Πτυχές της ζωής, του έργου και κυρίως της προσφοράς στον αγώνα για ελευθερία του αρχιμανδρίτη Παρθενίου Κελαïδή (1830 – 1905) αναδείχθηκαν μέσα από την παρουσίαση του βιβλίου του Αρχιμανδρίτη Συμεών Αυγουστάκη που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Παρασκευής στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Την εκδήλωση διοργάνωσαν η Ιερά Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Μελών Οικογένειας Κελαϊδή.
Ομιλητές ήταν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέας, ο Γεν. Δ/ντής της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης κ. Κων/νος Ζορμπάς και ο Γεν. Δ/ντής του “Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελ. Βενιζέλος” κ. Νίκος Παπαδάκης.
Όπως ανέφερε ο συγγραφέας, Αρχιμανδρίτης Συμεών Αυγουστάκης με καταγωγή από τον Πύργο Μονοφατσίου Ηρακλείου, «ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Κελαïδής είναι μια προσωπικότητα των Χανίων».
«Ο Παρθένιος Κελαïδής υπήρξε πρωτεργάτης της Κρητικής Επανάστασης του 1866, από το 1858 μέχρι το θάνατο του το 1905 πρωτοστάτησε σε όλα τα επαναστατικά κινήματα της νήσου καθώς ασχολήθηκε και με την επίλυση των μεγάλων εκκλησιαστικών ζητημάτων. Είναι μια μεγάλη προσωπικότητα και εμείς οι Κρητικοί οφείλουμε να γνωρίζουμε ποιος ήταν ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Κελαïδής καθώς εργάστηκε για το να ελευθερωθούν οι Κρήτες από τους Οθωμανούς. Ένας κρητικός παπάς ο οποίος εργάστηκε για την απελευθέρωση της Κρήτης».
«Ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Κελαïδής ήταν από τους πρωταγωνιστές των επαναστάσεων το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Κορυφαία μορφή με σπάνιο αγωνιστικό πνεύμα αλλά και πολιτικό μυαλό » επεσήμανε ο Γεν. Δ/ντής του “Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελ. Βενιζέλος” Νίκος Παπαδάκης. Και συνέχισε λέγοντας: «Αντιλήφθηκε σαν ηγέτης των επαναστάσεων και κυρίως της επανάστασης του 1866 ότι μετά από τις αλλεπάλληλες επαναστάσεις οι οποίες δεν πέτυχαν να φέρουν το ποθούμενο αποτέλεσμα, την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, ότι έπρεπε να επιλεγεί ένα δεύτερο ζητούμενο, η σταδιακή δηλαδή προσέγγιση του ενωτικού σκοπού. Και για αυτό υιοθέτησε την μεταπολιτευτική επανάσταση η οποία επεδίωκε ένα είδος αυτονομίας της Κρήτης και δικαιώθηκε. Στην συνέχεια η επανάσταση του 1897 στην οποία επίσης μετείχε οδήγησε στην απελευθέρωση της Κρήτης και στην δημιουργία της Κρητικής Πολιτείας. Στην περίοδο της Κρητικής Πολιτείας ήταν οπαδός του Ελ. Βενιζέλου και συγκρούστηκε με τον Πρίγκηπα Γεώργιο για τις θέσεις και τις επιλογές του αυτές. Επίσης ήταν αποφασιστικός στο θέμα του λεγόμενου Μητροπολιτικού ζητήματος. Η φωνή του είχε μεγάλη απήχηση στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Κι επομένως μιλάμε για μια προσωπικότητα πολύ μεγάλη, πολύ σημαντική και καθοριστική στην εξέλιξη του Κρητικού ζητήματος. Την πορεία αυτού του σπουδαίου ανθρώπου περιγράφει το βιβλίο του Συμεών Αυγουστάκη που εκδόθηκε από το Ίδρυμα Ελ. Κ. Βενιζέλος, την Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου καθώς και την οικογένεια Κελαïδή. Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου δεν μπορώ να μην θυμηθώ τον μακαριστό Ειρηναίο που ήταν ένας από αυτούς που θαύμαζαν απεριόριστα τον Παρθένιο Κελαïδή. Το αφιερώνω στην Μνήμη του».
Ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέας, τόνισε ότι ο Αρχιμανδρίτης Παρθένιος Κελαïδής υπήρξε μια μεγάλη προσωπικότητα, όχι μόνο εκκλησιαστική αλλά και ευρύτερα. «Εκφραστής του πολιτισμού της Κρήτης, του Γένους, της Ρωμιοσύνης, του Ελληνισμού, ξεκινώντας από τη Μονή Γωνιάς, ο Παρθένιος Κελαïδής αμέσως ξεχώρισε. Διαδραμάτισε μείζονα ρόλο στα Κρητικά δρώμενα.
Για ένα εξαιρετικό βιβλίο που αφορά μια εξαιρετική προσωπικότητα τον Παρθένιο Κελαïδή» έκανε λόγο ο Γεν. Δ/ντής της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης Κων/νος Ζορμπάς και πρόσθεσε ότι «διαμόρφωσε μια ολόκληρη γενιά και μέσα από τον χώρο της Παιδείας αλλά κυρίως μέσα από τις Οικουμενικές αξίες του Χριστιανισμού, της αλληλεγγύης, της ελευθερίας και της ισότητας».
Την εκδήλωση συντόνισε η δημοσιογράφος Μαρίνα Γιακουμάκη.
