Είναι γεγονός ότι τα κόµµατα έχουν ιστορική σηµασία στη λειτουργία του κοινοβουλευτικού συστήµατος. Η δηµιουργία κοµµάτων ευρείας λαϊκής βάσης επηρεάζει σηµαντικά τη λειτουργία του πολιτεύµατος. Ιδιαίτερα όταν έχουν παράδοση στον πολιτικό βίο και έχουν ταυτισθεί µε πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες.
Η επιλογή την ηγεσίας τους έχει βαρύνουσα σηµασία. ∆εν πρέπει να προέρχεται από µέτρια και φιλόδοξα πρόσωπα, διότι έτσι επαυξάνεται ο κίνδυνος της απολυταρχίας και της εισαγωγής του καισαρικού στοιχείου. Όταν επικρατήσουν τέτοια φαινόµενα, τότε στερεότητα και η συνοχή των πολιτικών κοµµάτων διακινδυνεύει από την ποιότητα τέτοιων ηγεσιών.
Τα πολιτικά κόµµατα δεν αποτελούν µόνο δηµοκρατικούς θεσµούς της λειτουργίας της αντιπροσωπευτικής ∆ηµοκρατίας, αλλά και παιδαγωγικές οργανώσεις του Λαού, µε στόχο να διατηρούν πάντοτε την ιδεολογική τους επιρροή, εις την καλλιέργεια των συνειδήσεων. Είναι ιστορικοί πολιτισµικοί δεσµοί που θα πρέπει να αντιλαµβάνονται την πραγµατικότητα και τον πολιτικό ανταγωνισµό µέσα από σύνθετες ιδεολογικές δοµές και ιδιαίτερα να παράγουν πολιτική.
Στη χώρα µας λειτουργεί µια ∆ηµοκρατία των Κοµµάτων. Η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας στηρίζεται σε τρεις πυλώνες. Στη λειτουργία των κοµµάτων, στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση και στον συνδικαλισµό των κοινωνικών τάξεων. ∆υστυχώς τα κόµµατα έχουν ισοπεδώσει τους άλλους δύο δηµοκρατικούς θεσµούς. Εποµένως η ευθύνη τους γίνεται ακόµη µεγαλύτερη. Είναι οι κύριοι φορείς την κοινωνίας που συµβάλλουν στη διαµόρφωση του περιβάλλοντος µέσα στο οποίο δρουν. Οφείλουν να παράγουν και να αναπαράγουν ταυτότητες ορθού πολιτικού λόγου και να φιλοδοξούν να αρθούν στο επίπεδο της ιδεολογικής τους υπεροχής. ∆εν είναι εκλογικές µηχανές κατάληψης της εξουσίας και µέσο κατοχής του κράτους. Όταν το κράτος ταυτισθεί µε το κόµµα, τότε υπάρχει παρακµιακή κατάσταση. Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουν οι ηγεσίες των κοµµάτων ότι έρχονται στην εξουσία διά µέσου των κοµµάτων τους, όχι για να ικανοποιήσουν τις πολιτικές τους φιλοδοξίες ή για να γίνουν όργανα των εξουσιών ή για να θυσιάσουν το γενικό συµφέρον εις το κοµµατικό συµφέρον, αλλά ερχόµενες εις την αρχή πρέπει να αποβλέπουν µόνο στην εξυπηρέτηση της κοινωνίας και της χώρας. Είναι λοιπόν καθοριστικός παράγοντας του πολιτικοκοινωνικού συστήµατος της χώρας η λειτουργία των κοµµάτων. Μπορούν να συµβάλλουν στη δηµιουργία ενός σταθερού συστήµατος εξουσίας, αλλά και ενός συστήµατος αδιάφορου για τον λαό. Υπάρχουν παραδείγµατα ότι ενισχύεται η δεύτερη περίπτωση. Αυτό έδειξε η τελευταία τεράστια αποχή του λαού στις εκλογές. Η αποχή αυτή δεν είναι συγκυριακή και σίγουρα δεν πρόκειται για απολίτικη αντίδραση στην πολύπλευρη κρίση.
Πρόκειται για αποδοκιµασία του πολιτικού και κοµµατικού συστήµατος. Όταν απέχει από µια σπουδαία δηµοκρατική διαδικασία µε ποσοστό 60% το εκλογικό σώµα, τότε χρειάζεται αναπροσανατολισµό και αναστοχασµό το σύστηµα. ∆υστυχώς φαίνεται ότι το πολιτικό σύστηµα δεν πήρε το µήνυµα την εκλογικής βάσης ακόµη. Ασχολείται µε την καταµέτρηση των ψήφων και το πολιτικό κόστος και δεν εντοπίζει τις αιτίες που οδήγησαν την πλειοψηφία του εκλογικού σώµατος σ’ αυτήν την τεράστια αποχή. ∆εν αναλαµβάνει πρωτοβουλίες και µέτρα που θα ανατρέψουν το κλίµα. Ούτε το κυβερνητικό κόµµα, αλλ’ ούτε τα µεγαλύτερα κόµµατα της αντιπολίτευσης. Μ’ αυτήν τους την αδράνεια και ακινησία, θα αφήσουν την “επίλυση” της κρίσης στην ακροδεξιά: Και µετά… “κλαψουρίζουµε”! Το κυβερνητικό κόµµα συνεχίζει την ίδια οικονοµική του πολιτική. Μια πολιτική που στοχεύει στην υπηρεσία της αναπαραγωγής της καπιταλιστικής κοινωνικής οργάνωσης της χώρας και όχι στην υπηρεσία ενός κοινωνικού κράτους. Και έρχεται ο λαϊκισµός της ακροδεξιάς να αξιοποιήσει τα δηµιουργούµενα κοινωνικά προβλήµατα. Αυτό συνέβη σ’ όλη την Ευρώπη. Τα δύο κόµµατα της κεντροαριστεράς δεν έπεισαν το εκλογικό σώµα ότι µπορούν να αποτελέσουν κυβερνητική λύση. Ο κονιορτός των δυνάµεων που υπάρχει σ’ αυτόν τον χώρο οδηγεί την αντιπολίτευση, στην αδυναµία να αποτελέσει ένα δεύτερο κυβερνητικό πόλο, που αποτελεί και δηµοκρατική αναγκαιότητα. ∆υστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχουν σοβαρές πρωτοβουλίες για την ενότητα των δυνάµεων της κεντροαριστεράς, για να υπάρξει ελπίδα και προοπτική και να ικανοποιηθεί το αίσθηµα του δηµοκρατικού και προοδευτικού κόσµου.
Η ΑΚΙΝΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Μετά τις εκλογές γίνονται συζητήσεις, προτάσεις, αναλύσεις στα πάνελ των… τηλεοράσεων για τη συσπείρωση της κεντροαριστεράς. Και φαίνεται ότι πρόκειται για ένα “κουβεντολόι” για τη δηµιουργία τεχνητών προσδοκιών στον λαό, που αναζητά λύση. Είναι γεγονός ότι τη φθορά της κυβέρνησης δεν την καρπώνεται η αντιπολίτευση. Αυτό αποδείχθηκε στις τελευταίες εκλογές. Και δυστυχώς γίνεται µια προσπάθεια παραπλάνησης του λαού, µε απίθανες δικαιολογίες που προκαλούν τη… λογική! Λέγεται ότι το κυβερνητικό κόµµα έπεσε κατά 13 ποσοστιαίες
µονάδες, εξ αιτίας της ακολουθούµενης πολιτικής την αντιπολίτευσης. Τόσο πολύ είναι ικανοποιηµένος ο λαός από τα δύο µεγάλα κόµµατα την κεντροαριστεράς, που όχι µόνο δεν πήγε ούτε µια µονάδα σ’ αυτά, αλλά έχασαν κιόλας ψήφους!
330.000 ψήφους ο ΣΥΡΙΖΑ και 140.000 το ΠΑΣΟΚ!
Ας σοβαρευτούν λοιπόν αυτά τα κόµµατα, γιατί το µήνυµα των εκλογών είναι αδιαµφισβήτητο. Τα τερτίπια της στατιστικής δεν δίνουν λύση στο υπαρκτό πρόβληµα. Το αποτέλεσµα της λαϊκής ετυµηγορίας είναι ξεκάθαρο. Απαιτείται άµεσα η µεταλλαγή τους και µάλιστα όταν η κοινωνική πραγµατικότητα υποβοηθεί σ’ αυτόν τον στόχο. ∆εν συµβαίνει όµως κάτι τέτοιο.
Τα κόµµατα µιλάνε για… ρευστοποιήσεις και … συνιστώσες!
Λες και µας έλειπαν… νέοι πολιτικοί όροι.
Το ένα κόµµα του 15% φοβάται να µη ρευστοποιηθεί και το άλλο κόµµα του 13% φοβάται να µη γίνει συνιστώσα. Όµως δεν έχουν αντιληφθεί ότι η τάση της ρευστοποίησης τους δεν µπορεί να ανασταλεί εφ’ όσον υπάρχει η αδυναµία τους να δώσουν µια κυβερνητική προοπτική στο εκλογικό σώµα. ∆εν φαίνεται να µπορέσουν να δηµιουργήσουν πλειοψηφικό ρεύµα και ένα άλλο κυβερνητικό πόλο.
Μάλιστα ο αρχηγός του δεύτερου κόµµατος της κεντροαριστεράς ταύτισε το κόµµα περίπου µε την… Κύπρο. Θυµήθηκε το επιχείρηµα του Παπαδόπουλου της Κύπρου και µας είπε ότι παρέλαβε κόµµα και δεν θα δώσει… συνιστώσα. ∆εν έχουν αντιληφθεί ότι ήδη είναι συνιστώσες, όταν θέλουµε να τα συγκρίνουµε µε τα κόµµατα εξουσίας. Αποτελεί αναγκαιότητα για τη δηµοκρατία η ύπαρξη κοµµάτων εξουσίας. Αλίµονο για την εµπέδωση της δηµοκρατίας, όταν αυτή δεν είναι συνακόλουθη και απρόσκοπτη µε την εναλλαγή των κοµµάτων στην εξουσία. Η µονοκρατορία του ενός κόµµατος εξουσίας δηµιουργεί καθεστωτικές νοοτροπίες και αλαζονικές συµπεριφορές, όπως η τελευταία ενέργεια του κυβερνητικού βουλευτή. Έχει επικρατήσει σε µεγάλο βαθµό στα δήθεν στελέχη των κοµµάτων, η πεποίθηση ότι υπάρχουν για να τους προσφέρουν κοµµατικές καρέκλες και όταν πάρουν τη δήθεν εξουσία, να µην ξέρουν ούτε τα ίδια τα στελέχη ποια… είναι!
Η πεποίθηση τους αυτή εξελίσσεται σε αλαζονική συµπεριφορά που παραµερίζει το πολιτικό ήθος. Στις µέρες µας το ΠΑΣΟΚ διακηρύσσει ότι δεν θέλει να γίνει συνιστώσα του κοµµατικού συστήµατος. Όµως είναι ήδη συνιστώσα.
Έγινε συνιστώσα όχι γιατί δέχθηκε τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάµεων (ίσα- ίσα που εξέλεξε και πρόεδρο ∆ηµοκρατίας) αλλά γιατί αποµακρύνθηκε από την αντιδεξιά ιδρυτική και καταστατική του δέσµευση. Είχε ξεκινήσει αυτή η αποµάκρυνση του από τη δεκαετία του 1990 µε τη διακήρυξη ενός θολού και παραπλανητικού εκσυγχρονισµού και ολοκληρώθηκε µε την κυβέρνηση Σαµαρά- Βενιζέλου. ∆υστυχώς, ο εκσυγχρονισµός σταµάτησε στο… Χρηµατιστήριο. Η Ελλάδα είχε µετατραπεί σ’ ένα… χρηµατιστήριο! Όταν λοιπόν ένα κόµµα εξουσίας ψηφιζόταν από τον µισό ελληνικό λαό για 40 χρόνια και σήµερα “αγκοµαχεί” για να φθάσει στο 12%, τότε έχει γίνει συνιστώσα του… εαυτού του.
Χρησιµοποιείται όµως και ένας άλλος όρος, που όµως δεν έχει σχέση µε την πολιτική ορολογία, αλλά µε τη φυσικοχηµεία. Είναι ο όρος ρευστοποίηση. Το φαινόµενο της ρευστοποίησης στη φυσικοχηµεία είναι το αντίθετο της πήξης. Εποµένως είτε πρόκειται για ρευστοποίηση, είτε πρόκειται για πήξη, το ποσοστό θα εξακολουθεί να παραµένει µικρό.
Όταν λοιπόν τα ποσοστά των δύο κοµµάτων δεν πλησιάζουν το ποσοστό ενός κόµµατος εξουσίας, δεν φταίνε ούτε οι ρευστοποιήσεις, ούτε ο κίνδυνος της συνιστώσας. Αιτία είναι ο κατακερµατισµός τους.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Το κοµµατικό σύστηµα έχει καθοριστικό ρόλο στη δηµόσια ζωή. Περικλείει τον ζωτικότατο όγκο του λαού και αποτελεί τη µεγαλύτερη πηγή της ζωντανής κοινωνικής δύναµης. Όταν ο λαός µας δυσανασχετεί και αποµακρύνεται απ’ αυτό το σύστηµα και το παραµερίζει µε την αποχή του, τότε δεν λειτουργεί η συµµετοχική ∆ηµοκρατία.
H κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της κεντροαριστεράς συµβάλλει στην αδρανοποίηση του εκλογικού σώµατος. Όταν οι πολιτικές δυνάµεις δεν προσφέρουν ελπίδες, οράµατα, διέξοδο τότε το εκλογικό σώµα αποµακρύνεται το πολιτικό σύστηµα γιατί εµπεδώνεται η πίστη ότι δεν αλλάζει τίποτα.
Και µάλιστα όταν πρόκειται για πολιτικές δυνάµεις µε µηδενικές ιδεολογικές διαφορές, που µπορούσαν να προσφέρουν µια πολιτική αλλαγή και δεν συµπορεύονται.
Είναι γεγονός όµως ότι η Ελλάδα επηρεάζεται από τις πολιτικές και οικονοµικές εξελίξεις της γεωγραφικής περιοχής της Νότιας Ευρώπης. Έχουµε των ταυτόχρονη ανατροπή των δικτατοριών στην Ελλάδα, στην Ισπανία και την Πορτογαλία. Έχουµε την ταυτόχρονη άνοδο των σοσιαλιστικών κοµµάτων στην εξουσία. Έχουµε την παράλληλη πορεία ένταξης τους στην Ε.Ο.Κ.
Αυτή η σχετικοποίηση του συγκριτικού πλαισίου της Νότιας Ευρώπης δεν σηµαίνει ότι το ερµηνευτικό σχήµα εξαίρει την ελληνική ιδιαιτερότητα. Σήµερα στη Γαλλία είχαµε µια ανατροπή του πολιτικού συστήµατος. Οι προοδευτικές δυνάµεις αποτέλεσαν όχι µόνο το τείχος στην ακροδεξιά, αλλά δηµιούργησαν µια νικηφόρα πολιτική δύναµη. Το εκλογικό σώµα της Γαλλίας συµµετείχε στις εκλογές και η φθορά της κυβέρνησης Μακρόν δεν πήγε
στην αποχή, αλλά σε µια πολιτική δύναµη µε κυβερνητική προοπτική. Προς γνώση και συµµόρφωση των κοµµάτων της ελληνικής κεντροαριστεράς. Ας επικρατήσει το “εγώ” της χώρας και όχι το εγώ των ηγεσιών αυτών των κοµµάτων. Οι δυνάµεις της Γαλλίας που είχαν σχεδόν εκλείψει, συσπειρώθηκαν και κέρδισαν τις εκλογές. Χρειάσθηκαν 2-3 µέρες για να πετύχουν την συµπόρευση τους και για να δώσουν ελπίδα και προοπτική στο γαλλικό λαό.
Οι δικές µας δυνάµεις του αντίστοιχου χώρου “βυζαντινολογούν” νυχθηµερόν για την ενότητα και δεν φαίνεται να προχωρά. Ίσως ο “πολιτικός ιός” της Γαλλίας έλθει στη χώρα όπως συνέβη στη δεκαετία του ΄80 και ενωθεί η κεντροαριστερά για να δώσει κυβερνητική προοπτική. Για να επέλθει ισορροπία στο πολιτικό σύστηµα.
Λέγεται από τις σηµερινές ηγεσίες ότι δεν επιθυµούν τη δηµιουργία ενός κόµµατος. Φαίνεται όµως ότι δεν έχουν διαβάσει τον εκλογικό νόµο. Τα συνεργαζόµενα κόµµατα στις εκλογές πρέπει να λάβουν το 65% των ψηφοφόρων, για να πάρουν το πριµ των 50 εδρών. Να λοιπόν άλλος ένας λόγος, που επιβάλλει την ενότητα τους.
*Ο Βασίλης Πεντάρης είναι π. βουλευτής Χανίων
