Η άνοδος στην τιμή του ελαιόλαδου -που άρχισε από τις περασμένες βδομάδες σε Ιταλία και Ελλάδα- δείχνει να συνεχίζεται και αυτή την εβδομάδα και παράλληλα να επεκτείνεται και στην Ισπανία.
Bασικός παράγοντας της εξέλιξης αυτής φαίνεται να είναι η διαφαινόμενη μεγάλη μείωση της ερχόμενης παραγωγής, όχι μόνο στην Ιταλία, Ελλάδα και Τυνησία, αλλά και στην Ισπανία, σύμφωνα με τα αναφερόμενα σε άλλο άρθρο των σημερινών ελαιοκομικών νέων.
Συνέπεια της εξέλιξης αυτής, σύμφωνα με δημοσιεύματα ισπανικών Μ.Μ.Ε. είναι το γεγονός οτι Ιταλοί μεσίτες “εισέβαλαν” στην Ισπανία και προσπάθησαν να κλείσουν ποσότητες ελαιολάδου με τιμή 2,95€/κ και παράδοση τον Δεκέμβριο. Κι αυτό γιατι, κατά τα δημοσιεύματα, γνωρίζουν ότι τότε θα εχει προχωρήσει η συγκομιδή και στην Ισπανία και θα υπάρχουν διαθέσιμοι περί τους 750.000 τόνοι ελαιολάδου.
Στην Ισπανία, πάντως, αρχές Νοεμβρίου και ενώ η συγκομιδή άρχισε, οι τιμές για νέα έξτρα παρθένα κυμάνθηκαν από 3,40 – 3,55€/κ., ενώ και τα παλαιά παρουσίασαν αυξητική τάση και την εβδομάδα 2 – 8/11 σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., κυμάνθηκαν από 3,05 – 3,60€/κ.
Στην Ιταλία η άνοδος των τιμών που άρχισε απο τις αρχές Οκτωβρίου συνεχίστηκε μέχρι και την εβδομάδα 1 – 6 Νοεμβρίου και έφτασε στα 5,86 €/κ. στην αγορά του Bari, ενώ και η μέση τιμή σε επίπεδο χώρας αυξήθηκε ανάλογα φθάνοντας στα 5,50€/κ.
Στην Ελλάδα οι ανοδικές τάσεις που άρχισαν από τα μέσα Οκτωβρίου συνεχίζονται κυρίως στις περιπτώσεις δημοπρασιών, φθάνοντας μέχρι και 4,10 €/κ. στον Συν/σμό των Αγ. Αποστόλων Λακωνίας για νέο ελαιόλαδο και στα 3,20 στον Συν/σμό Κορυφασίου Μεσσηνίας για ελαιόλαδο Μαυρελιάς.
Στην Κρήτη, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. της 8-11-16 (www.sedik.gr) παρατηρήθηκαν κάποιες μικρές αυξήσεις της τάξεως 0,05 – 0,10 €/κ σε ορισμένες επιχειρήσεις και κυμάνθηκαν από 2,90 – 3,20 €/κ, ενώ στην Πελοπόννησο – νησιά κυμάνθηκαν από 3,0 – 3,05€/κ.
Βέβαια, οι εξελιξεις αυτές αποτελούν ενθαρρυντική ένδειξη, αλλά οπωσδήποτε δεν μπορούν να προεξοφλήσουν την κατάσταση, όταν γενικευτεί η συγκομιδή και παρουσιαστούν τα νέα λάδια στην αγορά. Τότε, δεν είναι γνωστό πώς θα αντιδράσουν οι μικροί, αλλά με μεγάλες ανάγκες παραγωγοί στις πιέσεις του εμπορίου για χαμηλότερες τιμές.
Αρχισε πρόωρα η συγκομιδή στην Κρήτη
» Καλές οι αποδόσεις, αλλά όχι καλές οξύτητες
Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου που άρχισε σποραδικά από τα μέσα Οκτωβρίου σε κάποιες περιοχές στην Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα, άρχισε πλέον μετά και τις βροχοπτώσεις στα τέλη Οκτωβρίου και σε διάφορες περιοχές στην Κρήτη, ενώ μετά τις 15 Νοέμβριου αναμένεται να γενικευτεί σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της Ελλάδας.
Από πολύ νωρίς όμως, αρχές Οκτωβρίου, άρχισε και στην Ελλάδα σε συγκεκριμένες περιοχές που για ειδικούς λόγους συνήθως προηγούνται κάθε χρόνο.
Στην Πελοπόννησο ο Συν/σμός Αγ. Αποστόλων έκανε ήδη την πρώτη πώληση 100 τόνων λαδιού οξύτητας 0,50 με 4€/κ., αλλά και ο Συν/σμός Κορυφασίου Μεσσηνίας πούλησε ήδη 30 τόνους της πρώιμης Μαυρολιάς με 3,20€/κ.
Στην Κρήτη οι βροχές της 31ης Οκτωβρίου έδωσαν το “εναρκτήριο λάκτισμα” και η συγκομιδή που είχε ήδη αρχίσει πριν απο τις 15 Οκτωβρίου στη Σπηλιά Κισάμου, άρχισε και σε άλλες περιοχές.
Στο Κολυμπάρι Κισάμου το ελαιοτριβείο Σπ. Τζεράνη που άρχισε από τις πρώτες Νοεμβρίου έχει ήδη παράξει 12,5 τόνους λαδιού με μέση απόδοση 4,4/1 και οξύτητα 0,55%.
Στον Αστρικα Κισάμου στο ελαιοτριβείο “Κολυμπάρι Α.Ε.” που άρχισε πριν μερικές μέρες οι αποδόσεις καρπού σε λάδι ήταν 4,5 – 5/1 και οι οξύτητες σε βιολογικά ελαιόλαδα αρκετά καλές 0,3 – 0,4%, όχι όμως και σε συμβατικά που ήταν και μέχρι 1,5, ενώ ο καρπός είχε εμφανή προσβολή από γλοιοσπόριο.
Στους Δήμους Χανίων και Αποκορώνου κάποια ελαιοτριβεία πληροφορηθήκαμε ότι άρχισαν και οι αποδόσεις και οξύτητες είναι παρόμοιες με εκείνες της Κισάμου
Στο Πέραμα Ρεθύμνου στο ελαιοτριβείο “Μπράχιμο” που άρχισε από τις πρώτες του μηνά και έχει παράξει περίπου 10 τόνους λαδιού, οι αποδόσεις ήταν 4 – 5/1 και οι οξύτητες όχι καλές 1 – 2%.
Στα Καλέσα στο Ηράκλειο στο ελαιοτριβείο Αλμπαντάκη, που άρχισε πριν μερικές μέρες και έχει παράξει περίπου 20 τόνους λαδιού, οι αποδόσεις είναι καλές 3,9 – 4,4/1 αλλά οι οξύτητες όχι τόσο καλές 0,6 – 0,8%
Σε άλλες περιοχές της Κρήτης όπως Θραψανό, Αγ. Μύρωνα, Ζάκρο, Κριτσά σύμφωνα με πληροφορίες η συγκομιδή θα αρχίσει μετά τις 20 Νοεμβρίου.
Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι για καλύτερη αξιοποίηση των βροχών -ιδίως στην Κρήτη που καθυστέρησαν σημαντικά να έρθουν- απαιτείται κάποιο χρονικό διάστημα, τουλάχιστο ενός μηνός με ηλιοφάνεια, ώστε να αυξηθεί η ελαίωση του καρπού και οι αποδόσεις σε λάδι να γίνουν ικανοποιητικές. Επομένως, αν δεν υπάρχουν άλλοι ειδικοί λόγοι, καλό είναι η συγκομιδή, ιδίως στους ξερικούς ελαιώνες να αρχίσει προς τα τέλη του μήνα.
Εξάλλου, σύμφωνα και με ανακοίνωση της ΔΑΟΚ Χανίων, η συγκομιδή θα πρέπει να καθυστερήσει τουλάχιστον 30 μέρες μετα τον τελευταίο ψεκασμό.
Ευεργετικές, αλλά όχι παντού, οι πρόσφατες βροχές στην Κρήτη
» Υπερβολικές σε κάποιες περιοχές, αλλά τελείως ανεπαρκείς σε άλλες
Επεσαν επιτέλους οι πολυπόθητες βροχές και στην Κρήτη και φυσικά ικανοποίησαν την πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγών, αφού αποσόβησαν την επιδείνωση της άσχημης κατάστασης στην οποία είχαν περιέλθει τα ελαιόδεντρα και ο ελαιόκαρπος, ιδίως στους ξερικούς ελαιώνες του νησιού. Ομως, φυσικά δε μπόρεσαν να αποκαταστήσουν τις ζημιές που είχε υποστεί η παραγωγή από τους καύσωνες της άνοιξης, τις οποίες ΕΛΓΑ και ΥπΑΑΤ εξακολουθούν προκλητικά να παραβλέπουν.
Βέβαια ο κύριος όγκος των βροχών αυτών έπεσε κυρίως την 31η Οκτωβρίου οπότε και κάλυψαν σχεδόν όλη την Κρήτη, ενώ οι βροχές που έπεσαν μετά τις 7 Νοέμβριου, εκτός της περιοχής Κολυμπαρίου, ήταν μάλλον ασήμαντες.
Πάντως, οι βροχές αυτές, ενώ γενικά ήταν απο ικανοποιητικές ως υπερβολικές στις περισσότερες περιοχές του νησιού, σε μερικές περιοχές ήταν τελείως ανεπαρκείς.
Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο μετεωρολόγος κ. Μαν. Λέκκας, στις περισσότερες περιοχές του νησιού κυμάνθηκαν από 40 – 100 mm (Σχ.1,2,3,4) και επομένως ήταν ικανοποιητικές για τις ελιές. Ομως σε κάποιες περιοχές ήταν υπερβολικές, αλλά ευτυχώς χωρίς ζημιές (Ασκύφου 176, Φαλάσαρνα 149), ενώ σε κάποιες άλλες ηταν τελείως ανεπαρκείς (Γαύδος 2, Παλιόχωρα 9, Λαφονήσι 13, Μοίρες 11, Τυμπάκι 19, Φινοκαλιά 14 και Ελούντα 19)
Από πλευράς γεωγραφικής κατανομής ήταν υψηλότερες στα Χανιά (50 – 120mm), χαμηλότερες στο Ρέθυμνο (40 – 80 mm) και ακόμη χαμηλότερες (30 – 75mm) σε Ηράκλειο και Λασίθι.
Οπωσδήποτε σε κάθε περίπτωση η επίδραση των βροχών αυτών στους ελαιώνες θα είναι θετική, αφού θα συντελέσει στην ανάνηψη των ταλαιπωρημένων απο την ξηρασία ελαιοδέντρων και θα συντελέσουν στο να αποκατασταθεί ο συρρικνωμένος από την ξηρασία ελαιόκαρπος και να αρχίσει να αυξάνεται και να εμπλουτίζεται σε λάδι.
Διαφωνίες στην Ισπανία για τις προβλέψεις της παραγωγής
» Βασικός στόχος η διαμόρφωση κλίματος για τις τιμές
Στην Ισπανία, το πρόβλημα της ανομβρίας εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη σε αρκετές περιοχές και οι προβλέψεις των φορέων για το τελικό ύψος της παραγωγής συνεχίζονται.
Ωστόσο, επειδή τελικός στόχος των προβλέψεων φαίνεται να είναι η διαμόρφωση κλίματος για τις τιμές παραγωγού, οι εκτιμήσεις που γίνονται δείχνουν ότι μάλλον απηχούν τις επιθυμίες και τα συμφέροντα των φορέων που τις κάνουν και όχι να προσφέρουν κάποια αντικειμενική πληροφόρηση.
Έτσι, η μεγάλη οργάνωση, “Ένωση των Ενώσεων Αγροτών και Κτηνοτρόφων” της Ισπανίας, δεν κρύβει τις υποψίες της ότι οι προβλέψεις και του Υπουργείου Γεωργίας δεν είναι αντικειμενικές και σε δήλωσή της αναφέρει: «Πιστεύουμε ότι γίνονται σπέκουλες με τις προβλέψεις της παραγωγής με στόχο οι τιμές να μην υπερβούν τα 3€/ Kg. Ζητούμε απο το Υπουργείο Γεωργίας, εκτιμήσεις για την παραγωγή, να είναι πιο αντικειμενικές και διαφανείς και να μην ευνοεί την κερδοσκοπία της αγοράς».
Σύμφωνα με τις δικές της εκτιμήσεις η παραγωγή της χώρας θα είναι 1.194.000 τόνους, δηλαδη 15% χαμηλότερη απο την περυσινή και αρκετά χαμηλότερη από τους 1.380 χιλ. τόνους που έδωσε το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου με βάση τις εκτιμήσεις του Ισπανικού Υπουργείου Γεωργίας.
Από την άλλη πλευρά, η οργάνωση Infaoliva (Ομοσπονδία Βιομηχανιών Συσκευασίας Ελαιόλαδου) μετά από συνάντηση εκπροσώπων 70 μελών της στις 3/11 στο Χαέν Ισπανίας, δήλωσε ότι τα επίσημα δεδομένα της παρούσας κατάστασης (αποθέματα, βροχές, εκτιμήσεις παραγωγής) δεν δημιουργούν ανησυχίες και το εμπόριο θα λειτουργήσει ήρεμα χωρίς σοβαρές διακυμάνσεις». Παράλληλα η ιδια οργάνωση εκτιμά ότι η έλλειψη βροχών δεν θα επιτρέψει οι αποδόσεις του καρπού σε λάδι να υπερβούν το 21%.
Αντίθετα, εκπρόσωποι των Ελαιοτριβείων Ισπανίας δήλωσαν ανήσυχοι με την έλλειψη βροχών και σημείωναν ότι μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην επόμενη σοδειά του 2017
Προχωρούν στην πράξη οι παραγωγοί του Σελίνου για ποιοτικό ελαιόλαδο
» Σε δοκιμή πέτυχαν εξαίρετο λάδι μεγαλύτερης αξίας κατά 50%
Συνεχίζεται η προσπάθεια της ομάδας παραγωγών του Σελίνου για την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου και καλύτερων τιμών.
Οπως είναι ήδη γνωστό, τα μέλη της ομάδας αυτής αποφάσισαν να εφαρμόσουν ραβδισμό και άμεση άλεση όπως γίνεται στα περισσότερα μέρη της Κρήτης αντί για συγκομιδή με φυσική πτώση του καρπού σε πλαστικά δίκτυα και συλλογή του απ’ αυτά κατά διαστήματα, η οποία οδηγεί σε σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας.
Σε πρώτη φάση αποφασίστηκε να προχωρήσουν να μαζέψουν δοκιμαστικά μικρές ποσότητες καρπού με ραβδισμό και να τις αλέσουν σε σύγχρονο πιστοποιημένο ελαιοτριβείο στην Κίσαμο, ώστε να διαπιστώσουν τη διαφορά ποιότητας.
Ετσι, 8 παραγωγοί της οργάνωσης παραγωγών Σελίνου συγκόμισαν με ραβδισμό ποσότητες 300 – 500 κιλών ο καθένας και τις μετάφεραν σε πιστοποιημένο ελαιοτριβείο στον Αστρικα Κισάμου, που παρουσία και εκπροσώπων της Ένωσης, τις άλεσαν και έβγαλαν “τσουνατόλαδο” με ραβδισμό το οποίο όπως διαπιστώθηκε από τις αναλύσεις που έγιναν στο ελαιοτριβείο ότι είχε οξύτητα κάτω απο 5 γραμμές και εξαιρετικό άρωμα αγουρόλαδου. Παράλληλα, πήραν και δείγματα που έστειλαν σε Πιστοποιημένο Εργαστήριο στο Ηράκλειο για ανάλυση και άλλων ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Επομένως η δόκιμη απέδειξε ότι με αλλαγή του τρόπου συγκομιδής μπορεί να παραχθεί λάδι ποιοτικό που σήμερα βρίσκει τιμές 3,20 €/κ, αντί για 2,20 €/κ που πληρώνεται το συνηθισμένο λάδι από τα δίκτυα. Ετσι υπάρχει μία αύξηση τιμής σχεδόν 50 %, η οποία δεν έιναι καθόλου ευκαταφρόνητη.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι ο ραβδισμός απ’ τα πανύψηλα δέντρα, όπως οι αιωνόβιες ελιές του Σελίνου, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Στην αρχή όμως αποφασίστηκε η συγκομιδή να γίνεται από δέντρα χαμηλότερα ή και απ’ τα χαμηλά μέρη των υψηλών δέντρων.
Στους σχεδιασμούς των παραγωγών της πρωτοβουλίας αυτής, όπως δήλωσε ο παραγωγός Μιχάλης Σαρικάκης, είναι να δημιουργηθεί μια ομάδα παραγωγών, η οποία θα επιδιώξει αρχικά την παραγωγή κάποιων σημαντικών ποσοτήτων ποιοτικού λαδιού και στη συνεχεία την από κοινού πώλησή του ως χύμα ή και την τυποποίηση και εμπορία του ως Π.Ο.Π. Σελίνου.
Ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. ο οποίος μερικά χρόνια παροτρύνει στην αλλαγή του τρόπου συγκομιδής της τσουνάτης και μάλιστα έχει οργανώσει και ημερίδα για τον σκοπό αυτό προ ετών στην Κάντανο, οπωσδήποτε θεωρεί ότι η πρωτοβουλία βρίσκεται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα στηρίξει, αν χρειαστεί, την ολοκλήρωση και επιτυχία της.
* Ο Νίκος Μιχελάκης είναι δρ γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και επιστ. σύμβουλος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. Τα άρθρα του εκφράζουν
προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά απο άδεια του ιδίου. (nmixel@otenet.gr)
