Για µία ακόµη φορά σε αυτή τη στήλη θα ασχοληθούµε µε µία ταινία που, αποτελεί σταθµό στην κινηµατογραφική ιστορία του τόπου και την σφράγισε η εκπληκτική µουσική του Ξαρχάκου.
Πρόκειται για το «Ρεµπέτικο» (1983) σε σκηνοθεσία Κώστα Φέρρη και σενάριο του ιδίου καθώς και της Σωτηρίας Λεονάρδου. Η ταινία περιγράφει την ιστορία της µεγάλης Μαρίκας (υπονοείται η θρυλική Μαρίκα Νίνου), από τη γέννησή της στην Σµύρνη το 1922 έως τον πρόωρο θάνατό της το 1957 στον Πειραιά. Ειδικότερα, όµως, τα κοινά σηµεία στη ζωή της ηρωίδας και της τραγουδίστριας δεν είναι πολλά. Συνεπώς µάλλον είναι εσφαλµένη η άποψη ότι το «Ρεµπέτικο» είναι βιογραφία της Μαρίκας Νίνου.
Οι στίχοι των τραγουδιών ήταν του Νίκου Γκάτσου και έδεσαν τέλεια µε την αριστουργηµατική µουσική του Σταύρου Ξαρχάκου δηµιουργώντας ένα µελωδικότατο οικοδόµηµα που άφησε εποχή. Τα τραγούδια γνώρισαν ευρύτατη αποδοχή και χάραξαν τη δική τους πορεία στο χρόνο. Ακούστηκαν πάρα πολύ είτε σε ραδιόφωνα είτε σε µουσικές σκηνές και ρεµπετάδικα.
Είναι τουλάχιστον εντυπωσιακό ότι τα τραγούδια της ταινίας δηµιουργούν την αίσθηση ότι πρόκειται για παλιά ρεµπέτικα. Αυτό δείχνει την ευφυΐα των Γκάτσου και Ξαρχάκου που κατάφεραν να δηµιουργήσουν νέα ρεµπέτικα µε παλιά συνταγή. Γενικά, η ικανότητα του µεγάλου ποιητή να αναδηµιουργεί το κλίµα µιας εποχής είναι αξιοθαύµαστη, ενώ ο Ξαρχάκος, έχοντας το κατάλληλο ερέθισµα, έκανε µουσικά θαύµατα. Αξίζει να αναφερθεί η άποψη του Γιώργου Νοταρά στο βιβλίο του «Το ελληνικό τραγούδι των τελευταίων 30 χρόνων», όπου αναφέρει ότι «Το ταλέντο του Ξαρχάκου πέτυχε κάτι µοναδικό: να γεννήσει ρεµπέτικα, µε βάση όλα τα κλισέ και όλους τους δρόµους του είδους. Πήρε στα χέρια του τους ειδικούς κώδικες και τα κλειδιά και τα χρησιµοποίησε µε τη µεγαλύτερη δυνατή προσήλωση και αυστηρότητα. Η ποίηση του Γκάτσου έπαιξε καταλυτικό ρόλο…».
Πρόσφατα,ο Σταύρος Ξαρχάκος, µε αφορµή την παρουσίαση ολόκληρου του θρυλικού σάουντρακ για πρώτη φορά στο Ηρώδειο πριν λίγες µέρες, διηγήθηκε στη Lifo όλα όσα συνέβησαν και τις δυσκολίες που υπήρξαν µέχρι αυτό να δηµιουργηθεί.
«Η Συµµετοχή µου ως συνθέτη στην ταινία “Ρεµπέτικο” προέκυψε µετά από πρόταση του Γιώργου Ζερβουλάκου, που ήταν ο παραγωγός της ταινίας. Το 1982, λοιπόν, ήρθε να µε βρει στα Εξάρχεια και µου ανέφερε τα διάφορα προβλήµατα και τις δυσκολίες που αντιµετώπιζε στη δηµιουργία µιας ταινίας και µε ρώτησε αν θα µπορούσα µουσικά να βοηθήσω. Συγκεκριµένα, µου ανέφερε ότι ο Κώστας Φέρρης, που ήθελε να κάνει µια ταινία πάνω σε σενάριο δικό του και της Σωτηρίας Λεονάρδου, πήγε στη Νέα Υόρκη να αναζητήσει χορηγούς και χρήµατα, δυστυχώς χωρίς επιτυχία. Μου άφησε και µια κασέτα η οποία περιείχε µια συνέντευξη που είχε δώσει ο Κώστας Φέρρης στη ραδιοφωνική εκποµπή της κυρίας Σαντορινέου στη Νέα Υόρκη, µε δείγµα της µουσικής που είχε γραφτεί.
Ο Ζερβουλάκος όµως δεν συµφωνούσε µε τη µουσική αυτή και έτσι µου ζήτησε να γράψω εκ νέου τη µουσική για την ταινία. Στη συνέχεια ζήτησα να διαβάσω το σενάριο και ρώτησα αν υπήρχαν ήδη γραµµένοι στίχοι. Εκείνοι τότε είχαν έτοιµους µόνο τους στίχους του Κώστα Φέρρη για το τραγούδι “Στου Θωµά”. Τότε τους απάντησα ότι θα προτείνω να αναλάβει να γράψει τους στίχους των υπόλοιπων τραγουδιών της ταινίας ο Νίκος Γκάτσος και αν δεχόταν ο Γκάτσος, θα έγραφα κι εγώ τη µουσική. Όπως και έγινε. Υπάρχει άλλωστε και ένα ηχητικό ντοκουµέντο αναρτηµένο στο διαδίκτυο µε τηλεφωνική συνοµιλία µεταξύ εµού και του Γκάτσου, που µου απαγγέλλει τους στίχους από το “Μάνα µου Ελλάς” κι εγώ τον συνοδεύω. Και έτσι, µέσα από αλλαγές, εµπόδια και δυσκολίες, δηµιουργήθηκε µια µαγική συγκυρία και γεννήθηκε η µουσική για την ταινία “Ρεµπέτικο”».
Καλές ακροάσεις µέχρι την επόµενη ιστορία
µε ρεφρέν!
Παρασκευάς Περάκης και Μιχαήλ Λαμπαθάκης κάνουν… unboxing την επικαιρότητα
