Την περασμένη Τρίτη 4, κατά τη διάρκεια τριμερούς διαλόγου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, με την υποστήριξη της Κομισιόν, κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2019.
Ηεν λόγω συμφωνία θα επιβεβαιωθεί την επόμενη εβδομάδα, κατά την τελευταία σύνοδο ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.
Κάθε χρόνο, συνήθως κατά τα τέλη της άνοιξης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποβάλει σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ. Φέτος, η Επιτροπή υπέβαλε την αρχική της πρόταση στις 23 Μαΐου 2018.
Με βάση αυτή την πρόταση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν τις αντίστοιχες θέσεις τους.
Σε γενικές γραμμές, ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί κατά κύριο λόγο επενδυτικό προϋπολογισμό. Ανέρχεται περίπου στο 1 % του ΑΕΠ της ΕΕ και αντιστοιχεί περίπου στο 2 % του συνόλου των δημόσιων δαπανών στην ΕΕ.
Στόχος του είναι να συμπληρώσει τους εθνικούς προϋπολογισμούς και να υλοποιήσει προτεραιότητες για τις οποίες έχουν συμφωνήσει όλα τα μέλη της ΕΕ.
Φέτος, το Συμβούλιο εξέδωσε επίσημα τη θέση του για τον προϋπολογισμό στις 4 Σεπτεμβρίου 2018. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από την πλευρά του, στις 24 Οκτωβρίου 2018.
ΥΨΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ
Ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2019 καθορίζεται στα 165,8 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων (ποσά τα οποία μπορούν να συμφωνηθούν βάσει συμβάσεων εντός συγκεκριμένου έτους) και σε 148,2 δισ. ευρώ σε πιστώσεις πληρωμών (ποσά που θα καταβληθούν). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 3 % σε σχέση με το 2018.
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ
Μερικά βασικά χαρακτηριστικά του προϋπολογισμού και ειδικά εις ότι αφορά την διάθεση των κονδυλίων και τα οφέλη από αυτά είναι τα εξής:
•Το ήμισυ περίπου των κονδυλίων (80,5 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων) θα διατεθεί για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας, της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας. Για παράδειγμα, 12,3 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» (+10 % σε σύγκριση με το 2018), συμπεριλαμβανομένων 194 εκατ. ευρώ υπέρ της νέας κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων, και 3,8 δισ. ευρώ για τη στήριξη δικτύων υποδομών μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη». Επιπλέον, θα διατεθούν 57,2 δισ. ευρώ μέσω των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων (ΕΔΕΤ) με στόχο να περιοριστούν οι οικονομικές αποκλίσεις, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και μεταξύ των κρατών μελών·
•Η ΕΕ θα στηρίξει τους νέους με διάφορους τρόπους. Θα διατεθούν 2,8 δισ. ευρώ στην εκπαίδευση μέσω του προγράμματος Erasmus+ (+20 % σε σύγκριση με το 2018). Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης με 143 εκατ. ευρώ, θα δημιουργήσει ευκαιρίες εθελοντισμού ή εργασίας σε προγράμματα είτε σε εθνικό επίπεδο είτε πέραν των συνόρων. Επιπλέον, θα διατεθούν 350 εκατ. ευρώ μέσω της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων με στόχο τη στήριξη των νέων στις περιοχές που πλήττονται από υψηλό ποσοστό ανεργίας·
•Οι Ευρωπαίοι γεωργοί θα επωφεληθούν από κονδύλια ύψους 59,0 δισ. ευρώ
•Θα ενισχυθεί η ασφάλεια εντός και πέραν των συνόρων της ΕΕ. Όπως πρότεινε ο Πρόεδρος Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης, το 2018, η Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο και άλλοι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα των συνόρων και των θεωρήσεων, θα λάβουν επίσης συμπληρωματικούς πόρους το 2019.
•Επιπλέον, ο προϋπολογισμός για το 2019 θα παράσχει τα αναγκαία μέσα, ώστε ο μηχανισμός για τους πρόσφυγες στην Τουρκία να συνεχίσει την παροχή τροφίμων, εκπαίδευσης και στέγασης σε όσους προσπαθούν να διαφύγουν από τους πολέμους στη Συρία και αλλού.
Να σημειωθεί ότι οι αποκλίσεις μεταξύ των θέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου εξετάζονται στο πλαίσιο διαδικασίας διαπραγμάτευσης, ευρέως γνωστής ως «διαδικασία συνδιαλλαγής».
Φέτος, η περίοδος συνδιαλλαγής διήρκεσε 21 ημέρες, από τις 30 Οκτωβρίου έως τις 19 Νοεμβρίου, αλλά δεν οδήγησε σε συμφωνία. Στη συνέχεια, στις 30 Νοεμβρίου 2018, η Κομισιόν υπέβαλε γρήγορα δεύτερη πρόταση.
Για να επισφραγιστεί πάντως η συμβιβαστική λύση που επιτεύχθηκε, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνουν επισήμως το κείμενο.