τους ψαράδες. Χαρακτηριστικά τέτοια ψάρια είναι ο “Γερμανός” και η “γαβρόφρυσα”.
ΤΑ ΕΙΣΒΟΛΙΚΑ ΕΙΔΗ
Αναφορικά με τα είδη που τα ονομάζονται “εισβολικά” καθώς όταν μπαίνουν σε μια νέα περιοχή δημιουργούν τεράστιους πληθυσμούς επηρεάζοντας και τους τοπικούς πληθυσμούς των γηγενών ειδών αλλά ακόμα και άλλα ξενικά είδη επειδή έχουν ορισμένες ιδιότητες που τα κάνουν πολύ ανταγωνιστικά στο οικολογικό περιβάλλον, για την Κρήτη τα δύο βασικά είναι ο Λαγοκέφαλος και το Λεοντόψαρο. Όπως εξηγεί η κ. Περιστεράκη για το καθένα από αυτά:
• ΛΑΓΟΚΕΦΑΛΟΣ: Τον έχουμε εντοπίσει από το 2005 στην Κρήτη, όταν κάναμε και την πρώτη του καταγραφή και είδαμε να αναπτύσσει μεγάλους πληθυσμούς μετά το 2008. Είχαμε προειδοποιήσει από τότε ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε πληθυσμιακή έκρηξη κάτι που τώρα συμβαίνει.
Ο Λαγοκέφαλος έχει μια ισχυρή τοξίνη που μπορεί να είναι και θανατηφόρα αν καταναλωθεί σε μεγάλη δόση για αυτό και δεν πρέπει να τον τρώμε. Ο Λαγοκέφαλος έχει γίνει μεγάλη μάστιγα για την Κρήτη, ειδικά στην Ανατολική και στη Νότια Κρήτη καταγράφονται μεγάλοι αριθμοί τους που πιάνονται από τα αλιευτικά εργαλεία . Ταυτόχρονα προκαλεί ζημιές και στα αλιευτικά εργαλεία των ψαράδων και στα αλιεύματα που πιάνονται σε δίχτυα και παραγάδια. Για αυτό και πρέπει να τον αντιμετωπίσουμε. Συνεργαζόμαστε και με τους ψαράδες και τα περιφερειακά τμήματα αλιείας και έχουμε κάνει προτάσεις για τη μελέτη και τον περιορισμό των επιπτώσεων του.
Προτείνουμε μεταξύ άλλων:
-Καταγραφή μέσων απλών εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα και έξυπνες συσκευές, ώστε σε on line χρόνους να μεταφέρεται η πληροφορία στους επιστήμονες για να δούμε τα αναπαραγωγικά του πεδία, τα πεδία που αναπτύσσονται τα νεαρά ιχθύδια που ξέρουμε ότι υπάρχουν γύρω από την Κρήτη αλλά χρειάζεται ακριβή καταγραφή.
-Η τοποθέτηση παγίδων φερομόνης που να προσελκύουν ειδικά αυτά τα ψάρια.
-Εξειδικευμένες δράσεις με ειδικά αλιευτικά εργαλεία για να μπορέσουμε να μειώσουμε κάπως τον πληθυσμό του.
Υπάρχει μεγάλη επιστημονική δραστηριότητα και ελπίζουμε κάποια στιγμή οι συγκεκριμένες προτάσεις να χρηματοδοτηθούν.
• ΛΕΟΝΤΟΨΑΡΟ: Σε λίγο καιρό θα έχουμε πρόβλημα και με το Λεοντόψαρο που εμφανίσθηκε το 2016. Το Λεοντόψαρο τρώγεται ,είναι ένας είδος σκορπίνας, έχει όμως δηλητήριο στα αγκάθια του που δεν είναι θανατηφόρο αλλά μπορεί να προκαλέσει ισχυρό πόνο ή άλλα συμπτώματα σε κάποιον αλλεργικό. Το ψάρι τρώγεται απλά θέλει προσοχή στα αγκάθια του και καλό είναι να ψαρεύεται για να μειωθεί ο πληθυσμός του. Ακόμα οι πληθυσμοί του δεν είναι μεγάλοι αλλά όπου έχει βρεθεί ως εισβολικό είδος είναι χωρο-κατακτητικό, αναπαράγεται πολύ γρήγορα και επίσης τρώει πάρα πολλά είδη άλλων ψαριών. Με ένα πολύ αποτελεσματικό τρόπο… τα ρουφάει! Και αυτό σε λίγο θα είναι πρόβλημα.
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΕΡΕΥΝΑ
Για τη μελέτη και των περιορισμό των ειδών αυτών οι επιστήμονες τονίζουν την ανάγκη περαιτέρω έρευνας. «Παρακολουθούμε το φαινόμενο αλλά για να αναπτύξουμε ερευνητικές μελέτες σχετικά με τα πράγματα που λέγαμε χρειάζεται κάποια υποστήριξη.
Έχουμε μελετήσει το αναπαραγωγικό πρότυπο, στοιχεία βιολογίας του ψαριού αλλά θέλουμε να μελετήσουμε και άλλα πράγματα όπως πχ. οι μηχανισμοί παραγωγής της τοξίνης αυτής . Όλα αυτά χρειάζονται έρευνα και υποστήριξη από τους αρμόδιους φορείς» καταλήγει η κ. Περιστεράκη.
Απλά να ενημερώσω ότι σήμερα 19/7/2018 παρατήρησα στην παραλία της Σούγιας, ένα ζευγάρι λεοντόψαρα σε μέγεθος παλάμης (χωρίς τα αγκάθια) στα 5 μέτρα βάθος και 20 μέτρα από την ακτή. Αρκετά εντυπωσιακό το θέαμα. Κινούνταν πολύ αργά λίγο πιο πάνω από τον βυθό χωρίς απειλητικές διαθέσεις.