«…Ονομάζοντας τα πράγματα και τους ανθρώπους, τα αφήνουμε να υπάρχουν, ενώ αντίθετα όταν τα περιγράφουμε, τα αποσπούμε από το συγκεκριμένο και τα εντάσσουμε σε μια θολή γενικότητα, αποδεχόμαστε την ύπαρξή τους, αλλά ταυτόχρονα την αναιρούμε…».
(Θωμάς Τσαλαπάτης, Εφημερίδα των Συντακτών).
Πολύ μου άρεσε η ανάλυση του συντάκτη που αρθρογράφησε με τον τίτλο “Η Γιαννούλα Καραχάλιου και η Μακεδονία”.
Καταγγέλοντας λοιπόν το ότι για μέρες το όνομα του 13χρονου κοριτσιού που δολοφονήθηκε στην Αμφισσα, δεν αναφερόταν ως η Ελληνίδα μικρή Ρομά, υποστήριζε το πως το θολό περίγραμμα, ακυρώνει το σχήμα…
Πρόθεση, ασφαλώς, σκοπιμότητας, η οποία σήμαινε ύβρι και ρατσισμό, ακόμα και για νεκρό, στα συγκεκριμένα γεγονότα…
Μου άρεσε επίσης εξαιρετικά, το ραδιοφωνικό αφιέρωμα στο 2ο, την ημέρα της ταφής, της μικρής τσιγγάνας, από την Τριανταφύλλη, που κατέθετε σεβασμό, τρυφερότητα και τιμή, για την ασήμαντη έως και λάθρα ζωή της άτυχης κατσιβέλας και όχι μόνο, του καταυλισμού, των καταυλισμών.
Η παραγωγός επέλεξε άξιους ερμηνευτές και τραγουδοποιούς της φυλής, και τα ερτζιανά πλημμύρισαν τους ήχους της καρδιάς, και τους στίχους του καημού!
Μανώλης Αγγελόπουλος, Κώστας και Αλέξανδρος Χατζής, Ελένη Βιτάλη, Βασίλης Παϊτέρης… Εξοχα μεγαλυνάρια, μιας πονεμένης μειονότητας, που μ’ έφεραν στα δεκατέσσερά μου με τον Χοσελίτο να τραγουδά μαγεμένος.
«Παίξε μόνο για μας το βιολίνο τσιγγάνο, και τα λαλούμενα με το ζουρνά όταν περνά ο “βασιλικός” γάμος και η βασίλισσα νύφη»… Ήθη, που ανέδειξε θαυμαστά η Μαρούλα Κλιάφα, σε πόνημα που μου είχε στείλει πριν από χρόνια.
Ο Χατζής με τα πουλιά τα ελεύθερα των δρόμων και των ταξιδιών, μελωδός άξιος των ιδιωμάτων του λαού του, και το χαριτολόγημα της Ελένης Βιτάλη για τα… «γυφτάκια – γυφτόπουλα – γυφταρέλια είμαστε» πριν αρχίσει να μέλπει μ’ εκείνο το “αρχέγονο έγχορδο” το προσωπικό “ηχείο” των έσω της…
«Και τα κανίκια μας όταν χορεύουν, κουνάνε σώματα και μας μαγεύουν… Αϊς Μπαλαμό, άϊς Μπαλαμό, και το λουμνό τ’ αφεντικό…»
Όμως θα ‘θελα να παραθέσω το ποίημα πλήρες, αν το θυμηθώ εννοείται, τον απαράμιλλο αντιρατσιστικό στίχο του Φώντα Φιλέρη…
Ενός ευαίσθητου ποιητή και αγωνιστή και πατριώτη… Δεκαετιών έμπνευση…
«Νεογέννητο βλαστάρι λερωμένο, στ’ απόνερα του κόσμου ξεπλυμένο.
Δεν έμαθε ποτέ του να διαβάζει, γυφτάκι ο λαός μας το φωνάζει…
Γυφτάτι χόρεψέ μας τσιφτετέλι, να φας ένα κομάτι απ’ το καρβέλι…
Κι αυτό σαν πιθηκάκι μαθημένο, δαγκώνει το χαλκά που είναι δεμένο…”
Επίμετρο: Η Γιαννούλα Καραχάλιου, στο τελευταίο της τσιφτετέλι, με το φέγγος της απόλυτης αγαλλίασης, του πηγαίου ρυθμού, ειδοποιού και αναγνώσιμου, ανελήφθη στους “αγγελοκαταυλισμούς” εκεί όπου, “ουκ έστιν πόνος, ου λύπη ου στεναγμός…».
Και ου ρατσισμός, ασφαλώς…
