«Ποίηση είναι εκείνος ο εαυτός μας που δεν κοιμάται ποτέ»
Γιώργος Σαραντάρης – ποιητής
20 Απριλίου 1908 – 25 Φεβρουαρίου 1941
Βρήκε παγκάκι και με περιμένει. Λάθος. Βρήκε παγκάκι και εγκατέλειψε την περιέργεια των ματιών στη σύνταξη του σούρουπου. Δεν περιμένει κανέναν. Όσοι μπορούν, έρχονται και τον βρίσκουν. Με γυρισμένο βλέμμα εκείνος, αντίθετα απ’ τη μεριά της επίσημης θέας.
«Oι ορίζοντες ρεμβάζουνε στα πέρατα της γης όταν οι άνθρωποι αποκοιμήθηκαν ή πέθαναν». Η φωνή. Η φωνή του με υποχρεώνει να πάρω θέση μάρτυρα στο μονόλογό του. Κι άλλο λάθος. Οι ποιητές δεν διεκδίκησαν ποτέ κανένα δικαίωμα στο να μονολογούν. Αποκρυπτογραφεί την αμηχανία του σώματος, καθώς το φέρνω δίπλα στο δικό του. Βρήκαμε παγκάκι και περιμένουμε. «Δεν είμαστε ποιητὲς σημαίνει εγκαταλείπουμε τον αγώνα. Παρατάμε τη χαρὰ στους ανίδεους. Τις γυναίκες στα φιλιὰ του ανέμου. Και στη σκόνη του καιρού σημαίνει πως φοβόμαστε».
Δεν είμαι ποιητής. Το ψιθυρίζω ή μήπως το λέω καθαρά να το ακούσει; Υπάρχουν φορές που αγνοούμε το αν οι σκέψεις μας βρίσκουν ήχο και λέξεις. Αδιάφορο. Δεν αντιδρά. Με Δωρική ακινησία καταπίνει τον χρόνο σε καλοσχηματισμένες μπουκιές. Τον δικό μου χρόνο. Με ευγένεια που διακρίνει εκείνους που έμαθαν να αντέχουν την ευδαιμονία της γνώσης, μετατρέπει την δυστοκία του μυαλού σε λέξεις. «Όποιος φέρνει τη θάλασσα στην αγκαλιά του είναι σα να μην υποφέρει απὸ βάρος. Είναι σα να μη ντρέπεται που πηγαίνει με τον αγέρα. Είναι σα να κρατάει ολάκερη τη γη μέσα στο βλέμμα. Να τραγουδάει μέσα στη νύχτα. Και να του γίνεται η νύχτα μητέρα. Να τραγουδάει μέσα στον ήλιο. Και ν᾿ αγαπάει μία γυναίκα που τη νομίζει βρέφος. Να τραγουδάει μέσα στον άνεμο. Κι έτσι να χάνει και να κερδίζει τη φωνή του».
Ήρεμη φωνή. Τρίτο μου λάθος. Φωνή. Χωρίς επίθετα, χωρίς προσδιορισμό. Συνοχή νοημάτων, συνειρμός που δεν διεκδικεί τίποτα άλλο, παρά την απλότητα της παρατήρησης. «Μιλώ γιατὶ υπάρχει ένας ουρανὸς που με ακούει». Τελευταία χρώματα ημέρας. Μεταίχμιο. Να προλάβω να τον ρωτήσω, σκέφτομαι αρχικά. Κι ύστερα σκέφτομαι πως δεν ρωτάς ποτέ τους ποιητές. Κι εκείνοι άλλωστε επιμελώς αποφεύγουν να σε ρωτήσουν. Σου δίνουν απλά αυτό που θα επιθυμούσες να σκεφθείς, αλλά δεν βρίσκεις τρόπο και χρόνο. Αυτό είναι ποίηση. Τρόπος ζωής, όταν οι σκέψεις προσπαθούν να προσεγγίσουν το αδιέξοδο. Χρόνος ζωής, όταν ο καημός του νόμιμου τέλους φαντάζει άδικος. «Δε μπορώ νὰ βρω πια, τί θέλει να πει η ποίηση. Μου διαφεύγει. Το ήξερα, αλλὰ τώρα μου διαφεύγει. Αν κάποιος με ρωτήσει αυτὴ τη στιγμή, θα ντροπιαστώ. Γιατὶ εξακολουθώ να είμαι ενδόμυχα βέβαιος πως η ποίηση είναι μια ουσία, απαράλλαχτα όπως και η ζωή. Και κρύβω, κρύβομαι, κάτι κρύβω, απὸ κάποιον κρύβομαι. Σα ν᾿ αρχίζω να γίνομαι τρελός… και να ντρέπομαι».
Κι όταν αποφασίζω να τον ρωτήσω για την Πόλη των παιδικών του χρόνων, εκείνος μιλά για μάτια που διαβάζουν και διαβάζονται. Όταν ρωτώ για την Ιταλία των σπουδών του, εκείνος μιλά για άνεμο, δέντρα, πουλιά και ωμοπλάτες νεανικών χρόνων που πάνω τους ισορροπούσε φτερουγίζοντας ο κόσμος. Κι όταν ρωτώ για θάνατο, εκείνος μιλά για λίγη λάσπη, καθώς αυτή λερώνει «τo ρόδινο πρόσωπο και σώμα μιας εύπιστης, ευρύχωρης ημέρας». Χωρίς καμία θλίψη, χωρίς δυσθυμία.
Άγγιγμα στον ώμο κι ανασηκώνεται. Άγγιγμα αναχώρησης περισσότερο, παρά υπενθύμιση παρουσίας. Δεν πεθαίνω, μου λέει. Κι αν πεθαίνω, τότε αυτό σημαίνει πως «ανεβαίνω σ’ ένα γαλάζιο βουνὸ, μια θάλασσα κοιτάζω που με προσέχει. Φτάνω στην κορυφή, ανέλπιστον ουρανὸ. Και αντικρύζω τα σύννεφα κι ανάμεσα στα σύννεφα τα χρόνια μου ακέραια».
Τέλος χρωμάτων. Αυτό που οι άνθρωποι έμαθαν να αποκαλούν νύχτα. Να βρω τα βήματά μου. Να ακολουθήσω την ίδια πορεία που με έφερε ως εδώ, ή μήπως να μπω στον κόπο να ξεγελάσω τη συνήθεια; Βροχή που ήρθε κι έμεινε εγκλωβισμένη στα στενά. Φώτα ακροβολισμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε το ημίφως να κερδίζει αδιαμφισβήτητο άλλοθι. Ακροκέραμα να στηρίζουν αιωνιότητες πλανητών. Και κάπου εκεί, αθώα μακρινή, η πόλη. Έτοιμη να αγαπηθεί, λουσμένη σκοτάδι. Χωρίς κανένα ίχνος ενοχής. Σαν ποίημα.
