Σε κίνδυνο η αρχιτεκτονική κληρονομιά στα Ταμπακαριά

Μια σπουδαία αρχιτεκτονική κληρονομιά για την πόλη των Χανίων κινδυνεύει να χαθεί, καθώς απειλούνται με κατάρρευση ιστορικά κτήρια – βυρσοδεψεία, στην περιοχή των Ταμπακαριών. Αιτία, σύμφωνα με τον πολιτιστικό σύλλογο “Ταμπαχανιά”, οι αντιφάσεις του ελληνικού Δημοσίου.

Σε χθεσινή ανακοίνωσή του, ο νεοσύστατος σύλλογος αναφέρει πως «από το 1850 στην παράκτια ζώνη της Χαλέπας (τόσο στην οδό Βιβιλάκη όσο και στην Αγία Κυριακή) βρίσκονται τα Ταμπακαριά (Βυρσοδεψεία), όπως προκύπτει από πληθώρα ιστορικών στοιχείων. Για 100 και πλέον χρόνια αποτέλεσαν ζωτικό ιστό της κοινωνίας των Χανίων και πλέον τα περισσότερα είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένα».
Όπως επισημαίνεται, τα βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για τη συντήρηση και την ανάδειξη του μοναδικού αυτού αρχιτεκτονικού συνόλου είναι τα εξής:
• «Με την 283/7.1.2014 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΑΑΠ 27/24.1.2014) εικοσιέξι (26) κτίρια της οδού Βιβιλάκη και αντίστοιχα, με την 48080/2677/7.8.2018 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δεκαεπτά (17) κτίρια της Αγ. Κυριακής έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα.
• Έχει ξεκινήσει, και βρίσκεται σε εξέλιξη, από το Δήμο Χανίων η ανάπλαση των δύο περιοχών, έργο που έχει ενταχθεί στο σχέδιο βιώσιμης αστικής ανάπτυξης με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ».

Όμως, συνεχίζει ο Σύλλογος, «με τις αποφάσεις 19564/12.12.1984 και 400/9.1.1985 της Νομαρχίας Χανίων καθορίστηκαν αναιτιολόγητα και εσφαλμένα, οι γραμμές παλαιού και νέου αιγιαλού, καθώς και η γραμμή παραλίας. Με βάση αυτές τις διοικητικές πράξεις, οι εκτάσεις και τα κτίσματα που περιλαμβάνονται μεταξύ παλαιού και νέου αιγιαλού ανήκουν κατά τεκμήριο στο Ελληνικό Δημόσιο, παρότι τα περισσότερα κτίρια της ζώνης αυτής κατέχονται με νόμιμους τίτλους από ιδιώτες προ του 1900. Kαι ενώ πολλά από αυτά τα κτίρια κτίστηκαν με νόμιμη άδεια του ελληνικού κράτους από το 1923 και μετά, οι ιδιοκτήτες τους σήμερα δεν μπορούν να εκδώσουν νόμιμες άδειες ανακατασκευής και συντήρησής τους και κινδυνεύουν με κατάρρευση. Αξιοσημείωτο είναι, ότι αρκετοί ιδιοκτήτες έχουν δικαστικά καταφέρει, μεμονωμένα, να τους επιστραφούν από το Δημόσιο οι ιδιοκτησίες τους. Προκύπτει έτσι το εξής παράδοξο: Σε όμορες ιδιοκτησίες, στη μία να έχει καταργηθεί ο παλαιός αιγιαλός και το κτίριο να ανήκει στον ιδιοκτήτη του, οπότε έχει νόμιμα τη δυνατότητα ανακατασκευής του, ενώ στην ακριβώς διπλανή ιδιοκτησία το κτίσμα να περιλαμβάνεται στον παλιό αιγιαλό και να μην μπορεί να το συντηρήσει».

ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΣΤΟ ΣτΕ

Οι ιδιοκτήτες των κτιρίων κατέθεσαν αιτήσεις ακυρώσεως στο Συμβούλιο Επικρατείας (ΣΤΕ), στηριζόμενοι σε αδιάσειστα τεχνικά στοιχεία για τον εσφαλμένο καθορισμό των γραμμών αιγιαλού, παραλίας και τη μη ύπαρξη γραμμής παλαιού αιγιαλού στις παραπάνω περιοχές. Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με τις αποφάσεις 43/2022 και 44/2022, δικαίωσε τους ιδιοκτήτες, αφού έκανε δεκτές τις αιτήσεις τους, και αποδέχτηκε την αναγκαιότητα επανακαθορισμού των παραπάνω οριογραμμών από την αρμόδια επιτροπή.
Όπως εξηγεί ο Σύλλογος, «,ένει πλέον η σωστή επαναχάραξη των γραμμών αιγιαλού – παραλίας από το Ελληνικό Δημόσιο (Κτηματική Υπηρεσία Χανίων), ώστε τα κτίρια, που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα, να αποδοθούν στους ιδιοκτήτες τους, και να μπορούν να εκδώσουν νόμιμες άδειες ανακατασκευής και συντήρησης πριν την ολική τους κατάρρευση.
Εξάλλου, η μη δυνατότητα αναστήλωσης – συντήρησης των κτιρίων, υπονομεύει την ανάπλαση των περιοχών, που είναι σε εξέλιξη από το Δήμο Χανίων, και έχει σαν στόχο την ανάδειξη του διατηρητέου μετώπου και τη δημιουργία ενιαίας ασφαλούς κυκλοφορίας πεζών».
Αντίθετα, τονίζει η ανακοίνωση, «η ανακατασκευή των κτιρίων από τους ιδιοκτήτες τους θα βρεθεί στην ίδια κατεύθυνση με την προσπάθεια αναβάθμισης της περιοχής από το Δήμο και θα επιτρέψει την διατήρηση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής».

ΕΚΚΛΗΣΗ ΣΕ ΦΟΡΕΙΣ

Οι ιδιοκτήτες καλούν «τους αρμόδιους φορείς, Δήμο Χανίων, Περιφέρεια Κρήτης, ΤΕΕ, Σύλλογο Αρχιτεκτόνων, τις αρμόδιες υπηρεσίες της πολιτείας, να ταχθούν υπέρ της διατήρησης αυτών των βιοτεχνικών κτηρίων, που ανήκουν στην ιστορική κληρονομιά της πόλης μας.
Μετά από αγώνες δεκαετιών και αφάνταστη ταλαιπωρία των ιδιοκτητών, υπάρχει σε εξέλιξη η επικείμενη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής της Κτηματικής Υπηρεσίας, η οποία είναι αρμόδια, εκ του νόμου, να αποφασίσει για τον επανακαθορισμό του αιγιαλού».
Οι κάτοικοι πιστεύουν ότι «θα συνεκτιμήσει όλα τα αδιάσειστα στοιχεία που παραθέτουμε, μαζί με την επιστημονική μελέτη από το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, που αποδεικνύουν, ότι είναι απόλυτα εσφαλμένη και άδικη η απόφαση καθορισμού του αιγιαλού του 1984 και θα αποκαταστήσει με την απόφασή της το δίκιο για τους ιδιοκτήτες και για την φυσιογνωμία της πόλης μας, επανακαθορίζοντας τον αιγιαλό στην πραγματική του θέση, στην οποία βρισκόταν το 1984».
«Οι κάτοικοι και οι ιδιοκτήτες των κτιρίων, που βρισκόμαστε όμηροι ενός απόλυτου παραλογισμού, είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τον αγώνα μας μέχρι την πλήρη δικαίωσή μας», καταλήγει η ανακοίνωση από τον Πολιτιστικό σύλλογο βυρσοδεψείων Αγίας Κυριακής “Ταμπαχανιά”.