Από μακριά διαβάζω και παρακολουθώ τις συζητήσεις και κινήσεις, σχετικά με την αξιοποίηση των κτηρίων και της περιοχής της 5ης Μεραρχίας Χανίων. Ως Χανιώτης και ως ελεύθερος πολίτης που ζει σε μια ελεύθερη χώρα, έχω την ελευθερία και το δικαίωμα να πω την γνώμη μου.
Oμως θα πω τη γνώμη μου μετά λόγου γνώσεως, γιατί είμαι από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος, που δημόσια έγραψε και μίλησε για την τεράστια σημασία που μπορεί να διαδραματίσει η Παλιά Πόλη για την ανάπτυξη του τουρισμού, που μπορεί ν’ αποτελέσει τη βαριά βιομηχανία για την ανάπτυξη ολόκληρου του Νομού.
Υπενθυμίζω στους παλιούς, και γνωρίζω στους νέους ότι, το 1964 με βάση μια μελέτη μου, έκανα μια διάλεξη στην κατάμεστη αίθουσα του “Χρυσόστομου” με θέμα: “Προβλήματα και προοπτικές ανάπτυξης του Νομού Χανίων”.
Στη διάλεξη αυτή αναπτύσσοντας τις δυνατότητες και τα προβλήματα, αναφέρθηκα με λίγα λόγια και για τη σημασία που θα έχει η αξιοποίηση της Παλιάς Πόλης και της περιοχής της. Η διάλεξη αυτή δημοσιεύθηκε τότε στην εφημερίδα “ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ” και στο “ΑΡΧΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ” στην Αθήνα. Στη συνέχεια με πρωτοβουλία μου, ομόφωνα το Διοικητικό Συμβούλιο του “Χρυσόστομου”, το 1967 αν θυμάμαι καλά, αποφάσισε και δώσαμε δύο διαλέξεις. Η πρώτη γράφτηκε και αναπτύχθηκε από μένα με θέμα: “Η παλιά πόλη των Χανίων βασικός παράγοντας για την ανάπτυξη του Νομού” και η άλλη γράφτηκε από τους αείμνηστους Στέλιο Πανηγυράκη και Λεωνίδα Μανωλικάκη και αναπτύχθηκε από τον Στέλιο Πανηγυράκη και αναφερόταν στην Ιστορία της Παλιάς Πόλης και στα ενδιαφέροντα κτήριά της.
Θυμάμαι ότι ανέπτυξα τότε αναλυτικά πώς η Παλιά Πόλη μπορεί ν’ αξιοποιηθεί και ν’ αποτελέσει ένα από τους βασικούς παράγοντες ανάπτυξης του Νομού. Θυμάμαι ότι για το κτήριο και την περιοχή της 5ης Μεραρχίας είχα πει ότι, αφού παραχωρηθεί στον Δήμο Χανίων, στον οποίο πρέπει ν’ ανήκει γιατί αποτελεί μέρος της ιστορίας της Πόλης, να γίνει μια οικονομοτεχνική μελέτη, για να δημιουργηθεί ένα αυτοχρηματοδοτούμενο σύνολο μιας ήπιας οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, απολύτως προσαρμοσμένο στο ύφος και στο χρώμα της Παλιάς Πόλης. Μπορούσε π.χ. να γίνει πέρα από τους χώρους πολιτιστικής ανάπτυξης, ένας χώρος αναψυχής και εστίασης, ένα μικρό Μπουτίκ Ξενοδοχείο και ό,τι άλλο θα προβλέπει η σχετική μελέτη, όχι όμως ένα μεγαθήριο σαν το παλιό “Ξενία” που, παρά τις αντίθετες τότε απόψεις, κτίστηκε πάνω στον προμαχώνα, με αποτέλεσμα, όταν πολύ αργότερα ξυπνήσαμε και καταλάβαμε την αξία της Παλιάς Πόλης, το κατεδαφίσαμε.
Δεν γνωρίζω πώς, πότε και γιατί παραχωρήθηκε η περιοχή της 5ης Μεραρχίας στο Πολυτεχνείο. Δεν αμφισβητώ τη σημασία και τη συμβολή του Ιδρύματος του Πολυτεχνείου στην ανάπτυξη της Πόλης και του Νομού, η οποία είναι αναμφισβήτητη. Όμως το κτήριο της 5ης Μεραρχίας και η περιοχή του αποτελεί μέρος της ιστορίας της Πόλης, και σε αυτήν θα έπρεπε να είχε παραχωρηθεί. Το Κράτος μπορούσε και έπρεπε να βοηθήσει το Πολυτεχνείο αλλά με άλλους τρόπους.
Με το θάρρος που μου δίνει η ηλικία μου και η αγάπη μου για τη γενέτειρα μου, απευθύνομαι σε όλους τους αρμόδιους και αναρμόδιους αλλά και σε όλο τον πληθυσμό, ακόμη και τους Τουρίστες λέγοντας τους: «Σεβαστείτε την Παλιά Πόλη».
Στους αρμόδιους λέγω ακόμη: «παραδειγματιστείτε από τους αείμνηστους Πολ. Ι. Πολυχρονίδη και Στ. Γ. Παπαδόπετρο, που τότε αν και ανήκαν σε διαφορετικές πολιτικές παρατάξεις, από κοινού βάζοντας στην άκρη τις όποιες πολιτικές τους διαφορές, και προτάσσοντας την αγάπη τους για την πόλη τους, αγωνίστηκαν μαζί και πέτυχαν την ίδρυση, του Ανώτατου Πνευματικού Ιδρύματος του Πολυτεχνείου Κρήτης, στα Χανιά.
Αγωνιστείτε λοιπόν και εσείς, όλοι μαζί, για το καλό της Πόλης και μόνο της Πόλης».
Κάνοντας κατάχρηση της φιλοξενίας των “Χανιώτικων Νέων”, σημειώνω ακόμη λίγες σκέψεις που και παλιά είχαν ξαναειπωθεί. Το κτήριο στη γωνία των οδών Χάληδων και Ζαμπελίου αν θυμάμαι καλά ήταν το πρώτο Δημαρχείο Χανίων. Δεν ξέρω, αν έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο ή όχι, πάντως αποτελεί ιστορικό κτήριο. Αναρωτιέμαι όμως ποιος αρμόδιος – αναρμόδιος έδωσε άδεια και ενέκρινε τον τραυματισμό του, τοποθετώντας στον τοίχο του ένα μηχάνημα αυτόματης ανάληψης χρημάτων; Το κτήριο αυτό θα μπορούσε να αποκτηθεί από το Δήμο και ως το πρώτο Δημαρχείο να γίνει το Μουσείο Ιστορίας της Πόλης των Χανίων. Ενα τέτοιο μουσείο λείπει από την πόλη, ενώ υπάρχει άφθονο υλικό που μπορεί να το εμπλουτίσει. Είναι αναγκαίο και πρέπει να συγκροτηθεί. Η ιστορία της πόλης των Χανίων είναι σημαντική – πλούσια και ενδιαφέρουσα και πρέπει να παρουσιάζεται.
Πολύ σωστά τοποθετήθηκε στην Πλατεία Ελευθ. Βενιζέλου ένα Σαντριβάνι. Όμως η ιδέα να ντυθεί με μάρμαρο, αν δεν αποτελεί κιτσαρία, είναι κάτι χειρότερο. Ήταν δύσκολο να είχε βρεθεί μια όμορφη πέτρα να το ντύσει; Ας το σκεφτεί κάποιος να το διορθώσει. Ότι γίνεται στην Παλιά Πόλη πρέπει να γίνεται πάντοτε σύμφωνα με το ύφος το χρώμα και την ιστορία της.
Τελειώνοντας εφιστώ την προσοχή, στους αρμοδίους, να μην εγκατασταθεί στο χώρο της Μεραρχίας οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία. Ο χώρος αυτός αποτελεί τέλειο χώρο για ήπια τουριστική ανάπτυξη. Ο τόπος εγκατάστασης μιας οποιασδήποτε μονάδας αποτελεί πρωταρχικό παράγοντα για την επιτυχία της.
Από μακριά με όλη μου την αγάπη για τα Χανιά μας.
