Ζωηρό φαίνεται να είναι το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται σχετικά με τις προβλέψεις της παγκόσμιας και ιδιαίτερα της Ευρωπαϊκής ελαιοπαραγωγής για την ερχόμενη περίοδο 2018/19.
Ωστόσο οι προβλέψεις διαφόρων φορέων, κυρίως ιδιωτικών, που έχουν ανακοινωθεί μέχρι τώρα, απέχουν πολύ μεταξύ τους για αρκετές χωρες.
Η έρευνα που διεξάγουν σχεδόν κάθε χρόνο ο Ισπανός Καθηγητής Juan Vilar και οι συνεργάτες τους, η οποία φέτος κάλυψε 58 χωρες και συγκέντρωσε πληροφορίες από περιπου 500 εμπειρογνώμονες, φέρει την παγκόσμια παραγωγή αρκετά αυξημένη και μάλιστα να υπερβαίνει κατά 1% τις δυο υψηλότερες παραγωγές που σημειώθηκαν κατά την περίοδο 2011/12 και 2017/18. Ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο με τα στοιχεία άλλων προβλέψεων που ανακοινωθήκαν στην ιστοσελίδα Olimerca 25-7-18 και φέρουν ως προέλευση Ελληνικές πηγές (Olive news) και μη κατονομαζόμενες Ιταλικές.
Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία των εκτιμήσεων του γνωστού εμπειρογνώμονα Juan Vilar, στρατηγικού συμβούλου και καθηγητή του Πανεπιστήμιου του Χαέν και του Jorge Pereira, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουρουγουάης), η παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου της επόμενης σεζόν θα είναι πολύ υψηλή και θα υπερβεί τα 3,3 εκ.. τόνους (Πιν.1).
Πολύ υψηλή παράγωγη (1600 χ. τον) προβλέπει για την Ισπανία αλλά αρκετά υψηλή εκτιμά την παράγωγη και στην Ιταλία (310 χ.τ.) Ελλάδας (305 χ.τ.) και Τυνησία (230 χ.τον)
Αντίθετα άλλη έρευνα απο την Ιταλία (Πιν.1) εκτιμά την Παγκόσμια παραγωγή χαμηλότερα (2.730 χ. τόνους) και την παραγωγή στην Ισπανία υψηλή μεν αλλά μόνο 1.420 χ. τ.
Για την Ιταλία προβλέπει αρκετά χαμηλή παραγωγή μόλις 120 χ. τ. λογω των παγετών που έπληξαν την Απουλία και των ζημιών απο Xylella, ενώ χαμηλή παραγωγή προβλέπει και για την Ελλάδα μόλις 250 χ. τ., και για την Τυνησία 120 χ. τ..
Παραπλήσιες προς εκείνες της Ιταλίας είναι οι εκτιμήσεις και απο την Ελλάδα (Olivenews) για την Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα και Τυνησία (Πιν.1)
Τελικά, φαίνεται ότι οι εκτιμήσεις συμπίπτουν ως προς το ότι η παράγωγη της Ισπανίας είναι υψηλή καίτοι διαφέρουν σημαντικά ως προς το ύψος της. Αντίθετα, δεν συμφωνούν για τις παραγωγές στην Ιταλία, Ελλάδα και Τυνησία τις οποιες η Ισπανική ερευνά φέρει αρκετά υψηλές, ενώ οι έρευνες απο Ιταλία και Ελλάδα τις εκτιμούν αρκετά χαμηλές.
Συμπερασματικά, αυτό που φαίνεται είναι ότι η παράγωγη της Ισπανίας θα είναι μάλλον υψηλή, ενώ για τις άλλες μεσογειακές χωρες είναι μάλλον χαμηλή. Για το ύψος της παράγωγης κάθε χώρας μάλλον θα πρεπει να περιμένουμε. Οι αναμενόμενες εκτιμήσεις του Διεθνούς Συμβούλιου Ελαιόλαδου ίσως δώσουν απάντηση!
Αντιδράσεις στην Ιταλία για τις αδασμολόγητες εισαγωγές από Τυνησία!
■ Οδηγούν σε αποσταθεροποίηση της αγοράς, υποστηρίζουν πολιτικοί και οργανώσεις
Η πτώση των τιμών που σημειώθηκε διεθνώς τους προηγούμενους μήνες , φαίνεται ότι ανησύχησε σοβαρά τους Ιταλούς παραγωγούς οι όποιοι τις απέδωσαν στις αδασμολόγητες εισαγωγές απο Τυνησία. Οι εισαγωγές αυτές που έχουν θεσμοθετηθεί τώρα και αρκετά χρόνια, το 2015 αυξήθηκαν απο 50.700 τόνους σε 91.700 τόνους ετησίως.
Την απόφαση της αύξησης υπέγραψε τότε, η Ιταλίδα Federica Mogherini, Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. σε Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας η οποία πρόσφατα επισκέφτηκε και την χώρα μας κατά την συμφωνία των Πρεσπών, παρουσιάζοντας την ως «μήνυμα αλληλεγγύης της ΕΕ για την Τυνησία για το πλήγμα που δέχτηκε ο Τουρισμός της απο τις τρομοκρατικές επιθέσεις που δέχτηκε!» Ωστόσο, η αιτιολογία αυτή δεν φαίνεται να ευσταθεί , αφού όπως υποστηρίζουν και Ισπανικά ΜΜΕ ήταν φανερό πως οι μονοί ωφελούμενοι ήταν οι μεγάλες Ευρωπαϊκές Βιομηχανίες τυποποίησης που ήθελαν να εξασφαλίσουν προϊόν με τιμές χαμηλότερες.
Φέτος, σύμφωνα με Ιταλικά ΜΜΕ, οι εισαγωγές απο Τυνησία απο την αρχή του έτους, έχουν τετραπλασιαστεί αφού η Τυνησία μονό το πρώτο 3/μηνο του έτους, έστειλε στα λιμάνια της Ιταλίας περίπου 20.000 τόνους ελαιόλαδο, με συνέπεια την πτώση των τιμών παραγωγού.
Το μετρό, όπως υποστηρίζουν οι Αγροτικές Οργανώσεις και οι Πολιτικοί της χώρας, θα αποβεί επικίνδυνο στο μέλλον, αφού οι ελαιώνες της Τυνησίας που βρίσκονται ήδη σε πλήρη παραγωγή, μπορούν να προκαλέσουν τέτοια εισβολή Ελαιόλαδου στην Ιταλία, η οποία θα αποσταθεροποιήσει εντελώς την αγορά. Γιαυτο, κάλεσαν την Ιταλική Κυβέρνηση να απορρίψει το αίτημα της Τυνησίας να ανανεώσει νέες ποσοστώσεις εξαγωγών χωρίς δασμούς για την περίοδο 2018/19.
Τιμές: Σκαλί – σκαλί ανεβαίνουν και στην Κρήτη!
■ Οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί των αγοραστών και οι πλειοδοτικοί των Συν/σμών.
Σκαλί, σκαλί ανεβαίνουν οι τιμές παραγωγού στην Κρήτη και στις άλλες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας, αλλά βρίσκονται ακόμη πολύ χαμηλά σε σχέση με τις τιμές στην Ισπανία και Ιταλία οι οποίες ήδη πλησίασαν αρκετά τα προ της καθοδικής κίνησης επίπεδα
Eτσι, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ της 24-7-18, οι τιμές παραγωγού για έξτρα παρθένο (Οξύτητας 0,3%) κυμάνθηκαν στην Κρήτη απο 2,70-3,20 €/κ και στην Πελοπόννησο απο 2,80-2,90 €/κ. Τις μεγαλύτερες τιμές στην Κρήτη προσέφεραν οι Αγρ. Συν/σμοι: Αχλαδίων Σητείας (3,20€/κ) και Εμπάρου Ηρακλείου (3,10€/κ)
Αντίθετα στην Ιταλία οι μέγιστες τιμές απο 4,20€/κ που ηταν αρχές Ιουνίου έφτασαν στα 4,50€/κ στα τέλη Ιουλίου και ο μ.ο. σε επίπεδο χώρας έφτασε στα 4,34€/κ
Επομένως οι μέγιστες τιμές στην Ιταλία ηταν υψηλότερες απο εκείνες στην Κρήτη κατά +1,30€/κ, δηλαδη κατά 40% περίπου!
Παράλληλα και στην Ισπανία, οι μέγιστες τιμές απο 2,95€/κ στα τέλη Ιουνίου έφτασαν στα 3,60€/κ στα τέλη Ιουλίου σημειώνοντας διάφορα + 0,65€/κ.
Κατά συνέπεια, η διαφορά τιμών μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, Ισπανίας, όχι μόνο εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά συνεχώς να αυξάνεται, με συνέπεια την μετατόπιση εισοδήματος αρκετών εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο απο τους ελαιοπαραγωγούς στους πάσης φύσεως μεσίτες και μεγάλους αγοραστές, όπως αναλύθηκε σε προηγούμενα ΕΛΑΙΟΝΕΑ για τις εξαγωγές από Κρητη..
Οπωσδήποτε, οι βασικές αιτίες, όχι της πτώσης τιμών αλλά της συνεχιζόμενης υπερβολικής διαφοράς τους από τις τιμές Ιταλίας, που είναι της τάξεως του 30-40 % πρεπει να αναζητηθούν στην διάρθρωση της εσωτερικής μας αγοράς. Και κυριότερες αυτές είναι ο κατακερματισμός της προσφοράς και η αδιαφάνεια στην αγορά χύμα.
Οι πολυάριθμοι μεσάζοντες του χύμα, που στην Κρήτη μόνο αριθμούν πάνω από 500, τελικά χωρίς ίσως να το αντιλαμβάνονται εξυπηρετούν τα σχέδια των μεγάλων αγοραστών του εξωτερικού. Με τις συνεχώς χαμηλές τιμές, που ως μεσάζοντες ή εκπρόσωποι μεγάλων αγοραστών, προσφέρουν στους παραγωγούς, τελικά συμβάλλουν στο να αγοραστεί, κάθε φορά, προϊόν από τους πλέον «πιεσμένους» από αυτούς.! Αν δε, δεν βρεθούν οι αναγκαίες ποσότητες οι τιμές ανεβαίνουν κατά 5 έως 10 λεπτά προς «άγραν» άλλων, λιγότερο «πιεσμένων» κ.ο.κ. όπως γίνεται τις μέρες αυτές. Έτσι, τελικά η αγορά λειτουργεί ως ένας συνεχής, τεράστιος μειοδοτικός διαγωνισμός που διεξάγουν οι αγοραστές σε καθημερινή βάση.
Μόνη απάντηση σε αυτά, είναι η διάθεση με πλειοδοτικούς διαγωνισμούς των παραγωγών, που ήδη κάνουν λίγοι Συν/σμοί (Ζάκρος, Κριτσά, Έμπαρος κ.α.) ανεβάζοντας τις τιμές κατά 40-50 λεπτά πάνω, όχι μόνο για τους Συν/σμους τους, αλλά και για την γύρω περιοχή.
Ο ΣΕΔΗΚ με την με την έκδοση του μοναδικού στην χώρα εβδομαδιαίου Δελτίου Τιμών επώνυμων επιχειρήσεων και την προώθηση των διαγωνισμών τους οποίους δημοσιεύει στην Ιστοσελίδα του, ασφαλώς συμβάλλει σημαντικά στην διαφάνεια της αγοράς. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό. Για μια σημαντική αλλαγή απαιτείται η συνέργεια και άλλων υπηρεσιών, φορέων και ιδίως των παραγωγών!.
Προχωρεί ο Ελαιοτουρισμός στην Κρήτη
■ Σε εξέλιξη μελέτες και έργα ανάπλασης Μνημειακών Ελαιοδέντρων
■ Προκήρυξη βραβεύσεων για Ελαιοτουριστικές δράσεις
Ο Ελαιοτουρισμός, δηλαδή η επίσκεψη Τουριστών σε αξιοθέατα, χώρους και εγκαταστάσεις που έχουν σχέση με τον πολιτισμό της Ελιας και την υγιεινή αξία του Ελαιόλαδου, άρχισε ήδη να λαμβάνει σάρκα και οστά και να απλώνεται στην ενδοχώρα του νησιού. Οι επισκέψεις τουριστών σε Μουσεία Ελιας, Μνημειακα Ελαιοδεντρα, Ελαιοτριβεία και Τυποποιητηρια , Ελαιοταβερνες κλπ, πυκνώνουν συνεχώς ενώ πολλά είναι τα Τουριστικά Γραφεία και οι φορεις και επιχειρησεις υποδοχής στην ύπαιθρο που δραστηριοποιούνται στον τομέα.
Ο ΣΕΔΗΚ, ο όποιος απο ετών έχει σχεδιάσει και βήμα –βήμα προωθεί την δράση αυτή, με την καταγραφή και ανάδειξη των κυριοτέρων Ελαιοκομικών Αρχαιολογικών μνημείων της Κρητης, την ανακήρυξη και ανάπλαση Μνημειακών ελαιοδέντρων, την ίδρυση και λειτουργία Ελαιομουσειων, Ελαιοταβερνων και την ανάπτυξη σχετικών υποδομών στην ύπαιθρο, επικεντρώνει πλέον τις προσπάθειες του, στην προσαρμογή και ανάπλαση των σχετικών υποδομών και στην ανάπτυξη δράσεων ροής τουριστών στην ύπαιθρο.
Στην περίπτωση της ανάπλασης των Μνημειακών, με συνεργασία και οικονομική υποστήριξη της Περιφέρειας και ορισμένων Δημων, ο ΣΕΔΗΞ προχωρεί στην εκπόνηση μελετών και εργασιών ανάπλασης στα Μνημειακά ελαιόδεντρα τα οποία παραχωρήθηκαν στους Δημους απο τους ιδιοκτήτες τους.
Ήδη ολοκληρώθηκε η ανάπλαση της «Υψωμένης Ελιας Βατολακκου» ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη οι Αρχιτεκτονικές μελέτες και οι εργασίες ανάπλασης και για τις Μνημειακές Ελιές Αμαρίου και Αγγελιανών Ρεθυμνου, Πανασού Ηρακλείου και Καβουσίου Ιεράπετρας.
Οι εργασίες προχωρούν βήμα-βήμα προκειμένου να επιτευχθεί η συνεννόηση των ιδιοκτήτων αλλά και η εκτέλεση των εργασιών κατά τρόπο επιστημονικό και σύμφωνο με τους γενικούς κανόνες ανάδειξης Μνημείων, με τελικό στόχο την σωστή ανάδειξη και βράβευση των δέντρων αυτών απο μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Η Επιτροπή Μνημειακών που λειτουργεί στον ΣΕΔΗΚ, παρακαλεί όλους όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται να καταθέτουν τις ιδέες και προτάσεις τους στον ΣΕΔΗΚ και να αποφεύγουν αυθόρμητες προσωπικές παρεμβάσεις σε πινακίδες, περιφράξεις η και στα δέντρα. κλπ οι οποιες, παρά την καλή πρόθεση τους αρκετές φόρες βρίσκονται έξω απο τα πλαίσια των διεθνών κανόνων με ποικίλες συνέπειες για τα Μνημεία.
Στην περίπτωση της ανάπτυξης ροής τουριστών, ο ΣΕΔΗΚ οργανώνει Βραβεύσεις των Φορέων και Επιχειρήσεων που αναπτύσσουν ορθές πρακτικές στον τομέα του ελαιοτουρισμου. Ήδη όπως ανακοινώσε, δέχεται δηλώσεις από ενδιαφερόμενους και αποστέλλει σε αυτούς, το σχέδιο έκθεσης δράσεων που πρεπει να υποβάλλουν μέχρι 10 Οκτώβριου 2018
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά απο άδεια του ίδιου. (nmixel@otenet.gr)
