Mε τη συμμετοχή 216 συνέδρων από 17 χώρες από ολόκληρο τον κόσμο (Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά, Νιγηρία, Ινδία κ.α) πραγματοποιήθηκε στο Όσλο της Νορβηγίας το Διεθνές Συνέδριο «Οικολογικές Προκλήσεις 2017: Τα συστήματα αλλάζουν/ Η ακαδημαϊκή κοινότητα συναντιέται με τον ακτιβισμό» από τις 15 έως τις 18 Νοεμβρίου 2017.
Το Διεθνές αυτό Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και οργανώθηκε από το Τμήμα Κοινωνιολογίας και Ανθρωπογεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Όσλο και από την οργάνωση New Compass (Νέα Πυξίδα), ενώ είχε την υποστήριξη του Future Earth Council (Συμβούλιο για το Μέλλον της Γης). Να σημειώσουμε εδώ ότι παντού στο Πανεπιστήμιο, έξω από κάθε αίθουσα υπήρχαν κάδοι διαλογής απορριμμάτων στην πηγή (χαρτί, πλαστικό, τρόφιμα κλπ) και οργανωμένο σύστημα ανακύκλωσης.
Τους συμμετέχοντες υποδέχτηκε την πρώτη μέρα στο Δημαρχείο του Όσλο η δήμαρχος της πόλης και ακολούθησε ξενάγηση στους χώρους του Δημαρχείου, το οποίο είναι γεμάτο τοιχογραφίες που περιγράφουν τη μυθολογία και την ιστορία της Νορβηγίας.
Ξεκινώντας από το σύνθημα «Αλλαγή του συστήματος, όχι αλλαγή του κλίματος», στο συνέδριο τέθηκαν ερωτήματα όπως τι είδους εναλλακτικά συστήματα είναι επιθυμητά και εφικτά στην οικονομική, πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική σφαίρα, ποια συστήματα πρέπει να αλλάξουν και γιατί είναι τόσο δύσκολη η αλλαγή τους και ποια στρατηγική πρέπει να υιοθετήσει τα περιβαλλοντικά κινήματα για να πετύχουν αλλαγή του συστήματος.
Η καθηγήτρια Karen O’Brien από το Πανεπιστήμιο του Όσλο έκανε την εισαγωγική ομιλία πάνω σε αυτό το θέμα, ενώ ακολούθησε ο Nnimmo Bassey, συγγραφέας, ποιητής και ακτιβιστής από τη Νιγηρία που δραστηριοποιείται στο κίνημα υπεράσπισης του περιβάλλοντος από την καταστροφή που προκαλεί στη χώρα η εξόρυξη του πετρελαίου από πολυεθνικές εταιρείες. Αγωνίζεται για το δικαίωμα των ντόπιων στην τροφή, το καθαρό νερό και ατμόσφαιρα, το δικαίωμα στην υγεία και τη ζωή που πλήττονται από την μόλυνση που προκαλεί η εξόρυξη του πετρελαίου. Κεντρικό θέμα της ομιλίας του ήταν ότι η αλλαγή του συστήματος δεν θα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, καθώς στις διάφορες διεθνείς διαπραγματεύσεις για το κλίμα κλπ, αυτοί που διαπραγματεύονται από τη μια είναι αυτοί που ρυπαίνουν, οι μεγάλες εταιρείες, και από την άλλη οι τεχνοκράτες κι οι πολιτικοί, ενώ ο λαός, οι άνθρωποι που πλήττονται και χάνουν τα δικαιώματά τους είναι εκτός των διαπραγματεύσεων, έξω στους δρόμους, στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. «Το δίκαιο του ισχυρού δεν αναγνωρίζει κανένα άλλο δίκαιο», τόνισε, ενώ μίλησε και για το παράλογο εμπόριο ρύπων, που δίνει το δικαίωμα σε μια μεγάλη εταιρεία να ρυπαίνει εδώ και να «σώζει» -υποτίθεται – τον πλανήτη κάπου αλλού, χρηματοδοτώντας π.χ τη διατήρηση ενός κομματιού τροπικού δάσους, εκδιώκοντας παράλληλα από αυτό τους ιθαγενείς που ζουν εκεί χιλιετηρίδες τώρα. Στο Δέλτα του Νίγηρα οι πολυεθνικές συνεχίζουν να ρυπαίνουν βγάζοντας κέρδος, θεωρώντας ως αποχέτευση το ποτάμι από το οποίο τρέφονται και πίνουν νερό οι ντόπιοι ιθαγενείς. Δεν μπορούμε να μετατρέψουμε σε χρήματα τη φύση, η αλλαγή του συστήματος πρέπει να είναι δραματική. Οι άνθρωποι είναι μέρος της φύσης, οι φυσικοί πόροι δώρα της φύσης, η φύση μας μιλάει. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε τη δημιουργία ενός νέου είδους ανθρώπου που επιχειρείται με τη γενετική μηχανική, πρέπει να κάνουμε ξανά κατοικήσιμο τον πλανήτη, αντί να μετακομίσουμε σε άλλον πλανήτη, όπως σχεδιάζει για τον εαυτό της μια πλούσια ελίτ.
Ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις ήταν αυτή της Jennifer Coronado και του Toni Ribas, από την Barcelona en Comu, που περιέγραψαν την περιβαλλοντική πολιτική Δήμου της Βαρκελώνης, το σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των συνεπειών του μαζικού τουρισμού.
Ακολούθησαν εργαστήρια και δεκάδες παρουσιάσεις, ανάμεσα στις οποίες και αυτή του υπογράφοντος (για τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα και το ρόλο που μπορούν να παίξουν στην προώθηση μιας νέας κοινωνικής οικολογικής ατζέντας).
* Ο Φώτης Ποντικάκης είναι Υπεύθυνος του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βάμου
