Σε μάλλον μέσα επίπεδα φαίνεται να κυμανθεί η παραγωγή ελαιολάδου της ερχόμενης χρονιάς 2017/18 απο ότι δείχνουν τα στοιχεία διεθνών εμπειρογνωμόνων που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα ΜΜΕ.
Eτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία των εκτιμήσεων του γνωστού εμπειρογνώμονα Juan Vilar, στρατηγικού συμβούλου και καθηγητή του Πανεπιστήμιου του Χαέν και του Jorge Pereira, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουρουγουάης), η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης σεζόν θα είναι λίγο πάνω απο μια μέση παραγωγή και θα κυμανθεί λίγο πάνω από 2,8 εκατομμύρια τόνους.
Συγκριτικά θα αποτελεί το 66% της υφιστάμενης παραγωγικής ικανότητας της παγκόσμιας παράγωγης και θα είναι μεγαλύτερη κατά 5% της παραγωγής της περασμένης χρονιάς.
Οι χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο θα είναι η Τυνησία, η Ιταλία και η Ελλάδα (Πιν.1)
Η παραγωγή της Τυνησίας θα παρουσιάσει την μεγαλύτερη αύξηση (65%) και θα κυμανθεί στους 290 χιλ. τόνους. Παράλληλα η παραγωγή της Ιταλίας θα αυξηθεί κατά 53% σε σχέση με πέρυσι και θα φθίση τους 280 χ.τ., ενώ η παραγωγή της Ελλάδας θα αυξηθεί κατά 47% και θα φθίση τους 265 χ.τ.
Αντίθετα η παραγωγή της Ισπανίας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Jorge Pereira θα μειωθεί κατά 85χ.τ. τόνους και φθίση τους 1200 χ.τ. (Πιν.1) ενώ συμφωνά με πρόσφατες εκτιμήσεις του ΑΕΜΟ ( Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Ισπανίας) θα είναι ακόμη μικρότερη και θα φθάσει το πολύ τους 1.150 χ.τ. και το ολιγότερο τους 950 χ.τ. ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες του Σεπτεμβρίου και Οκτώβριου.
Πάντως ο ΑΕΜΟ συμφωνά με ανακοίνωση του θεώρει ότι οι μέχρι τώρα κλιματικές συνθήκες και ιδίως οι βροχοπτώσεις στην Ισπανία ήταν δυσμενείς για τις ελιές και ότι η συνεχιζόμενη από πέρυσι ξηρασία έχει οδηγήσει σε σημαντική εξάντληση των αποθεμάτων υγρασίας του εδάφους. Έτσι, θεωρεί ότι δεν είναι εύκολο οι βροχοπτώσεις του φθινοπώρου να επαναφέρουν πλήρως τα ελαιόδεντρα και τον ελαιόκαρπο σε κατάσταση που να μπορούν να αποδώσουν πολύ ικανοποιητική παραγωγή.
Η έκθεση του Jorge Pereira αναφέρεται και στην εξέλιξη της έκτασης των ελαιώνων του πλανήτη η οποία εκτιμά ότι φέτος ανέρχεται σε 14 εκατ. στρέμματα., ότι στο μέλλον θα κινηθεί αυξητικά με ρυθμό +1,1 εκατ. στρ. ανά έτος ενώ και από πλευράς καλλιεργητικής θα παρουσιάσει ρυθμό παρά περά εντατικοποίησης με ρυθμό άνω από 1,0 εκατ. στρ. ανά έτος.
Αυξημένη αλλά όχι σημαντικά η ερχόμενη παραγωγή στην Κρήτη
» Η γενική πορεία της εμφανίζει πτωτική τάση οφειλόμενη σε κλιματικές και πολιτικές συνθήκες
Η ερχόμενη παραγωγή στην Κρήτη σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΔΑΟΚ αλλά και άλλων πηγών του ΣΕΔΗΚ θα προσεγγίσει συνολικά τους 85 χ. τ.
Έτσι, θα είναι μεν υψηλότερη από την περυσινή (που ήταν 55 χ.τ.) δεν θα φθάσει όμως καθόλου κοντά στο ύψος των 120.χ.τ. που αποτελει στην μέγιστη δυναμική της παραγωγής του νησιού τα τελευταία 10 χρονιά. Θα κυμανθεί εστί στο 70% της μιας γενικής βεντέτας αλλά και αυτό εάν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες που θα ακολουθήσουν και η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής της Δακοκτονίας.
Οπωσδήποτε η πτωτική αυτή τάση στην παραγωγή της Κρήτης, αποτελει συνέπεια των καιρικών συνθηκών αλλά και των πολιτικών που εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρονιά στο νησί.
Οι κλιματικές συνθήκες με τους καύσωνες που σημειώθηκαν τα τελευταία χρονιά κατά την άνοιξη έχουν σημαντική συμμετοχή στην καθοδική πορεία της παραγωγής και είναι άγνωστο αν αποτελούν κάποια τυχαία η μόνιμη κλιματική αλλαγή
Αλλά και οι πολιτικές που ασκούνται τα τελευταία χρόνια ειδικά για τους ελαιοπαραγωγούς, έχουν σημαντικό μερίδιο στην εγκατάλειψη της ελαιοκαλλιέργειες και την μείωση της Κρητικής ελαιοπαραγωγής.
Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις της αδικαιολόγητης επιστημονικά και δεοντολογικά επιμονής του ΕΛΓΑ να μην καλύπτει τις ζημιές από καύσωνες, της πλήρους περικοπής των επιδοτήσεων κάτω απο 250 ευρώ και κάτω απο 4 στρέμματα, αλλά και της συστηματικής πλέον και επί σειρά ετών αποτυχίας της Δακοκτονίας.
Και αν σε όλα αυτά προστεθούν οι πρόσφατες «άγριες» φορολογήσεις του αγροτικού εισοδήματος, γίνεται πλέον σαφές ότι η πτώση της ελαιοπαραγωγής δεν αποτελει τυχαίο γεγονός αλλά αποτέλεσμα της επίδρασης πολλών αρνητικών παραγόντων.
Τιμές: Σταθερές στην Ιταλία και Ελλάδα με ελαφρά κάμψη στην Ισπανία
Χωρίς σημαντικές αλλαγές πορεύονται και αυτή την εβδομάδα οι τιμές παραγωγού για το εξτρα παρθένο.
Στην Ισπανία παρουσιάστηκε κάποια μάλλον πρόσκαιρη ελαφρά μείωση την εβδομάδα που πέρασε, ενώ στην Ιταλία και Ελλάδα δεν υπήρξαν σημαντικές αλλαγές (Πιν.1)
Η εξέλιξη αυτή είναι μάλλον φυσιολογική αφού οι πρώτες εκτιμήσεις της παγκόσμιας παραγωγής που είδαν το φως της δημοσιότητας, δεν φαίνεται να προβλέπουν θεαματικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η κάποια μείωση της προβλεπόμενης παραγωγής στην Ισπανία στην πράξη θα υπερκαλυφθεί απο την αυξημένη παραγωγή της Τυνησίας η οποία έχοντας εξασφαλίσει ειδικό αδασμολόγητο καθεστώς για μέχρι κοντά στους 100 χιλ τόνους/έτος θεωρείται πλέον ως παραγωγή της ΕΕ.
Απο την άλλη πλευρά υπάρχει και κάποια ανάκαμψη της παραγωγής της Ιταλίας και της Ελλάδας που μπορούν να εξισορροπήσουν την ζήτηση. Όμως όλα αυτά θα γίνουν όταν φθάσει η ώρα της συγκομιδής.
Προς το παρόν ψυχολογικό κλίμα για πτώση των τιμών με πρόσχημα κάποια μεγάλη αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής, παρά το ότι δεν είναι απίθανο να επιδιωχθεί απο την πλευρά του εμπορίου, δεν φαίνεται εύκολο να επικρατήσει.
Πρόγραμμα στήριξης παραδοσιακών ελαιώνων στην Ισπανία
» Οι παραδοσιακοί ελαιώνες στο Σέλινο, Αμάρι, Ψηλορείτη μπορούν να υποστηριχτούν ανάλογα
Tο υψηλό κόστος παραγωγής και η χαμηλή αποδοτικότητα που έχουν οι παραδοσιακοί ελαιώνες που βρίσκονται σε δύσβατες και πολύ επικλινείς περιοχές σε συνδυασμό με τις μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών ελαιολάδου έχουν εξωθήσει τους ελαιοπαραγωγούς στην Ισπανία στην σταδιακή εγκατάλειψη τους.
Με σκοπό την αξιοποίηση των παραδοσιακών αυτών ελαιώνων, οι Συνεταιρισμοί San Isidro και San Francisco διοργανώνουν ημερίδες που θα λάβουν χώρα τον Ιούλιο Villanueva del Archobispo της Χαέν.
Βασικοί στόχοι της ημερίδας είναι η ανάδειξη των προβλημάτων των επικλινών ελαιώνων και ο σχεδιασμός ενός πρόδρομου προγράμματος που σχεδιάζουν οι δύο Συνεταιρισμοί σε συνεργασία με την ομάδα Συνεταιρισμών Grupo Jaencoop για την καλύτερη αξιοποίηση των αιωνόβιων ελαιώνων και του ελαιολάδου τους.
Βέβαια παρόμοιοι παραδοσιακοί ελαιώνες με ανάλογα προβλήματα όπως στην Ισπανία, υπάρχουν και στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη όπως στο Σέλινο, Αμαρι και Ψηλορείτη, και καλό είναι να υπάρξει κάποια πρωτοβουλία για την αξιοποίηση τους.
Ο ΣΕΔΗΚ επανειλημμένα έχει θέσει το θέμα και έχει οργανώσει ημερίδες όπως πριν μερικά χρονιά στην Κάνδανο και στο Ζαρό. Όμως για μια ουσιαστική παραπέρα αξιοποίηση των ελαιώνων αυτών χρειάζεται καταρχήν το ενδιαφέρων των ίδιων των παραγωγών και παραγόντων των περιοχών όπου βρίσκονται τέτοιοι ελαιώνες.
Στην τελική φάση η αναγνώριση ελαιολάδου “ΠΓΕ Κριτσά”
» Ωστόσο για την αύξηση εξαγωγών τυποποιημένου βασικό το “κλειδί” παραμένει το ΠΟΠ Κρήτη
Εγκρίθηκε τελικά απο το ΥπΑΑΤ η αίτηση του Αγροτικού Συν/σμου Κριτσάς για καταχώριση της ονομασίας «ΚΡΙΤΣΑ» στο Μητρώο ΠΟΠ-ΠΓΕ ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) της ΕΕ.
Το γεγονός είναι ευχάριστο απο την άποψη του ότι αναγνωρίζεται και σε Κυβερνητικό επίπεδο η αξία του ελαιολάδου της Κριτσάς, η οποία έχει αναγνωριστεί απο ετών διεθνώς στην εμπορική πράξη και έχει επιβραβευτεί με Παγκόσμια Βραβεία μεταξύ των όποιων και το πρώτο βραβείο του μεγαλυτέρου και εγκυρότερου διαγωνισμού Mario Solinas που οργανώνεται απο το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου.
Ωστόσο θα πρέπει σημειωθεί ότι η αναγνώριση του ‘ΠΓΕ Κριτσά» από μόνη της δεν μπορεί να εξασφαλίσει την προβολή και προώθηση του ελαιολάδου της περιοχής Κριτσάς με καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς του. Αυτό τουλάχιστο αποδεικνύει η εμπειρία απο τα ήδη αναγνωρισμένα τώρα και 25 έτη, ΠΓΕ Χανιά και τα 8 ΠΟΠ διαφόρων περιοχών της Κρήτης (Σητείας, Πεζών, Αρχανών, Βιάννου, Θραψανού, Μυλοποτάμου, Αποκορώνου, Κολυμβαρίου, ) αλλά και απο τα ΠΟΠ Σελίνου και Μεσσαράς που αναγνωρίστηκαν τα τελευταία 2-3 χρόνια. Τα περισσότερα παραμένουν άγνωστα ακόμα και στις ίδιες τις περιοχές τους, ενώ ελάχιστα από αυτά έδωσαν υπεραξία στην παραγωγή του τόπου τους.
Εξάλλου όπως και οι ονομασίες των αναγνωρίσεων ΠΟΠ και ΠΓΕ αναφέρουν στον τίτλο τους (ΠΟΠ σημαίνει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και ΠΓΕ σημαίνει Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη) κύριος σκοπός της ύπαρξης τους, είναι η «προστασία» των ονομασιών και όχι η προβολή η προώθηση για τα οποία εννοείται ότι πρεπει να φροντίσουν οι ίδιοι ενδιαφερόμενοι. Και προστασία σημαίνει την επιβολή κυρώσεων απο τα Κράτη Μελή (και όχι απο την ΕΕ) στις περιπτώσεις που τα ονόματα αυτά χρησιμοποιούνται σε χώρες Μελή της ΕΕ χωρίς να έχουν τηρηθεί οι διαδικασίες της παραγωγής που προβλέπονται στον Φάκελο της αναγνώρισης τους. Προστασία έξω απο τις χώρες της ΕΕ δεν υπάρχει παρά μόνο με ειδικές συμφωνίες όπως αποδεικνύεται απο τις περιπτώσεις με το τυρί ΠΟΠ Φέτα, το ελαιόλαδο ΠΟΠ Καλαμάτα κ.α.
Ωστόσο, όπως οι ασχολούμενοι με τον κλάδο γνωρίζουν τα ελαιόλαδα των επί μέρους περιοχών της Κρήτης δεν πάσχουν τόσο προστασία, αλλά απο προβολή και μάλιστα διεθνή. Και αυτή δεν μπορούν να την προσφέρουν τα εν πολλοίς άγνωστα στο εξωτερικό ονόματα χωριών, πόλεων η και περιοχών της Κρήτης. Ένα μονό όνομα είναι διεθνώς γνωστό και προβεβλημένο και κάθε μέρα με τον τουρισμό γίνεται γνωστότερο. Και αυτό είναι το όνομα ΚΡΗΤΗ! Γιαυτο ο ΣΕΔΗΚ προσπάθησε και έδωσε κυριολεκτικά μάχη πάνω απο πέντε χρόνια, για αναγνώριση ΠΟΠ Κρήτη! Όμως απέτυχε! Καυτό γιατί δυστυχώς αντί για συμπαράσταση αντιμετώπισε αντιδράσεις και ενστάσεις και μέσα απο την Κρήτη!
Αυτά όμως ανήκουν στην ιστορία, όπως στη ιστορία θα περάσει και η μικροπολιτική η οποία θέλοντας να ικανοποιήσει τοπικιστικούς εγωισμούς παραβλέπει το γενικότερο πολιτικό και οικονομικό συμφέρον του τόπου.
Πάντως εμείς ευχόμαστε η περάτωση της Κριτσάς να ανατρέψει τις εμπειρίες του παρελθόντος και να αξιοποιήσει την αναγνώριση «ΠΓΕ Κριτσά» σαν προστιθέμενη άξια της τακτικής που μέχρι τώρα εφαρμόζεται απο τον Συνεταιρισμό της.
Ιδρύθηκε στην Ιταλία η πρώτη ομάδα τυφλών γευσιγνωστών
» Θα παρέχει υπηρεσίες σε επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα
Μετά από διαγωνισμό που έγινε στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Ταλέντα στη Γεύση», ιδρύθηκε στην Απουλία της Ιταλίας η πρώτη Ομάδα Γευσιγνωστών έξτρα παρθένου ελαιολάδου η οποία αποτελείται από άτομα τυφλά ή μερικώς τυφλά. Η ομάδα αυτή των ειδικών γευσιγνωστών που θα φτάνει τα 30 άτομα, θα παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα.
Η πρωτοβουλία αυτή σύμφωνα με την Rossella Stallone, γευσιγνώστρια και σύμβουλο της Ένωσης Τυφλών και Ατόμων με Μειωμένη Όραση Ιταλίας που εδρεύει στο Μπάρι, είναι πολύ σημαντική για τα άτομα με προβλήματα όρασης καθώς αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά την είσοδο τους στην αγορά εργασίας.
Τα άτομα αυτά θα μπορούν πλέον να απασχοληθούν αλλά και να βελτιώσουν τις ικανότητες τους.
Η πρωτοβουλία που γνωστοποιήθηκε σε ημερίδα στην οποία συμμετείχαν ενώσεις, επιχειρήσεις, εμπειρογνώμονες και φοιτητές, υποστηρίζεται από την ιταλική κυβέρνηση και χαιρετίστηκε από ανθρώπους του χώρου με ενθουσιασμό.
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ . Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr
