Η διάλυση της πάλαι ποτέ κραταιάς ΠΑΣΕΓΕΣ και η «μάχη των επιγόνων» για απόκτηση της «πνευματικής κληρονομιάς» που άφησε στο πέρασμα της, φαίνεται θα αφήσει την βαρεία σκιά της και για πολλά χρόνια θα επιβαρύνει την ορθολογική εξέλιξη του συνεταιρικού κινήματος.
Aυτό φαίνεται από τις «εξελίξεις» που λαμβάνουν χώρα στον τομέα των Σν/σμων όπου τον τελευταίο καιρό με «δέος» παρατηρούνται διάφορα ακατανόητα και αρκετά ανησυχαστικά φαινόμενα.
Ενώ στην βάση, οι απλοί πρωτοβάθμιοι Συν/σμοί, πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων, βρίσκονται σε μια φάση σοβαρής παρακμής και ανεξήγητης αδράνειας, στην κορυφή φαίνεται να μαίνεται η μάχη όχι για την αναζωογόνηση του Συν/κου κινήματος, αλλά για την κατάκτηση της ηγεσίας και εκπροσώπησης τους. Έτσι, βλέπουμε το συνεταιρικό κίνημα να διασπάται σε τρεις ομάδες. Οι δυο διεκδικούν μανιωδώς την ηγεσία και εκπροσώπηση του, ενώ η τρίτη, μεγαλύτερη αλλά σιωπηλή και αδιάφορη, που παραμένει προς το παρόν αμέτοχη.
Οι δυο αντιμαχόμενες ομάδες που διεκδικούν την κατάκτηση του «brand name» της ΠΑΣΕΓΕΣ, απο όσα δημοσιεύονται είναι:
Η Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ στην οποία εντάχθηκαν 51 Αγροτικοί Συνεταιρισμοί της χώρας, όπως ανακοίνωσε, λόγω αυξημένου ενδιαφέροντος για νέες εγγραφές παρέτεινε την πρώτη Γενική της Συνέλευση και και θα κάνει εκλογές στις 18 Μάιου.
Μέχρι τότε διοικείται από Προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή με Πρόεδρο τον Συνεταιριστή Γιώργο Ανέστη.
Απο την Κρήτη στην Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ μετέχουν: Ο Α.Σ. Β΄ Ιεράπετρας «Η ΔΗΜΗΤΡΑ» , η Σταφιδική Ένωση Χανίων και ο Α.Σ. Μυλοποτάμου.
Η ΣΑΣΟΕΕ (Σύνδεσμος, Αγροτικών Συνεταιρικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας) περιλαμβάνει 81 Συν/κες Οργανώσεις και Επιχειρήσεις μεταξύ των οποίων και η ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.
Από τις εκλογές που διενέργησε η οργάνωση αυτή στις 29 Μαρτίου Πρόεδρος αναδείχτηκε ο πρώην Υπουργός κ. Αλέξανδρος Κοντός, ενώ στο Δ.Σ. της μετέχουν 25 Μέλη .
Από την Κρήτη μέλη του ΔΣ είναι: Ο Χαροκόπος Νικήστρατος (Α.Σ. Ρεθύμνου), ο Στρατάκης Ανδρέας (ΑΕΣ Ένωση Ηρακλείου) και ο Δασκαλάκης Νικος (ΕΑΣ Ιεράπετρας).
Οι οργανώσεις που μετέχουν στην ΣΑΣΟΕΕ απο την Κρήτη είναι: Η ΕΑΣ Ιεράπετρας, Α.Σ. Μεσσαράς, Α.Σ. Μυλοποτάμου, η ΑΕΣ Ένωση Ηρακλείου, ο Α.Σ. Αρχανών ο Α.Σ. Κάτω Ασιτών, η Ένωση Σουλτανοπαραγωγών Κρήτης, ο Α.Σ. Εμπάρου, ο Α.Σ. Δαφνών, ο Α.Σ. Ρεθύμνης, η ΑΣΕΑΡ Ρεθύμνου, Α.Σ. Τυμπακίου
ΟΣΔΕ και COPA COGECA οι βασικές διεκδικήσεις
Βασικές διεκδικήσεις των δυο ομάδων, όπως προκύπτει απο δημοσιεύματα και ανακοινώσεις τους, φαίνεται να είναι η διαχείριση του ΟΣΔΕ, την οποία μέχρι φέτος είχε κατά κύριο λόγο η ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ αλλά και η εκπροσώπηση στην Κεντρική Πανευρωπαϊκή Συνεταιρική Οργάνωση (Copa- Cogeca).
Και σε ότι αφορά την διαχείριση του ΟΣΔΕ, παρά την δήλωση του κ. Υπουργού για «επιστροφή του στο σπίτι του», δηλαδή στον ΟΠΕΚΕΠΕ, φαίνεται ότι τα πράγματα δεν άλλαξαν και πολύ, παρά το ότι η σύνταξη των δηλώσεων γίνεται και από αλλους, εκτός της ΓΑΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, πιστοποιημένους φορείς (Συν/σμους, Ιδιωτες Μελετητές κλπ) αλλά η ίδια εξακολουθεί να διατηρεί τον Συντονιστικό ρολό της.
Σχετικά με την εκπροσώπηση στην Copa- Cogeca η Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ με επιστολή που έστειλε στο ΥπΑΑΤ υποστηρίζει ότι, φορέας αρμόδιος για την εκπροσώπηση είναι η Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ και όχι η ΣΑΣΟΕΕ. Και αυτό διότι η Copa- Cogeca εκπροσωπεί μόνο Συν/σμούς και στην ΣΑΣΟΕΕ, εκτός από Συνεταιρικές οργανώσεις μετέχουν και Ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Οι νέοι σχεδιασμοί του ΥπΑΑΤ για Ομοσπονδίες Συνεταιρισμών κατά Περιφέρεια
» Ανάγκη για ορθολογικό ανασχεδιασμό και ίδρυση κυρίως κλαδικών οργανώσεων
Ενώ οι διαμάχες για την κατάληψη της κορυφής του Συν/κου κινήματος απο την Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ και ΣΑΣΟΕΕ φαίνεται να συνεχίζονται, δημοσιεύματα (Agrenda 12-3-17) φέρουν το ΥπΑΑΤ να σχεδιάζει, την δική του μορφή Οργάνωσης των Συν/σμων.
Η οργάνωση αυτή, η οποία βέβαια έρχεται με αρκετά μεγαλη καθυστέρηση, σχεδιάζεται να αποτελείται απο 13 Ομοσπονδίες Αγροτικών Συνεταιρισμών, μια σε κάθε Περιφέρεια της χώρας, που κάθε μια θα πρεπει να έχει τουλάχιστο 5 Αγροτικούς η Κλαδικούς Συνεταιρισμούς. Οι Ομοσπονδίες που θα συσταθούν με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να συστήσουν την Εθνική Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΣΑΣΕ) η οποία θα εκπροσωπεί τα μέλη της στο εσωτερικό και εξωτερικό και θα ασκεί κάθε δραστηριότητα για την προαγωγή των συμφερόντων τους.
Με το σχέδιο όμως αυτό, το οποιο δεν ξέρουμε αν θα προχωρήσει στην πράξη η θα προσκρούσει σε αντιδράσεις τόσο των άλλων οργανώσεων που έχουν δημιουργηθεί, όσο και σε αντιδράσεις τοπικιστικών νοοτροπιών και συμφερόντων, αυτό που φαίνεται να επιδιώκει το ΥπΑΑΤ είναι η νομοθετική εκπροσώπηση σε Εθνικό και Διεθνές επίπεδο και όχι κάποια ουσιαστικότερη και αποτελεσματικότερη δομή του κινήματος.
Ωστόσο, αυτό που είναι σήμερα αναγκαίο είναι η δημιουργία Συνεταιρικών οργανώσεων με κύρια αποστολή την ανάπτυξη αποτελεσματικών δράσεων στην μεταποίηση, τυποποίηση και διάθεση των προϊόντων και όχι την διεκπεραίωση γραφειοκρατικών υπηρεσιών και άντληση κρατικών πόρων.
Και οργανώσεις αυτής της μορφής είναι αναγκαίο να είναι κλαδικές και να ασχολούνται με ένα η έστω περισσότερα, αλλά όμως ομοειδή προϊόντα. Και αυτό γιατί η άκρως ανταγωνιστική διάθρωση της σημερινής αγοράς απαιτεί ειδικές τεχνολογίες και τεχνογνωσίες για την παραγωγής αλλά και διείσδυσης στην αγορά.
Δεν είναι συνεπώς εύκολο να συνυπάρξουν στην ίδια στέγη παραγωγοί προϊόντων ανταγωνιστικών, όπως π.χ. παραγωγοί ελαιολάδου και παραγωγοί σπορέλαιων. Τα συμφέροντα τους είναι συνήθως ασύμπτωτα η και αντίθετα και η συνεργασία τους ανέφικτη.
Με προβλήματα και αργό ρυθμό συνεχίζονται οι δηλώσεις των επιδοτήσεων
» Εντονες αντιδράσεις εργαζόμενων ΟΠΕΚΕΠΕ
Άρχισε απο τις 15 Μαρτίου και συνεχίζεται με αργό ρυθμό και αρκετά προβλήματα η υποβολή των δηλώσεων για τις επιδοτήσεις ενιαίας ενίσχυσης η οποία θα διαρκέσει σύμφωνα με την απόφαση Υπουργείου κανονικά μέχρι 15 Μαΐου. Μετά την ημερομηνία αυτή δηλώσεις μπορεί να γίνονται μέχρι 9 Ιουνίου αλλά θα επιβαρύνονται με πρόστιμο 1% ανά ημέρα καθυστέρησης.
Μέχρι τώρα και ενώ απομένουν μόνο 15 μέρες ακόμη, στην Κρήτη κατά πληροφορίες δεν έχουν υποβληθεί ούτε οι μισές δηλώσεις, ενώ η δωρεάν υποβολή των δηλώσεων για όσους δεν έχουν μεταβολές, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού, δεν έχει ανακοινωθεί, αν και που μπορεί να γίνει.
Παράλληλα, σύμφωνα με δημοσιεύματα, πολλοί είναι οι αγρότες που προκειμένου να απαλλαγούν απο τις φορολογικές, ασφαλιστικές και άλλες υποχρεώσεις που συνεπάγεται η αγροτική δραστηριότητα, προχωρούν σε μεταβίβαση η αποποίηση των δικαιωμάτων της ενιαίας ενίσχυσης
Σχετικά με τον τρόπο υποβολής, όπως ανακοινώθηκε ισχύει η ηλεκτρονική υποβολή από τους ίδιους τους παραγωγούς, αλλά και η υποβολή στα πιστοποιημένα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ) τα οποία είναι παρά πολλά. Στην Κρήτη (ΕΛΑΙΟΝΕΑ 24-3-17) ανέρχονται σε 29 αλλά καθένα έχει περισσότερα ένα γραφεία σε διαφορές περιοχές. .
Αντιδρούν για την ΓΑΙΑ οι υπάλληλοι ΟΠΕΚΕΠΕ
Απο την άλλη πλευρά, για τον κυρίαρχο ρόλο της ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ στην διαχείριση του ΟΣΔΕ, εκτός απο την Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ και διάφορους Συνεταιρισμούς, φαίνεται να αντιδρούν και μάλιστα έντονα και οι εργαζόμενοι του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εργαζομένων (ΠΣΕ) του Οργανισμού με ανοικτή επιστολή του προς τους αρμοδίους του ΥπΑΑΤ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ εκφράζει την πλήρη αντίθεσή του για την μεταφορά των αρμοδιοτήτων του ΟΣΔΕ σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και ζητά επίσπευση της επιστροφής τους στον ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδη «στο σπίτι τους» όπως δήλωσε ο Υπουργός.
Όπως τονίζει μεταξύ άλλων στην επιστολή του ο Σύλλογος, απο το 2014 όποτε η ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ προέκυψε ως κυρίαρχος φορέας των αιτήσεων, δεν φάνηκε να βελτιώθηκε η διαδικασία προς όφελος των αγροτών ενώ διαπιστώθηκε αλλαγή της τιμολογιακής πολιτικής σε βάρος τους. Αυτή η κατάσταση δεν πρεπει να συνεχιστεί. Απαιτειται «απογαλακτισμός των συμβούλων και το έργο του φορέα συντονισμού, πρεπει να αναληφθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ».
Κίνδυνοι για νέες άμεσες και μελλοντικές περικοπές επιδοτήσεων στην ελαιοκαλλιέργεια
» Να επιστραφούν οι περικοπές της Ελαιοκαλλιέργειας ζητούν οι Ισπανοί
Σε βάρος της ελαιοκαλλιέργειας φαίνεται να εξελίσσονται τόσο η ενδιάμεση επανεξέταση της τρέχουσας ΚΑΠ στην Ελλάδα, όσο και η πλήρης μεταρρύθμιση της μετά 2020
Οι τεράστιες περικοπές των ενισχύσεων της ελαιοκαλλιέργειας που έγιναν με την τ τρέχουσα ΚΑΠ ( 2014-2019) όχι μόνο δεν φαίνεται να επανεξετάζονται κατά την προβλεπόμενη ενδιάμεση αξιολόγηση του 2017, όπως είχε υποσχεθεί ο νυν Υπουργός ΥπΑΑΤ όταν του υποβλήθηκε σχετικό Υπόμνημα του ΣΕΔΗΚ στο Ηράκλειο, αλλά αντίθετα φαίνεται να επαυξάνονται.
Αυτό προκύπτει απο επερώτηση του Βουλευτή κ. Κεγκέρογλου σύμφωνα με την οποία το ΥπΑΑΤ φαίνεται να σχεδιάζει οριζόντιες περικοπές 5% όλων των ενισχύσεων για να αυξηθούν οι ενισχύσεις στις συνδεδεμένες και στο εθνικό απόθεμα! Οι περικοπές αυτές αν προστεθούν στις ετήσιες μειώσεις κατά 5% περίπου, που γίνονται απο το 2015 και μετά για την λεγομένη σύγκλιση μεταξύ Περιφερειών που προβλέπει απο την αρχή η νέα ΚΑΠ, τότε οι ενισχύσεις για χιλιάδες ελαιοπαραγωγούς είτε θα χαθούν τελείως γιατί θα πέσουν κάτω απο τα 250 ευρώ, είτε θα συρρικνωθούν σε δραματικά επίπεδα.
Απο την άλλη πλευρά οι προεργασίες και οι σχεδιασμοί για την επικείμενη γενική αναθεώρηση της ΚΑΠ μετά το 2010 , φαίνεται να προβλέπουν γενικές μειώσεις των αμέσων ενισχύσεων οι οποιες μπορεί να φθίνουν και μέχρι την κατάργηση τους εάν ισχύσουν ορισμένα απο 5 τα σενάρια που εξετάζονται απο την ΕΕ τα οποία αρχίζουν απο καμία αλλαγή μέχρι απόλυτη ελευθερία με ενδιάμεσες ιδέες για μείωση των αμέσων ενισχύσεων απο 75% μέχρι 25%
Όλα αυτά βέβαια έχουν προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες στους ελαιοκαλλιέργειες ξένων χώρων και ιδίως στην Ισπανία όπου το Συμβούλιο Ελαιοκομίας της Ανδαλουσίας σε πρόσφατη συνεδρίαση μετά απο μελέτη που έγινε απο ειδικούς πρότεινε ότι θα πρεπει να επιστραφούν στην Ανδαλουσία τα 272 εκ. € που περικόπηκαν με την τρέχουσα ΚΑΠ και παράλληλα θα πρεπει να ληφθέν μετρά για την διακύμανση των τιμών, την ειδική ενίσχυση των ελαιώνων μειονεκτικών περιοχών με συνδεδεμένες ενισχύσεις κ.α. (www.sedik.gr. Ελαιώνα 28 -4-17).
Σε περιπέτειες τα Βιολογικά – Επαναπροκήρυξη με νέα κριτήρια!
» Eνταξη μόνο των αιτήσεων φυτικής σε Natura
Την επανάληψη της προκήρυξης των Μέτρων για τα Βιολογικά και ένταξη σ’ αυτή τη φάση µόνο των αιτήσεων φυτικής παραγωγής (παλαιών και νέων) σε ζώνες Natura, κατέληξε τελικά το ΥπΑΑΤ μετά την τεράστια αναστάτωση και την σύγχυση που προκλήθηκε με την αρχική προκήρυξη, η οποία εκτίναξε τον αριθμό των αιτήσεων στις 64.000 (έναντι 15.000 πέρυσι) και το απαιτούμενο ποσό για την κάλυψη τους σε 1,5 δις ευρώ!
Η επαναπροκήρυξη αυτή η οποία, θα γίνει σύμφωνα με δημοσιεύματα, μάλλον τον Σεπτέμβριο, πρόεκυψε σαν αποτέλεσμα αμελέτητων η και – σύμφωνα με δημοσιεύματα – εσκεμμένους σχεδιασμούς για πολιτική εκμετάλλευση.
Η χαλάρωση των όρων και υποχρεώσεων και κυρίως οι συνεχείς αδικαιολόγητες παρατάσεις των προθεσμιών, παράλληλα με παροτρύνσεις πολιτικών και πιστοποιητών οδήγησαν στην δημιουργία εύκολων προσδοκιών η οποία ώθησε όχι μόνο στην εκτίναξη του αριθμού των αιτήσεων αλλά και την εκτόξευση του μέσου ύψους των αιτούμενων ενισχύσεων σε 20-25 χιλ. ευρώ ανά ενδιαφερόμενο.
Έτσι, μετά απο την αδυναμία της Διοίκησης να ελέγξει την κατάσταση και μετά απο σειρά συσκέψεων και παλινωδιών όπως η αιφνίδια απόφαση του ΔΣ του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ για άρση της άδειας λειτουργίας 8 φορέων Πιστοποίησης και η ανάκληση της στην συνέχεια, τελικά λύθηκε η εξής απόφαση:
1. Ένταξη, σε αυτή τη φάση, μόνο των αιτήσεων στις δύο δράσεις βιολογικής γεωργίας 11.1.1 και 11.2.1, (νεοεισερχόμενοι και «παλιοί») που έχουν ποσοστό της εκμετάλλευσης τους σε περιοχές NATURA. Το ποσό που θα διατεθεί θα είναι περίπου 200 εκατ. ευρώ.
2. Εκ νέου προκήρυξη του Μέτρου με διαθέσιμο ποσό στα επίπεδα των 400 εκατ. ευρώ και νέα κριτήρια ένταξης που θα επαναπροσδιοριστούν.
Ωστόσο οι διαμαρτυρίες παραγωγών και απιστοποίητων συνεχίζονται και κάνεις δεν μπορεί να προβλέψει που θα καταλήξει η κατάσταση.
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ . Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ . Πάρουν να αναδημοσιευτούν μόνο με άδεια του ίδιου nmixel@otenet.gr
