Διαβρωμένος από όλα τα δομικά του στοιχεία (γλώσσα, παιδεία, ιστορία, ήθος, ορθόδοξη παράδοση) ο μεταπολιτευτικός βίος των νεοελλήνων θυμίζει εκείνες των γερόντων τις ψυχές, που ο Αλεξανδρινός ποιητής, σκιαγραφεί λίγο πριν από το τέλος «μες στα παληά τα σώματά των τα φθαρμένα/ κάθονται των γερόντων η ψυχές./ Τι θλιβερές που είναι η πτωχές/ και πώς βαρυούνται την ζωή την άθλια που τραβούνε/ Πώς τρέμουν μην την χάσουνε και πώς την αγαπούνε/ η σαστισμένες κι αντιφατικές/ ψυχές, που κάθονται -κωμικοτραγικές-/ μες στα παληά των τα πετσιά τ’ αφανισμένα».
Ο λόγος για τη συζήτηση που εγείρεται τα τελευταία χρόνια εντός της εκπαιδευτικής κοινότητας αν η γιορτή των Τριών Ιεραρχών θα πρέπει να είναι για τα ελληνικά σχολεία σχολική γιορτή ή σχολική αργία!!!.
Η ΕΠΙΔΑΨΙΛΕΥΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΑΣ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ
Στο όλο θέμα αισθάνθηκε την ανάγκη να εισήρθε τα τελευταία χρόνια και το Υπουργείο Παιδείας, περιπλέκοντας μάλλον παρά λύνοντας το όλο ζήτημα.
Συγκεκριμένα, το σχολικό έτος 2014-2015 το Υπουργείο Παιδείας αποφασίζει πως πρόκειται για σχολική γιορτή και εντέλλεται τα ακόλουθα: «Για το σχολικό έτος 2014-2015 η θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών την 30η Ιανουαρίου 2015, δεν αποτελεί ημέρα αργίας για τα Γυμνάσια, Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια, δημόσια και ιδιωτικά, ημερήσια και εσπερινά, αλλά ορίζεται, για όλες τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως ημέρα εορτής, κατά την οποία γίνεται εκκλησιασμός και δραστηριότητες σχετικά με την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα γράμματα» (βλ. Υ.Α. 95567/Γ2/20-06-2014/ΦΕΚ 1861/τ. Β΄).
Τρία χρόνια αργότερα το σχολικό έτος 2017-2018 το Υπουργείο Παιδείας αλλάζει στάση και αποφαίνεται πως η γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων είναι για μεν τα σχολεία της Δ/θμιας Εκ/πσης σχολική αργία, για δε τα σχολεία της Π/θμιας σχολική γιορτή!!!. Μάλιστα για τα σχολεία της Δ/θμιας Εκπ/σης, που θα αργούσαν, δόθηκε και η ακόλουθη οδηγία: «Κατά την παραμονή της θρησκευτικής εορτής των Τριών Ιεραρχών, με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, αφιερώνεται ένα δίωρο από το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων σχετικών με την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα γράμματα». Έτσι, πέρυσι Τρίτη 30/1/2018 για τα σχολεία της Π/θμιας Εκπ/σης της χώρας η γιορτή των Τριών Ιεραρχών παρέμεινε σχολική γιορτή με τα σχολεία να προσέρχονται στους ιερούς ναούς και τους δασκάλους να εκφωνούν τους σχετικούς λόγους, ενώ τα σχολεία της Δ/θμιας Εκπ/σης αργούσαν, αφού είχαν φροντίσει, όσα είχαν φροντίσει, την παραμονή της γιορτής, ήτοι 29/1/2018, να αφιερώσουν ένα δίωρο εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων σχετικά με την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα γράμματα!!!
Κατά το τρέχον σχολικό έτος (2018-2019) το Υπουργείο Παιδείας έρχεται να βάλλει ένα τέλος στο περσινό αλαλούμ, που το ίδιο είχε δημιουργήσει, καθιστώντας πλέον τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών σχολική αργία τόσο για τα σχολεία της Π/θμιας, όσο και της Δ/θμιας Εκπαίδευσης. Παράλληλα εντέλλεται τα εξής: «Σχετικά με τον εορτασμό των Τριών Ιεραρχών σας ενημερώνουμε τα εξής: Στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης πραγματοποιούνται εκδηλώσεις για τον εορτασμό της μνήμης των Τριών Ιεραρχών κατά την παραμονή της εορτής. Για την υλοποίηση των εκδηλώσεων διατίθεται ένα διδακτικό δίωρο. Το περιεχόμενο του εορτασμού και των εκδηλώσεων καθορίζεται με απόφαση του Συλλόγου των διδασκόντων» (βλ. ΥΠ.Π.Ε.Θ. Αρ. Πρωτ. 11938/ΓΔ4/25-1-2019).
Έτσι, κατά το τρέχον σχολικό έτος ένα έθος 177 ετών κλείνει τον κύκλο του. Την 30ην Ιανουαρίου οι ναοί της χώρας θα ιερουργούν άδειοι από τη μαθητιώσα νεολαία και τα σχολεία εκείνη την ημέρα θα αργούν!!!. Αυτό άραγε ήταν το νόημα της γιορτής των Τριών Ιεραρχών, όταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών στα 1842 την υιοθετούσε ως γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων; Σκοπός της καθιέρωσης της γιορτής από το Οθώνειο Πανεπιστήμιο ήταν άραγε να προστεθεί μία ακόμη αργία στο σχολικό εορτολόγιο των ελληνικών εκπαιδευτηρίων της χώρας ή να τιμηθεί ένα γεγονός, που είχε τις ρίζες του στην Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα; Με την ίδια λογική, γιατί άραγε την παραμονή της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου δεν αφιερώνεται ένα διδακτικό δίωρο για να τιμηθούν τα εθνικά μας γεγονότα και αφιερώνεται ολάκερη η σχολική ημέρα; Με το ίδιο σκεπτικό, γιατί η σχολική γιορτή του Πολυτεχνείου δεν τιμάται την παραμονή της και δεν καθιερώνεται η 17η Νοεμβρίου ως σχολική αργία, όπως ακριβώς εντέλλεται η Υ.Ε. για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών; Όλα τα ανωτέρω δεν στοιχειοθετούν το πασιφανές, ότι δηλαδή η σχολική γιορτή των Τριών Ιεραρχών έπαψε πλέον από το τρέχον σχολικό έτος να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σχολικές γιορτές της 28ης Οκτωβρίου, 25ης Μαρτίου και 17ης Νοεμβρίου και συναριθμείται με τις σχολικές αργίες της Πρωτομαγιάς και του Αγίου Πνεύματος; Τέλος, και από παιδαγωγικής απόψεως ποια η αναγκαιότητα να απολεσθούν δύο (2) διδακτικές ώρες την παραμονή της εορτής, τη στιγμή που ολάκερη η ημέρα της γιορτής διατίθεται στη σχολική κοινότητα ως αργία;
Αν η εκκλησιαστική γιορτή των Τριών Ιεραρχών έπαψε πλέον να «ετάζειν καρδίας και νεφρούς» της μεταπολιτευτικής νεοελληνικής μας παιδείας δεν θα ήταν πιο τίμιο από την πλευρά των κρατούντων να το ομολογήσουν και να μας εισηγηθούν την αντικατάσταση της γιορτής, αντί να την ευτελίζουν;
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ
Ας ταξιδέψουμε με τη βοήθεια της δημοσιογραφικής πένας στην Αθήνα του 1842 στις 30/1/1842 τότε που η πρωτεύουσα του νεοσύστατου νεοελληνικού κράτους τιμά για πρώτη φορά στον μητροπολιτικό ναό της Αγίας Ειρήνης επί της οδού Αιόλου με πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου της τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών ως γιορτή των Ελληνικών Γραμμάτων, για να διαπιστώσουμε αν η καθιέρωση της γιορτής των Τριών Ιεραρχών ως γιορτής των Ελληνικών Γραμμάτων από το Ελληνικό Πανεπιστήμιο και κατ’ επέκταση από τα ελληνικά εκπαιδευτήρια της εποχής απέβλεπε στην αγρανάπαυση μαθητών και καθηγητών ή στο να τιμηθεί το γεγονός.
«Η κατά την 30ην Ιανουαρίου επέτειος Εκκλησιαστική εορτή των Τριών Ιεραρχών καθιερώθη τέλος πάντων ως τοιαύτη και δια το Πανεπιστήμιον Όθωνος, κατά την προ της Επαναστάσεως επικρατούσαν συνήθειαν των απανταχού Ελληνικών Σχολείων. Η περίστασις αύτη τιμά ευλόγως τον σύλλογον των Καθηγητών του Πανεπιστημίου, ως ομολογούντα το θρησκευτικόν αίσθημα και τον εθνισμόν τούτων. Κατά συνέπειαν όλοι οι Καθηγηταί και οι Μαθηταί συνήλθον εις τον Ναόν της Αγίας Ειρήνης, όπου κατά την θείαν Λειτουργίαν ο αξιοσέβαστος Κύριος Ν. Βάμβας ωμίλησεν από του άμβωνος εκκλησιαστικόν λόγον καταληλότατον, ως κινήσαντα πολλήν την προσχοχήν και την κατάνυξιν των πολυπληθών ακροατών του. Τοιούτον αναμφιβόλως σοφόν, ιστορικόν, θρησκευτικόν και πατριωτικόν συνάμα λόγον ήλπιζον άπαντες παρ’ ενός των αρχαίων Διδασκάλων της κοινωνίας μας, οίος διακρίνεται προς τιμήν της πατρίδος και ο γηραιός Βάμβας… Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας εψάλη μνημόσυνον υπέρ ενός των ευεργετών του Πανεπιστημίου του μακαριστού Ιατρού Δ. Μαυροκορδάτου».
(Εφημερίς, «Αιών» αριθμ. φυλ. 327/1-2-1842)
Γιατί άραγε ο μεταπολιτευτικός μας βίος αδυνατεί να ψηλαφίσει τα αναντικατάστατα ερείσματα της πνευματικής συγκρότησης του έθνους μας; Πώς είναι δυνατόν η σημερινή πολιτική, εκπαιδευτική και εκκλησιαστική ηγεσία του τόπου να έχει αλλοτριωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να μην αντιλαμβάνεται ότι πίσω από την άρρηκτη σύνδεση της γιορτής των Τριών Ιεραρχών με την νεοελληνική Παιδεία, που προωθούσε το «Οθώνειο Πανεπιστήμιο», δεν υποκρυπτόταν απλώς η καθιέρωση μίας μακραίωνης παράδοσης των ελληνικών εκπαιδευτηρίων του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού, αλλά η ρητή απάντηση στους θιασώτες του Κοραϊσμού, ότι το νεοσύστατο νεοελληνικό έθνος δεν θ’ αναζητήσει τα φώτα της πνευματικής του υποστάσεως στην Εσπερία, όπως προπαγάνδιζαν οι οπαδοί της θεωρίας της «μεταλαμπαδεύσεως», αλλά στην εντρύφηση της ιστορικής του κληρονομιά, μία κληρονομιά όμοια με τα κυκλώπεια τείχη, χτισμένη με την ξερολιθιά της εκκλησιαστικής μας παράδοσης, τις αρμοδεσιές της ελληνικής γλώσσας και το δάκρυ της μακραίωνης απώλειας της πολιτικής μας οντότητας από τα μέσα ήδη του 15ου αι.; Πώς είναι δυνατόν η σύγχρονη ακαδημαϊκή διανόηση να μην δύναται να κατανοήσει, πως αν κάτι μπορεί ακόμη να αναμετρηθεί με το μεταφυσικό μηδενισμό της δυτικής σκέψης είναι τούτη η παράδοση, που εναποθέτουμε στο τραπέζι των Ευρωπαίων συνδαιτυμόνων μας;
Πότε άραγε θα συνειδητοποιήσουμε ως έθνος, ότι η εθνική αυτοχειρία ενός λαού είναι άρρητα συνδεδεμένη με τον ευτελισμό της Παιδείας του;
