To τραγούδι “Ζητάτε να σας πω”, δεν είναι μόνο ένα από τα πιό αγαπημένα και μακροβιότερα ελληνικά τραγούδια, είναι και μια πραγματική ιστορία (για μια πικρή, χαμένη αγάπη), αλλά και μια ιστορία που φανερώνει πόσο μεγάλη μπορεί να είναι η έμπνευση της στιγμής. Και η ικανότητα του δημιουργού να μπορεί να την πιάσει…
Εμείς (οι λίγο πιό παλιοί) το ακούσαμε από την Αρλέτα, τη Χάρις Αλεξίου, την Τάνια Τσανακλίδου, τη Νένα Βενετσάνου και την ορχήστρα του Δαυίδ Ναχμία, αργότερα (η νεότερη γενιά) από τον Μανώλη Φάμελο και τη Μαρίζα Ρίζου, ενώ αν πήγαινε κανείς προς τα πίσω θα συναντούσε τον Πέτρο Επιτροπάκη και ακόμα πιο παλιά την πρώτη διδάξασα Δανάη (Στρατηγοπούλου) την κοσμοπολίτισσα της γενιάς του ’30, τη μούσα του Αττίκ.
Ο Αττίκ είναι συνυφασμένος με τη Μάντρα του. Ένα δικό του αυτοσχέδιο «θεατράκι / καφέ σαντάν», όπου κατάφερε να γίνει “μαστ” για τον μέσο Αθηναίο του ’30. Η Δανάη εξηγεί (μέσα από το βιβλίο της “Τραγουδώντας”).
«Τι ήταν η Μάντρα; Πολλά πράγματα και τίποτα. Λίγο Παρίσι, λίγη Ανατολή, κάμποση Αθήνα και πολύς Αττίκ. Λίγη παριζιάνικη μπουάτ, λίγη αθηναϊκή επιθεώρηση, ύφος βαριετέ ή ταβέρνας, ένα είδος μουσικοφιλολογικής στοάς (…). Σκηνικά, σκηνογραφίες και τα τοιαύτα, υποτυπώδη ή ανύπαρκτα (…). Τραγούδια, παρλάτες, ποιήματα, καλαμπούρια, οκτάστιχα εκτοξεύονταν από τους ηθοποιούς και αντιστρόφως. Και μέσα σ’ αυτόν τον κυκεώνα κυριαρχούσε ο Αττίκ με τη φαλακρίτσα του και την ποιητικήν του φλοτάν γραβάτα». Αν μεταφέραμε τα λεγόμενά της στη σημερινή εποχή, θα λέγαμε ότι η Μάντρα του Αττίκ ήταν το πρώτο «διαδραστικό» θέαμα της Αθήνας. Εκείνος (Αττίκ) από το πιάνο του, εκείνοι (θεατές) από την πλατεία, με τα σχόλια, τις ατάκες τους, τις παραγγελιές τους. Μια προσιτή για τον μέσο Αθηναίο διασκέδαση, όπου, όπως έλεγε ο ίδιος «ανάγκαζε τον αθηναίο θεατή να διασκεδάζει με το τίποτε και να εκτροχιάζεται από τα σύνορα της θρυλικής σοβαροφάνειας» (Λάμπρος Λιάβας – «Ελληνικό Τραγούδι» από το 1821-1950).
H ιστορία του τραγουδιού “Ζητάτε να σας πω”, όπως τη διηγήθηκε ο Αλέκος Σακελλάριος, έχει ως εξής:
Ο Αττίκ παντρεύεται για δεύτερη φορά… Γυναίκα του γίνεται ηθοποιός Μαρίκα Φιλιππίδου η οποία αργότερα τον εγκαταλείπει για να παντρευτεί τον Σταμάτη Μερκούρη (πατέρα της Μελίνας Μερκούρη). Ο έρωτάς του για εκείνη αποτελεί τόσο πηγή έμπνευσης και πηγή ζωής, όσο και πηγή μεγάλου πόνου. Το τραγούδι “Είδα μάτια”, όλοι γνώριζαν ότι για εκείνη είχε γραφτεί… Ένα βράδυ ο Αττίκ βρισκόταν στο πιάνο του, έχοντας απέναντί του την τέως σύζυγό του με το νέο της σύζυγο. Ολόκληρη η Μάντρα του φώναζε πες το “Είδα μάτια” – γνωρίζοντας ότι η «αγαπημένη» του ήταν εκεί. Στεναχωρημένος ο Αττίκ αποσύρεται στο καμαρίνι του και μέσα σε 10 λεπτά δημιουργεί το νέο τραγούδι. «Ζητάτε να σας πω / τον πρώτο μου σκοπό / τα περασμένα μου γινάτια / ζητάτε “είδα μάτια” / με σκίζετε κομμάτια…». Έδειξε για ακόμα μία φορά την ικανότητα του δημιουργού να φτιάχνει ένα τραγούδι τόσο απλά… Η Μαρίκα Φιλιππίδου μόλις το άκουσε, λένε πως δάκρυσε και αποχώρησε από τη Μάντρα…
Καλές ακροάσεις μέχρι την επόμενη ιστορία με ρεφρέν!
* Η Μαρία Σουρουκίδου είναι ραδιοφωνική παραγωγός
