» Αλλά και προγράµµατος ‘‘Εκπαίδευση για το κλίµα, το περιβάλλον και την αειφορία’’
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάµου (Κέντρο Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία) ολοκλήρωσε το πρόγραµµα Erasmus+ KA1 ‘‘Εκπαίδευση για το Κλίµα, το Περιβάλλον και την Αειφορία’’, το οποίο έχει εγκριθεί από το Ίδρυµα Κρατικών Υποτροφιών (Αρ. έγκρισης 2022-1-EL01-KA122-ADU-000071143) µε τη συγχρηµατοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάµου βρίσκεται µπροστά στην πρόκληση να σχεδιάσει και να υλοποιήσει εκπαιδευτικά προγράµµατα σχετικά µε την Κλιµατική Αλλαγή, το Περιβάλλον και την Αειφορία. Η Κλιµατική Αλλαγή, η απώλεια της Βιοποικιλότητας και η καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά και η πρόκληση της Αειφορίας ως εναλλακτικής λύσης για να αντιµετωπιστεί η σύνθετη κρίση της εποχής µας, αποτελούν αντικείµενα που, σύµφωνα µε τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίµα το 2015 αλλά και σύµφωνα µε τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2022) πρέπει να ενταχθούν στο Αναλυτικό Πρόγραµµα όλων των σχολικών βαθµίδων.
Έτσι, στα πλαίσια αυτού του σχεδίου Erasmus+, τα µέλη της Παιδαγωγικής Οµάδας του ΚΠΕ Βάµου συµµετέχουν σε Σεµινάρια (∆οµηµένους Κύκλους Μαθηµάτων) σε ευρωπαϊκές χώρες σχετικά µε τα θέµατα αυτά.
Στη διάρκεια του προγράµµατος αυτού έγιναν 5 µετακινήσεις των µελών της Παιδαγωγικής Οµάδας του ΚΕΠΕΑ Βάµου (Ποντικάκη Φώτη, Υπεύθυνου του ΚΕΠΕΑ, Παπαδογιαννάκη Κωνσταντίνας, ∆εσποτίδου Ελένης και Μπάσιου Ανδριάνας) για επιµόρφωση στο εξωτερικό, στη Βαρκελώνη της Ισπανίας, στις Αζόρες της Πορτογαλίας, στη Γάνδη του Βελγίου, στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, στην Πράγα της Τσεχίας .
• Στη Βαρκελώνη της Ισπανίας (3-8 Ιουλίου 2023) το Σεµινάριο είχε θέµα την Υπαίθρια Εκπαίδευση και φορέας που το οργάνωσε ήταν ο Euromentor.Τα µαθήµατα διεξαχθήκαν σε εξωτερικούς χώρους µε επιµορφωτές τους Jerry Linehan και Miranda D’Arcy Francis και στο µουσείο µε µουσειοπαιδαγωγό την Anna Velázquez. ∆ιδάχθηκε µεθοδολογία για την Εκπαίδευση σε εξωτερικό χώρο (Σχολείο του ∆άσους) και έγινε εφαρµογή µέσα από δηµιουργικά παιχνίδια, δραστηριότητες και τεχνικές. Έγινε ενηµέρωση για διαφορετικά εκπαιδευτικά συστήµατα και ανταλλαγή εµπειριών από τη σχολική ζωή και τα προβλήµατα σε κάθε χώρα µας όπως και για την ενασχόλησή µε την Υπαίθρια Εκπαίδευση. ∆ιερευνήθηκε ο τρόπος αξιοποίησης εξωτερικών χώρων για διδασκαλία και εφαρµόστηκε την «εκτίµηση κινδύνου» στη οργάνωση της διδασκαλίας. Στη συνέχεια σχεδιάστηκε µια πλήρης δραστηριότητα στη φύση και έγινε εφαρµογή της.Μελετήθηκαν τρόποι αξιοποίησης της τέχνης στη διδασκαλία . Υλοποιήθηκε εκπαιδευτικό πρόγραµµα στο MNAC Μουσείο µε δραστηριότητες που µπορούν να εφαρµοστούν κατά τη διάρκεια του προγράµµατος όσο και µετά από τα επιµέρους τµήµατα που το απαρτίζουν. Σαν συνέχεια αυτού του σκέλους του προγράµµατος εφαρµόστηκαν δραστηριότητες που σχετίζονται µε την τέχνη όπως black out, Roll a π.χ. Picasso σε εξωτερικό χώρο (πάρκο).
• Στις Αζόρες της Πορτογαλίας (24-29 Ιουλίου 2023) το Σεµινάριο οργανώθηκε από τον οργανισµό Chain Foundation, µε θέµα «Αναζητώντας τη ∆ύση: οι Αζόρες» κι επικεντρώθηκε σε δύο θέµατα. Την έννοια της Ευρώπης ως το γεωγραφικό σύνορο της ευρασιατικής ηπείρου. Οι Αζόρες και η Ισλανδία είναι επιφανειακές εκδηλώσεις αυτού του «άκρου»: η Ευρώπη τελειώνει εδώ. Την «παρόρµηση προς τη δύση» στην Ευρώπη: ο Ατλαντικός ως φράγµα και πρόκληση. Κατά τη διάρκεια του µαθήµατος µελετήθηκαν (λογοτεχνικές) εκδηλώσεις αυτού του θέµατος. Και οι δύο πτυχές δίνουν ένα άνοιγµα στη µοναδική γεωγραφική και πολιτιστική κληρονοµιά των Αζορών: τοπίο και ηφαίστεια. ανακαλύψεις, αποικισµός και µετανάστευση· κυνήγι και ψάρεµα φαλαινών· την οικολογία και τους ωκεανούς ως µέρος του κόσµου µας. Εν ολίγοις: η πορεία ταξιδεύει µέσα από τα τέσσερα στοιχεία: η φωτιά δηµιουργεί το αρχιπέλαγος (ηφαίστεια και γη), το νερό είναι η γέννηση του αρχιπελάγους και όλης της ζωής, αέρας/άνεµος: άνθρωπος που πλέει στην άγνωστη γη: ανακαλύψεις και κυνήγι φαλαινών. Στον κύκλο µαθηµάτων συµµετείχαν εκπαιδευτικοί από Ελλάδα, Λιθουανία, Γερµανία, Εσθονία, Βέλγιο και Φινλανδία.
• Στη Γάνδη του Βελγίου (19-24 Ιουνίου 2023) το Σεµινάριο οργανώθηκε από την Flanders Teaching Academy. Συµµετείχαν 30 εκπαιδευτικοί από Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία, Γερµανία και Αυστρία. Θέµα του Σεµιναρίου ήταν «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ: Πώς η βελγική κουλτούρα βρήκε το δρόµο της στη σχολική τάξη». Στα πλαίσια του Σεµιναρίου έγινε παρουσίαση του βελγικού εκπαιδευτικού συστήµατος και ακολούθησε επίσκεψη σε σχολικό συγκρότηµα λίγο έξω από τη Γάνδη, στο οποίο φοιτούν 800 µαθητές, 600 ∆ευτεροβάθµιας και 200 Πρωτοβάθµιας (σε χωριστά κτήρια και αυλές). Το σχολικό συγκρότηµα, παρότι ξεκίνησε το 19ο αιώνα, έχει συµπληρωθεί µε νέα κτήρια και εγκαταστάσεις που περιλαµβάνουν γήπεδα ποδοσφαίρου και ράγκµπι µε χορτάρι, κλειστό γυµναστήριο και κλειστή πισίνα, εργαστήρια και θερµοκήπιο! Στα πλαίσια του Σεµιναρίου έγιναν εργαστήρια εκπαιδευτικής ροµποτικής, εργαστήρια και συζητήσεις για το σχολείο µε τη χρήση Lego, εκπαιδευτικές επισκέψεις στη Γάνδη, τη Μπρυζ, τις Βρυξέλες και την Αµβέρσα (Antwerp), όπου επισκεφτήκαµε το Μουσείο Μετανάστευσης που στεγάζεται στα κτήρια της παλιάς εταιρείας Red Star Lines, που πραγµατοποιούσε το δροµολόγιο Αµβέρσα – Αµερική στα τέλη του 19ου κι αρχές του 20ού αιώνα..
• Στο Ελσίνκι της Φινλανδίας (25-30 Σεπτεµβρίου 2023), το Σεµινάριο οργανώθηκε από το φορέα Europass Teacher Academy και είχε θέµα την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στη Φινλανδία. Συµµετείχαν εκπαιδευτικοί από Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία και Γερµανία. Το Σεµινάριο βοήθησε τους συµµετέχοντες να :ανακαλύψουν τη Φινλανδική προσέγγιση στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, να κάνουν τους µαθητές να προβληµατίζονται για την επίπτωση των πράξεών τους στην περιβαλλοντική αειφορία, να σχεδιάζουν και να χρησιµοποιούν µαθησιακά περιβάλλοντα που υποστηρίζουν την περιέργεια και τη µάθηση, να εκµεταλλεύονται συνεργατικές µεθόδους για να διδάξουν Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, να υποστηρίζουν την ελπίδα και την ιδιότητα του ενεργού πολίτη στους µαθητές, ενώ διδάσκουν Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, να εφαρµόζουν νέες µεθόδους στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση στο σχολείο τους, να βελτιώσουν τις εργασιακές και οργανωτικές µεθόδους τους χάρη στις δραστηριότητες επίλυσης προβλήµατος που διεξήγαγαν σε όλη τη διάρκεια του Σεµιναρίου. Έγιναν επισκέψεις σε σχολεία και στη Βιβλιοθήκη Oodi του Ελσίνκι.
• Στην Πράγα της Τσεχίας (20 έως 25 Νοεµβρίου 2023), το Σεµινάριο οργανώθηκε από το φορέα Vice Versa CZ / Europass Teacher Academy και είχε θέµα «Η Οικο-κεντρική Προσέγγιση: Εισάγοντας την Αειφορία στην Εκπαίδευση». Συµµετείχαν εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Τσεχία. Στη διάρκεια του Σεµιναρίου έγιναν παρουσιάσεις των σχολείων των συµµετεχόντων και παρουσιάστηκε η Οικοκεντρική Προσεγγιση και τρόποι εισαγωγής της Αειφορίας στην Εκπαίδευση. Έγιναν πολλά εργαστήρια µε θέµατα όπως η Lego Serious Play, Παιχνίδια ρόλων, 17 Στόχοι της Αειφορίας της UNESCO, Οικολογικό αποτύπωµα και «Γρήγορη Μόδα/Fast Fashion», Υπαίθρια Εκπαίδευση και επίσκεψη σε δηµόσιο σχολείο που ανήκει στο ∆ιεθνές ∆ίκτυο Οικολογικών σχολείων: Έγινε ακόµη επίσκεψη και ξενάγηση στην Παλιά Πόλη και το Κάστρο της Πράγας.
Οι εµπειρίες, γνώσεις,στάσεις και δεξιότητες που αποκτήθηκαν στη διάρκεια αυτών των Σεµιναρίων µεταφέρθηκαν στα υπόλοιπα µέλη της Παιδαγωγικής Οµάδας του ΚΕΠΕΑ Βάµου και βοηθάνε στον εµπλουτισµό των εκπαιδευτικών προγραµµάτων και δραστηριοτήτων του ΚΕΠΕΑ Βάµου, παράλληλα µε τη διεθνοποίηση της δραστηριότητάς του.
* Ο Φώτης Ποντικάκης είναι υπεύθυνος του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Βάµου
