Σκάνδαλα και στην Τουρκία

Κανείς δεν προέβλεψε πως τόσο σύντομα ο πανίσχυρος Ερντογάν θα βρισκόταν μέσω της διαφθοράς στον δρόμο της σταδιακής παρακμής. Ο εκμαυλισμός και η εξαχρείωση στην Τουρκία κυοφορεί κινδύνους. Εχει δημιουργηθεί στη γείτονα σκηνικό εμφυλιο-πολεμικό, όπου τα επεισόδια επέστρεψαν, όπως το καλοκαίρι, στην πλατεία Ταξίμ, στην Αγκυρα και στη Σμύρνη. Διαδηλώσεις και αντιδιαδηλώσεις μεταξύ ομάδων της αντιπολίτευσης και του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κυβερνά επί 10 χρόνια τη χώρα. Η κρίση υπέβοσκε και ο κλοιός γύρω απ’ τον πρωθυπουργό έσφιγγε όλο και περισσότερο. Οπου δεν λειτουργεί σωστά ο κρατικός μηχανισμός εγκυμονεί το φαινόμενο της διαφθοράς, η οποία στην Τουρκία προκάλεσε σεισμό.
Η τουρκική οικονομία βασίστηκε στον κατασκευαστικό τομέα. Είναι ο κλάδος μετά τις προμήθειες απ’ του οποίου ο κάθε “επίλεκτος” μπορεί ν’ αποκομίσει εύκολα, γρήγορα, πολλά κέρδη και μίζες. Η διαφθορά στις κατασκευές, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και η σύγκρουση του Ερντογάν με τον Ιεροκήρυκα ισλαμιστή Φετουλάχ Γκιουλέν, αυτοεξόριστο στην Πενσιλβάνια, είναι αυτά που φαίνονται ως αίτια της κρίσης στην Τουρκία.
Ξέσπασε, αφού οι εισαγγελείς αποφάσισαν να κάνουν τη δουλειά τους, παρά τις κυβερνητικές παρεμβάσεις. Αλλά τα πράγματα εκτραχύνθηκαν, όταν τρεις υπουργοί, στενοί συνεργάτες του Ερντογάν, παραιτήθηκαν μετά την παραπομπή τους στο Πειθαρχικό, γιατί αμφισβήτησαν τις επιλογές του ηγέτη τους, επικρίνοντας τους χειρισμούς του στο σκάνδαλο και όταν ο εισαγγελέας Μουαμάρ Ακάς είχε συντάξει από 25/12/13 κλήτευση για τον γιο του Ερντογάν ως ύποπτο. “Καλείσθε μόλις λάβετε την κλήτευση να αποταθήτε στην εισαγγελία την 2 Ιανουαρίου 2014 για να καταθέσετε ως ύποπτος για δημιουργία και συμμετοχή σε οργάνωση για διάπραξη οργανωμένου οικονομικού εγκλήματος. Σε περίπτωση που δεν εμφανισθείτε θα προσαχθείτε βιαίως”.
Το έγγραφο διέρρευσε στον Τύπο, ο εισαγγελέας παύθηκε αμέσως και η κλήση δεν εστάλη. Ο Ερντογάν τάβαλε με τους Αμερικανούς ισχυριζόμενος ότι το σκάνδαλο είναι μέρος συνωμοσίας για πραξικόπημα με συμμετοχή των Μ.Μ.Ε. πίσω από τα οποία κρύπτεται ο Αμερικανός πρέσβης Ριτσαρντόνε, γνωστός από την κρίση των Ιμίων, που βοήθησε την Τουρκία. Εδώ επενέβη και ο Νταβούτογλου στον ομόλογό του Τζων Κέρι να αντικαταστήσει τον πρέσβη.
Εξάλλου έχουμε και τον υπουργό Περιβάλλοντος Ερντογάν Μπαϊρακτάρ, επικεφαλής της Υπηρεσίας Εργατικής Κατοικίας, δεξί χέρι του πρωθυπουργού επί 10ετίαν, που παραιτήθηκε καταγγέλλοντάς τον ενώπιον της κοινής γνώμης, δηλώνοντας “παραιτούμαι, αλλά πρέπει να παραιτηθεί και ο πρωθυπουργός, διότι όσες ρυθμίσεις έκανα για πολεοδομικά ζητήματα, τις έκανα κατόπιν εντολών του”. Τούτο ερμηνεύεται ως το μεγαλύτερο πλήγμα που δέχθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν, με αποτέλεσμα να χάσει μαζί με το ηθικό και το πολιτικό πλεονέκτημα που είχε ως τώρα.
Ο Ερντογάν στριμωγμένος άρχισε παζάρι με τους στρατηγούς, οι οποίοι δηλώνουν ότι, αφού κατά τις καταγγελίες του πρ/ργού στη Δικαιοσύνη λειτουργούν σκευωρίες με “στημένα κατηγορητήρια”, έτσι και οι περιπτώσεις “Ερκένεγκον” και “Βαριοπούλα” που έστειλαν δεκάδες αξιωματικούς φυλακή, είναι “στημένες” και οι δίκες πρέπει να ξαναγίνουν.
Το θέμα τούτο με τους στρατηγούς είναι σοβαρό και πονοκέφαλος για τον Ερντογάν, ο οποίος εκτιμάται ότι έχει χάσει την αξιοπιστία του και είναι ξοφλημένος. Η Ε.Ε. κάλεσε την Αγκυρα να ερευνήσει τις υποθέσεις διαφθοράς δίχως εξαιρέσεις.
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση ότι διώκει τους εισαγγελείς, προστατεύει τους κλέφτες και είναι υποχείριο των εργολάβων, που με τις επεμβάσεις του στη Δικαιοσύνη μπόρεσαν να αλλοιώσουν στοιχεία ή να διαφύγουν. Το σκάνδαλο έχει κοστίσει στην τουρκική οικονομία περίπου 100 δισ. Οι Αμερικανοί τηρούν διακριτική στάση προς το παρόν, αν και τα αίτια έχουν γεωπολιτικές ρίζες στη Μεσόγειο.