Μελέτες επί μελετών. Εργα που έμειναν σχέδια επί χάρτου. Επικαιροποιήσεις που πληρώθηκαν αλλά δεν έφτασαν ποτέ στο στάδιο της εφαρμογής. Μελέτες για έργα που έχουν περάσει από σαράντα κύματα και αλλαγές Διοικήσεων, για να καταλήξουν στα… συρτάρια. Κάποιες εφ όρου ζωής. Κάποιες άλλες ίσως στο… μέλλον να βρουν τον δρόμο προς την υλοποίησή τους.
Τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν σήμερα χαρακτηριστικές περιπτώσεις μελετών που η ύπαρξή τους μετράται σε δεκαετίες, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν υλοποιηθεί. Έλλειψη χρημάτων; Ολιγωρία; Φόβος για τυχόν πολιτικό κόστος; Έλλειψη βούλησης ή σχεδίου; Η απάντηση διαφέρει ίσως από περίπτωση σε περίπτωση. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο.
■ Σκιάδια
Η πρώτη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος έγινε το 2000 με την ανάθεση της «Μελέτης διαρρύθμισης του συνόλου της παραλίας Ενετικού Λιμένα Χανίων και Πλατείας Συντριβανίου» στους μελετητές Ρωμανό – Καλογήρου από το Λιμενικό Ταμείο Νομού Χανίων. Η μελέτη αυτή ουδέποτε υλοποιήθηκε κυρίως λόγω της έλλειψης πολιτικής βούλησης κατά το παρελθόν, αλλά και δυσκολιών στην εφαρμογή της μελέτης.
Η πρώτη μελέτη για σκιάδια έγινε το 2006 επί δημαρχίας Βιρβιδάκη αλλά “πάγωσε” για χρόνια εξαιτίας της προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) των καταστηματαρχών του λιμανιού. Το 2014 επί δημαρχία Σκουλάκη το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο (Δ.Λ.Τ.) Χανίων προχώρησε σε νέο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με τίτλο: “Σκιάδια, στέγαστρα και αισθητική αναβάθμιση στο ενετικό λιμάνι Χανίων”. Ούτε όμως αυτή η μελέτη βρήκε εφαρμογή δεδομένο ότι ο διαγωνισμός δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Το 2016 επί δημαρχίας Βάμβουκα το Δ.Λ.Τ.Χ. αποφάσισε να αλλάξει “ρώτα” και αποφάσισε την έγκριση σύναψης προγραμματικής σύμβασης με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για την εκπόνηση ερευνητικού προγράμματος, μέσω του οποίου θα γίνονταν εκτεταμένη διερεύνηση για το θέμα των σκιαδίων και τον επαγγελματικό εξοπλισμό στους προς παραχώρηση κοινόχρηστους χώρους στον Ενετικό Λιμένα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας παραδόθηκαν αρχές του 2018 όμως προέκυψαν νέοι προβληματισμοί και αποφασίστηκε η αναθεώρηση της πρότασης. Τα αποτελέσματα της αναθεώρησης παραδόθηκαν στο Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο το 2019. Εκτοτε κι ενώ παράλληλα έχει αποκτήσει χαρακτήρα “σίριαλ” η έκταση του παραχωρούμενου χώρου, οι νομικές εμπλοκές, οι αποφάσεις του ΚΑΣ και οι πολιτικές παρεμβάσεις επί του θέματος, το έργο των σκιαδίων παραμένει σχέδιο επί… χάρτου.
■ Κυκλοφοριακή μελέτη
Μια ακόμα μελέτη που έχει τις “ρίζες” της στην εποχή της δημαρχίας Τζανακάκη είναι η Κυκλοφοριακή Μελέτη που ανατέθηκε το 2000 και εγκρίθηκε επί δημαρχίας Βιρβιδάκη το 2005.
Η συμβολή του ΥΠΕΧΩΔΕ ήταν καθοριστική για την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης που όμως από τότε έμεινε στα… αζήτητα. Για την ακρίβεια, βέβαια, επί δημαρχίας Βάμβουκα ένας συγκοινωνιολόγος αξιολόγησε τη μελέτη εκτιμώντας ότι είναι παρωχημένη για να εφαρμοστεί στις μέρες μας. Στην ουσία η εν λόγω μελέτη πέρασε και επισήμως στο περιθώριο καθώς από την προηγούμενη Δημοτική Αρχή ξεκίνησε η εκπόνηση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που φιλοδοξεί να δώσει μια ολιστική απάντηση στο θέμα της κίνησης στην πόλη.
Πάντως, ένα τμήμα της αρχικής μελέτης, που αφορά το δίκτυο ποδηλατόδρομων, ανασύρθηκε πρόσφατα από τα συρτάρια και εξετάζεται, αποσπασματικά, στο πλαίσιο των τελευταίων μεμονωμένων παρεμβάσεων της σημερινής Δημοτικής Αρχής.
■ Μελέτη Ρωμανού – Καλλιγά
Η περίφημη μελέτη Ρωμανού – Καλλιγά για την ανάδειξη και προστασία της Μεσαιωνικής Πόλης των Χανίων χρονολογείται από 1977. Μέχρι σήμερα επικαιροποιήθηκε 1 φορά το 1994 και παραδόθηκε επικαιροποιημένη το 1997. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική μελέτη, αναπτυξιακού χαρακτήρα, που προσδιορίζει χρήσεις γης, προτείνει αλλαγές στο ρυμοτομικό σχέδιο, προβλέπει την ανάδειξη μνημείων και αρχαιολογικών χώρων κ.λπ.
Η εν λόγω μελέτη έχει βρει εφαρμογή άτυπα, εν μέρει, αποτελώντας οδηγό για ορισμένες αποφάσεις που λαμβάνονται. Δεν έχει όμως θεσμοθετηθεί ακόμα και πολλά από τα σημεία – προτάσεις της παραμένουν ανεφάρμοστα μέχρι τις μέρες μας.
■ Μελέτη Γηροκομείου
Πρόσφατα η Δημοτική Αρχή ανακοίνωσε την έναρξη της προσπάθειας επικαιροποίησης της μελέτης για την ανέγερση της νέας πτέρυγας του Δημοτικού Γηροκομείου Χανίων. Πρόκειται για μια μελέτη που είχε εκπονηθεί το 2007 με χρηματοδότηση που διατέθηκε από ιδιώτη ως προσφορά προς το Γηροκομείο. Η συγκεκριμένη μελέτη έμεινε, ωστόσο, για 13 χρόνια κλεισμένη στα συρτάρια και δεν αξιοποιήθηκε. Που μπορεί να οφείλεται αυτή η ολιγωρία; Εν μέρει στην έλλειψη των αναγκαίων πόρων για την υλοποίηση του έργου. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι έλειψε και η συστηματική προσπάθεια για το ξεπέρασμα των όποιων εμποδίων, αφού ήδη από την εποχή της δημαρχίας Σκουλάκη και την προεδρία στο Δ.Σ. του Γηροκομείου του Γιώργου Γεωργακάκη, είχε συγκεντρωθεί ένα σημαντικό κεφάλαιο που επέτρεπε τομ σχεδιασμό του έργου.
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις η μελέτη σύμφωνα με τον δήμαρχο Χανίων οδεύει προς επικαιροποίηση. Ωστόσο είναι άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία και σε ποιο βαθμό μπορεί να γίνει δεδομένου ότι η Τεχνική Υπηρεσία μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με ελλείψεις ενώ στα χρόνια που μεσολάβησαν άλλαξαν οι κανονισμοί και οι προδιαγραφές που διέπουν την κατασκευή των κτιρίων.
■ Δημοτική Αγορά
Ξεκίνησε να μελετάται το 1998 επί δημαρχίας Τζανακάκη, ολοκληρώθηκε το 2006-2007 επί δημαρχίας Βιρβιδάκη και επικαιροποιήθηκε επί δημαρχίας Βάμβουκα. Το κόστος της αρχικής μελέτης μπορεί να χαρακτηριστεί δυσθεώρητο καθώς ξεπέρασε τα 1,3 εκατ. ευρώ! Κι όμως 22 χρόνια μετά την έναρξη της μελέτης το έργο βρίσκεται ακόμα σε …προγραμματισμό. Η Δημοτική Αρχή Σκουλάκη είχε μελετήσει και ανακοινώσει σε κλίμα πανηγυρικό την ένταξη του έργου στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα “Τζέσικα”. Ωστόσο, στην πορεία κρίθηκε ότι μια τέτοια επιλογή είναι ασύμφορη. Το 2015 επί Βάμβουκα ο τότε υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης είχε εξασφαλίσει για τη Δημοτική Αγορά χρηματοδότηση ύψους 5 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ποσό που κάλυπτε περίπου το 1/3 του προϋπολογισμού του κόστους της ανακατασκευής. Παράλληλα ξεκίνησε ένα “γαϊτανάκι” διαπραγματεύσεων με τους καταστηματάρχες που δραστηριοποιούνται στον χώρο του μνημείου προκειμένου να αποφασιστεί ο τρόπος εκτέλεσης του έργου. Η σημερινή δημοτική αρχή ανακοίνωσε πρόσφατα ότι έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση ύψους 15 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ, υπολογίζει ότι μέσα στο καλοκαίρι θα βγει η προκήρυξη του έργου, και φιλοδοξεί να μπει ένα τέλος στη μεγάλη αυτή “περιπέτεια” του σημαντικού αυτού έργου.
