Σκέψεις… από μιαν εθελόντρια

Πριν κάμποσα χρόνια η φίλη που εργαζόταν εδώ και λίγο καιρό στα νότια του νομού μας, έριξε την ιδέα.
-Μεθαύριο είναι πανηγύρι στο μέρος που δουλεύω. Έλα να πάμε μαζί, να δεις και ένα μέρος που δεν το ξέρεις και που θα σε ενδιαφέρει πολύ. (Καθώς ήξερε την αδυναμία που τρέφω για την αρχαιότητα μου κούνησε το καρότο μπροστά στην μύτη.) Η εκκλησία που γιορτάζει, συνέχισε, είναι κτισμένη δίπλα στα ερείπια ενός αρχαίου Ασκληπιείου.
-Ασκληπιείου; Ξέρω πως υπάρχουν αρχαίες πόλεις στο κάτω μέρος του νησιού μα δεν υπάρχουν Ασκληπιεία στην Κρήτη, αντέτεινα με σιγουριά.
-Και βέβαια υπάρχουν. Ξέρουμε δύο. Και εγώ σου μιλώ για το ένα από αυτά.
Βρεθήκαμε λοιπόν, χωρίς πολλές κουβέντες σε μια παραλία δέκα λεπτά από την Σούγια. Εκεί που ήταν κτισμένη η αρχαία  Λισσός. Μπορείς να πας στο μέρος και με τα πόδια, αλλά εμείς επιλέξαμε την εύκολη λύση της βάρκας. Έτσι μετά από ένα μικρό ταξίδι ξεφορτώσαμε τις πραμάτειες και τους εαυτούς μας στην μικρή αμμουδιά. Πραμάτειες, γιατί είχαμε πληροφορηθεί ότι το μέρος δεν έχει καμμιά από τις πολυτέλειες που έχωμε συνηθίσει. Μετά από ολιγόλεπτο περπάτημα φτάσαμε στο εκκλησάκι που γιόρταζε. Μικρούλικο ασπροβαμμένο, καθαρό. Και τι έκπληξη! Στην εμπασιά της εκκλησιάς σαν χαλάκι, σαν σκαλοπάτι,  μια αρχαία ζωγραφιά με ψηφίδες. Πιο πέρα είδαμε και την αίθουσα των θεραπειών του Ασκληπιείου, στρωμένη ολόκληρη με ψηφιδωτά. Και κολώνες , κιονόκρανα, μισογκρεμισμένα κτήρια σπαρμένα σε όλη την περιοχή. Το μέρος ανοργάνωτο, με υποτυπώδη φύλαξη. Αλλά εδώ άκμασε ένα φημισμένο κέντρο θεραπείας από τον 3 π.Χ. αιώνα. Η θεραπεία γινόταν με το ιαματικό νερό που υπάρχει ακόμα και σήμερα και το είδαμε να τρέχει λιγοστό, από ένα λάστιχο.
Τις ωραίες αναμνήσεις αυτής της ασυνήθιστης εκδρομής ανακάλεσα στην μνήμη μου το περασμένο Σάββατο όταν βρέθηκα σε μια ημερίδα με θέμα «Τα Ασκληπιεία και η Ιπποκράτειος ιατρική». Μια εξαιρετική εκδήλωση με πολλούς ομιλητές και ενδιαφέρουσα θεματολογία, που απλώθηκε χρονικά από την αρχαιότητα μέχρι το σήμερα. Που μας έμαθε πράγματα, που μας έκανε να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε πάνω στην σύγχρονη ιατρική. Ποιος είναι και ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της. Αλλά μας έθεσε και μια άλλη πτυχή στο όλο θέμα. Την προσωπική ευθύνη του κάθε ανθρώπου.
Το πρώτο που διαπιστώσαμε οι συμμετέχοντες είναι το πόσο σύγχρονη είναι η αρχαία Ελληνική ιατρική. Όχι τόσο στις επί μέρους θεραπείες και ιάσεις παρ όλο που και αυτές εκπλήττουν, μια και είναι διαπιστωμένο ότι έκαναν μέχρι και χειρουργικές επεμβάσεις στον εγκέφαλο, αλλά όσο στον τρόπο που έβλεπε τον άνθρωπο. Δεν έβλεπε μόνο το σώμα που έπασχε αλλά και την ψυχή και τον νου. Τον έβλεπε όλον σαν μια μονάδα και για να γίνει καλά το σώμα θεωρούσε ότι έπρεπε να γίνει καλά συνολικά. Γι αυτό και τα θέατρα (όπως της Επιδαύρου και της Λισσού) αλλά και τα στάδια μέσα στους χώρους των Ασκληπιείων. Μαζί με το σώμα έπρεπε να θεραπευτεί η ψυχή και ο νους του ανθρώπου. Μια άποψη που επανέρχεται και στην σύγχρονη ιατρική στις μέρες μας.
Μάθαμε επιπλέον ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν όπου υπάρχουν πανεπιστήμια που διδάσκουν την Ελληνική ιατρική Unani-Tibb medicine στην οποία απασχολούνται περί τους 200,000 γιατρούς και η οποία είναι αναγνωρισμένη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Για την συμβολή του Ιπποκράτη, του Γαληνού ( και πολλών περισσοτέρων αλλά κυρίως των συγκεκριμένων δύο) στην ανάπτυξη της επιστήμης αυτής.
Πολλά ειπώθηκαν. Για τις κακές συνήθειες που έχουμε και μας αρρωσταίνουν – τι λέω μας πεθαίνουν-όπως το κάπνισμα, η λάθος διατροφή η έλλειψη άσκησης το υπερβολικό αλκοόλ. Για την υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών που τα καταντά στο τέλος μη αποτελεσματικά.
Για το ότι η υγεία είναι πολυπαραγοντικό θέμα. Δεν είναι μόνο θέμα χρημάτων. Αλλά είναι και απόφαση του κάθε ενός μας από την στιγμή που αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι καλά να αλλάξει διατροφή, συνήθειες, σκέψεις. Στην ουσία να αλλάξει τον τρόπο της ζωής του. Εκεί ετέθη σαν προβληματισμός και η προσωπική ευθύνη που έχει ο κάθε ένας μας για να αλλάξει και να βελτιώσει την σωματική και ψυχική του υγεία.
Και στο τέλος η ημερίδα έληξε με μια συζήτηση που έδειξε τον προβληματισμό των συμμετεχόντων για μια πιο αποτελεσματική, ανθρώπινη ιατρική. Η τεχνολογία σήμερα μας δίνει τα μέσα να ανιχνεύσουμε ακόμα και το πιο απειροελάχιστο μόριο του σώματός μας. Αλλά δεν φτάνει μόνο να ανακαλύψουμε την κακοήθεια. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός. Δεν κάνει το ίδιο κοστούμι για όλους. Η θεραπεία πρέπει να είναι κατά περίπτωσιν. Και να μην ξεχνάμε. Ό άνθρωπος πάσχει στην ολότητά του. Πρέπει λοιπόν να θεραπεύεται στην ολότητά του. Δεν φτιάχνουμε μόνο το σώμα. Πρέπει να θεραπευτεί και η ψυχή και ο νους. Ο άνθρωπος είναι επίσης ένα μέρος του σύμπαντος, της δημιουργίας. Δεν γίνεται όταν όλη η φύση, το περιβάλλον πλήττονται να είναι αυτός καλά. Όλα είναι σε αρμονία μεταξύ τους και αλληλοεπηρεάζονται. Όταν ένα κομμάτι της δημιουργίας υποφέρει, υποφέρουν και τα υπόλοιπα.