Στα τέλη της τρέχουσας με αρχές της επόμενης εβδομάδας αναμένεται η ανακοίνωση των βαθμολογιών των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2018, ενώ, έχει ήδη ξεκινήσει στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://exams.it.minedu. gov.gr και η διαδικασία προσωρινής υποβολής Μ.Δ., με καταληκτική ημερομηνία τη Δευτέρα 16 Ιουλίου 2018. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των βαθμολογιών, θα μπορεί να γίνει και η οριστικοποίηση του Μ.Δ. Επομένως, βρισκόμαστε σε μια περίοδο διερεύνησης/συμπλήρωσης του Μ.Δ., που αποτελεί το εργαλείο, μέσω του οποίου ο υποψήφιος εκδηλώνει τις προτιμήσεις και τις επιλογές του στα τμήματα σχολών της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, για την απόκτηση πτυχίου.
Το πτυχίο αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες που επηρεάζουν την επαγγελματική σταδιοδρομία του ανθρώπου , χωρίς βέβαια να παραγνωρίζουμε και τη συμβολή κάποιων άλλων παραγόντων όπως οι δεξιότητες , η μεταπτυχιακή εξειδίκευση, ο τόπος απασχόλησης κ.α.. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου ο πτυχιούχος δε θα ασκήσει ποτέ επάγγελμα σχετικό με το πτυχίο του. Οι σπουδές, όμως, από μόνες τους έχουν αξία ακόμα και αν δεν χρησιμοποιηθούν άμεσα επαγγελματικά αφού προσφέρουν στο νέο γνώσεις και δεξιότητες που θα εφαρμοστούν στο μέλλον, στη ζωή του αλλά και σε οποιαδήποτε δουλειά βρεθεί να κάνει.
Ο υποψήφιος, στην ηλικία των 18 χρονών, θα πρέπει να συνδυάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις επιδόσεις του (μόρια), με τις κλίσεις και τις προτιμήσεις του, καθώς και μια σειρά άλλων παραμέτρων, όπως η δυνατότητα μετεγγραφής, η «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ κ.ά. , πριν πάρει μια μεγάλη απόφαση η οποία πιθανόν να καθορίσει και την επαγγελματική του σταδιοδρομία.
Σε μια προσπάθεια να βοηθήσουμε τον υποψήφιο στην επίλυση του «γρίφου» της συμπλήρωσης του Μ.Δ. ακολουθεί μια σειρά οδηγιών/συμβουλών που αποσκοπούν στην απάντηση δύο βασικών του ερωτημάτων που είναι :
• «πώς θα επιλέξω σχολή;» και,
• «πως θα δηλώσω τις προτιμήσεις μου στο Μ.Δ.;».
«Πώς θα επιλέξω σχολή;»
Το συνηθέστερο λάθος που κάνει ο υποψήφιος κατά τη συμπλήρωση του Μ.Δ. είναι ότι, το βασικό του κριτήριο είναι οι βάσεις των σχολών του προηγούμενου σχολικού έτους με αποτέλεσμα να δηλώνει τα τμήματα σχολών κατά φθίνουσα σειρά των μορίων τους. Αυτό, αρκετές φορές, οδηγεί στην εισαγωγή του υποψηφίου σε τμήμα «δεύτερης προτεραιότητας» και όχι σε τμήμα που πιθανόν να το «ήθελε» περισσότερο.
Π.χ. έστω υποψήφιος που ενδιαφέρεται κυρίως για τμήματα Πληροφορικής (ΤΠ) και δευτερευόντως για τμήματα Οικονομίας (ΤΟ). Μελετώντας τις βάσεις του προηγούμενου σχ. έτους παρατηρεί ότι η βάση ενός ΤΟ είναι υψηλότερη από τις βάσεις όλων των ΤΠ και για να μη «χαραμίσει» τα μόριά του δηλώνει ως 1η επιλογή το ΤΟ και αμέσως μετά κάποιο ΤΠ. Μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισάγεται στο ΤΟ που ήταν και η 1η επιλογή του – αλλά όχι και πρώτης προτεραιότητάς του – ενώ «χάνει» το ΤΠ που το «ήθελε» περισσότερο αλλά το είχε 2η επιλογή και θα μπορούσε να εισαχθεί αφού αρκούσαν τα μόριά του.
Για να αποφύγει λάθη όπως το παραπάνω ο υποψήφιος θα πρέπει:
• Να ξεκινήσει καθορίζοντας τις ομάδες σχολών (ΟΣ) που τον ενδιαφέρουν , ανάλογα με το αντικείμενο σπουδών και τα επαγγελματικά τους δικαιώματα (π.χ. ΟΣ Οικονομίας, ΟΣ Πληροφορικής)
• Να ιεραρχήσουν τις ΟΣ σε φθίνουσα σειρά προτίμησης (π.χ. ενδιαφέρον κυρίως για την ΟΣ Πληροφορικής και δευτερευόντως για την ΟΣ Οικονομίας).
• Σε κάθε ΟΣ να τοποθετήσει, επίσης σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος, τα τμήματα που ικανοποιούν τα κριτήρια της ομάδας.
Κατά τη διάρκεια αναζήτησης/ομαδοποίησης σχολών και την ιεράρχηση τους ο υποψήφιος θα πρέπει :
1. Να διερευνήσει κυρίως τμήματα σχολών που οδηγούν σε επαγγέλματα που συνδυάζουν τις ικανότητες και τις δεξιότητές του . Ο συνδυασμός αυτός είναι και ο κυριότερος παράγοντας για έναν επιτυχημένο επαγγελματία.
2. Να μελετήσει με προσοχή το πρόγραμμα σπουδών και τα επαγγελματικά δικαιώματα κάθε τμήματος, τα συνδεόμενα επαγγέλματα κ.λπ. αφού ενδέχεται κάποιο από τα τμήματα που αγνοεί – κυρίως λόγω του τίτλου τους-να ταιριάζει στην ομάδα σχολών που επιθυμεί . Υπάρχουν, μάλιστα, περιπτώσεις σχολών οι οποίες δεν δίνουν τα επαγγελματικά δικαιώματα, στα οποία παραπέμπει ο τίτλος τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση των τμημάτων «Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας» στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Ιωαννίνων, τα οποία δε δίνουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου και οι απόφοιτοι τους μπορούν να απασχοληθούν ως φιλόλογοι.
3. Να ενημερωθεί για μελέτες και έρευνες σχετικές με τα τμήματα και τα επαγγέλματα με θετικές προοπτικές στην αγορά εργασίας . Θα πρέπει όμως, να τις λάβει υπόψιν του ως επικουρικό και όχι ως πρώτιστο κριτήριο για τις επιλογές του, αφού η σύγχρονη αγορά εργασίας διαφοροποιείται ταχύτατα με συνέπεια, κανείς να μην μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τις μελλοντικές εξελίξεις.
4. Αν δικαιούται μετεγγραφή είτε ως αδελφός/-ή φοιτητή/-τριας (ν. 4521/2018 άρθρο 17) είτε ως μέλος οικονομικά αδύναμης οικογένειας (ν. 4332/2015 άρθρο 21), να μελετήσει τις αντιστοιχίες τμημάτων (Υ.Α. 89006/Ζ1 ΦΕΚ τ. Β’ 1915/01.06.2017).
5. Να μην παρασυρθεί από τα μόρια ενός τμήματος αφού, αυτά δεν αντικατοπτρίζουν πάντα και τις προοπτικές απορρόφησης στην αγορά εργασίας. Υπάρχουν αρκετά χαμηλόβαθμα τμήματα ΤΕΙ που δίνουν ίδια επαγγελματικά δικαιώματα με τα αντίστοιχα υψηλόβαθμα ΑΕΙ, καθώς και αρκετά υψηλόβαθμα τμήματα που είναι κορεσμένα στην αγορά εργασίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι, στις πλέον υψηλόβαθμες σχολές βρίσκονται οι Ιατρικές και οι Νομικές Σχολές παρά το γεγονός ότι οι πτυχιούχοι τους, είτε υποαπασχολούνται, είτε αποκαθίστανται επαγγελματικά αρκετά χρόνια μετά τη λήψη του πτυχίου.
6. Να λάβει υπόψιν του την «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ, που ξεκίνησε από το ΤΕΙ Αθήνας, το οποίο και μετατράπηκε σε Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής δίνοντας παράλληλα στους υφιστάμενους φοιτητές τη δυνατότητα απόκτησης πτυχίου ΑΕΙ, και θα συνεχισθεί με τα ΤΕΙ Ηπείρου, Ιονίων Νήσων, Μακεδονίας, κ.λπ..
7. Να προτιμήσει σχολές γενικής φύσης και όχι εξειδίκευσης την οποία καλό είναι να την αναζητήσει σε επίπεδο μεταπτυχιακών σπουδών τις οποίες πλέον ακολουθεί, πριν βγει στην αγορά εργασίας, μεγάλο ποσοστό των αποφοίτων σχολών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Επιλέγοντας , ο υποψήφιος, τις πρώτες σπουδές του σε σχολές γενικής φύσης :
• έχει όλη τη χρονική άνεση να δει ποιος κλάδος εξειδίκευσης των βασικών του σπουδών ταιριάζει καλύτερα στα ενδιαφέροντά του,
• μπορεί να δει τι «ζητάει» περισσότερο η αγορά εργασίας λίγο πριν αποφοιτήσει και σε σαφώς μικρότερο πλέον χρονικό ορίζοντα σε σχέση με τις έρευνες που μελέτησε όταν συμπλήρωνε το Μ.Δ., και
• έχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών στα διαθέσιμα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών.
«Πώς θα συμπληρώσω το Μ.Δ.;»
Αφού πλέον , σύμφωνα με τα παραπάνω , ο υποψήφιος θα έχει καταλήξει στις ΟΣ που τον ενδιαφέρουν καθώς και τα τμήματα κάθε ομάδας, σειρά παίρνει η συμπλήρωση του Μ.Δ..
Έστω ότι κατά τη διαδικασία αναζήτησης/ομαδοποίησης σχολών, που περιγράψαμε , ο υποψήφιος έχει καταλήξει στην ΟΣ πληροφορικής και στην ΟΣ οικονομίας με προτεραιότητα στην ΟΣ Πληροφορικής.
Αν η ΟΣ Πληροφορικής περιέχει σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος τα τμήματα: ΤΠ1, ΤΠ2, ΤΠ3 και η ΟΣ Οικονομίας τα τμήματα: ΤΟ1,ΤΟ2, ΤΟ3, ΤΟ4 τότε καταγράφοντας τις ΟΣ και τα περιεχόμενα σε αυτές τμήματα σχολών σε φθίνουσα σειρά ενδιαφέροντος θα έχει συνολικά καταλήξει σε:
ΟΣ Πληροφορικής.
ΤΠ1 (1)
ΤΠ2 (2)
ΤΠ3 (3)
ΟΣ Οικονομίας
ΤΟ1 (4)
ΤΟ2 (5)
ΤΟ3 (6)
ΤΟ4 (7)
όπου και ο αριθμός στην παρένθεση θα είναι και η τελική σειρά προτίμησης στο Μ.Δ.
Καλή επιτυχία.
* Ο Νεκτάριος Ζουριδάκης είναι διευθυντής ΕΠΑΛ Κισάμου από τον Οκτώβριο 1999 έως 31-8-2011 (ημερομηνία κατάργησης από το υπουργείο Παιδείας) διετέλεσε υπεύθυνος Γραφείου Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΓΡΑΣΕΠ) στο ΕΠΑΛ Κισάμου.
