Να δούμε καταρχήν, τους παράγοντες που διαμορφώνουν τις συμπεριφορές μας. Παράλληλα, να δούμε τις μήτρες που γεννούν και αναπτύσσουν τις βίαιες ανθρώπινες συμπεριφορές και τις δυνατότητες που υπάρχουν, για πρόληψή τους.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Όλοι γεννιόμαστε από μια μάνα. Όλοι μας δεχόμαστε με χαμόγελο, το χαμόγελο και το γέλιο της και όλοι μας αντιδρούμε με φόβο και κλάμα, σε κάθε συμπεριφορά της-ενεργειακά φορτισμένη.
Εκεί στο πρώτο μας περιβάλλον, παίζουμε με τους γύρω μας, το παιχνίδι του εγώ και του εμείς, δοκιμάζοντας κάθε φορά, τις αντοχές τους.
Το εγώ μας έχει ως όπλα του τα θέλω μας και αργότερα, τις ορμές και τα πάθη μας. Τα θέλω, τις ορμές και τα πάθη μας, που συγκρούονται αέναα με τα θέλω, τις ορμές και τα πάθη, όσων άλλων συναντάμε στη ζωή μας.
Εκεί κάπου, στο πρώτο μας περιβάλλον, ανακαλύπτουμε και την ομορφιά της αγάπης, αλλά και της ανομίας. Της ανομίας που επιτρέπει-μεταξύ των άλλων-ένα μεγάλο φάσμα βίαιων συμπεριφορών μας.
Στα πρώτα πέντε χρόνια της ζωής μας, διαμορφώνονται κυρίαρχα οι συμπεριφορές μας. Τόσο οι συμπεριφορές αγάπης, όσο και οι συμπεριφορές ανομίας και βίας.
Συνεπώς η πρώτη μήτρα όπου αναπτύσσονται συμπεριφορές βίας, είναι σαφώς η οικογένειά μας.
Όσο μεγαλύτερες αντοχές διαθέτουν οι γονείς, για μια ισορροπημένη καθημερινότητα του παιδιού τους-με βάση κάποιους σταθερούς λειτουργικούς κανόνες-τόσο πιο ομαλά μπορεί να ενταχθεί το ίδιο παιδί στον κόσμο μας· στον πρώτο συστηματικό κόσμο του εμείς· δηλαδή στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΜΑΣ
Μια δεύτερη ευκαιρία διαμόρφωσης των συμπεριφορών μας, είναι η συστηματική εκπαίδευση, γενικά.
Το σχολείο αποτελεί την μοναδική μορφή ζωής του εμείς, που οργανώνεται και λειτουργεί, στη βάση της κοινωνίας των οραμάτων μας, με κάποιες διαχρονικές σταθερές.
Με την είσοδό μας στην ψηφιακή εποχή, κάποιες από τις διαχρονικές σταθερές του σχολείου, δεν υπάρχουν πια. Δεν υπάρχει, τόσο η σταθερά της γνώσης της κλασσικής εγκυκλοπαίδειας, όσο και η σταθερά του δασκάλου, ως εκφραστή και διαχειριστή κάποιας, δεδομένης γνώσης.
Η δασκαλοσύνη όμως, δεν πέθανε. Κρατά ζωντανή την παρουσία της στη διαμόρφωση της συνείδησης του εμείς και στην ψηφιακή εποχή. Την κρατά, με ενισχυμένη μάλιστα τη δυνατότητα του δασκάλου, να συλλειτουργεί, να συμπορεύεται, να συν-αναζητεί, να συν-ανακαλύπτει και τελικά να κατακτά, μαζί με τους μαθητές του, τη νέα γνώση. Την νέα γνώση, που εμφανίζεται πλέον σε εικόνες. Εμφανίζεται απρόσμενα, συνεχώς και από παντού.
Αυτή η δυνατότητα του σημερινού σχολείου, που είναι πρωτόγνωρη , δεν έχει αξιολογηθεί και αξιοποιηθεί ακόμη, ολοκληρωμένα. Ολοκληρωμένα, με την έννοια της εξοικείωσης όλων μας, στη νέα πραγματικότητα. Στην πρωτόγνωρη δηλαδή πραγματικότητα, να μαθαίνουν οι γονείς από τα παιδιά και όχι το αντίστροφο.
Φαντάζει παράξενο, αλλά εκεί είμαστε σήμερα. Εκεί και μπροστά σε μια ισχυρή προτροπή της σημερινής Παγκοσμιότητας, να επιβιώνουμε ανταγωνιστικά, με όρους αγοράς. Ανταγωνιστικά, με ασύλληπτους ρυθμούς και ταχύτητες ανανέωσης της γνώσης και με ψηφιακά εργαλεία, κάποιων μηνών μόνον, ζωής. Η εξοικείωση της κοινωνίας μας, με την προηγούμενη συνθήκη, σαφώς ούτε εύκολη, ούτε εφικτή δείχνει.
Χάσαμε βλέπετε και τη μεγάλη ευκαιρία που μας έδωσε η Ευρώπη, πριν από είκοσι χρόνια, για αξιοποίηση του νέου θεσμού τότε, της Δια Βίου Μάθησης. Ενός θεσμού που είχε ακριβώς ως στόχο, την εξοικείωση όλων των Ευρωπαίων πολιτών-εντός και εκτός σχολείου-με τις προκλήσεις της εποχής μας.
Έτσι βρεθήκαμε στο να είναι το σχολείο μπροστά από την κοινωνία, στην ψηφιακή εποχή. Βλέπετε η αγορά ακολουθεί τους δικούς της δρόμους και στην περίπτωση των ψηφιακών εργαλείων, ήταν πολύ πιο ελκυστική στους νέους.
Στην προηγούμενη εικόνα αναδεικνύεται πλέον, μια νέα σχέση μεταξύ σχολείου και κοινωνίας. Μια σχέση που εκφράζεται από το σύνθημα: ‘’ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ’’, σε αντιστροφή του αντίστοιχου συνθήματος του προηγούμενου αιώνα: ‘’Για ένα σχολείο ανοιχτό στην κοινωνία και τη ζωή’’.
Ένα τέτοιο σχολείο, με ενισχυμένη δικαιοδοσία, αλλάζει τελείως τη ζωή μας. Την αλλάζει, αφού αναδεικνύεται σε φωτεινό μονοπάτι εξοικείωσής μας, με τα δικά μας δύσκολα της ψηφιακής εποχής. Παράλληλα μπορεί, ως φορέας ζωής μιας κοινωνίας των οραμάτων μας, να αναπτύξει πρωτοβουλίες απαλλαγής μας, από τις σύγχρονες κοινωνικές συμπεριφορές μας, που σχετίζονται με την ανομία και την βία.
Στην πράξη βέβαια, η προηγούμενη προοπτική προϋποθέτει την ενίσχυση του θεσμικού ρόλου του σχολείου, με την πολιτική και κοινωνική παραδοχή ότι, κάθε πολιτική απόφαση, θα εμπεριέχει μια εκπαιδευτική οπτική. Μια εκπαιδευτική οπτική, που δικαιωματικά θα εκφράζεται, από τον οργανωμένο κλάδο των εκπαιδευτικών και το μαθητικό κίνημα.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Δεν είμαι θιασώτης της αστυνομικής καταστολής. Η καταστολή λειτουργεί πάντα αντίστροφα. Εντείνει, αντί να αμβλύνει τα προβλήματα. Μόνο με προληπτικές πολιτικές, με έγκυρη σύγχρονη γνώση και με καταλύτη τους νέους μας και ένα θεσμικά καταξιωμένο νέο Ελληνικό σχολείο, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε-έστω μεσοπρόθεσμα-τα μεγάλα προβλήματα, που βιώνει σήμερα η κοινωνία μας· η μήτρα που γεννά, καλλιεργεί, προβάλλει και ανατροφοδοτεί, τα μεγάλα και πολύμορφα φαινόμενα βίας της εποχής μας και όχι μόνον.
ΔΩΣΤΕ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΡΟΛΟ, ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ!
