Ενδείξεις αναστροφής του φαινομένου φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain) παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα ως αποτέλεσμα θεσμικών αλλαγών αλλά και της αύξησης χρηματοδότησης των ελληνικών ερευνητικών κέντρων.
Την επισήμανση αυτή έκανε ο καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) Νεκτάριος Ταβερναράκης, στο περιθώριο του 7ου Θερινού Σχολείου Περιβαλλοντικής Δημοσιογραφίας που πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου στους Αγίους Πάντες Αποκορώνου (Ίδρυμα “Αγία Σοφία”).
Ο κ. Ταβερβαράκης χαρακτήρισε την έρευνα ως βασικό μοχλό ανάπτυξης μιας κοινωνίας τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι “δεν μπορεί να υπάρξει αληθινή ανάπτυξη χωρίς να υπάρχει έρευνα”.
“Μια χώρα που θέλει να βγει από την κρίση και θέλει να έχει μια διαρκή οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να επενδύσει στην έρευνα”, επεσήμανε και συμπλήρωσε ότι δυστυχώς αυτό διαχρονικά δεν συνέβαινε στην Ελλάδα με συνέπεια σήμερα η χώρα να δέχεται τις συνέπειες.
Τόνισε, ωστόσο, ότι ήδη γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση αναστροφής αυτής της κατάστασης μέσα από αυξημένα κονδύλια που κατευθύνονται από την Πολιτεία στην έρευνα. “Η Πολιτεία επιτέλους υποστηρίζει την έρευνα και την εντάσσει στην εθνική στρατηγική της. Αυτό επιτρέπει να αναπτυχθεί μια άλλη δυναμική στον χώρο της έρευνας της Ελλάδας και να έχουμε ακόμα και αντιστροφή του φαινομένου της φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain)”, σχολίασε ο πρόεδρος του ΙΤΕ.
Ειδικότερα για το ζήτημα των κονδυλίων που κατευθύνονται στην έρευνα ο κ. Ταβερναράκης επεσήμανε ότι με την έναρξη της κρίσης υπήρξε μια μείωση των χρηματοδοτήσεων: “Όμως αυτό που πραγματικά με ευχαριστεί είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρά την κρίση η επένδυση στην έρευνα έχει αυξηθεί έστω και κάτω από αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί αφενός θα συμβάλει στο να επιβιώσει η έρευνα, να αναπτυχθεί περαιτέρω αλλά και να προσελκύσει επιστήμονες από το εξωτερικό που είναι το κλειδί για την επιτυχία του όλου εγχειρήματος”. Συνεχίζοντας ο κ. Ταβερναράκης χαρακτήρισε απλουστευτική την αρνητική προσέγγιση του brain drain καθώς όπως τόνισε είναι καλό να υπάρχει κινητικότητα στον επιστημονικό χώρο και οι Έλληνες επιστήμονες να αποκομίζουν εμπειρίες από το εξωτερικό. “Δεν είναι κατά ανάγκη κακό να φεύγει κάποιος στο εξωτερικό. Εκεί που γίνεται ζημιά είναι ότι αδυνατούμε να προσελκύσουμε επιστήμονες, να τους κάνουμε να επιστρέψουν. Τώρα λοιπόν με τις νέες επενδύσεις που γίνονται και τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες που δίνονται θα έχουμε ένα τέτοιο αποτέλεσμα και θα έχουμε brain gain”.
Σε ό,τι αφορά το φαινόμενο της φυγής “εγκεφάλων” στο εξωτερικό ο κ. Ταβερναράκης σχολίασε ότι με τα νέα ερευνητικά προγράμματα που προκηρύσσονται παρατηρείται μια συγκράτηση του επιστημονικού δυναμικού καθώς δίνονται ευκαιρίες εργασίας στους επιστήμονες εντός Ελλάδας. “Παρατηρούμε μια μείωση του φαινομένου του brain drain και μάλιστα είχαμε και τα πρώτα σημάδια επιστροφής επιστημονικού δυναμικού. Σε πρόσφατες προκηρύξεις προγραμμάτων που έγιναν έβαλαν υποψηφιότητα Έλληνες ερευνητές από το εξωτερικό και είχαμε επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων που ήταν σε εξαιρετικά πανεπιστήμια, όπως το ΜΙΤ, η Οξφόρδη, το Κέμπριτζ, το Χάρβαρντ και από άλλα μεγάλα και γνωστά ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια του εξωτερικού.
