Μπορούν οι Συνεταιρισμοί να παίξουν σήμερα τον ρόλο για τον οποίο τους έχει ανάγκη ο αγρότης; Μπορεί να δημιουργηθεί συνεταιριστικό κίνημα στα Χανιά χωρίς τις παθογένειες και τα λάθη του παρελθόντος; Το παράδειγμα ορισμένων μικρών Συνεταιρισμών δείχνει ότι πράγματι υπάρχουν δυνατότητες. Με αφορμή την ανακοίνωση των ενεργών Συνεταιρισμών από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, που για τα Χανιά αναγνωρίζει είκοσι τρεις (βλ. Πίνακα), τα “Χ.Ν.” επισκέφθηκαν ορισμένους απ’ αυτούς.
Α.Σ. ΜΕΣΚΛΩΝ
«Δίχως χρέη – δάνεια, με μεγάλους στόχους»
«Η εμπιστοσύνη του χωριού, της τοπικής κοινωνίας και η πολύ καλή διαχείριση που έγινε για χρόνια έχουν ως αποτέλεσμα να έχουμε έναν πολύ καλό Συνεταιρισμό». Αυτό μας επισημαίνει ο κ. Μανούσος Βουλγαράκης, πρόεδρος του Α.Σ. Μεσκλών – Ζούρβας.
Ο Συνεταιρισμός ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1950, το 2012 ανέλαβε το νέο Δ.Σ. και αποτελεί έναν από τους καλύτερα οργανωμένους παραγωγικούς Συνεταιρισμούς με 221 μέλη.
«Ο Α.Σ. Μεσκλών είναι από τους λίγους που μπορούσε να σταθεί στα πόδια του. Οι προηγούμενες διοικήσεις είχαν την εντιμότητα και την καλή διαχείριση και παρέδωσαν έναν Συνεταιρισμό με 250.000 ευρώ στα ταμεία του και χωρίς κανένα χρέος! Απλά δεν γνώριζαν να προχωρήσουν τη διαδικασία του εκσυγχρονισμού που απαιτείται σήμερα. Εμείς αναλάβαμε και το πρώτο βήμα μας ήταν να καταφέρουμε, μετά από πάρα πολλές προσπάθειες και αγώνες, να ανοίξει το Μητρώο των Συνεταιρισμών και να ενταχθούμε εκεί και να μην βρεθούμε σε εκκαθάριση», μάς σημειώνει.
Το ελαιουργείο του Συνεταιρισμού είναι σε πολύ καλή κατάσταση, οι αποθηκευτικοί του χώροι είναι σύγχρονοι και με τη δουλειά των μελών του έχει αρχίσει μία προσπάθεια ώστε να βελτιωθεί ποιοτικά το παραγόμενο ελαιόλαδο. Επιγραμματικά ο κ. Βουλγαράκης μάς αναλύει τα βήματα του Συνεταιρισμού:
«• Στόχος μας είναι να βελτιώσουμε την ποιότητα του ελαιολάδου. Εχουμε ήδη πάρει ISO και ΠΓΕ που πιστοποιούν το προϊόν μας. Εκσυγχρονίσαμε το ελαιουργείο μας, μπήκαμε στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση και θέλουμε να παράγουμε το καλύτερο ελαιόλαδο.
• Το λάδι που διαχειριζόμαστε είναι κυρίως το τσουνατόλαδο. Επιδιώκουμε να βελτιώσουμε την ποιότητα. Να δώσουμε την ανάλογη στήριξη στον παραγωγό, ώστε να εκσυγχρονιστεί (όχι πλαστικά τσουβάλια, γρήγορο μάζεμα της ελιάς και όχι παραμονή της στα δίκτυα, έρευνα σε εξέλιξη για τα παράγωγα της αγριελιάς).
• Το Α και το Ω για μας είναι η στήριξη του παραγωγού. Αγοράζουμε στα 3 ευρώ το ελαιόλαδο προσφέροντας μία πολύ καλή τιμή, χωρίς να χάνει ο Συνεταιρισμός. Ο παραγωγός δεν μπορεί ούτε να τυποποιήσει ούτε να κάνει εμπόριο. Για το πραγματικό συμφέρον του αυτό μπορεί να το κάνει ο Συνεταιρισμός.
• Θέλουμε να αξιοποιήσουμε συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την περαιτέρω βελτίωση των υλικοτεχνικών μας υποδομών. Eπίσης να αναπτύξουμε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα (ξενοδοχεία, καταστήματα εστίασης) για την αξιοποίηση του λαδιού.
• Θέλουμε να τυποποιήσουμε και θα το κάνουμε μέσα από πιστοποιημένα τυποποιητήρια (Συνεργασία με την ΑΒΕΑ για τον σκοπό αυτό).
• Διαχειριστήκαμε τη δακοκτονία φέτος για πρώτη φορά με πολύ μεγάλη επιτυχία».
Α.Σ. ΓΡΑΜΠΟΥΣΑΣ:
«Ο αγρότης χωρίς Συνεταιρισμούς είναι χαμένος»
Από το 1930 δραστηριοποιείται ο Α.Σ. Γραμπούσας στην Κίσαμο κυρίως με την παραγωγή και πώληση ελαιολάδου, αλλά και γεωργικών εφοδίων. Ενας παραγωγικός Συνεταιρισμός που λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία στο δυτικό άκρο του Νομού Χανίων και που απασχολεί 5 μόνιμους εργαζομένους και πολύ περισσότερους περιοδικά ανάλογα με τις ανάγκες του.
«Εχουμε ένα σύγχρονο ελαιοτριβείο και πρατήριο με ζωοτροφές και γεωργικά εφόδια. Επίσης κάνουμε τη δακοκτονία όχι μόνο στην περιοχή μας, αλλά και σε πολλές περιοχές του Νομού Χανίων», μάς εξηγεί ο κ. Δημήτρης Βλαστάκης.
Στον Συνεταιρισμό μετέχουν περίπου 300 παραγωγοί της περιοχής, ενώ ετησίως παράγονται (τις καλές χρονιές) 600 – 700 τόνοι. «Δυστυχώς, το λάδι μας το πουλάμε χύμα. Είχα κάνει μία πρόταση στο Δ.Σ. που εγκρίθηκε, αλλά απορρίφθηκε στη συνέχεια από τη Γενική Συνέλευση του Συνεταιρισμού, ώστε να προχωρήσουμε στην τυποποίηση. Υπήρχε μία ανησυχία ότι το κόστος θα είναι μεγάλο», μάς αναφέρει ο κ. Βλαστάκης.
Αυτό που έχει πετύχει ο Α.Σ. Γραμπούσας, σύμφωνα με τη διοίκησή του, είναι ότι έχει καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των παραγωγών. Αυτό γίνεται με τη σωστή διαχείριση. Αλλά και με τη στήριξη των αγροτών. «Μία βασική αιτία που τα πράγματα δεν πάνε καλά για τους αγρότες μας είναι ότι δεν υπάρχουν παντού Συνεταιρισμοί και για όλα τα προϊόντα. Ο Συνεταιρισμός είναι ένα εργαλείο. Ενα φυτοφάρμακο που ο έμπορος θα το δώσει 10 ευρώ, εμείς θα το δώσουμε πολύ πιο φτηνά, γιατί δεν έχουμε ως βασικό στόχο το κέρδος. Θα βγάλουμε το μέρισμα για να πληρωθούν οι υπάλληλοι και οι υποχρεώσεις του Συνεταιρισμού, αλλά δεν θα κερδοσκοπήσουμε. Μία βασική αιτία που οι Συνεταιρισμοί δεν πήγαν καλά είναι ότι απέναντι στους υπαλλήλους τους ήταν συνεπείς, πλήρωναν τις υποχρεώσεις και είχαν μόνιμο προσωπικό. Αντίθετα οι ιδιώτες “ξεγλιστράνε”, άλλοι ασφαλίζουν και άλλοι όχι το προσωπικό τους και έτσι βγαίνουν οικονομικά. Αυτά δεν μπορεί να τα κάνει ένας Συνεταιρισμός».
Αυτό που ζητά ο κ. Βλαστάκης είναι, όπως μας εξηγεί, μία «μεγαλύτερη βοήθεια από την Πολιτεία». Ζητάτε να σας χαρίσουν χρέη, όπως γινόταν παλιότερα, είναι η ερώτησή μας; «Οχι! Πληρώνουμε όλες τις οφειλές μας. Αλλά π.χ. έχουμε κάποια κτήρια που δεν χρησιμοποιούνται. Είναι εγκαταλελειμμένα. Ερχεται η Εφορία και λέει θέλουμε να μας δώσετε ΕΤΑΚ, φόρο ακινήτων, Εν.Φ.Ι.Α. Είναι σωστό αυτό; Φυσικά να πληρώσουμε για το ελαιουργείο, για το πρατήριο τους φόρους αυτούς, αλλά και για τα εγκαταλειμμένα κτήρια;», απαντά ο συνομιλητής μας.
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΛΑΦΟΝΗΣΙΟΥ
Κηπευτικά για Ελλάδα και εξωτερικό
«Το 2005 συστήσαμε τον Συνεταιρισμό μας με έναν αποκλειστικά σκοπό. Να ξεφύγουμε από την εκμετάλλευση των εμπόρων, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερες τιμές για τα προϊόντα μας», μάς εξηγεί ο κ. Αντώνης Μαρακάκης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Κηπευτικών Ελαφονησίου. Εκτοτε η πορεία του ήταν πολύ θετική καταφέρνοντας να διακινεί τα προϊόντα του όχι μόνο σε επίπεδο Κρήτης, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα και στο εξωτερικό.
«Ο Συνεταιρισμός έχει πετύχει τον σκοπό του να λειτουργεί προς όφελος των παραγωγών, αλλά πάντα προσπαθούμε για το καλύτερο. Θέλουμε και να προμηθεύουμε τους αγρότες με τα κατάλληλα εφόδια. Το έχουμε υλοποιήσει και ετοιμαζόμαστε να πάρουμε και την άδεια να τους δίνουμε και φυτοφάρμακα», λέει.
Τα βασικά θερμοκηπιακά είδη που παράγει, συσκευάζει και εμπορεύεται ο Συνεταιρισμός είναι ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές κ.ά.
Αναφορικά με το ζήτημα των εξαγωγών, που ο Συνεταιρισμός έχει κάνει σημαντικά βήματα, ο κ. Μαρακάκης επισημαίνει πως «πλέον είμαστε πιο προσεκτικοί κυρίως μετά από αυτά που έγιναν με τη Ρωσία. Θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι θα πάρουμε τα λεφτά μας, ώστε να πουλήσουμε πλέον γιατί τα πράγματα είναι πολύ ρευστά».
Ο Συνεταιρισμός έχει 3 άτομα μόνιμο προσωπικό και εποχικό -σε εποχές που γίνεται συσκευασία- 12 έως 15 άτομα.
Οι ενεργοί Συνεταιρισμοί σύμφωνα με το Υπουργείο
• (ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ) – ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΠΥΡΓΟΥ ΨΗΛΟΝΕΡΟΥ – ΜΑΛΕΜΕ
• Α.Σ ΚΑΜΑΡΑΣ – ΚΟΥΜΟΥΛΙ Συν. Π.Ε.
• Α.Σ. ΧΑΝΙΩΝ
• ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
• ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΞΑΜΟΥΔΟΧΩΡΙΟΥ – ΚΥΠΑΡΙΣΣΟΥ
• Α.Σ. ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΩΙΜΩΝ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ & ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΕΛΑΦΟΝΗΣΙΟΥ
• Α.Σ. ΜΕΣΚΛΩΝ ΔΗΜΟΥ ΠΛΑΤΑΝΙΑ Ν. ΧΑΝΙΩΝ
• Α.Σ. ΒΟΥΚΟΛΙΩΝ
• Α.Σ. ΓΡΑΜΠΟΥΣΑΣ ΚΙΣΑΜΟΥ
• Α.Σ. ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΡΑΝΟΥ “Η ΑΓΡΟΤΙΣΣΑ”
• Α.Σ. ΕΛΑΙΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑΣ
• Α.Σ. ΚΑΝΤΑΝΟΥ
• Α.Σ. ΠΑΛ. ΡΟΥΜΑΤΩΝ
• Α.Σ. ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΣ
• Α.Σ. ΠΕΡΙΒΟΛΙΩΝ ΚΥΔΩΝΙΑΣ ΧΑΝΙΩΝ
• Α.Σ. ΠΛΑΤΑΝΟΥ
• Α.Σ. ΠΟΛΕΜΑΡΧΙΟΥ
• ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΚΥΔΩΝΙΑΣ – ΚΙΣΑΜΟΥ
• ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΣΕΛΙΝΟΥ
• ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟΣ ΣΥΝ/ΣΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ
• ΣΤΑΦΙΔΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΧΑΝΙΩΝ
• ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
• Α.Σ. ΚΑΚΟΔΙΚΙΟΥ
σ.σ. Σημειώνεται ότι αυτούς τους Συνεταιρισμούς αναγνωρίζει το Υπουργείο Αγρ. Ανάπτυξης ως ενεργούς. Ανάμεσά τους θα δείτε και αρκετούς που δεν έχουν κάποιο αντικείμενο ή απλά υπάρχουν χωρίς καμία δραστηριότητα.
