“Θησαυροφυλάκιο” εσπεριδοειδών από το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών

Aνθισε και καρποφόρησε και πάλι η Εθνική Συλλογή Εσπεριδοειδών -ένα αληθινό θησαυροφυλάκιο για τους καρπούς αυτούς- σε μια έκταση 45 στρεμμάτων του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών.

O χώρος μετά από μια 10ετία όπου έλλειψη προσωπικού είχε σχεδόν εγκαταλειφθεί, από το 2017 που προσελήφθη ερευνητής ειδικός στα εσπεριδοειδή ξαναστήθηκε στην ουσία από την αρχή και θα μπορεί στο μέλλον να προσφέρει υποκείμενα σχεδόν για κάθε είδος καλλιέργειες εσπεριδοειδών σε φυτώρια και να συμβάλλει σημαντικά στην αναγκαία αναδιάρθρωση.
Με τον κ. Βασίλη Ζιώγα ερευνητή Δ΄του Ινστιτούτου και υπεύθυνο στο Εργαστήριο Εσπεριδοειδών περιηγούμαστε την Εθνική Συλλογή των 45 στρεμμάτων, με 973 δέντρα από 169 διαφορετικές ποικιλίες εσπεριδοειδών, ανάμεσα τους όλες οι συλλογές του εθνικού καταλόγου των γκρέιπ φρουτ!
«Δυστυχώς μετά το 2007 η Εθνική Συλλογή εγκαταλείφθηκε στη μοίρα της, για να φανταστείτε όταν ήλθα εδώ το 2017, τα ζιζάνια και η βλάστηση είχαν “πνίξει” τα υποκείμενα, το περβόλι είχε μετατραπεί σε πραγματική ζούγκλα» μας εξηγεί ο κ. Ζιώγας, συμπληρώνοντας πως «ήταν μια πολύ κοπιαστική προσπάθεια τρία χρόνια τώρα ώστε φέτος το περβόλι να θυμίζει… περβόλι. Πολύ προσωπική δουλειά και πολύ μεγάλη η συνδρομή ενός εξαιρετικού εργολάβου που έχουμε του κ. Κώστα Ξηρουχάκη, που “συνέφερε” το χωράφι το οποίο σημειωτέον διαθέτει δική του αυτόνομη γεώτρηση».
Βλέπουμε προσεγμένες καλλιέργειες, τα δέντρα φροντισμένα. «Η σημασία της Εθνικής Συλλογής είναι τεράστια ξεπερνά κατά πολύ τα όρια των Χανίων και της Κρήτης» τονίζει ο ερευνητής που μας ξεναγεί στο χώρο. Βλέπουμε τις 20 ποικιλίες των γκρέιπ φρουτ , μας δείχνει πορτοκαλιές που δεν υπάρχουν αλλού (πολλές ποικιλίες από βαλέντσια, όλα τα ομφαλοφόρα, navel, αιματόσαρκα κα.) άλλες γηγενείς- ντόπιες ποικιλίες, 43 ποικιλίες μανταρινιών και ένας τεράστιος αριθμός από υποκείμενα κα.
Σε μια σχεδιαζόμενη αναδιάρθρωση των καλλιεργειών εσπεριδοειδών που αποτελεί και το αίτημα ετών για τους παραγωγούς το Ινστιτούτο θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Αυτή τη στιγμή υπάρχει υπερπροσφορά πορτοκαλιών και λεμονιών το χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι γίνονται εισαγωγές προκειμένου να καλυφθεί η ζήτηση. « Έχουμε ποικιλίες που δίνουν καρπό το καλοκαίρι και που αυτή τη στιγμή δεν τις βρίσκεις στο εμπόριο. Στο μέλλον θα είμαστε σε θέση να δώσουμε υλικό στους φυτωριούχους ώστε με τη σειρά τους να προμηθεύσουν τους παραγωγούς με τις απαραίτητες ποικιλίες» επισημαίνει ο κ. Ζιώγας, συμπληρώνοντας πως το πρώτο βήμα ήταν η διάσωση, το δεύτερο να έλθει η συλλογή σε καλή κατάσταση, το τρίτο να φτιαχτούν οι σχετικές υποδομές και το τελευταίο να ετοιμαστούν τα εμβόλια για τους φυτωριούχους ώστε να έχουμε πιστοποιημένο υλικό.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ
Το εργαστήριο εσπεριδοειδών επίσης είναι ο συντονιστής φορέας του προ-εγκεκριμένου έργου “Ερευνώ- Δημιουργώ- Καινοτόμω» που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ που έχει τον τίτλο: “Διάσωση, διατήρηση και αξιοποίηση του γηγενούς γενετικού υλικού των εσπεριδοειδών με σύγχρονες βιο-αναλυτικές προσεγγίσεις”. Το συγκεκριμένο έργο είναι διάρκειας 2,5 ετών. Σκοπός του είναι η διάσωση των γηγενών ποικιλιών εσπεριδοειδών (πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, κίτρα, περγαμότο) σε όλη την επικράτεια και η ανάδειξη και ο χαρακτηρισμός των ιδιαίτερων οργανοληπτικών και αγρονομικών χαρακτηριστικών τους. « Η διάσωση των γηγενών ποικιλιών εσπεριδοειδών είναι παρακαταθήκη για τις επόμενες γενεές και πηγή γενετικού υλικού για μελλοντική βελτίωση και πειραματισμό» λέει ο κ. Ζιώγας συμπληρώνοντας πως «το επόμενο χρονικό διάστημα θα ξεκινήσει άμεσα το Ειδικό Πρόγραμμα δημιουργίας νέων ποικιλιών, χρηματοδοτούμενο από το Υπ.Α.Α.Τ, στο οποίο συμμετέχει το Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών φυτών και Αμπέλου, ως προς τη δημιουργία νέων ποικιλιών εσπεριδοειδών καθώς και ελιάς και αμπέλου. Η διάρκεια των έργων είναι 5 ετών και είναι η πρώτη φορά του το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων χρηματοδοτεί έργα με σκοπό την δημιουργία νέων ποιοτικών ποικιλιών στα σημαντικότερα καλλιεργούμενα είδη της Ελλάδος.»

Με προοπτικές…
Τα κόκκινα γκρέιπ φρουτ, τα λεμόνια- lime, έχουν πολύ καλές προοπτικές για να τα καλλιεργήσεις. Σε ότι αφορά τα κόκκινα γκρέιπ φρουτ είναι πλούσια σε λικοπένιο, δεν έχουν την πικράδα του κλασσικού γκρέιπ φρουτ, ενώ την ίδια ώρα έχουν πολύ μεγάλη διατροφική αξία. Τα κόκκινα γκρέιπ φρουτ αποδίδουν πάρα πολύ καλά στην Κρήτη (9 τόνοι στο στρέμμα) καθώς τα ευνοεί το κλίμα ενώ δεν θέλουν πολλά εργατικά.
Επίσης πολύ καλές προοπτικές έχουν και τα λεμόνια, ειδικά οι καλοκαιρινές ποικιλίες που θα μπορούν να δίνουν καρπό απο τον Μάιο.