Σοβαρές ανησυχίες εκφράζονται τελευταία από παραγωγούς και διάφορους φορείς στην Ελλάδα και στην Κρήτη για τη συνεχιζόμενη καθοδική πορεία των τιμών που φαίνεται να ακoλουθούν πλέον τη διαδικασία της ανώμαλης “προσγείωσης” σε άγνωστο μέχρι στιγμής σημείο!
Η καθοδική αυτή πορεία των τιμών άρχισε στην Ιταλία από την άνοιξη του 2015, ενώ στην Ισπανία και Ελλάδα λίγο αργότερα από τις αρχές του φθινοπώρου 2015 και συνεχίζεται επιταχυνόμενη μέχρι σήμερα (Σχ.1).
Σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. της 1ης Δεκεμβρίου (www.sedik.gr) οι τιμές παραγωγού για έξτρα παρθένο οξύτητας 0,3 στην Κρήτη κυμαίνονταν στα 2,70 – 3,0 €/κ, στην Πελοπόννησο στα 3,0 €/κ και στην Κύπρο στα 3.10€/κ με πολλές όμως οργανώσεις και επιχειρήσεις να έχουν διακόψει τις αγοραπωλησίες.
Στην Ισπανία την εβδομάδα 25/11 – 1/12 οι τιμές του έξτρα παρθένου κυμαινόταν από 2,84 – 4,15€/κ με μ.ό. 3,04, ενώ στην Ιταλία κυμαινόταν από 3,35 – 4,0 με μ.ό. 3,65€/κ.
Οι τιμές στην Ελλάδα αρχίζουν να προσεγγίζουν τις τιμές στην Ισπανία, αλλά εξακολουθούν και πάλι να είναι αρκετά χαμηλότερες από εκείνες στην Ιταλία.
Βέβαια η εξέλιξη αυτή στις τιμές όπως ήταν φυσικό έχει προκαλέσει κατά κάποιον τρόπο την αγανάκτηση των παραγωγών επειδή από διάφορα ελαιοτριβεία και αγροτικές οργανώσεις αποδίδεται στην αύξηση των εισαγωγών αδασμολόγητων ελαιολάδων από την Τυνησία.
Ωστόσο, οι εισαγωγές από Τυνησία σίγουρα αποτελούν έναν από τους βασικούς παράγοντες της πτωτικής αυτής πορείας, αλλά δεν είναι ο μόνος. Υπάρχουν και άλλοι που σχετίζονται με την πτώση αυτή οι όποιοι στην Ελλάδα σχετίζονται με τα Capital controls, την καταβολή της ενιαίας ενίσχυσης αλλά και κυρίως τον κατακερματισμό της προσφοράς από την πλευρά των παραγωγών.
Επομένως καλό θα ήταν με την ευκαιρία τόσο η Πολιτεία όσο και η οι παραγωγοί στην Κρήτη αλλά και στην Ελλάδα να φροντίσουν για τη συγκέντρωση της κατακερματισμένης προσφοράς του προϊόντος, η οποία σήμερα χαρακτηρίζεται από μία τεράστια ανισορροπία. Περίπου 500 και άνω ελαιοτριβεία και 50 έμποροι στην Κρήτη προσφέρουν το ελαιόλαδο σε λιγότερο από 10 μεγάλους αγοραστές κυρίως του εξωτερικού. Έτσι πρακτικά συμμετέχουν σε έναν μειοδοτικό διαγωνισμό των αγοραστών με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Εντονος προβληματισμός και στην Ισπανία για την πτώση των τιμών
» Ψυχραιμία και συγκράτηση των πωλήσεων συνιστά ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Ισπανίας
Εντονος προβληματισμός επικρατεί στην Ισπανία για τη σημαντική πτώση των τιμών παραγωγού, η οποία φθίνει στο 30% τους 3 τελευταίους μήνες.
Η Ana Maria Romero, πρόεδρος του Ισπανικού Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων (ΑΕΜΟ), αντίστοιχου του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. συνέστησε στους παραγωγούς ηρεμία και συγκράτηση των πωλήσεων αφού, όπως δήλωσε, τα σημερινά δεδομένα δεν δικαιολογούν αντικειμενικά τη συνέχιση της απότομης πτώσης των τιμών παραγωγού.
Σήμερα, όπως είπε, η μέση τιμή στην Ισπανία είναι 2,9 € / κιλό, όταν μόλις πριν από έναν μήνα ήταν 3,8 € /κιλό. Ομως τα αποθέματα κατά την αρχή της περιόδου (1η Οκτωβρίου 2015) ήταν 180.000 τόνοι και οι προβλέψεις της παραγωγής 2015 – 2016 είναι περίπου 1.300.000 τόνοι και επαρκούν για τις ανάγκες της Ισπανικής αγοράς
Από την άλλη πλευρά οι προβλέψεις της παγκόσμιας παραγωγής, σύμφωνα με το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου είναι 2.600.000 τόνοι, ενώ η παγκόσμια κατανάλωση έχει φτάσει σε 3.000.000 τόνους.
Με αυτά τα δεδομένα, όπως υποστηρίζει η Ana Maria Romero, δεν είναι δικαιολογημένη μια επιταχυνόμενη πτώση της τιμής του ελαιολάδου στα Ισπανικά ελαιοτριβεία.
Σύμφωνα με τον AEMO η πτώση των τιμών προκαλείται απο διάφορα ψυχολογικά αίτια, όπως η τάση των ελαιοκαλλιεργητών να προλάβουν να πουλήσουν σε τιμές υψηλότερες, η περιορισμένη ρευστότητα λόγω της χαμηλής παραγωγής του προηγούμενου έτους, αλλά και η γενική αβεβαιότητα που επικρατεί στον κλάδο..
Με τα δεδομένα αυτά οι τυποποιητές εκμεταλλευόμενοι το όλο κλίμα επιβραδύνουν τη ζήτηση προσπαθώντας να αγοράσουν στις χαμηλότερες δυνατές τιμές.
Κάτω απο τις συνθήκες αυτές, η πρόεδρος του AEMO συνιστά στους παραγωγούς «να παραμείνουν πάνω απ’ όλα ψύχραιμοι, να κάνουν αντικειμενική εκτίμηση της κατάστασης και χωρίς βιασύνη στις πωλήσεις να αναζητούν μια τιμή ισορροπίας, η οποία να ανταμείβει το κόστος παραγωγής».
Με επιτυχία οι εκδηλώσεις σχολείων για την ελιά και το ελαιόλαδο
» Οργανώνονται από τον Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και το Δ.Σ.Ε. σε συνεργασία με Δήμους και σχολεία
Αρχισαν απ’ το Πέραμα και θα συνεχιστούν σε Ηράκλειο, Γέργερη, Κολυμπάρι, Χανιά, Ρέθυμνο, Σητεία, Κίσαμο και Αποκόρωνα
Με σημαντική επιτυχία άρχισαν οι εκδηλώσεις “Ευαισθητοποίησης της νεολαίας για την ελιά και το Ελαιόλαδο” που οργανώνονται απο τον Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου σε συνεργασία με Δήμους και Σχολεία σε διάφορα μέρη της Κρήτης.
Ήδη πραγματοποιήθηκε στις 28 Νοεμβρίου η προγραμματισμένη εκδήλωση στο Πέραμα με συμμετοχή 90 μαθητών και πάνω από 150 γονείς από τα Νηπιαγωγεία και Δημοτικά του Περάματος, των Αγγελλιανών και των Μαργαριτών.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Σχολείου Περάματος με ένα πλούσιο πρόγραμμα το οποιο περιελάμβανε αρκετά πρωτότυπα θεατρικά δρώμενα, ποιήματα και τραγούδια για την ελιά και το λαδί, προβολές από διάφορες δράσεις των παιδιών, εκθέσεις κατασκευών και ζωγραφικής κ.ά.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης άρχισε με χαιρετισμούς εκπροσώπων του Σ.Ε.ΔΗ.Κ., του Δήμου και των συμβούλων εκπαίδευσης της περιοχής και συνεχίστηκε με τα δρώμενα των παιδιών και μικρές εισηγήσεις για τους στόχους της εκδήλωσης και τις υγιεινές επιδράσεις του ελαιολάδου έναντι των βλαβερών συνεπειών από τη χρήση σπορελαίων ιδίως στα τηγάνισμα.
Η εκδήλωση έκλεισε με απονομή βραβείων στα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς για την πρωτοβουλία και την προσπάθειά τους, και προσφορά στα παιδιά γευσιγνωσίας ελαιοεδεσμάτων, που προετοιμάστηκε από ταβέρνα του Δικτύου Αποκλειστικής Χρήσης Ελαιολάδου “ΕλαιοΓευσίες”.
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΑΔΑΣΜΟΛΟΓΗΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΗΣ: Σε μεγάλη επέκταση της ελαιοκαλλιέργειας προχωρά η Τυνησία!
» Σχέδιο φύτευσης 5.000.000 νέων ελαιοδέντρων και ανανέωση παραδοσιακών ελαιώνων!
Δεν έχασε καιρό η Τυνησιακή κυβέρνηση μετά την αύξηση των αδασμολόγητων εξαγωγών του ελαιολάδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αμέσως έθεσε σε εφαρμογή σχέδιο για την επέκταση της ελαιοκαλλιέργειας με φύτευση μεγάλων εκτάσεων, αλλά και για την ανανέωση των παραδοσιακών ελαιώνων της. Στόχος είναι η αύξηση της παράγωγης ελαιολάδου της, αφού αποδεικνύεται ότι αποτελεί ένα προϊόν που τα τελευταία χρόνια δημιουργεί σημαντικά έσοδα για την οικονομία της και σημαντική εισαγωγή ξένου συναλλάγματος από την Ε.Ε. αλλά και απ’ τις Η.Π.Α. που οι εξαγωγές της κυρίως κατευθύνονται. Η ενέργεια αυτή αποδεικνύει αυτό που πρώτα τα “ΕΛΑΙΟΝΕΑ” (www.sedik.gr) δημοσίευσαν στις 25-9-15, ότι δηλαδή η αύξηση των αδασμολόγητων εξαγωγών της Τυνησίας στην Ε.Ε. δεν αποτελούσε ανθρωπιστική ενέργεια, όπως είχε δηλώσει η ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. σε θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας κα Federika Mogherini. Αντίθετα αποτελεί ενέργεια που δείχνει ότι επιχειρείται η δημιουργία συνθηκών που ευνοούν τα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανιών τυποποίησης Ισπανίας και Ιταλίας, ενώ στρέφονται σε βάρος των συμφερόντων των ευρωπαίων και φυσικά των Ελλήνων ελαιοπαραγωγών. Σε κάθε περίπτωση η Τυνησία καλώς εκμεταλλεύεται τις περιστάσεις και όπως δήλωσε ο υπουργός Γεωργίας της κ. Saad Seddik, η κυβέρνησή του θα επενδύσει ένα ποσό της τάξης των 9,3 δισ. Δηνάρια (4, 27 δισ. ευρω) για τη φύτευση 5.000.000 ελαιοδέντρων για τα επόμενα πέντε χρόνια. Τα ελαιόδεντρα αυτά, όπως είπε, θα φυτευτούν κυρίως με εντατικό και υπερ-εντατικό σύστημα στις βόρειες επαρχίες της χώρας και θα καλύπτουν εκτάσεις 50.000 εκταρίων (500.000 στρ.)
Παράλληλα, όπως δήλωσε, η Τυνησία εργάζεται αυτή τη στιγμή και για την ανανέωση των παλαιών ελαιώνων της στην υποσαχάρεια Αφρική και τη νότια χώρα για να διατηρήσει τη θέση της στην παγκόσμια αγορά ελαιολάδου.
Τέλος, δήλωσε ότι το Υπουργείο του θα συνεχίσει να επιδιώκει την ανάπτυξη του τομέα της ελαιοκομίας με ενίσχυση της εκβιομηχάνισης, αύξηση της προστιθέμενης αξίας και διατήρηση των παραδοσιακών αγορών αλλά και το άνοιγμα νέων κυρίως στην Ασία.
Απάντηση του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. στην ανοικτή επιστολή του Δ.Σ.Ε. για τους διαγωνισμούς ελαιολάδου
Σύντομα δημοσιεύονται οι κανόνες για τους εθνικούς και τοπικούς διαγωνισμούς που θα γίνονται με την αιγίδα του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου.
Θα αρχίσουν να ισχύουν από 1 Ιανουαρίου.
Προτάσεις για την αύξηση του κύρους και της αξιοπιστίας των διαγωνισμών ποιότητας ελαιολάδου υπέβαλε ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. απαντώντας στην ανοιχτή επιστολή που απηύθυνε προ μηνών το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου (ΔΣΕ) προς όλους τους ενδιαφερομένους.
Οι προτάσεις αυτές του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. αφορούν σημεία του σχεδίου οδηγού που είχε αναρτήσει προ μηνών το Δ.Σ.Ε. στην ιστοσελίδα του προσκαλώντας τους ενδιαφερομένους να διατυπώσουν τις απόψεις τους μέχρι την 15 Νοέμβριου του 2015, ώστε ο οδηγός να δημοσιευτεί έγκαιρα και να ισχύσει απο την 1η Ιανουαρίου 2016.
Βασική αιτία της ανοικτής επιστολής του Δ.Σ.Ε. αποτέλεσε, όπως σημειώνει στην ανάρτησή του, η διαπίστωση ότι σε πολλούς διαγωνισμούς που διενεργούνται από Δημοσίους και ιδιωτικούς φορείς είναι η μη αυστηρή τήρηση κανόνων και διαδικασιών να διασφαλίζουν την αξιοπιστία και εγκυρότητά τους.
Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού, επισημαίνει, το Δ.Σ.Ε. είναι η πρόκληση σύγχυσης στους καταναλωτές, αλλά και στις αλυσίδες διανομής με συνέπεια την αμφισβήτηση της αξίας των βραβευμένων προϊόντων.
Πράγματι τα τελευταία χρόνια οι διαγωνισμοί ποιότητας ελαιολάδου πολλαπλασιάζονται με συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό, με οργανωτές όχι μόνο δημοσίους φορείς αλλά και ιδιωτικούς όπως εφημερίδες, περιοδικά, ιστοσελίδες, εκθέσεις, εργαστήρια, τουριστικές επιχειρήσεις και πολλοί άλλοι!
Ομως στις πλείστες περιπτώσεις -σύμφωνα με δημοσιεύματα Ισπανικών Μ.Μ.Ε.- φαίνεται ότι οι οργανωτές των διαγωνισμών έχουν καθαρά επιχειρηματικούς σκοπούς και ενδιαφέρονται μόνο για τις εισπράξεις απο τις συμμετοχές και ελάχιστα ή καθόλου για την ανάδειξη της πραγματικά καλής ποιότητας του ελαιολάδου.
Οι κανόνες των διαγωνισμών, σύμφωνα με τον οδηγό του Δ.Σ.Ε. που έχει αναρτηθεί στην ελληνική στην ιστοσελίδα του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. βασικά οφείλουν να διασφαλίζουν δύο προϋποθέσεις:
Πρώτον ότι τα δείγματα που παρουσιάζονται είναι αντιπροσωπευτικά μιας σημαντικής πραγματικής εμπορικής παραγωγής.
Και δεύτερο ότι η αξιολόγηση γίνεται από καταξιωμένους επαγγελματίες οργανοληπτικής ανάλυσης. Το πλήρες κείμενο της επιστολής του Δ.Σ.Ε. στην Ελληνική και Αγγλική είναι ανηρτημένο στην ιστοσελίδα του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. www.Sedik.gr.\
Οι προτάσεις του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. για τους διαγωνισμούς
Οι προτάσεις που διατυπώνει ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. στην επιστολή του συνοπτικά, έχουν ως εξής:
1. Οι ποσότητες που βραβεύονται πρέπει να είναι αρκετά μεγάλες, ώστε να εκπροσωπούν πολλούς καλλιεργητές ή και ολόκληρες περιοχές.
Επομένως οι ελάχιστες ποσότητες θα πρέπει να είναι τουλάχιστο 20 τόνοι ή και περισσότερο.
Μικρές ποσότητες υψηλής ποιότητας μπορεί να επιτευχθούν ευκολότερα είτε με εντατικές καλλιεργητικές φροντίδες είτε με αυστηρή επιλογή καλής ποιότητας καρπών ή λαδιών με στόχο την επιτυχία του βραβείου, ενώ στη συνεχεία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για προβολή μεγαλυτέρων ή και κάποτε απεριορίστων ποσοτήτων προϊόντος της επιχείρησης.
2. Θεωρείται σκόπιμη η εισαγωγή στον διαγωνισμό εκτός των οργανοληπτικών και των χημικών χαρακτηριστικών. Και αυτό γιατί αυτά εκτιμούν κυρίως οι βιομηχανίες συσκευασίας κατά την προμήθεια ελαιολάδου και με βάση αυτά καθορίζεται και η τιμή παραγωγού σε όλες σχεδόν της χώρες.
Η οργανοληπτική αξιολόγηση από μόνη της έχει πολλά αδύνατα σημεία όπως, η υποκειμενικότητα της εκτίμησης, η μη υποχρέωση αναγραφής τους στην ετικέτα, αλλά και η μη σύμπτωση των κριτηρίων των γευσιγνωστών με τα αντίστοιχα κριτήρια των καταναλωτών.
3. Στους διαγωνισμούς συσκευασμένου ελαιολάδου θα πρέπει να καθοριστεί διαδικασία λήψης των δειγμάτων που θα διασφαλίζει ότι είναι αντιπροσωπευτικά μιας σημαντικής εμπορικής παρτίδας.
Επομένως τα δείγματα θα πρέπει να λαμβάνονται απο διαπιστευμένα πρόσωπα είτε τυχαία από ράφια Super Markets, είτε από μεγάλες παρτίδες (άνω των 10 τόνων) συσκευασμένου ή ασυσκεύαστου προϊόντος μέσα στις αποθήκες της βιομηχανίας συσκευασίας.
Και στις δύο περιπτώσεις το κόστος δειγματοληψίας μπορεί να είναι μεγαλύτερο, αλλά η αξιοπιστία του διαγωνισμού θα είναι υψηλότερη
* ο δρ Νίκος Μιχελάκης, είναι επιστ. σύμβουλος του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και πρώην δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές
απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. και μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά από άδεια του ιδίου. “nmixel@otenet.gr”
