Στις αυξημένες θερμοκρασίες από τα μέσα Οκτωβρίου του 2019 -που προκάλεσαν την έξαρση του δάκου- οφείλεται η μεγάλη ζημιά στην ελαιοπαραγωγή της Κρήτης. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η Ομάδα Εργασίας που όρισε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ανοίγοντας “παράθυρο” για αποζημιώσεις από την Ε.Ε.
Τα αποτελέσματα της εργασίας της Ομάδας θα επεξεργαστούν από στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και θα κατατεθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεκδικώντας αποζημιώσεις για τους παραγωγούς από πόρους της Ε.Ε. ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε από την Ομάδα Εργασίας βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα μετεωρολογικά δεδομένα του περασμένου Φθινοπώρου.
«Είδαμε τα καταγεγραμμένα μετεωρολογικά δεδομένα που υπάρχουν για την Κρήτη από μετεωρολογικούς σταθμούς σε όλες τις γεωγραφικές ενότητες και εντοπίσαμε τις διαφορές των μεσοσταθμικών θερμοκρασιών και της υγρασίας σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη που απέδειξε ότι είχαμε διαφορετικές μετεωρολογικές συνθήκες από τις περασμένες χρονιές και το μέσο όρο που εμφανίζονταν ανά έτος» δήλωσε στα “Χ.Ν.” ο κ. Καλαϊτζής, συμπληρώνοντας πως «αυτές οι συνθήκες επηρέασαν και την βιολογία του δάκου, και την παραγωγή του ελαιόλαδου και την ποιότητα του. Είδαμε από τα στατιστικά στοιχεία που μαζεύτηκαν από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας ανά νομό πως αποδείκνυαν τη σημαντική μείωση της παραγωγής και πως είχαμε και υποβάθμιση της ποιότητας! Στηριχθήκαμε στην επιστημονική γνώση και στην διεθνή βιβλιογραφία και πιστεύω ότι με τη δουλειά μας μπορέσαμε να τεκμηριώσουμε ότι η ζημιά στην ποιότητα και στην ποσότητα του ελαιολάδου οφείλονταν ουσιαστικά και στο μεγαλύτερο ποσοστό στις διαφορετικές κλιματικές συνθήκες που εμφανίστηκαν στην Κρήτη από τα μέσα Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου του 2019.
ΑΣΥΝΗΘΙΣΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ
Σύμφωνα με τα πορίσματα της Ομάδας Εργασίας οι μετεωρολογικές συνθήκες ήταν ασυνήθιστες την περίοδο αυτή κάτι που συνέβαλλε στη μείωση της ποσότητας και στην υποβάθμιση της ποιότητας. Η έκθεση της Ομάδας Εργασίας θα παραδοθεί στο Υπουργείο μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
«Με βάση την τεκμηριωμένη αυτή έκθεση το Υπουργείο θα μπορεί να αποτυπώσει σε οικονομικούς δείκτες τη ζημιά και να αποτιμήσει το κόστος της για τον κάθε παραγωγό. Αυτό δεν είναι δική μας δουλειά, είναι του Υπουργείου Αγρ. Ανάπτυξης» λέει ο κ. Καλαϊτζής υπογραμμίζοντας τη συμβολή στην έκθεση των κ. Παπλωματα, της κ. Χρονοπούλου αλλά και άλλων επιστημόνων.
Στην ερώτηση μας ότι λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν πραγματικά ότι θα δοθούν οι σχετικές αποζημιώσεις από την Ε.Ε. ο κ. Καλαιτζής απάντησε πως «υπάρχει ένα παράδειγμα αυτό της Ιρλανδίας, που κατάφερε και πήρε αποζημιώσεις για ζημιές στην παραγωγή της λόγω κλιματικής αλλαγής. Άρα υπάρχει ένα προηγούμενο και πιστεύουμε ότι θα είναι θετική η κατάληξη στο δικό μας αίτημα».
Από ειδικούς έχουν διατυπωθεί αντιρρήσεις. Ότι κακώς προτάσσεται πως η ζημιά στην ελαιοπαραγωγή προέρχεται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και όχι λόγω της υποχρηματοδότησης της δακοκτονίας και της αναχρονιστικής νομοθεσίας που την καθορίζει και πως θα πρεπε να διεκδικηθούν πόροι από το πρόγραμμα “De minimis”. Επίσης πως δεν μπορεί να δικαιολογηθεί επιστημονικά πως η ζημιά οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και αυτό θα έχει αποτέλεσμα να μην πειστούν οι Ευρωπαικοί θεσμοί και να μην καταβάλλουν ούτε ένα ευρώ για αποζημίωση, ενώ έχει επισημανθεί πως από τα 7 μέλη της Ομάδας Εργασίας κανένας δεν ήταν εντομολόγος!
Πάνω σε αυτές τις παραμέτρους ζητήσαμε την τοποθέτηση του μέλους της Ομάδας Εργασίας. «Κοιτάξτε, καταρχήν παρά της σύνθεση της επιτροπής υπήρχε συνεργασία με όλους τους εντομολόγους του ΕΛΓΟ Δήμητρα που εργάζονται στην Κρήτη και έχουν τεράστια εμπειρία στη δακοκτονία όπως επίσης συνεργασία με κάθε επιστημονική ειδικότητα που θα μπορούσε να συνεισφέρει στις εργασίες αυτής της Ομάδας. Εμείς αυτό που εντοπίσαμε με την εργασία μας ήταν ότι οι κλιματολογικές συνθήκες μετά τα μέσα Οκτωβρίου δεν ήταν αναμενόμενες! Κανένας δεν περίμενε αυτές τις συνθήκες, αυτά τα ποσοστά υγρασίας και αυτές τις θερμοκρασίες που αποτυπώσαμε και που οδήγησαν στην έκρηξη της δακοπροσβολής. Ήταν ένα φαινόμενο μη αναμενόμενο. Τώρα αν η δακοκτονία βελτιωθεί ή όχι είναι θέμα των αρμοδίων φορέων που θα πρέπει να το εξετάσουν λαμβάνοντας υπόψιν την περυσινή εμπειρία και όλα όσα έγιναν μετά τα μέσα Οκτωβρίου. Αρα η δακοκτονία θα πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και να λάβει υπόψιν τις επόμενες ελαιοκαλλιεργητικές χρονιές και ότι είναι πιθανόν να υπάρξουν προβλήματα (αυξημένη παρουσία δάκου) και τον Οκτωβριο και το Νοέμβριο. Για αυτό και πρέπει να είναι έτοιμος ο μηχανισμός της δακοκτονίας. Αυτό είναι το συμπέρασμα μας και πιστεύουμε ότι το έργο της Ομάδας μας θα βοηθήσει όλο το μηχανισμό της δακοκτονίας» απάντησε ο κ. Καλαϊτζής.
Στην ομάδα μετείχαν πέρα από τον κ. Καλαϊτζή, ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κ. Χρήστος Αυγουλάς, η ομότιμη καθηγήτρια στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο κ. Κατερίνα Χρονοπούλου, ο θεματικός αντιπεριφειάρχης Πρωτογενή Τομέας στην Περιφέρεια Κρήτης κ. Μανώλης Χνάρης, η κ. Ελένη Τσουράη προϊσταμένη του τμήματος ελιάς του Υπουργείου, ο Ανδρέας Ντούλης αναπληρωτής προϊστάμενος του Ινστιτούτου Ελιάς και ο κ. Ανδρέας Στρατάκης μέλος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου.
