Παραμονές πρωτοχρονιάς. Μέρες γιορτινές. Η πόλη συνήθως, γεμάτη ανθρώπους, πεζούς μα και εποχούμενους με κάθε μέσον αυτοκίνητα, μηχανάκια, ποδήλατα, πατίνια, φορτωμένους με τσάντες διαφόρων μεγεθών και σχημάτων. Αυτές τις μέρες η καταναλωτική μανία περισσεύει. Λες και την επόμενη μέρα δεν θα υπάρχουν εμπορεύματα. Ή σαν να μην μας φθάνουν οι μέρες.
Φέτος όμως το κρύο και οι βροχές περίσσεψαν. Αναρωτιέμαι πώς να ζεσταίνονται οι οικογένειες, τώρα που η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης έκανε τα καλοριφέρ είδος υπερ-πολυτελείας; Πώς να ζεσταίνονται οι άποροι και οι άστεγοι(μην ξεγελιέστε ότι είναι μύθος οι αναξιοπαθούντες. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι άνθρωποι γύρω μας- φτάνει να ανοίξουμε τα μάτια να τους δούμε). Άραγε θα βρεθεί γι αυτούς κάποια ζεστή γωνιά; Ένα πιάτο χορταστικό φαγητό; Οι εορταστικές ημέρες είναι για κάποιους χαρά και γιορτή. Για κάποιους άλλους θλίψη και μελαγχολία. Για κάποιους είναι το φαγητό και η κατανάλωση και για κάποιους άλλους η ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία. Πολλές φορές –το κάνωμε και σε άλλες περιπτώσεις αλλά πολυγίνεται αυτές τις μέρες – ξεχνάμε τα ουσιαστικά και πιανόμαστε από τα τυπικά. Για μένα το ουσιαστικό είναι οι άνθρωποι και οι ανθρώπινες σχέσεις. Το είναι και όχι το φαίνεσθαι.
Και δεν ξεχνώ, ειδικά μέσα σε τούτες τις γιορτές, το παράδειγμα του εμβληματικού Αγίου των διακοπών . Του Αγίου Βασιλείου. Εσείς τον γνωρίζετε; Ξέρετε κάτι περισσότερο γι αυτόν έξω από τα δώρα, τις καμινάδες, τα έλκηθρα και τους ταράνδους; Γιατί βέβαια ο Βασίλειος ήταν άνθρωπος υπαρκτός και θαυμαστός πολύ πριν τον επιβάλλουν έτσι όπως τον ξέρουμε σήμερα, χοντρούλη και κοκκινοντυμένο, η μεγάλη πολυεθνική… κόλα και οι διαφημίσεις της.
Γεννημένος στην Καισάρεια της Καππαδοκίας τον τρίτο αιώνα μετά την γέννηση του Χριστού, άνθρωπος με τεράστια μόρφωση αφού είχε σπουδάσει τόσο στην πατρίδα του όσο και στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, αστρονομία και ιατρική ανεβαίνει τις βαθμίδες της ιεροσύνης ώσπου γίνεται επίσκοπος Καισαρείας. Ανάμεσα στο τεράστιο ποιμαντικό του έργο ξεχωρίζει η Βασιλειάδα η πρώτη λένε παγκοσμίως «οργανωμένη» πράξη φιλανθρωπίας. Ένα χωριό από ξενώνες, άσυλα, οικοτροφεία, γηροκομεία και νοσοκομεία όπου έβρισκαν καταφύγιο και περίθαλψη οι απόκληροι της γης. Ξένοι, άρρωστοι, γέροντες και παιδιά. Πολύ σημαντικός άνθρωπος για την περιοχή του τον εκτιμούσαν και τον υπολήπτονταν ακόμα και άνθρωποι που δεν ήταν Χριστιανοί.
Χαρακτηριστικό του βίου του είναι και η ιστορία της βασιλόπιτας.
Κάποτε λέει κάποιος άρχοντας τρομερός (αυτοκράτορας, στρατηλάτης ή έπαρχος –υπάρχουν πολλές εκδοχές για το τι ήταν αυτός ο άρχοντας) κατέφθασε στην Καισάρεια και απαίτησε θησαυρούς και πλούτη από την πόλη. Επειδή ο πληθυσμός της περιοχής ήταν χαμηλού εισοδήματος ο Άγιος Βασίλης πρότεινε αντί άλλων θησαυρών οι κάτοικοι να μαζέψουν και να του δώσουν ό,τι πολύτιμο κόσμημα είχαν. Έτσι μαζεύτηκαν αρκετά κοφίνια με χρυσαφικά που ο Βασίλειος τα φόρτωσε σε γαϊδουράκια και τα πήγε στον άρχοντα. Τότε, λένε, πως άγγελοι κατέβηκαν από τον ουρανό και ανάγκασαν τον άρχοντα να φύγει χωρίς να πάρει τα κοφίνια. Άλλοι ισχυρίζονται πως ο κατακτητής αυτός συνομίλησε με τον Βασίλειο και τον θαύμασε τόσο πολύ ώστε αποφάσισε να φύγει χωρίς να τιμωρήσει την πόλη και τους ανθρώπους της, Το γεγονός είναι πως έμεινε ο Άγιος με τον θησαυρό των κοφινιών στα χέρια του. Έπρεπε τώρα όλα αυτά τα πράγματα να τα επιστρέψει στους ιδιοκτήτες τους. Έβαλε, λέει η παράδοση, τους βοηθούς του να ζυμώσουν ψωμάκια. Και τους είπε να βάζουν κάτι από την πραμάτεια των κοφινιών, μέσα στην ζύμη, ώσπου να τελειώσουν τα κοσμήματα. Την άλλη μέρα κάλεσε τους κατοίκους στην εκκλησία και μοίρασε σε κάθε ένα από ένα ψωμάκι. Ω, του θαύματος κάθε άνθρωπος βρήκε μέσα στο κομμάτι που έτρωγε το χρυσαφικό που είχε δώσει στον Άγιο Βασίλειο. Από τότε λοιπόν, έμεινε η συνήθεια την ημέρα της γιορτής του Αγίου, την πρώτη του χρόνου να κάνουμε ένα γλύκισμα και να βάζουμε μέσα ένα νόμισμα. Και να θεωρείται αυτός που το βρίσκει ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Πολύ ωραία ιστορία και παράδοση δεν είναι; Μου αρέσει να την αναπολώ κάτι τέτοιες μέρες. Σίγουρα πίσω της κρύβεται μια πραγματική ιστορία που δείχνει το μέγεθος του Αγίου της πρώτης μέρας του χρόνου.
Ένας καινούργιος χρόνος αρχίζει λοιπόν. Ας ελπίσουμε να είναι ένας χρόνος με υγεία και χαρές για μας και για όλους τους συνανθρώπους. Με ασφάλεια για την πατρίδα, το κοινό σπίτι όλων μας.
Σας στέλνω και κάποιες ευχές που δεν είναι δικές μου (γράφτηκαν από τον Νίκο Δήμου, πριν από πολύν καιρό), αλλά με εκφράζουν απόλυτα.
Είθε ο νέος χρόνος να μας φέρει λιγότερα.
Λιγότερο πόνο σε αυτούς που πονούν,
λιγότερο μίσος σε αυτούς που μάχονται,
λιγότερη στέρηση σε όσους στερούνται,
λιγότερο πόλεμο, λιγότερο θάνατο,
λιγότερη καταπίεση, λιγότερη εκμετάλλευση,
λιγότερη δυστυχία και λιγότερη οδύνη.
Μπεμπλιδάκη Αγγελική
