Eκδοση Σεπτέμβριος 2016
(αφιερωμένο στον Σταμάτη Απ. Αποστολάκη για την ονομαστική εορτή του 3.2.2017)
Μια πολύτιμη λαογραφική προσφορά του δάσκαλου και λαογράφου ΣΤΑΜΑΤΗ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ για τη χυμώδη έκφραση της Λαϊκής μούσας για το πνευματικό “ΕΠΟΣ” του Λαού της και ιστορικής επισκόπησης Κισάμου και Σελίνου και της Κρητικής ψυχής για την επιστροφή του ανεπανάληπτου Ιεράρχη τους στη Μητρόπολή του.
Aπό την οποία τον είχε εξορίσει η χούντα γιατί ήταν ενάντιος στην κατάλυση της Δημοκρατίας στη χώρα που αυτή γεννήθηκε. Την σπουδαία έκφραση της Λαϊκής Μούσας κυρίως για τον λαϊκό «σηκωμό» αλλά και για την πρώτη ποιμαντορία καθώς και για την εκδημία που τη συγκέντρωσε με λαογραφική ευθύνη ο Σταμάτης Αποστολάκη για να την προσφέρει ως «Θυσίαν αινέσεως» στο ίδρυμα «Αγία Σοφία». Μία προσφορά που πραγματοποιήθηκε σε βιβλίο με την πνευματική ευθύνη και αγάπη του προέδρου του ιδρύματος «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» σεβ. Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου κ.κ. Δαμασκηνού. Με ενθουσιώδη στήριξη της πρωτοβουλίας από όλο το διοικητικό συμβούλιο και όλα τα μέλη του ιδρύματος,
Προσωπικα συγχαίρω όλες και όλους για την προσφορά τους, για ανάδειξη του πρωτοφανούς αγώνα ενός λαού, τον οποίο προσωπικά έζησα σε όλη του την ένταση, ακόμα και με απειλές για τη ζωή μου. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της αγωνιστικότητας ανάμεσα στα αξιόλογα ποιητικά περιεχόμενα είναι και του Γιάννη Λυραντωνάκη που λέει: «Σήμερα ξεσηκώθηκε ο κόσμος στο Καστέλι, η Κίσαμος, το Σέλινο τον Ειρηναίο θέλει. Να φύγεις απ’ την ξενιτιά στην Κρήτη να γυρίσεις, στην Κίσαμο στο Σέλινο, να ξαναλειτουργήσεις».
Κι ακόμα ένα λόγιο ποίημα της σημαντικής και αγωνιστικής ποιήτριας και γιατρού Πηνελόπης Ντουντουλάκη.
«Για ιδές πανώρια σύναξη στα Φρεδιανά τα μέρη!
Γέμισε κόσμο η Παναγιά και άγγελους ο δρόμος
Κι οι Άγιοι πάντες στέκονται στης εκκλησιάς στον πόρο.
Κανοναρχούν χερουβικά και ψάλλουν δεσποτάδες
Κι από το θρόνο ευλογεί ο Μέγας Ειρηναίος.
Ως άρχισε το λόγο του οι ουρανοί ανοίγουν
Κι ως συνεχίζει να μιλά άγρια θεριά μερεύουν
Στον άδη ανακλαδίζονται πρόγονοι τιμημένοι
ξυπνά της Κρήτης η πρεπιά….
Τώρα, όμως, ποιος Ειρηναίος να εμπνεύσει και πώς να ξυπνήσει της Κρήτης η πρεπιά;
Ως ένας από τους λογίους ποιητές της Κρητικής ψυχής εκφράζω τον θαυμασμό μου για τα σημαντικά αυθεντικά ποιήματα της αυθόρμητης λαϊκής ποιητικής έκφρασης που περιέχονται στο βιβλίο.
ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΤΑΙ Η ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Με τη σπουδαία νεωτερική και Λαογραφική παράδοση, ως τη σύγχρονη μετεξέλιξη προσαρμογής, αξιοποίησης και επιστημονικής ανάλυσής της, οι λαογραφικές παραδόσεις μας, αλλά και όλων των λαών, έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη αξία μέσα στην ισοπέδωση των νέων καιρών που με την πραγμοποίηση ανθρώπων με όλα τα πράγματα του σύγχρονου, μαζικού πολιτισμού, επιδιώκεται η κατάλυση όλων των παραδοσιακών λαογραφικών πνευματικών αξιών.
ΜΕΓΑΛΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΣΥΜΒΟΛΗ
Αυτή όμως, την παράδοση την αναπαράγουν και την συντηρούν πλείστοι όσοι σύλλογοι λαϊκού πολιτισμού και την αξιοποιούν. Περιφερειακές και Δημοτικές αρχές, καθώς και οι θεσμικοί καλλιτεχνικοί επιστημονικοί, εκκλησιαστικοί και κοινωνικοί φορείς, έχουν μελετηθεί λαογραφικά στα Χανιά, ιδιαίτερα από πολλούς άξιους καθηγητές, δασκάλους και λαογραφούντες πολίτες σε όλες τις επί μέρους περιφέρειες των Χανίων.
Όμως τα Χανιά έχουν το προνόμιο να έχουν πολλούς Λόγιους λαογράφους, αλλά να έχουν και τον συστηματικό και τόσο έμονο Λαογράφο τους, τον αγαπητό, σε όλους τους Χανιώτες και τις Χανιώτισες της λαογραφικής παραδοσιακής ευαισθησίας, τον ΣΤΑΜΑΤΗ ΑΠΟΔΤΟΛΑΚΗ. Ενα ξεχωριστό άνθρωπο υψηλής παραδοσιακής συνείδησης και σύγχρονης Λαογραφικής ευθύνης. Με βραβείο από την ακαδημία Αθηνών για το πολύτιμο Λαογραφικό έργο του, το οποίο έχει καταθέσει με πλείστες όσες εκδόσεις κειμένων και μελετών του, καθώς και με τις επί εικοσιπενταετία δημοσιεύσεις και αναδείξεις όλων των λαογραφικών δράσεων Χανίων-Κρήτης, αλλά και Ελλάδας στη σημαντική εβδομαδιαία σελίδα του στα Χανιώτικα Νέα, αλλά και σε περιοδικά που ζητούν λαογραφικά κείμενά του.
Η ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΑΠΟΘΗΣΑΥΡΙΣΗ ΤΗΣ ΛΑϊΚΗΣ ΜΟΥΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ
Σε όλη τη Λαογραφική αποθησαύριση πολύτιμων εργασιών, ποιημάτων και ποικίλων δημοσιευμάτων ο Σταμάτης Αποστολάκης μελέτησε την αυθεντική λαογραφική μας παράδοση, σε όλα τα επίπεδα του παραδοσιακού και σύγχρονου λαογραφικού πολιτισμού μας. Παράλληλα αφιέρωσε πολλά σημαντικά θησαυρίσματα για τον μεγάλο – σύγχρονο – ιεράρχη της Ορθοδοξίας τον Ειρηναίο Γαλανάκη. Τον κατ’ εξοχήν ιεράρχη του Μεγάλου παραδοσιακού λαϊκού κρητικού πολιτισμού τον οποίο αξιοποίησε δημιουργικά σε όλα τα επίπεδα της ΜΟΝΑΔΙΚΗΣ ποιμαντορίας του. Συνδέοντάς τον Αξιακά με τον Λόγο της σύγχρονης εκκλησιαστικής ποιμαντικής λειτουργίας αλλά, παράλληλα και ως λόγο κοινωνικής ευαισθησίας και αποτελεσματικής προόδου.
Ο ΕΞΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΞΕΓΕΡΜΟΣ
Ο Σταμάτης Αποστολάκης στις πολλές λαογραφικές επιμέλειες και συγγραφές του για τον ιεράρχη της Ειρήνης Ειρηναίο Γαλανάκη επιμελήθηκε και μια σπουδαία σύγχρονη λαογραφική δημιουργία. Αυτή που, βασικά, την πραγματοποίησε ο λαός Κισάμου-Σελίνου Χανίων και Κρήτης αλλά και πλείστοι όσοι Κρήτες απόδημοι εσωτερικού και εξωτερικού με την ιστορική εξέγερση, βασικά, του λαού Κισάμου και Σελίνου που ήταν συνταυτισμένος με τον νέο επίσκοπό του Ειρηναίου Γαλανάκη από το 1956 που εκλέχτηκε ποιμενάρχης της ιστορικής αυτής επισκοπής.
Για να αντιδράσει ο λαός μας όταν μετά την δικτατορία του 1967 η χούντα τον μετέθεσε (εξόρισε) στη Γερμανία γιατί εκείνος αντιδρούσε στην κατάλυση της Δημοκρατίας στη χώρα που γεννήθηκε. Για να εξεγερθεί ο λαός της επισκοπής-Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου γιατί 4-5 χρόνια μετά την πτώση της χούντας, πολιτεία και εκκλησία αντιδρούσαν να επιστρέψει στην Μητρόπολή του.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΩΓΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ
Τότε, ο λαός μας σε πανευρωπαϊκή κλίμακα σ ένα καιρό παγκόσμιας ηθικής κοινωνικής σήψης αλλά και εκκλησιαστικής κρίσης, έδειξε ένα μοναδικό λαϊκό ήθος για επιστροφή του εξορισθέντος ιεράρχη στην Μητρόπολή του, 4 χρόνια μετά την μεταπολίτευση. Αυτό το ήθος προβλήθηκε, ως ένα ηθικό πνευματικό πρότυπο σε Δύση και σε Ανατολή, ακόμα και το ΤΙΜΕ έστειλε δημοσιογραφικό συνεργείο στο Καστέλι για να φωτογραφίσει τον απαχθέντα,. από το λαό, ιεράρχη του, με δημοσίευση φωτογραφιών σε φύλλο εκείνης της εποχής.
Προσωπικά, με απαίτηση του Ιεράρχη και της αγωνιστικής επιτροπής έζησα, με ευθύνη πολλών χειρισμών, την ηθική εξέγερση ενός λαού, αγωνιστικής ευθύνης τόσων πολλών που ζήσαμε μαζί την αγωνία εκείνης της εποχής όπως και ο Σταμάτης Αποστολάκης. Για έναν αγώνα που είχε αίσιο τέλος, με επανενθρόνιση του άξιου ιεράρχη.
ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΑΥΘΕΝΤΙΚΕΣ ΛΑϊΚΕΣ ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΕΙΣ
Για όλη αυτή τη συγκλονιστική εξέγερση ηθικής, πνευματικής διάστασης ου λαού μας για την επιστροφή του Ιεράρχη του η μακροπαράδοτη λαϊκή μούσα της Κρήτης και ιδιαίτερα Κισάμου και Σελίνου «μίλησε» με ριζίτικα, Μαντινάδες, Ρίμες και Ποιήματα αγάπης για τον Ειρηναίου από Λαϊκούς και λόγιους ποιητές. Τις εμπνεύσεις αυτές τις αποθησαύριζε χρόνια, αποδελτιώνοντας εφημερίδες και περιοδικές εκδόσεις, ο άξιος λαογράφος και πιστός μαθητής του Ειρηναίου. Αυτός έκαμε με πάθος τη συγκέντρωση όλων αυτών των πολύτιμων εμπνεύσεων για να τις χρονολογήσει, να τις ταξινομήσει και να τις παρουσιάσει, όπως γράφει στον πρόλογο του λέγοντας «ας τις χαρεί το ευρύτερο κοινό».
Ο χαιρετισμός στην έκδοση του βιβλίου έγινε από τον πρόεδρο του κοινωφελούς ιδρύματος «Αγία Σοφία» Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκρώνου Δαμασκηνό, τους δυο αντιπροέδρους Νικόλαο Παπαδάκη και Χαράλαμπο Κουκιανάκη, από τον Δ/τη πρωτοπρεσβύτερο Μιχαήλ Βλαβογιλάκη, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και όλα τα μέλη του Ιδρύματος «Αγία Σοφία».
ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ “ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ”
Αυτό το βιβλίο (160 σελ.) έκδοση του κοινωφελούς Ιδρύματος «Αγία Σοφία», Άγιοι Πάντες Αποκορώνου, εκτυπώθηκε στο τυπογραφείο Γεώργιος Μιχ. Γεωρβασάκη Ι.ΣΕ. Ενώ, τα έσοδα από την πώλησή του θα διατίθενται στο κοινωφελές ίδρυμα «Αγία Σοφία». Τα περιεχόμενα είναι: Χαιρετισμός στην έκδοση από το Κοινωφελές ίδρυμα «Αγία Σοφία». ΜΡΟΣ Α: Η λαϊκή Μούσα της Κρήτης για τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη, Σταμάτης Αποστολάκης «Ένας προσωπικός απολογισμός έργων Ειρηναίου Γαλανάκη καθώς και αναφορά που έχει γράψει.
1. Ριζίτικα. 2. Μαντινάδες, 3. Ρίμες, 4. Ποιήματα (όλα για τον Ειρηναίο Γαλανάκη)
ΜΕΡΟΣ Β΄: Λαϊκή Μούσα της Κρήτης, για τον μακαριστό Μητροπολίτη Ειρηναίου Γαλανάκη (1911-2013).
«Σύντομο εισαγωγικό του συλλογέα και επιμελητή της έκδοση Σταμάτη Απ. Αποστολάκη, Μαντινάδες, Νεοριζίτικα, Ρίμες, Έντεχνη ποίηση (εμπνευσμένα από την συγκλονιστική ημέρα της +30.4.2014 μέχρι τον Σεπτέμβριο 2016. Με πολύτιμες ερμηνευτικές αναφορές από τον έμφωτο δάσκαλο και λαογράφο, επιμελητή της έκδοσης Σταμάτη Απ. Αποστολάκη. Για να είναι το βιβλίο «Η ΛΑΙΚΗ ΜΟΥΣΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ» για τον ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΓΑΛΑΝΑΚΗ, η πολύτιμη κατάθεση της ποιητικής Λαϊκής ψυχής για τον πολύτιμο ΑΡΧΙΕΡΕΑ ΤΗΣ.
ΔΙΚΑΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΜΠΝΕΥΣΜΕΝΟΙ ΗΘΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ
Ο Μεγάλος αυτός πνευματικός-εκκλησιαστικός, αγωνιστικός «Σηκωμός του λαού μας», με τα ανεπανάληπτα και πρωτοφανή βιώματα των πιστών των επαρχιών μας Κισάμου και Σελίνου ήταν ένας δίκαιος αγώνας που είχε αίσιο τέλος. Εμπνευσμένοι ηθικά και δικαιωμένοι αγωνιστικά (όπως εγώ τους έζησα με την συναγωνιστική ευθύνη που μου εμπιστεύτηκαν), σε πλείστες όσες κρίσιμες στιγμές ήταν ένας εκκλησιαστικός αγώνας που είχε αίσιο τέλος, ήταν όμως ένας αγώνας με πολλές εκκλησιαστικές και κοινωνικές σημασίες. Ένας αγώνας που τον εκφράζανε οι εμπνευσμένες ποιητικές συνθέσεις στα ριζίτικα, στη Μαντινάδα, στις Ρίμες…. όλα αυτά που είναι τόσο σπουδαία και μας τα χάρισε τόσο οργανωμένα η Λαογραφική σπουδαιότητα του Σταμάτη Αποστολάκη…
