Σφεντύλι: Το χωριό που “παλεύει” με τα νερά

1 από 10

Σφεντύλι, ένα χωριό μετά τις Ποταμιές και το Αβδού, στον νομό Ηρακλείου Κρήτης, κτισμένο στην πλαγιά ενός λόφου, άντεξε επιθέσεις από εχθρούς και πειρατές στο πέρασμα των χρόνων. Τώρα αντιστέκεται στην πίεση του νερού του φράγματος του Αποσελέμη.

Πρώτη φορά βρέθηκα εκεί τον Φεβρουάριο του 2014 με διεθνείς φωτογράφους μέλη της κριτικής επιτροπής του 2nd Greek circuit 2014 πού έγινε στο Ηράκλειο .
Έκπληκτος αντίκρισα  πριν  ακόμα φτάσουμε στο χωριό τα μισό βυθισμένα σπίτια  χαμηλά στο ρέμα όπου το νερό από τις βροχές μαζευόταν σιγά  σιγά.
Φτάνοντας στο χωριό και ανηφορίζοντας  συναντήσαμε σπίτια κλειστά ,με λουλούδια στις ταράτσες τους και τις αυλές τους , και σπίτια ανοικτά  με ελάχιστα αντικείμενα και εξοπλισμό. Είχαν αρχίσει να το εγκαταλείπουν οι κάτοικοι του.
Φτάνοντας στην  εκκλησία  των Αγίων Θεοδώρων στην μέση του χωριού περίπου ανταμώσαμε  τους τρείς εναπομείναντες κατοίκους που αρνιόντουσαν να το εγκαταλείψουν. Παρότι η Πολιτεία είχε απαλλοτριώσει τις περιουσίες και τα σπίτια οι τρείς γυναικείες φιγούρες  παρέμεναν στα σπίτια τους αρνούμενες να δεχτούν το γεγονός αυτό.
Η κυρά Ελένη 94 ετών τότε με την κόρη της και μία γειτόνισσα την κυρά Βασιλικό παρέμεναν πεισματικά.. Με  ένα πιάτο φαγητό μας καλοδέχθηκε με ένα πλατύ χαμόγελο και μια λάμψη στα μάτια της ,μας έλεγε ότι <εδώ μεγάλωσα εδώ θα μείνω> με χαραγμένα τα σημάδια του χρόνου και τις εμπειρίες της ζωής αλλά με μια απίστευτη δύναμη ψυχής
Περιηγηθήκαμε στο χωριό αρκετή ώρα και αποχωρήσαμε με ανάμεικτα συναισθήματα για την εμπειρία αυτή, για να βρεθώ ξανά εκεί το 2015.
Αυτήν την φορά  αντίκρισα το χωριό βυθισμένο στο νερό μέχρι την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων. Οι πολλές βροχοπτώσεις είχαν ανεβάσει την στάθμη του νερού πολύ ψηλά εξοικονομώντας εκατοντάδες τόνους νερού για τον σκοπό του φράγματος .Η Ελληνική σημαία κυμάτιζε σε ένα ιστό μιας ταράτσας ενός βυθισμένου οικήματος ,οι κάτοικοι του το είχαν εγκαταλείψει ήδη, η πρόσβαση στον χώρο που δεν είχε βυθιστεί στο νερό ήταν  πολύ επικίνδυνη έως απαγορευτική..
Κάπου κάπου ερχόντουσαν κάποιοι και αφαιρούσαν πράγματα κυρίως κουφώματα πόρτες και παράθυρα ,σε σημεία που η στάθμη του νερού δεν είχε ακουμπήσει .
Αργότερα μάθαμε ότι έγινε και πλιάτσικο…
Το επισκέφθηκα ξανά το 2017 το καλοκαίρι όπου η στάθμη του νερού είχε κατέβει χαμηλά  αποκαλύπτοντας το μέγεθος της καταστροφής των οικημάτων κάτω από την πίεση εκατοντάδων τόνων νερού. Μισό χωριό κατεστραμμένο από το νερό και το άλλο μισό λεηλατημένο από ντόπιους και ξένους .Κάθε φορά που το αντίκριζα για μένα ήταν κάτι το ξεχωριστό ένας τόπος που έγραφε την δική του ιστορία  κάθε φορά που είχε να κάνει με τα καιρικά φαινόμενα τον σκοπό και την χρήση του φράγματος.
Τον Μάρτιο του 2018 το επισκέφθηκα ξανά μαζί με την φωτογραφική ομάδα από τα Χανιά
Η στάθμη του νερού πολύ χαμηλή όμως αυτό που διαπίστωσα κτίσματα και οικίες σε διάφορα σημεία δεν υπήρχαν .Είχαν εξαφανιστεί κάτω  από εκατοντάδες τόνους νερού. Το τοπίο είχε  αλλάξει σε μεγάλο βαθμό. Υπήρχαν όμως άνθρωποι, φωνές ,κίνηση ζωή. Το  χωριό έχει γίνει  τόπος  έλξεως  τουριστών  ντόπιων και ξένων .
Ανάμεσα σε αυτό το πλήθος αυτήν την φορά γνώρισα  τους συγγενείς της κυρά Ελένης ,την εγγονή και την δισέγγονη της . Η κυρά Ελένη έφυγε από την ζωή πέρυσι σε ηλικία 98 ετών ,η κόρη της γιαγιά πια ζει στην χερσόνησο ,και έτσι η Εγγονή και η δισέγγονη επισκέπτονται πολύ συχνά τον τόπο τους .
Το ίδιο πλατύ χαμόγελο ,η σπιρτάδα στα μάτια της και το ανέμελο της παιδικής ηλικίας  αλλάζει το τοπίο ..πού ξέρεις μια άλλη στιγμή που θα το επισκευθώ τι έκπληξη μού επιφυλάσσει..

* Ο Γιώργος Μπαλαδάκης γεννήθηκε στα Χανιά, είναι αξιωματικός του Π.Ν. ε.α., ερασιτέχνης φωτογράφος μέλος των Ομοσπονδιών FIAP-PSA-GPU- της ΕΦΕ-ΕΦΕΚ-και των Πνευματικών Δημιουργών Νομού Χανίων.
Είναι σύνδεσμος και επιμορφωτής στο τμήμα Χανίων της ΕΦΕ Κρήτης.
Φέρει τις διεθνείς διακρίσεις και τίτλους EFIAP/s, GPU CR3,GPU VIP 1,GPU Hermes,EHPS/g