του Γιάννη Μαρκαντωνάκη
g.p.markantonakis@gmail.com
Άλλος σου έκλαψε εις τα στήθια
Αλλ’ ανάστασιν καμιά
Άλλος σου έταξε βοήθεια
Και σε γέλασε φρικτά
Άλλοι, ωιμέ! Στη συμφορά σου
Οπου εχαίρουντο πολύ
Σύρε, να βρεις τα παιδιά σου
Σύρε, έλεγαν οι σκληροί
Σολωμού Διονυσίου (1798-1857)
δυο στροφές από τον «Ύμνο εις την Ελευθερία»
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1/11/13
ΑΙΜΙΛΙΑ ΧΑΝΙΑ: ΔΙΑΔΡΟΜΗ
– Στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου, η ακούραστη αρχιτέκτων, συγγραφέας, Αιμιλία Κλάδου – Μπλέτσα, έδωσε διάλεξη με θέμα την Αναψηλάφηση της ιστορίας των Χανιών μέσα από τα αρχιτεκτονικά της μνημεία. Εκ μέρους των διοργανωτών ο πρόεδρος του Τ.Ε.Ε. Δυτ. Κρήτης κ. Γ. Στρογγυλός, σημείωσε πως στόχος μεταξύ άλλων είναι «η συγκρότηση του οράματος της πόλης, αλλά και το πώς θα περάσουμε στη νέα εποχή».
Η Αιμιλία, χρόνια τώρα εργάζεται δημιουργικά προς αυτόν τον σκοπό, μεθοδική και συγκρατημένη, αφήνει και ίχνη ευαισθησίας, αφού η ιδία με σεμνότητα χωρίς να το προβάλει, ζωγραφίζει, ιδιαίτερα την αγαπημένη της Χαλέπα.
– Σταθάκης Γιώργος, στα Χ.Ν., σε συνέντευξη του Μιχάλη Ψυλού ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναπτύσσει το κρίσιμο θέμα δηλώνοντας μεταξύ άλλων «Άδικος ο φόρος ακινήτων… Αλλαγή πολιτικής χρειάζεται και από εκεί και περά η χρηματοδότηση της ανάπτυξης θα είναι θέμα το οποίο θα βρει τον δρόμο του».
– Σαρματ Μπόρις, ο πρωτοποριακός Γάλλος χορογράφος και η ομάδα του Muse de la Danse πειραματίζονται κινησιολογικά στο περίφημο MOMA Νέας Υόρκης, ρεπορτάζ της Α. Κατσιούλα στην εφημερίδα των Συντακτών.
ΣΑΒΒΑΤΟ 2/11
ΟΔΥΣΣΕΑ ΑΞΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ
– Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Οδυσσέας Ελύτης το 1911 στο Ηράκλειο Κρήτης, Αλεπουδέλης το κανονικό του όνομα. Ο Νομπελίστας λογοτεχνίας το 1979, διακρίθηκε το 1960 με το κρατικό βραβείο ποίησης για το «Άξιον εστί» «πού να βρω την ψυχή μου, το τετράφυλλο δάκρυ…». Ο Μ. Θεοδωράκης ως γνωστόν το απογείωσε με τη μουσική του.
– Σπύρος Παπαδόπουλος και η εκπομπή του «στην υγεία μας ρε παιδιά» που μεταφέρθηκε από τη ΝΕΤ στον ΑLPHA, ακούσαμε ένα τραγούδι του Γιάννη Σπανού τραγουδισμένο από την υπέροχη φωνή του Μανώλη Μητσιά «άκου πως κλαίει ο μπαγλαμάς, δεν ήταν η χαρά για μας, πώς να ταιριάξω μ’ άλλονε, ψεύτικε κόσμε γυάλινε…» στίχοι του πολυγραφότατου Λευτέρη Παπαδόπουλου. Σε αυτό ο αφιέρωμα παρευρέθηκε και σιγοντάρισε σπουδαίους τραγουδιστές, Λέκκας, Γλυκερία και άλλους σε πασίγνωστα τραγούδια του.
– Σινεμά (το) είναι λαϊκή τέχνη, δηλώνει ο Αλέξανδρος Αβρώνας σε συνέντευξη στην Αλεξάνδρα Ράπτη στον «Επενδύτη». Στα 36 του χρόνια έγινε ο Αβρώνας το κινηματογραφικό πρόσωπο της χρονιάς. Η ταινία του “Miss Violence” σάρωσε τα βραβεία στη Μόστρα της Βενετίας.
– Small town από το άλμπουμ songs dor Drelba (1990) του αξέχαστου ροκά Λου Ρηντ στη μνήμη του Αντυ Γουόρχωλ συνεργάτη του σε αξέχαστες επιτυχίες.
– Σύνθεση των ιδεών απαιτεί η εποχή, δηλώνει, μεταξύ άλλων, ο Τίτος Πατρίκιος στην ίδια εφημερίδα και στη Ματίνα Καλτάκη. Μεταξύ άλλων «τα περισσότερα από τα σύγχρονα μυθιστορήματα που προβάλλονται ως σπουδαία δεν με συγκινούν. Προτιμώ να διαβάσω για πολλοστή φορά Ντοστογιέφσκι, Φλωμπέρ και Σαντάλ. Συνηγορώ ευχαρίστως θα ξαναδιάβαζα «Λευκές νύχτες», «ο Ηλίθιος», «Σαλαμπώ», «Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου» και το «Μοναστήρι της Πάρμα».
– Στη Σαββατιάτικη “Ελευθεροτυπία” ο Τίτος Πατρίκιος παραθέτει το ποίημα του «γυναικεία καπέλα αποχής 1913 – 14» και σχολιάζει με τίτλο «Λίγο πριν το μακελειό».
ΚΥΡΙΑΚΗ 3/11
ΕΝΘΕΤΑ ΓΙΑ ΑΝΑΛΩΣΗ
Στάθης Σταθάς, το «Αναγνωστικόν Δ’ Δημοτικού» από το «Βήμα» αυτής της Κυριακής ένα βιβλίο του μεσοπόλεμου, 1934, γραμμένο από τους Στρατή Μυριβήλη και Δημοσθένη Ανδρεάδη, εκδ. οίκος Δημητράτου.
– Σκορδελη Ωλ. «Αλφαβητάριον» του 1896 μετά 40 εικόνων, εκδότης Κωνσταντινίδης (επίσης στο Βήμα). Το πρωτότυπο βιβλιαράκι προσφέρθηκε για αναπαραγωγή επο τη συλλογή του Ευάγγελου Σ. Σορογκα.
– Σορογκας Σωτήρης, σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος, διανοούμενος και καθηγητής στο Μ. Πολυτεχνείο (σχολή αρχιτεκτονικής). Ο Σορογκας, έχει εκθέσει και στο Γιαλί Τζαμισί στα Χανιά πριν δέκα περίπου χρόνια.
– Σαβίνων η αρπαγή: το περίφημο μαρμάρινο σύμπλεγμα του Ιταλού γλυπτή Τζιαμπλόνια του 1582 στη Φλωρεντία. Στο Βημαγκαζίνο, συμπληρώνω ένα μπαρόκ αριστούργημα, πού αλλού, στην Ιταλία.
– Σέρτζιο Λεόνε, μια αναφορά στο Βήμα Μεν για τον δημιουργό των «σπαγγέτι γουέστερν» του μεγάλου Ιταλού σκηνοθέτη «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος», «Κάποτε στη Δύση», δυο από τις ταινίες που πρωταγωνιστές όπως ο Κλιντ Ίστγουντ, Λιβαν Κλιφ, Τσαρλς Μπρονσον, μάχονταν για μερικές χούφτες δολάρια.
– Σαλβαντόρ Νταλί και Σίγκμουντ Φρόυντ, η συνάντησή τους γέννησε το 1938 την κωμωδία ως θεατρικό έργο του Τερι Τζονσον «Υστερία», από την Αγγελική Στυπάκη και την ιδιαίτερη εβδομαδιαία στήλη της «ματιές στον κόσμο» «της Καθημερινής», συμπεριλαμβάνει σπουδαίες εκθέσεις απο τα Ευρωπαϊκά κέντρα.
– Σούνιο, ο ναός του Ποσειδώνα στο ένθετο του Εθνους «ιστορικά μνημεία της αρχαίας Ελλάδας». Το τεύχος από το National Geographic, Αθήνα.
– Συλλεκτικό και το νέο τεύχος του Λούκυ Λουκ στο Εθνος με τίτλο «Προφήτης».
ΔΕΥΤΕΡΑ 4/11
ΚΑΛΑ-ΜΙΤΣΙΑ ΩΣ ΜΝΗΜΗ
– Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!/ ένας λαός σηκώνοντας τη ματιά του, τη βλέπει κι ακέραιος φλέγεται ως με τ’ άδυτο ο Ναός/ κι από ψηλά νεφέλη Δόξας σκέπει…
Σικελιανού Αγγελου από το «ηχήστε οι σάλπιγγες» γραμμένο μετά το θάνατο του Κ. Παλαμά.
– Στιχουργός (είχε γράψει περισσότερα από 400 τραγούδια όπως το «υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μονάχοι», «θα σ’ αγαπώ», «χώμα Ελληνικό» ο Γιάννης Καλαμίτσης πέθανε χθες σε ηλικία 74 ετών, η κηδεία του σήμερα 4/11 σε πολύ στενό οικογενειακό κύκλο. Θεατρικός συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός έκανε το τελευταίο διάστημα κάθε σαββ/κο στον real 97,8, οξύς και ευαίσθητος, καυστικός, με ιδιαίτερο χιούμορ.
– Σεβαστίκογλου Γιώργος, σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, σύντροφος της γνωστής πεζογράφου Αλκης Ζέη που σήμερα παρουσίασε το τελευταίο βιβλίο της στο Νεώριο Μόρο «Με μαλακό μολύβι φάμπερ 2Η», σε μια κατάμεστη αίθουσα τιμήθηκε από τον Δήμο Χανίων, αλλά και από αρκετούς θαυμαστές της, της απλής και ανεπιτήδευτης γραφής της. «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» την έκανε γνωστή. Στα βιβλία της υπάρχει έντονο το βιωματικό στοιχείο της ζωής της στη Σοβιετική Ενωση. Το 2010 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.
ΤΡΙΤΗ 5/11
ΣΥΜΠΑΝΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΖΩΝΗ
– Σουρής Γεώργιος. Σε μια καρέκλα το ‘να ποδάρι μου τεντώνω/ το άλλο σε μιαν άλλη, κι ολίγο παρεκεί/ αφήνω το καπέλο, και αρχινώ με τόνο/ τους υπουργούς να βρίζω και την πολιτική. Από το “Ο Ρωμηός”.
– Σύμπαν τόσο οικεία σημαντικό και άγνωστο, όσο και συ…
– Σειραδάκης Γιάννης, μακρινός εξάδελφος, με καταγωγή από τον Λειβαδά Ανατολικού Σελίνου και Εγγλέζα μάνα, αρχαιολόγο της Οξφόρδης. Έζησε στα Χανιά τα παιδικά του, το σπίτι τους στη Χαλέπα πόλος έλξης των πνευματικών ανθρώπων της εποχής 1950 – 60. Ο κοσμαγάπητος “Τζώνης” σπούδασε στα πανεπιστήμια τα άστρα και όντας καθηγητής πλέον στο Α.Π. Μακεδονίας στην έδρα της Φυσικής στη Θεσσαλονίκη, προσφέρει παγκόσμια αναγνωρισμένο παιδαγωγικό και ερευνητικό έργο. Πρόσφατα στην εκπομπή “Στα μονοπάτια της επιστήμης” της ΕΡΤ του Γιώργη Γραμματικάκη, επαναπροβλήθηκε ως Δ.Τ., δυστυχώς, αναφέρθηκαν από τον ΓΓ οι πολλαπλές διακρίσεις του Σειραδάκη μεταξύ αυτών και το βραβείο Καρτέσιος 2005 Ομάδα Νετρονίων για τις μελέτες 20 ετών. Η βράβευση στη Βασιλική Ακαδημία -περίφημη- του Λονδίνου. Ο Σειραδάκης ήταν ο μοναδικός καθηγητής Ελληνας στην ομάδα ανάδειξης του μηχανισμού των Αντικυθήρων.
– Σκαμνάκης Αντώνης, ο συντονιστής προγραμμάτων δημοσιογραφικών Παιδαγωγικών του δραστήριου και τόσο απαραίτητου για τον τόπο μας Ινστιτούτο Περιφερειακού Τύπου στους Αγίους Πάντες.
– Σαραμαγκου Ζοζέ (Νόμπελ 1998) Σούλτσε Ίνγκο, δυο παγκόσμιοι πεζογράφοι που επισκέφθηκαν τη χώρα μας ο Ίνγκο και πρόσφατα και που συμπεριλαμβάνονται στο θαυμάσιο βιβλίο του Α. Χρυσοστομίδη “Οι κεραίες της εποχής μας”, “Καστανιώτη.
ΤΕΤΑΡΤΗ 6/11
Η ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΜΠΟΥΛΩΤΗ
– Σα βγήκε ο χρόνος είδα ένα πρωί μιναρέδες, ο ναύκληρος είπε: “είναι η Αγιά Σοφιά, θα σε πάω το βράδυ στις γυναίκες». Ετσι γνώρισα τις γυναίκες που φορούν μονάχα κάλτσες εκείνες που διαλέγουμε, μάλιστα…
Σεφέρη Γιώργου από το «ο κ. Στρατης Θαλασσινός περιγράφει έναν άνθρωπο».
– Σοφία… Αγια Σοφία ονόμασε ο Γ. Μελισσανίδης και η παρέα του το σχέδιο υλοποίησης του γηπέδου της ΑΕΚ. Σήμερα είδα την παρουσίαση του μεγαλεπίβολου προγράμματος στα κανάλια από το Ιδρυμα Ωνάση. Ως Αεκτζής που έζησα από κοντά όταν σπούδαζα τη μεγάλη ΑΕΚ των Φαντροκ Μπαρλου (τον μεγάλο πρόεδρο που έδωσε χωρίς λαμογιές και κομπίνες τη δεκαετία του ’70 πρόσφατα πέθανε) συγκινήθηκα. Ανάμεσα στους προσκεκλημένους στο Ωνάσειο, οι πολύ μεγάλοι παίχτες δίπλα – δίπλα, Νεστορίδης, Παπαϊωάννου, Μαύρος, Μπάγεβιτς. Η μεγάλη ΑΕΚ χρειάζεται για την αναβάθμιση του ελληνικού ποδοσφαίρου και φυσικά μαζί κι ο άλλος δικέφαλος του βορρά… οσο οι παράγκες αντέχουν άλλωστε.
– Στεφανίδη Φωτεινή, η διακεκριμένη ζωγράφος – εικονογράφος, 21 βραβεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό για εικαστικές εικονογραφήσεις από 80 βιβλία. Μ αφορμή την 14η ατομική έκθεσή της με έργα και τίτλο «γεύσεις ψυχής» που εγκαινιάζεται στον πολυχώρο «περίπλους» στις Βρυξέλλες έδωσε συνέντευξη στο Γιώργο Κιούση στην “Ελευθεροτυπία”.
– Σιωπηρή ευτυχία: το κεντρικό έργο της έκθεσης εντεκάμετρο, που σε ένα τραπέζι στρωμένο με τα λίγα εδέσματα με την έννοια του σπάνιου και δυσεύρετου στην απλότητά του. Εδώ έχει λόγο και η ψυχή και το κορμί του ανθρώπου.
– Συγγραφέας βραβευμένος πολυγραφότατος περίπου 100 έργα, αρχαιολόγος και καθηγητής στην ΑΣΚΤ Αθηνών ο φίλος Χρήστος Μπουλώτης (γεν. 1952) δηλώνει στην «Ε» η συνεργασία μου με τη Φωτεινή είναι πράξη αμφίδρομα εξαγνιστική». Η Φωτεινή από τη μεριά της αναγνωρίζει τη σημαντική συμβολή στην πορεία της των παραμυθιών του Χρήστου που με τόση ευαισθησία εικονογράφησα.
ΠΕΜΠΤΗ 4/11 ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΑ: ΣΙΩΠΗ
– Σιωπή παρατεταμένη πριν την αγανάκτηση κάποιοι δοκιμάζουν τα όριά μας. Η δημοκρατία εδώ και χρόνια φοράει ελαστικό χιτώνα, έκθεση για τη μαυρίλα στην ΕΡΤ που πραγματοποίησα το καλοκαίρι. Στους νοσταλγούς της προτάσσω το απόλυτο μαύρο μέσα στο μαύρο το σουπρεματιστικό αριστούργημα του Μάλεβιτς δυο στίχους του Στεργιούπου Κώστα “Πιο πολύ βλέπω με τη μνήμη. Αλλά πιο πριν τι ήταν; Το ξέχασα από κει και πριν”. Μια στροφή του Σικελιανού από το “Σόλωνος Απόλογος”.
Μα να, σ’ αυτό το σύνολο/ που ο νους μου πια την τάξη/ κλωτσάει, και θέλει πράξη/και τούτος να γενεί.
Κλείνω με μια στροφή από τον ύμνο εις την Ελευθερία του Σολωμού:
Άργειε να ‘λθη εκείνη η μέρα/και ήταν όλα σιωπηλά
γιατί τα σκίαζε η φοβέρα/και τα πλάκωνε η σκλαβιά.
