Σε τι πόλη θέλουµε να ζούµε;

Κύριε διευθυντά,
σε παλιότερο άρθρο µου µε τίτλο ‘‘Το κυκλοφοριακό πρόβληµα και η επέκταση του γκαράζ της οδού Περίδου’’ (Χανιώτικα Νέα 20/04/2013) ανέφερα ότι η επέκταση του γκαράζ καθ’ ύψος είναι λάθος, γιατί το κέντρο των Χανίων θα γίνει πόλος έλξης ακόµα περισσότερων αυτοκινήτων, αφού ο ∆ήµος δηµιουργεί ένα κίνητρο εισόδου, αντί να την αποτρέψει. Κάποιος που µπαίνει στην πόλη µε στόχο να παρκάρει στην Περίδου και δεν βρίσκει, δηµιουργεί κυκλοφοριακό πρόβληµα µέχρι να βρει κάπου. Τότε πρότεινα ότι απαιτείται άµεση εξεύρεση και διασπορά οργανωµένων δηµόσιων χώρων στάθµευσης στην ευρύτερη περιοχή της περιφέρειας της πόλης, σε συνδυασµό µε εκτεταµένο δίκτυο µέσων µαζικής µεταφοράς από τους χώρους αυτούς προς το κέντρο της πόλης. Επίσης χάραξη εκτεταµένου δικτύου πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων. ∆εν ήταν καµία σοφία, αφού εδώ και τουλάχιστον 25 χρόνια το µοντέλο αυτό έχει αναπτυχθεί στις ευρωπαϊκές πόλεις µε επιτυχία, ενώ η στάθµευση στο κέντρο θεωρείται ότι δηµιουργεί πολλά περιβαλλοντικά προβλήµατα.

Εκ του αποτελέσµατος φαίνεται ότι το πάρκινγκ της Περίδου δεν βοήθησε στην επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήµατος της πόλης. Αλλά και η συνέχιση χρήσης άλλων χώρων στάθµευσης που υπάρχουν στο κέντρο, όπως στην Πύλη της Άµµου, στην Ρεγγίνα καθώς και µεγάλων ιδιωτικών χώρων στάθµευσης, δεν βελτίωσε την κατάσταση. Είναι προφανές ότι η δηµιουργία νέων χώρων στάθµευσης στο κέντρο της πόλης και στις περιοχές κοντά στο κέντρο όχι µόνο δεν θα λύσει το πρόβληµα, αλλά θα το χειροτερέψει, για τον λόγο ότι δεν υπάρχει όριο στην είσοδο των αυτοκινήτων στην πόλη. Όσο περισσότεροι χώροι γίνουν στο κέντρο, τόσο περισσότερα αυτοκίνητα θα µπαίνουν.

Ο µόνος τρόπος να σταµατήσει αυτό είναι να υπάρχουν περιφερειακοί χώροι στάθµευσης στους οποίους βέβαια πάλι δεν θα χωράνε όλα τα αυτοκίνητα, αλλά τουλάχιστον όποιος δεν βρίσκει εκεί δεν θα εισέρχεται στην πόλη για να δηµιουργεί κοµφούζιο. Επίσης θα πρέπει να εφαρµοστεί το µέτρο των κινήτρων και αντικινήτρων. ∆ηλ. η τιµή για τις περιφερειακές θέσεις θα είναι από µηδενική έως πολύ φτηνή και για τις θέσεις που θα παραµείνουν στο κέντρο πολύ ακριβή, εκτός βέβαια των θέσεων των µονίµων κατοίκων.
Η πόλη είναι πεπερασµένη, δηλ. έχει συγκεκριµένο µέγεθος. Άρα έχει συγκεκριµένη δυνατότητα εξυπηρέτησης, από άποψη υποδοµών (δρόµοι, κτήρια, νερό, αποχέτευση), φιλοξενίας, διατροφής, κ.λπ. Αυτό σηµαίνει ότι µπορεί να εξυπηρετήσει συγκεκριµένο αριθµό ατόµων, µονίµων κατοίκων και επισκεπτών. Κάποια στιγµή θα πρέπει να πούµε γεµίσαµε, δεν χωράνε άλλοι! ∆ιαφορετικά η ζωή µας θα γίνει κόλαση. ∆εν µπορεί να τα αφήνουµε όλα στην τύχη, στην άναρχη ανάπτυξη της αγοράς, που δεν ξέρει από όρια και έχει στόχο µόνο το ατοµικό κέρδος. Ήδη σε κάποιες πόλεις της Ευρώπης οι κάτοικοι έχουν αγανακτήσει και έχουν αναπτύξει κίνηµα κατά των τουριστών. Το βλέπουµε να έρχεται και εδώ. Αυτό θέλουµε;

Ένα άλλο σηµαντικό θέµα όσον αφορά τη στάθµευση στο κέντρο, είναι ότι καταλαµβάνει ελεύθερο ζωτικό χώρο, που αν δεν υπήρχαν αυτοκίνητα να παρκάρουν, θα µπορούσε να ήταν ελεύθερος χώρος αναψυχής και πρασίνου. Σκεφτείτε όλοι αυτοί οι χώροι, που είναι στο κέντρο και χρησιµοποιούνται ως χώροι στάθµευσης, να είναι στην πλειοψηφία τους γεµάτοι µε πράσινο. Πώς θα άλλαζε το µικροκλίµα, πώς θα βελτίωνε το οξυγόνο, πώς θα έκανε τη ζωή µας πιο ποιοτική, πώς θα βελτίωνε την κοινωνικότητα και την αλληλεγγύη µεταξύ µας. Βέβαια θα έπρεπε να κατεβούµε µε το λεωφορείο, ή µε το ποδήλατο… Εδώ λοιπόν έρχεται το σηµαντικότερο όλων, που είναι η αλλαγή στάσης των πολιτών. ∆εν είναι τυχαίο ότι προτεραιότητα του ΣΒΑΚ (Σχεδίου Βιώσιµης Αστικής Κινητικότητας) Χανίων, είναι η αλλαγή νοοτροπίας και η µετάβαση από τη χρήση των ιδιωτικών µέσων µεταφοράς στα πιο φιλικά µέσα µαζικής µεταφοράς και το ποδήλατο. Ας προβληµατιστούµε λοιπόν, να σκεφτούµε σε τι πόλη θέλουµε να ζούµε και αν µπορούµε να κάνουµε και εµείς κάποιες υποχωρήσεις, για εµάς και τα παιδιά µας.

Το κυκλοφοριακό χαρακτηρίζεται ως το µεγαλύτερο πρόβληµα της πόλης. Το πίστευα και εγώ, αλλά δεν το νοµίζω πλέον. Υπάρχουν και άλλα προβλήµατα, που όλα αυτά τα χρόνια έχουν συσσωρευτεί, όπως η έλλειψη κατοικιών και σχολικών αιθουσών, η υποβάθµιση και ιδιωτικοποίηση της υγείας, µε την υποστελέχωση των δηµόσιων νοσοκοµείων, η έλλειψη χώρων πρασίνου και αθλητισµού. Όλα όµως έχουν κάτι κοινό. Ότι δεν αφορούν στον τουρισµό. Ό,τι αφορά τον τουρισµό, δίνεται προτεραιότητα τόσο από την κεντρική, όσο και από την τοπική διοίκηση, µε αποτελέσµατα αρνητικά για τους µόνιµους κατοίκους. ∆εν µπορεί λοιπόν να χαρακτηρίζεται ως το µείζον πρόβληµα, η εξεύρεση χώρων στάθµευσης στο κέντρο, επειδή θέλουν να παρκάρουν το καλοκαίρι οι τουρίστες (γιατί το χειµώνα πρόβληµα στάθµευσης δεν υπάρχει) και να χαρακτηρίζονται ως «µεµονωµένες περιπτώσεις» οι πολίτες που αντιδρούν στην άκρατη δηµιουργία πάρκινγκ, σε οποιοδήποτε ελεύθερο χώρο έχει αποµείνει στην πόλη.
Η δηµοτική αρχή πρέπει να καταλάβει ότι δεν θα λύσει το κυκλοφοριακό πρόβληµα. Και δεν θα το λύσει γιατί η λύση του απαιτεί µέτρα που θέλουν χρόνο. Ας µην κάνει λοιπόν σπασµωδικές κινήσεις, που θα επηρεάσουν όµως τη ζωή µας για τα επόµενα χρόνια, όπως η απόφαση για «προσωρινή» στάθµευση στο χώρο του πρώην στρατοπέδου Μαρκοπούλου, που ο θεός ξέρει πόσο προσωρινή θα είναι. Θα καταλήξω µε αυτό που έγραφα πριν 11 χρόνια, από το οποίο δεν αφαιρώ και δεν προσθέτω τίποτα:
«Η αντιµετώπιση της στάθµευσης και συνολικά του κυκλοφοριακού πρέπει να γίνει µε την βαρύτητα που έχει, δηλαδή όχι σε βάθος ‘‘τετραετίας’’, από µία δηµοτική αρχή για να ‘‘δείξει έργο’’. Απαιτείται ολοκληρωµένος σχεδιασµός και όχι αποσπασµατικές κινήσεις, µε ευρύτερη συµφωνία των κοινωνικών φορέων για την εξασφάλιση της συνέχειας σε ένα τοµέα που είναι σηµαντικός για τη ζωή στην πόλη».

Γιάννης Τσουκάτος
αρχιτέκτων µηχανικός