«…Οταν το τελευταίο δέντρο καεί, ο τελευταίος ποταμός ρυπανθεί και πεθάνει το τελευταίο ψάρι, τότε ο άνθρωπος θα διαπιστώσει πως δεν μπορεί να τραφεί με χρήματα…».
Από κείμενο της Greenpeace
Ρύπανση είναι η εκπομπή ουσιών ή ενέργειας όπως ήχος, ακτινοβολία, θερμότητα στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα τη διαταραχή του οικοσυστήματος.
Οι ρύποι μπορεί να είναι από ανθρώπινη δραστηριότητα, μπορεί και όχι, π.χ ηφαίστεια.
Από τα αρχαία χρόνια οι πρόγονοί μας μεριμνούσαν και θέσπιζαν νόμους για τη προστασία του περιβάλλοντος. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης είχαν αναφερθεί διεξοδικά και ο Σόλων είχε θεσμοθετήσει σχετικά με το θέμα.
Το έβλεπαν με θρησκευτικό δέος, απέδιδαν θεότητες κυρίως στα δάση και θεωρούσαν τον άνθρωπο άρρηκτα δεμένο, σωματικά και ψυχικά, με τη Φύση. Όπως και σήμερα που αναπτύσσεται νέος κλάδος της Ψυχολογίας, η Οικοψυχολογία.
Νόμοι υπήρχαν και στο μεσαίωνα, στο Βυζάντιο.
Από τη βιομηχανική επανάσταση, 1750 και μετά, διαταράχτηκε εμφανώς το οικοσύστημα και στις μέρες μας είναι μια ορατή απειλή.
Η λύση;
Ενημέρωση από την νηπιακή μας ηλικία και πολιτική βούληση από τη διεθνή κοινότητα!
Η ρύπανση δεν είναι θέμα ενός. Ενός ανθρώπου ή ενός κράτους. Είναι συλλογικό. Είμαστε, όλος ο πλανήτης, μια οικογένεια. Αν αυτό δε γίνει κατανοητό, θα καταστραφούμε όλοι μαζί.
” Ή θα ζήσουμε όλοι μαζί σαν αδέρφια ή θα πεθάνουμε όλοι μαζί, σαν ανόητοι ” όπως είπε ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ.
Χρυσούλα Καψωμένου
Φυσικός
Είμαστε μέρος ενός σύμπαντος, που όλα είναι εναρμονισμένα μεταξύ τους. Ακόμα και ο πλέον “ποταπός” γαιοσκώληκας, παράγει θετικό έργο. Αντίθετα εμείς, αν και λεγόμαστε όντα νοήμονα, καταβάλουμε υπερπροσπάθεια να χαλάσουμε αυτόν τον τέλεια φτιαγμένο κόσμο. Και λέγω “υπερπροσπάθεια”, επειδή η φύση επουλώνει κατά ένα ποσοστό τις πληγές που της ανοίγουμε, αλλά δεν μας προλαβαίνει πλέον. Εξορίσουμε βαρέα μέταλλα –και όχι μόνο- από τα έγκατα της Γης και τα σκορπάμε με διάφορους τρόπους στην επιφάνεια. Με χημικά μέσα παρασκευάζουμε λιπάσματα και φυτοφάρμακα και τα εφαρμόζουμε στο τόσο παραγωγικό χώμα, για να ενισχύσουμε –τάχατες- τις καλλιέργειες, αλλά αντίθετα, του προκαλούμε εξάντληση και το δηλητηριάζουμε αργά και σταθερά. `Ετσι, επιβαρύνουμε και τα νερά της Γης, που με γοργό ρυθμό με τη σειρά τους, επιβαρύνουν τη ζωή στον πλανήτη μας.
Μόνο μια λιτή ζωή που θα σέβεται και θα ακολουθεί τους ρυθμούς και τους κανόνες της φύσης, μόνο τότε, θα υπάρξει ελπίδα. Διαφορετικά, θα συνεχίσουμε την κατιούσα πορεία μας…
Μαίρη Σκαμνάκη (Κουτρούλη)
Συγγραφέας
Στο μικρό μας ποταμάκι, μαύρο κυλά το νερό της πηγής, ανάκατο με κάθε λογής απόβλητο. Στην πλαζ μας των ονείρων, αδύνατον να κολυμπήσεις με τόσες βλαβερές ουσίες να καραδοκούν στα βάθη των νερών της. Ούτε στο μπαλκόνι μπορείς ν’ αναζητήσεις τον άλλοτε μυρωδάτο σου αέρα. Πάει κι αυτός!
Τον νόθευσαν οι ψεκασμοί, το καυσαέριο, τα χημικά των πολέμων, η αόρατη ραδιενέργεια, η απερισκεψία των ανθρώπων. Και όσο για τη νόστιμη σαλάτα μας, σε τι έδαφος να μεγάλωσε άραγε; Και με πόσα φυτοφάρμακα ραντίστηκε για να φτάσει φρέσκια και λαμπερή στο πιάτο μας;
Ρύποι παντού στον όμορφο πλανήτη Γη, όπου μας έλαχε να κατοικούμε! Δυσκολεύεσαι ν’ αναπνεύσεις, βαρυστομαχιάζεις χωρίς λόγο, κρυώνεις, ζεσταίνεσαι εκτός εποχής, νιώθεις ότι κάτι πολύτιμο χάνεις, ενώ μια αλυσίδα θανάτου παντού, γοργά απλώνεται…
Τι κρίμα αλήθεια, να έχουμε τον παράδεισο στα χέρια μας, και να μην τον εκτιμούμε!
Αθηνά Κανιτσάκη
Συγγραφέας
Ο ρυπαίνων πληρώνει!
Τις μεταμεσονύκτιες ώρες της 10ης Σεπτέμβριου έτους 2017 το πετρελαιοφόρο «Αγία Ζώνη ΙΙ» βυθίζεται στον Σαρωνικό κόλπο και ακολουθεί μια από τις μεγαλύτερες ρυπάνσεις στις θάλασσες της Ελλάδος.Επί πολλές ημέρες το θέμα δημοσιεύεται με πηχυαίους τίτλους στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και συζητιέται στα τηλεοπτικά κανάλια! Μιλούν για παραλήψεις, για τυχόν δολιοφθορά, και άλλα. Πρόσφατα ανακοινώθηκε το πόρισμα των 330 σελίδων που συνέταξε το Τμήμα Ναυπηγικής κ Τεχνολ. του ΕΜΠ και η πραγματικότητα αποτυπώνεται στο επίσημο πόρισμα του Ανακρ. Συμβουλ. Ναυτ. Ατυχημάτων. Μια σειρά από συγκεκριμένες ανθρώπινες ενέργειες προκάλεσαν έκρηξη στα πλευρικά του πλοίου και όλα τα στοιχεία δείχνουν δολιοφθορά! Το ερώτημα είναι εάν εφαρμοστεί ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΙΚΑ η Ευρωπαϊκή Κοινοτική και Εθνική νομοθεσία που λέει σαφώς ότι «Ο ρυπαίνων πληρώνει»! Ίδωμεν, αφού το δίκιο της θάλασσας είναι και δικό μας δίκιο…
Γιάννης Γαβριλάκης
Διηγηματογράφος
Το Σύνδρομο Minamata
Η μικρή παραθαλάσσια πόλη Minamata, βρίσκεται στην Επαρχία Kumamoto της Ιαπωνίας, στη θάλασσα Yasushiro στο νησί Kyushu. Διατροφή των κατοίκων κυρίως ψάρια και άλλα θαλασσινά. Μετά τον πόλεμο ιδρύθηκε η χημική εταιρεία Chisso που παρήγαγε ακεταλδεΰδη και βινυλοχλωρίδιο, με ενώσεις υδραργύρου ως καταλύτες. Τα υγρά απόβλητα του εργοστασίου χωρίς κάποια κατεργασία, κατέληγαν στα νερά του κόλπου της Minamata.
Από το 1950 και κυρίως το 1952, παρατηρήθηκε μια ιδιόμορφη συμπεριφορά στις γάτες, οι οποίες, παρουσίαζαν δείγματα τρέμουλου, κραύγαζαν με πόνο, έκαναν παράξενες κινήσεις και ορισμένες φορές “αυτοκτονούσαν” πέφτοντας στη θάλασσα. Ψάρια άρχισαν να πεθαίνουν σε μεγάλες ποσότητες και ορισμένα θαλασσοπούλια έπεφταν νεκρά. Το 1956 εμφανίσθηκαν οι πρώτοι ασθενείς στην περιοχή που έπασχαν από νευρολογικά συμπτώματα άγνωστης αιτίας (συσπάσεις, αδυναμία ελέγχου των κινήσεων, πόνοι στα άκρα, αδυναμία ορθής άρθρωσης και ομιλίας).
Η επιστημονική έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νευρολογική ασθένεια (ανθρώπων και άλλων εμβίων), ήταν αποτέλεσμα της δηλητηρίασης από ενώσεις – παράγωγα του μεθυλιωμένου υδραργύρου από τη μονάδα παραγωγής ακεταλδεΰδης του εργοστασίου της Chisso στη Minamata αλλά και από το εργοστάσιο της βιομηχανίας Showa Denko, που βρίσκονταν στον ποταμό Agano.
Τα απόβλητα του εργοστασίου περιείχαν υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου, ο οποίος με την επίδραση μικροοργανισμών μετατράπηκε σε διμεθυλ-υδράργυρο που εισήλθε στην τροφική αλυσίδα (πλαγκτόν, μικρά ψάρια, μεγαλύτερα κ.ο.κ.).
Οι ενώσεις αυτές συσσωρεύονταν εξαιτίας της λιποδιαλυτότητάς τους στους λιπώδεις ιστούς των ψαριών και οι κάτοικοι (και τα λοιπά έμβια) δηλητηριάζονταν σιγά – σιγά με την κατανάλωση των τοπικών ψαριών, που ήταν η κύρια τροφή τους.
Το 1965, ασθένεια με ίδια συμπτώματα παρουσιάσθηκε και στην περιοχή του ποταμού Agano της Επαρχίας Niigata της Ιαπωνίας. Η νευρολογική αυτή ασθένεια ονομάσθηκε από τότε Ασθένεια Minamata – Niigata.
Πηγή: Ι.Θ. Πολυράκης. 2003. Περιβαλλοντική Γεωργία. Εκδ. Ψύχαλος. Αθήνα.
δρ Γιάννη Θ. Πολυράκης
Γεωπόνος-Συγγραφέας
τ. Διδάσκων Πολυτεχνείου Κρήτης
Η ατομική καθαριότητα ελάχιστα ωφελεί, εάν το περιβάλλον είναι μολυσμένο. Οι δύο παγκόσμιο πόλεμοι του περασμένου αιώνα, δημιούργησαν φτώχεια και πείνα. Οι άνθρωποι ανά τον κόσμο –όσοι επιβίωσαν- εξαθλιωμένοι από τις στερήσεις θεοποίησαν τη χημική βιομηχανία, θεωρώντας ότι με την αύξηση της παραγωγής της, θα επιλύσουν το κοινωνικό πρόβλημα.
Τα χημικά –λιπάσματα και ζωοτροφές- από εκατοντάδες κιλά, αυξήθηκα σε δεκάδες χιλιάδες τόνους. Οι ασθένειες – σε φυτά και σε ζώα- πολλαπλασιάστηκαν, και οι πολυεθνικές Εταιρείες έσπευσαν να εφοδιάζουν τις αγορές με φυτοφάρμακα.
Σε επίπεδο του δικού μας Νομού, τα περισσότερα από τα τρακτέρ μετατράπηκαν σε επαγγελματικά ψεκαστικά. Όσοι έπεσαν σε αυτή την “παγίδα”, πέθαναν πριν την ώρα τους από την επικίνδυνη επίδραση των φυτοφαρμάκων. Ανάλογες ήταν οι επιπτώσεις από τα σκευάσματα αυτά σε όλους μας.
(Σημειώνω ότι κατέχω στοιχεία –προϊόν έρευνας- για τυχόν δύσπιστους…)
Σήφης Εμμ. Χιωτάκης
Ερασιτέχνης Συγγραφέας
Ο άνθρωπος γεννήθηκε να ζει σε περιβάλλον
αμόλυντο πάνω στη Γη, δίπλα ο (γ)εις στον άλλον.
Ανασαιμιές να παίρνουμε γλυκές όπως τον οίνο,
και όχι δηλητήρια που προκαλούν καρκίνο.
Μα δυστυχώς εφτάσαμε σήμερα στο σημείον,
και σε υγείας θέματα δεν κάνουμε ταμείον.
Πυρηνικά απόβλητα ρίχνουν στη γειτονιά μας,
σκοτώνοντας πριν γεννηθεί, την τρίτη τη γενιά μας.
Τόνοι τα φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα,
που πέφτουν στα χωράφια μας τον τρέχοντα αιώνα.
Ότι δεν μας χρειάζεται πετούμε σε χειμάρρους,
και σε απόμερες γωνιές μετά περίσσιου θάρρους.
Τα δάση που παράγουνε τση Γης το οξυγόνο,
σήμερα καταστρέφονται για το συμφέρον μόνο.
Με μάσκες κυκλοφόραγαν προσφάτως οι Κινέζοι
στους δρόμους, ν’ αποφύγουνε τση ρύπανσης το…γρέζι.
Την πιο μεγάλη απειλή σήμερα στον πλανήτη,
να νιώσουν οι Τρανοί τση Γης, δεν τους αφήν’..η μύτη.
Και κάθε μέρα που περνά ξαπλώνονται οι ρύποι
ακόμα περισσότερο, γιατί μυαλό τους λείπει.
Κι αν δεν το εμπεδώσουνε και λάβουν μέτρα κι άλλα,
ηλίου φαεινότερον, πως θα μας πάρ’ η μπάλα…
Εννιαχωριανός
Ο άνθρωπος τριγύρω ντου διαβάζει τη σοφία
Ο άνθρωπος τριγύρω ντου διαβάζει τη σοφία
εις τον παράδεισο τση γης που είναι μια μαγεία.
Στην τελειότητα Θεού δε βρίσκεται ψεγάδι,
με τάξη ούλα λειτουργούν απού πρωί ως βράδυ.
Μ’ αχάριστος ο άνθρωπος δεν εκτιμά τα δώρα,
απού του χάρισ’ ο Θεός να τάχει κάθε ώρα.
Ποτάμια, λίμνες, θάλασσες τα γέμισαν σκουπίδια,
και τα κρινάκια των αγρών φαρμάκων ξελιξίδια.
Πουλάκια μ’ αϊδονόπουλα πετούνε λυπημένα,
δε τραγουδούν όπως παλιά γλυκά κι ευτυχισμένα.
Φυτά, ζωάκια χάνουνται, γίνουνται αναμνήσεις,
και οι χαρές απ’ τσ’ ομορφιές δεν έχουν μπλιό γεννήσεις.
Ούλα τα φταίει ο άνθρωπος με την αχαριστία,
και δώρο στα παιδόγγονα θα μείν’ η απληστία.
Περιπλανιέτ’ αχόρταγος παστρεύει και ρημάζει,
κι’ ούτε προβληματίζεται γι’ αυτά που ετοιμάζει.
Στον πόλεμ’ ασυγκίνητος το θάνατο κοιτάζει,
κι’ η τιμωρία του Θεού πάλι δεν τον τρομάζει.
Μαρία Νικ. Γρυφάκη
τ. Αντιπρόεδρος και Κοινοτικός Σύμβουλος
Καντάνου – Συγγραφέας
«Συγγνώμη, μάνα γη μου»
Γη μου, αν είχα δύναμη, μόνη μου να σ’ αλλάξω,
θα φρόντιζα τις θάλασσες, γαλάζιες να τις βάψω
Σ’ όλες τις παραλίες σου, να ’χω να κυματίζει
σημαία γαλανόλευκη, να σε καλωσορίζει
Θα ’κανα ξάστερο ουρανό, δάση με οξυγόνο,
αέρα πεντακάθαρο και όχι ρυπογόνο
Μποστάνια και λαχανικά και δέντρα καρποφόρα,
θα ‘χα παντού αψέκαστα, να είναι θεία δώρα
Θα ‘δινα στις πηγές νερό, καθάριο σαν το δάκρυ,
ο κόσμος να μοσχοβολά δυόσμο, απ’ άκρη σ’ άκρη
Ρέματα θα ξεμπάζωνα, θ’ άνοιγα παραλίες,
μα και για δεντροφύτευση θα έκανα ευκολίες
Βροχή θα ήμουν δυνατή, τις πυρκαγιές να σβήνω
κι εχθρό της φύσης πουθενά κανένα μην αφήνω
Θα έκανα ανακύκλωση, το χώμα μη μολύνω,
σε κάδους και κουτιά αφής τα άχρηστα να δίνω
Θα φώναζα «η γη αυτή, είν’ ο παράδεισός μας
και θέλει και χρειάζεται, να ’ χει το σεβασμό μας»
Θα ‘μουν φύλακας άγγελος σε όλα, μάνα γη μου,
να ζω, να ζήσεις και εσύ, να βρει και το παιδί μου
Μητέρα γη, θέλω να πω, χίλια και δυο συγγνώμη,
για ‘μένα-αν σε έβλαψα-για όσους σε πονάνε
Άντεξε, μάνα, τις φθορές, όσες κρατούν οι ώμοι
και μην εκδικηθείς ποτέ, όσους δε σ’ αγαπάνε…
Μαρία Βογιατζάκη Ντούζα
Φιλόλογος
