(Tο παρόν) Το ετήσιο συνέδριο του Συνδέσμου Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας, με τίτλο “Γράφοντας ιστορία: Συλλογές, συλλέκτες και ο πολιτιστικός ρόλος των μουσείων τυπογραφίας” ξεκίνησε χθες στα Χανιά. Συνεχίζεται σήμερα και αύριο Σάββατο. Συνδιοργανώνεται από το “Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη” (Χανιά) και το Σύνδεσμο Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας (AEPM). Eχει τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων και του Δήμου Χανίων. Είναι η πρώτη φορά που το συνέδριο και η γενική συνέλευση του AEPM φιλοξενούνται στην Ελλάδα. Το πλαισιώνουν στελέχη Mουσείων τυπογραφίας από όλη την Ευρώπη καθώς και ακαδημαϊκοί, άνθρωποι της Τυπογραφίας και των Γραφικών Τεχνών από όλο τον κόσμο.
Προπομπός του σημαντικού για τα Χανιά συνεδρίου υπήρξε η πρωτότυπη εκστρατεία/εκδήλωση μαθητών των σχολείων μας (με τη συνεργασία της Δ/νσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χανίων, του Τμήματος Γραφιστικής της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΑΤΕΙ Αθήνας και του Μουσείου Τυπογραφίας), με ποιητικά γκράφιτι σε τοίχους των Χανίων: δίστιχα της Ερωφίλης και του Ερωτόκριτου “άνθισαν” μαγιάτικα, σε προαύλια σχολείων και δημόσιους χώρους όλης της Κρήτης: «σε ένα νησί -δηλαδή- με παράδοση στην ποίηση και την καλλιγραφία», όπως σημείωσαν στο εντυπωσιακό ρεπορτάζ τους οι δημοσιογράφοι των “Χ.Ν.” Ελ. Φουντουλάκη και Δ. Μαριδάκης (“διαδρομές”, 6/5/17). Το πάντρεμα παρελθόντος και παρόντος έγινε στα πλαίσια του εκπ/κού προγράμματος “Η Τυπογραφία της Αναγέννησης συναντά την Κρητική Λογοτεχνία μέσα από την Τέχνη του Δρόμου”! Ενας καταπληκτικός και δημιουργικός συνδυασμός Τυποκαλλιγραφίας και Ποίησης.
(Το παρελθόν) Για την ιστορία του εγχειρήματος (συνεδρίου – τυποκαλλιγραφίας) σημειώνουμε πως όλα ξεκινούν από την Αναγέννηση: ένα πνευματικό κίνημα, ίσως το μεγαλύτερο στην ιστορία του ανθρώπου, που σάρωσε τα πάντα αλλάζοντάς τα – εκεί στα τέλη του 15ου με αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ. Η ελληνική σκέψη και γλώσσα «αναγεννιούνται», διαδίδονται και γίνονται περιζήτητες σε όλες τις αυλές της Ευρώπης. Μεταξύ των σημαντικότερων καλλιγράφων-κωδικογράφων (scriptores) αλλά και “δασκάλων” της Αναγέννησης συγκαταλέγονται οι Κρητικοί Ange και Nicolas Vergèce (Άγγελος και Νικόλαος Βεργίκιοι).
Ο δε πρώτος που επιχείρησε να χαράξει ελληνικούς χαρακτήρες σε μέταλλο ήταν ο Γάλλος Κλοντ Γκαραμόν (Claude Garamond 1480-1561) θεωρούμενος μάλιστα ως ένας από τους σημαντικότερους χαράκτες/δημιουργούς τυπογραφικών στοιχείων. Οι φημισμένοι λατινικοί χαρακτήρες του 16ου αιώνα Romain de l’ Université, αλλά και τα ελληνικά στοιχεία -τα λεγόμενα “Ελληνικά του Βασιλέως” (Les grecs du roi)- που καθόρισαν την ελληνική τυπογραφία κατά τον 16ο αιώνα και μετά, είναι δικά του έργα. Χρησιμοποίησε ως πρότυπό του το γραφικό χαρακτήρα του ήδη ονομαστού Έλληνα καλλιγράφου της αυλής του Φραγκίσκου του Α’ (Γαλλία), του Κρητικού Αγγελου Βεργίκιου (φωτ.).
Τα κυρτά επιδαψιλευμένα, εν πολλοίς σύνθετα, ελληνικά στοιχεία άσκησαν τη μεγαλύτερη γοητεία και επίδραση στη διάδοση της ελληνικής τυπογραφίας τους δύο επόμενους αιώνες!
(Το μέλλον) Οταν το μεράκι Χανιωτών, το πάθος και η αγάπη για τη δημοσιογραφία, την τέχνη της τυπογραφίας και τον πολιτισμό, γίνονται ευλογία για τα Χανιά, αλλά και ένα “εσαεί” κοινό αγαθό γνώσης για τον τόπο.
