«“Είμαι ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και πολεμώ για την πατρίδα μου”, είπε στους Άγγλους όταν τον συνέλαβαν, κατά την διάρκεια μετακίνησης οπλισμού και άλλων εφοδίων, από ένα κρησφύγετο σε άλλο. Ο νόμος, ο αγγλικός νόμος, προνοούσε μόνο μία ποινή γι’ αυτόν, τον μόλις 19 χρονών μαχητή, την ποινή του θανάτου δι’ απαγχονισμού. Αν ζούσε σήμερα (2012) θα ήταν 74 χρονών. Θα είχε διαπρέψει σαν ποδοσφαιριστής ή σαν καλαθοσφαιριστής, θα ‘χε εκδώσει αρκετές ποιητικές συλλογές, θα ήταν μια ηγετική φυσιογνωμία της κυπριακής πολιτικής ζωής. Μπορεί και Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν η Κύπρος δεν είχε ενωθεί με την Ελλάδα. Και βέβαια θα ‘χε παντρευτεί την κοπελιά του και θα ‘χε παιδιά κι εγγόνια… Ίσως και να τον συναντούσα εδώ στην Πάνω Πάφο, στο Κτήμα, όπως επιμένουν να λένε την πόλη τους οι Παφίτες και να τα λέγαμε όπως καληώρα. Αυτά σκεφτόμουν, όταν άρχισε ο φίλος μου ο Κενδέας να μου μιλά γι’ αυτόν. Όσο, όμως, προχωρούσε η κουβέντα μας και προπαντός όταν μου έδωσε το Βιβλίο – Λεύκωμα που περιγράφει την πορεία του Συλλόγου που έχει τ’ όνομά του, η σκέψη μου έκανε στροφή. Κι όμως ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης ζει! Νέος και ωραίος ως Έλλην!» Απόσπασμα από την στήλη μου “Εύφημες μνείες” (“Χανιώτικα νέα”, 4.6.2012).
Σκούλη, Μηλιού, Γιόλου, Στρουμπί, Τσάδα, Μεσόγη… Τα χωριά με την σειρά που τα συναντούμε επιστρέφοντας απ’ το Λατσί για την Κάτω Πάφο. Καταπράσινα, πανέμορφα, ορεινά χωριά, γεμάτα ζωή. Πορτοκαλιές, λεμονιές, ελιές, αμυγδαλιές, αμπέλια. Περνάμε την Τσάδα, το χωριό του Ευαγόρα Παλληκαρίδη, του παλικαριού που απαγχόνισαν στα 19 του χρόνια οι Εγγλέζοι. Εδώ στο Δημοτικό Σχολείο της Τσάδας έμαθε τα πρώτα γράμματα ο Ευαγόρας, για να φοιτήσει αργότερα στο Γυμνάσιο Πάφου, το οποίο δεν πρόλαβε να τελειώσει. Στα 17 του χρόνια “ως Έλλην Κύπριος”, ο οποίος ζητούσε την λευτεριά της πατρίδας του, κορύφωσε την αγωνιστική του πορεία και πήρε την ανηφοριά των βουνών, αφήνοντας πίσω τους συμμαθητές του. Ήταν η αρχή του θανάτου του, μα και ταυτόχρονα της αθανασίας του». Απόσπασμα από δημοσίευμα μου στα “Χανιώτικα νέα” (18.6.2012) με τίτλο “Στην Πάφο του χθες και του σήμερα (2)”.
«Χτυπά κουδούνι, μπαίνουνε στην τάξη του ο καθένας/ Μπαίνει κι η πρώτη η άταχτη κι η Τρίτη που διαβάζει/ μπαίνει κι η Πέμπτη αμίλητη, η τάξη του Ευαγόρα-/ Παρόντες όλοι;-/ Κύριε, ο Ευαγόρας λείπει.-/ Παρόντες, λέει ο δάσκαλος και με φωνή που τρέμει:-/ Σήκω Ευαγόρα, να μας πεις ελληνική ιστορία./ Ο δίπλα, ο πίσω, ο μπροστά, βουβοί και δακρυσμένοι,/ αναρωτιούνται στην αρχή, ώσπου η σιωπή τους κάμνει/ να πέσουν μ’ αναφιλητά ετούτοι κι όλη η τάξη.-/ Παλληκαρίδη, άριστα, Βαγόρα, πάντα πρώτος,/ στους πρώτους πρώτος, άγγελε πατρίδας δοξασμένης,/ συ μέχρι χθες της μάνας σου ελπίδα κι αποκούμπι,/ και του σχολειού μας σήμερα Δευτέρα Παρουσία». Από το ποίημα που έγραψε ο Δωδεκανήσιος ποιητής Φώτης Βαρέλης, με το άκουσμα του θανάτου του Κύπριου Ήρωα. Κι αυτό το ποίημα που υπήρχε στο βιβλίο της Γλώσσας της Στ’ Δημοτικού (γ’ τεύχος) -προ του 2006 στον νου μου χθες, 20 Ιουλίου, με αφορμή την θλιβερή επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. δεν κατάφερα ποτέ να το διαβάσω ολόκληρο στους μαθητές μου, όταν ήμουν δάσκαλος…
Και… στα πεταχτά
Η Ελλάδα των πυρκαγιών… Χρόνια τώρα!! Η Ελλάδα της πυρκαγιάς… Από τότε που ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος. Ο πληθυντικός παλεύεται, όπως παλεύεται. Με τις όποιες απώλειες… Πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα, στον ενικό. Ωστόσο ελπίζουμε. Ένα “τρελοβάπορο” για να θυμηθούμε τον Οδυσσέα Ελύτη που επιμένει να ταξιδεύει η πατρίδα μας.
Πυρκαγιών και όχι μόνο, καμώματα… Κίνδυνος ερημοποίησης της Αττικής προειδοποιεί ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας… Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα… Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες… Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία… Κατά Νίκο Γκάτσο… «Κοιμήσου Περσεφόνη στην αγκαλιά της γης, στου κόσμου το μπαλκόνι ποτέ μην ξαναβγείς».
«Το έθιμο της μπαλωτιάς, πρέπει να σταματήσει/ και από σφαίρα αδέσποτη άλλος να μη χτυπήσει», μας λέει στην πρώτη σημερινή της μαντινάδα η Νεκταρία, παίρνοντας αφορμή από πρόσφατο περιστατικό. «Το όπλο επικίνδυνο δεν μοιάζει με παιχνίδι,/ στέλνει αθώα θύματα για το στερνό ταξίδι», μας λέει στην δεύτερη. «Mαγκιά δεν είναι να βαστάς στη μέση το πιστόλι\ μα να ’χεις ήθος και τιμή να σ’ εκτιμούνε όλοι», μας λέει στην τρίτη.
