Με τους εμπόρους και μεσίτες να επιρρίπτουν ευθύνες στους παραγωγούς για την ποιότητα και τους παραγωγούς να κατέχονται απο ανεξήγητη απάθεια για την πτώση των τιμών, Κυβέρνηση και πολιτικά κόμματα, τελικά, απαλλάσσονται απο το μερίδιο της δικής τους σημαντικής ευθύνης για την δραματική κατάσταση που έχει περιέλθει η ελαιοκομία!
Aυτό προκύπτει από τις θέσεις που διατυπώνονται τελευταία σε διάφορές εκδηλώσεις, κεντρικές (ΕΔΟΕΕ) και περιφερειακές (Ο.Α.Κ.) αλλά και συζητήσεις μεταξύ παραγωγών, έμπορων, μεσιτών και άλλων επαγγελματιών που έχουν μερίδια στην πίτα του ελαιοκομικού εισοδήματος.
Μόνιμη επωδός, για την αιτιολόγηση της δραματικής πτώσης των τιμών παραγωγού, είναι η υψηλή παραγωγή της Ισπανίας και όχι οι στρεβλώσεις και οι ανορθόδοξες πρακτικές που πάνε να καθιερωθούν στην ελληνική αγορά!
Πράγματι, η περσινή παραγωγή ρεκόρ των 1,8 εκ. τόνων της Ισπανίας, έχει προκαλέσει μια σημαντική, αλλά οπωσδήποτε μερικά δικαιολογημένη, πτώση των τιμών στην χώρα αυτή. Οπως φαίνεται απο το Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ της 16.07.2019 (www.sedik.gr) η μέση τιμή του έξτρα στην Ισπανία κυμαίνεται στα 2,40 €/κ ενώ η μέγιστη που αφορά τα πολύ καλά εξτρα έφτασε μέχρι 3,20€/κ
Η πτώση όμως αυτή μεταφέρθηκε αδικαιολόγητα και στην Ελλάδα, της οποίας η παραγωγή ηταν πολύ χαμηλή. Ετσι, όπως φαινεται απο Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ, αυτή την εβδομάδα οι τιμές για ελαιόλαδο εξτρα οξυτ. 0,3ο κυμαίνονται μεταξύ 2,20-2,70 €/κ.
Σημειώνεται όμως, ότι, οι υψηλότερες απο αυτές προσφέρονται απο τοπικούς τυποποιητές (ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ ΑΕ και ΑΝΩΣΚΕΛΗ ΑΕ και ΛΕΣΒΙΑΚΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ), ενώ οι χαμηλότερες προσφέρονται απο την Ένωση Πεζών.
Ωστόσο, η ιδια πτώση δεν παρατηρήθηκε στην Ιταλία, παρά το ότι η παραγωγή της ήταν επίσης χαμηλή όπως στην Ελλάδα. Εκεί, οι τιμές του έξτρα, που είχαν φτάσει μέχρι και 6,15€/κ, εξακολουθούν να είναι αρκετά υψηλότερες και μόλις αυτή την εβδομάδα, μάλλον σαν συνέπεια της αναμενόμενης υψηλότερης νέας σοδειάς στην χώρα, παρουσίασαν κάποια πτώση και κυμάνθηκαν μεταξύ 4,20 έως 5,05 €/κ
Επομένως, είναι σαφές ότι η ανεξήγητη και αδικαιολόγητη πτώση στην Ελλάδα οφείλεται σε λόγους που αφορούν την ελληνική αγορά. Και καλό είναι να εξεταστούν σε βάθος απο την νέα Κυβέρνηση.
Ανάγκη για εκσυγχρονισμό και διαφάνεια της εμπορίας ελαιολάδου
Θα τολμήσει, άραγε, η νέα Κυβέρνηση;
Το σύστημα της αποθήκευσης του ελαιολάδου σε Συνεταιρικά και Ιδιωτικά ελαιοτριβεία και στην συνέχεια της πώλησης του απο αυτά, ενώ τα πρώτα χρόνια, μετά την κατάρρευση των Ενώσεων παρουσίασε κάποια ορθολογική συμπεριφορά, τελευταία φαινεται να παρουσιάζει σημαντικές αγκυλώσεις. Η με καλή πίστη και μάλιστα δωρεάν, αποθήκευση, του ελαιολάδου στα ελαιοτριβεία, έχει μετατραπεί κατά περιπτώσεις σε «εγκλωβισμό» και ιδιοποίηση της διαθεσης του, χωρίς ενημέρωση και σύμφωνη γνώμη των παραγωγών.
Αυτό όμως κάποιες φορές καταλήγει σε δικαστικές διενέξεις, όπως φαινεται και απο τα αιτήματα για στοιχεία παλαιών δελτίων τιμών που υποβάλλονται απο δικηγόρους στον ΣΕΔΗΚ, χωρίς βέβαια να ικανοποιούνται για ευνόητους λόγους.
Και ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων αυτών, πιθανώς, είναι μικρός, φαίνεται ότι τελικά παρασύρει και άλλους με συνέπεια οι τιμές στην πράξη να οδηγούνται σε γενική πτώση.
Απαιτούνται συνεπώς θαρραλέες ρυθμίσεις για την θεσμοθέτηση των κανόνων φύλαξης και διαθεσης του προϊόντος χύμα. Διαφορετικά αυτά που συνέβησαν και οδήγησαν στην κατάρρευση των πάλλε ποτέ κραταιών Ενώσεων κινδυνεύουν να επαναληφθούν και στα Ελαιοτριβεία!
Η διάθεση τυποποιημένου ελαιολαδου, αποτελει οπωσδήποτε μόνιμο στόχο του οποίου όμως η επίτευξη, απαιτεί, πέραν απο τις διαπιστώσεις και τις ευχές, και θαρραλέα μέτρα.
Η αύξηση του αριθμού των τυποποιητικών επιχειρήσεων, που στην Ελλάδα φθάνουν ήδη τις 632 και στην Κρήτη τις 134, όπως έχει αποδειχτεί δεν μπορεί να φέρει ουσιαστικό αποτέλεσμα. Οι εξαγωγές τυποποιημένου δεν μπορούν να ξεπεράσουν το 10%. Κι αυτό γιατί, οι πλειοψηφία των μονάδων είναι πολύ μικρές και δεν αντέχουν το κόστος προβολής και διαχείρισης για δυναμική είσοδο στις διεθνείς αγορές.
Επομένως απαιτούνται μέτρα για την δημιουργία όχι πολλών, αλλά μεγάλων, Συν/κων και ιδιωτικών μονάδων τυποποίησης με δυναμικότητα άνω των 3.000 τόνων
Αν θέλουμε όμως απο την τυποποίηση να ωφελούνται και οι παραγωγοί, πρεπει να υπάρξουν Συνεταιρικά σχήματα στα οποια οι παραγωγοί θα πρεπει μετάσχουν προσφέροντας το προϊόν τους στην διαδικασία τυποποίησης και διαθεσης. Έτσι, θα δικαιούνται συμμετοχή και στα κέρδη. Η προκατάληψη που υπάρχει για τους Συν/σμους του παρελθόντος, πρεπει να αρθεί με νέο θεσμικό πλαίσιο το οποίο να εξασφαλίζει την βιωσιμότητα των μονάδων και την διαφάνεια στην διαχείριση και διάθεση του χύμα προϊόντος με διαγωνισμούς και του τυποποιημένου με βάση το σύγχρονους κανόνες εμπορίας. Θα το τολμήσει άραγε η νέα Κυβέρνηση;
Στην ερχόμενη ελαιοπαραγωγή και στα αποθέματα της Ισπανίας η τύχη των τιμών
Με την δραματική κατάσταση που επικρατεί στις τιμές το βασικό ερώτημα που απασχολεί παραγωγούς, αλλά και τους ασχολούμενες με την εμπορία σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες και βέβαια στην Ελλάδα, είναι το ποια θα είναι η εξέλιξη των της παραγωγής και κατά συνέπεια των τιμών στο άμεσο και προσεχές μέλλον.
Προς το παρόν οι υπάρχουσες επίσημες και κατά τεκμήριο πλέον αξιόπιστες, εκτιμήσεις της ΕΕ, για ην παραγωγή, δεν αναφέρουν αριθμούς. Προβλέπουν απλά μείωση για την παραγωγή της Ισπανίας και αύξηση για την παράγωγη των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών Ιταλίας, Ελλάδας, Πορτογαλίας (Πιν.1).
Συνολικά εκτιμούν την παραγωγή της ΕΕ σε 2,1 εκ τον,, δηλαδή κατά τι χαμηλότερη απο την αντίστοιχη της περιόδου 2018/19, η οποια ηταν 2,23 εκ. τόνους.
Η παραγωγή σε επίπεδο Κόσμου, προβλέπεται απο την ΕΕ ιδια περιπου με εκείνη της περιόδου 2018/19 καίτοι ιδιωτικές εκτιμήσεις την ανεβάζουν σε 3,67 εκατ. τόνους.
Η παραγωγή της Ισπανίας, της οποίας ο ρόλος είναι αποφασιστικός για την διαμόρφωση των τιμών, εκτιμάται απο την Ε.Ε. απλά μειωμένη (Πιν.1) χωρίς να προσδιορίζεται αριθμητικά το ύψος της, το οποιο ιδιωτικές εκτιμήσεις αναφέρουν σε 1,35 εκ. τόνους, δηλαδή μειωμένο κατά 25% περιπου.
Βέβαια, επειδή οι εκτιμήσεις αυτές, τελικά ασκούν κάποιο ρόλο σημαντικό στην διαμόρφωση των τιμών παραγωγού, αποκτούν ενδιαφέρον για πολλούς ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Μεταξύ αυτών και το Πανεπιστήμιο της Κόρδοβας Ισπανίας, πληροφορούμαστε ότι επεξεργάζεται τις δικές του εκτιμήσεις.
Ωστόσο, σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών θα παίξουν και τα αποθέματα της Ισπανίας ειτε είναι ελεύθερα, ειτε δεσμευμένα στα πλαίσια της «αυτορύθμισης» που επιδιώκει η χώρα, σύμφωνα με το άρθρο 209 του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1308/2013.
Όμως η πρόταση της Ισπανίας καίτοι έχει υποβληθεί στην ΕΕ απο την 11.07/2019, δεν έχει ακόμα εγκριθεί και επομένως δεν έχουν καθοριστεί οι όροι και οι ποσότητες της αυτορρύθμισης.
Περίεργη αισιοδοξία για τη δακοκτονία!
Στις καλένδες οι υποσχέσεις για νέο θεσμικό πλαίσιο
Περιφερειοποίηση, η αναγκαία αποτελεσματική λύση!
Με κάποια περίσσεια αισιοδοξία για την φετινή δακοκτονια παρουσιάστηκαν φέτος Υπουργείο και υπηρεσίες, βασιζόμενοι στο γεγονός ότι φέτος, πράγματι, άρχισε νωρίτερα απο άλλες χρονιές.
Ωστόσο και η ενωρίτερη αυτή έναρξη, παρά τις ενθουσιώδεις δηλώσεις, δεν είναι απόλυτα σύμφωνη με τους κανόνες εφαρμογής της μεθόδου. Κι αυτό γιατί, η έναρξη της πρώτης διαβροχής, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των ΔΑΟΚ, έγινε στις 19-21 Ιουνίου και επομένως ηταν και πάλι καθυστερημένη, ειδικά στις πρώιμες περιοχές όπου η «πήξη του πυρήνα» είχε ήδη πραγματοποιηθεί.
Και επειδή ακούγονται διάφορα απο πολλούς αρμόδιους και αναρμοδίους, σημειώνουμε ότι η πρώτη γενική διαβροχή με βάση τα στοιχεία που πρόεκυψαν μετά απο ερευνητική και πρακτική εμπειρία δεκαετιών αλλά και συμφωνα με τις εγκύκλιους του Υπουργείου Γεωργίας πρεπει να γίνεται ΠΡΟ της πήξης του πυρήνα, ανεξάρτητα απο τις ενδείξεις των κακόπαιδων.
Αυτό περιλαμβάνεται και σε διαταγή του Υπουργείου Γεωργίας του 1976, απόσπασμα της οποίας εικονίζεται στο πρόσφατο βιβλίο για την Δακοκτονία του καλού και εμπείρου συναδέλφου Β. Μπουρνάκα, με την εξης αναφορά: «Η εναρξις της πρώτης γενικής διαβροχής πρεπει να λαμβάνει χώραν κατά το δυνατόν ενωρίτερον, ήτοι άνευ αναμονής ενδείξεων εκ των δακοπαγίδων, ίνα η διαβροχή παρατιέται απαραιτήτως προ της ενάρξεως πήξεως του πύρινος του ελαιοκάρπου, ότε σημειώνονται και αι πρώτε ωοτοκίαι»
Μια άλλη παράμετρος που φαινεται να προκαλεί εφησυχασμό, φαινεται να είναι οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν κατά περιόδους κάθε χρόνο στην Κρητη. Κι αυτό γιατί είναι πράγματι γνωστό ότι ο Δάκος σε θερμοκρασίες πάνω απο 32ο C δεν έχει κινητικότητα και κατά συνέπεια δυνατότητα ωοτοκίας.
Ωστόσο πρεπει να επισημανθεί ότι η κατάσταση αυτή διαρκεί όσο διαρκούν και οι υψηλές θερμοκρασίες οι οποίες όμως φέτος δεν φάνηκε να είναι τόσο πολλές και επί πλέον εναλλάσσονται με ήμερες δροσερές η και βροχερές ευνοϊκές για προσβολές του Δάκου.
Σε ότι αφόρα την ανησυχία διακινητών και τυποποιητών για τον κίνδυνο της ποιότητας τους ελαιολαδου, απο ψεκασμούς παραγωγών με ακατάλληλα φάρμακα αλλά και σε ακατάλληλο χρόνο, πρεπει να σημειωθεί ότι είναι δικαιολογημένη.
Όμως ο τρόπος να περιοριστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο αυτό είναι η διενέργεια των δολωματικών ψεκασμών με τον σωστό τρόπο και στον κατάλληλο χρόνο. Ο έλεγχος με αναλύσεις του ελαιολαδου για υπολείμματα στα ελαιοτριβεία, είναι σωστός, αλλά είναι δύσκολος και δαπανηρός και άρα πρακτικά δύσκολα εφαρμόσιμος.
Συμπερασματικά, τα προβλήματα εφαρμογής της μεθόδου που έχουν σωρευτεί εξαιτίας της γραφειοκρατίας, υπεχρηματοδότησες αλλά και της απόστασης των κεντρικών υπηρεσιών απο την πράξη, δεν μπορούν να λυθούν με εμβαλωματικές λύσεις.
Και αφού το νέο θεσμικό πλαίσιο για την δακοκτονία που υποσχέθηκε ο πρωην Υπουργός, τελικά παραπέμφθηκε στις καλένδες, δεν απομένει παρά η εξ αρχής μελέτη και θαρραλέα επίλυση του προβλήματος με αναζήτηση «ριζικής λύσης». Και σε αυτή την κατεύθυνση χρήσιμο θα είναι να εξεταστεί η πρόταση του ΣΕΔΗΚ για περιφερειοποιήσει αρμοδιοτήτων, δαπανών και εισπράξεων και εισφορών με ίδρυση ενός ΝΠΙΔ το οποιο θα έχει κεντρική και περιφερική διάρθρωση. Ιδωμένη.
