Ο πηχυαίος τίτλος που δέσποζε στο άρθρο της ηλεκτρονικής εφημερίδας, μού κέντρισε το ενδιαφέρον. “Θέατρο των Δελφών: 350,000 Γερμανοί τηλεθεατές παρακολούθησαν την συναυλία για τον Μπετόβεν” έγραφε. «Ποια συναυλία. Τι συναυλία; Στους Δελφούς;» αναρωτήθηκα. Και άρχισα το ψάξιμο. Μετά από ενδελεχή ψηφιακή έρευνα, το μυστήριο είχε λυθεί.
Το 2020 ήταν η επέτειος των 250 χρόνων από την γέννηση του σπουδαίου μουσικού Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Όπως αντίστοιχοι άλλοι εορτασμοί και εκδηλώσεις, μετατέθηκε κι αυτός, λόγω του κορωνοϊού, για το 2021. Πάλι όμως οι ζωντανές συναυλίες που ήταν προγραμματισμένες να γίνουν, ήταν πρόβλημα. Έτσι οι υπεύθυνοι για το αφιέρωμα, πήραν την απόφαση να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα της επιβεβλημένης πλέον, διαδικτυακής παρουσίασης. Αποφασίστηκε μια μουσική σκυταλοδρομία ή κατ άλλους ένας μουσικός μαραθώνιος για να παρουσιαστούν τηλεοπτικά στο κοινό, σε πραγματικό χρόνο, οι εννέα συμφωνίες του μεγάλου μουσουργού. Κάθε μια παιγμένη σε μια διαφορετική Ευρωπαϊκή πόλη, σε μέρη όχι απαραίτητα συναυλιακά. από μια διαφορετική ορχήστρα. Το θέαμα και το ακρόαμα ξεκίνησε νωρίς το μεσημέρι της Κυριακής 6 Ιουνίου από την Βόννη με την πρώτη συμφωνική δημιουργία του συνθέτη. Μετά ακολούθησε το Δουβλίνο με την δεύτερη, το Ελσίνκι με την 3η την ηρωϊκή, κοκ. Η δική μας συμμετοχή στην μουσική αυτή πανδαισία ήταν αυτή της 7ης συμφωνίας. Δεν ξέρω ποιος είχε την έμπνευση να την παρουσιάσουν από το αρχαίο θέατρο των Δελφών αλλά η ιδέα ήταν ευρηματική και εκπληκτική.
Κοιτάζω το σχετικό βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο. Ακούω την μουσική που χαϊδεύει τα αυτιά και παρηγορεί την ψυχή. Χαζεύω τον χώρο της συναυλίας και τον τόπο που τον περιβάλλει. Είναι αργά το απόγευμα. Έχει ακόμα φως δυνατό. Το μαγευτικό τοπίο σε υποβάλλει. Ακόμα και μέσα από την οθόνη μπορείς να μαντέψεις την ενέργεια που εκπέμπει.
Το θέατρο καμωμένο πάνω στο φρύδι ενός βράχου ανάμεσα σε δυό βουνά, να κοιτά στο βάθος τον κάμπο μέσα από κυπαρίσσια, κολώνες, μέλη ναών, αφιερώματα και θησαυρούς στον πιο διάσημο χώρο της ανατολικής Μεσογείου κατά την διάρκεια της αρχαιότητας. Στον ομφαλό της Γής. Στο μαντείο των Δελφών.
Οι πέτρινες κερκίδες άδειες από θεατές. Μόνο οι τεχνικοί ήταν οι τυχεροί που έζησαν επιτόπου κάτι που μου φάνηκε σαν μυσταγωγία. Ίσως και κάποια πουλιά που πετούσαν ψηλά. Πάντως οι καλλιτέχνες που συμμετείχαν κάτι υποψιάστηκαν.
«Ένα είναι σίγουρο, στους Δελφούς μας ασπάστηκαν όλους, οι Μούσες».
«Φτιάχνουμε κάτι που θα μείνει στις επόμενες γενιές».
«Είναι ένας τόπος μυστικισμού, και νομίζω πως δεν έχει να κάνει μόνο με τον ναό και την ιστορία. Αυτός ο τόπος έχει πραγματικά κάτι στη φυσική του τοποθεσία, που σε κάνει να νιώθεις τη μεγαλοπρέπεια και την ιερότητα… υπάρχει ησυχία και μιλάει μόνο η φύση, ακούς τα πουλιά και τον άνεμο. Είναι σχεδόν σαν ένας τόπος λατρείας, της ίδιας της φύσης».
«Είναι ένα μέρος στο οποίο μπορείς να έρθεις σε επαφή με τον εσώτερο εαυτό σου, ένα μέρος εσωτερικής μεταμόρφωσης».
Λένε κάποιοι από τους λίγους εκλεκτούς που ήταν παρόντες (55 μουσικοί, 12 χορευτές και περίπου 80 που ασχολήθηκαν με τα της βιντεοσκόπησης και ηχογράφησης).
Αλλά αν το θέατρο δεν είχε θεατές πολλοί την παρακολούθησαν αυτήν την συναυλία. Είχε, γράψανε την επόμενη ημέρα τα μέσα, την μεγαλύτερη τηλεθέαση. Χιλιάδες Γερμανοί και Γάλλοι την είδαν και 2,000,000 συνολικά Ευρωπαίοι την παρακολούθησαν.
Το άλλο αξιοσημείωτο γεγονός της παρουσίασης αυτής είναι ο άνθρωπος που διηύθυνε την ορχήστρα. Ήταν ο Θεόδωρος Κουρεντζής γεννημένος τη δεκαετία του ‘70 στην Αθήνα. Που σπούδασε στην Ελλάδα πιάνο, βιολί, τραγούδι και σύνθεση. Η καλλιτεχνική του ενηλικίωση όμως τον βρίσκει στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, να μαθητεύει στην διεύθυνση ορχήστρας. Ο δάσκαλός του Ηλίας Μουσιν-γκουρού των Ρώσικων μουσικών πραγμάτων- δηλώνει: «Είχα πολλούς ταλαντούχους μαθητές. Διάνοια μόνο μία: τον Θεόδωρο Κουρεντζή».
Εκεί λοιπόν στην παγωμένη Ρωσία, αλλά και στα μεγάλα συναυλιακά κέντρα και όπερες του κόσμου διαπρέπει ο δικός μας Θεόδωρος. Διευθύνοντας, συνθέτοντας, μαζεύοντας βραβεία, διακρίσεις και αλλάζοντας το μουσικά κατεστημένο μιας και τον ακολουθεί η φήμη του «επαναστάτη» της κλασικής μουσικής
Κοίταζα λοιπόν την εικόνα του μαγικού τοπίου που επιβαλλόταν πάνω σε οποιαδήποτε άλλη εικόνα ανθρώπων και πραγμάτων. Άκουγα με ψυχική ευφορία την μουσική και σκεφτόμουνα πόσο ταιριαστός και καθόλου παράταιρος έμοιαζε να είναι αυτός ο ήχος μέσα σε τούτο το περιβάλλον, μέσα σε αυτές τις αρχαίες πέτρες.
«Τι κρίμα που δεν έχωμε εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες να συνεισφέρωμε κάτι παραπάνω σήμερα, στον πολιτισμό του κόσμου. Πήγαμε την ορχήστρα στο αρχαίο τοπίο και ο τόπος έκλεψε την παράσταση. Γιατί να μην έχωμε να προσφέρωμε και κάτι περισσότερο στον πολιτισμό του αιώνα μας;» Ήταν η πρώτη μου σκέψη. Αμέσως μετά καπάκι ήρθε η άλλη.
«Μα τι λες ο μαέστρος, ο αρχηγός, η ψυχή της ορχήστρας είναι Έλληνας». Αυτός όμως, ο άθλιος, ο δικηγόρος του διαβόλου, που συνεχώς μου βάζει λόγια, προχώρησε την σκέψη μου ακόμα παραπέρα: «Έλληνας που ωρίμασε καλλιτεχνικά και έγινε αυτός που είναι, διάσημος και περιζήτητος παντού, μακριά από την πατρίδα».
Και η μουσική σκυταλοδρομία συνεχίστηκε και τέλειωσε με την 9η συμφωνία του συνθέτη εκτελεσμένη από την συμφωνική της Βιέννης που την διηύθυνε μια γυναίκα. Πρωτοπόρος και τούτη σ αυτό το κατ εξοχήν ανδρικό επάγγελμα. Η Καρίνα Κανελλάκις. Ναι, καλά το διαβάσατε. Άλλη μια δικιά μας κυριάρχησε, στην βραδιά του Μπετόβεν. Αμερικανίδα αυτή, με ρίζες Ελληνικές όμως. Πάλι ένα στενάχωρο τσίμπημα γι αυτήν την μαμά Ελλάδα που ανέκαθεν διώχνει μακριά τα παιδιά της. «Δεν πειράζει» συνεχίζει ο συνομιλητής μου «δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Η χώρα μας είναι μικρή. Τουλάχιστον προικίζει καλά τα βλαστάρια της, με μυαλό, ευστροφία και ικανότητες».
Τελειώνω με ένα γεγονός που σας το αναφέρω σαν κάτι από τα περίεργα κι ενδιαφέροντα της όλης βραδιάς. Την συναυλία αυτή που σας περιέγραψα μπόρεσαν να την παρακολουθήσουν και οι κάτοικοι της πόλης των Δελφών. Από μια γιγαντοοθόνη που είχε στηθεί στην κεντρική πλατεία μπροστά από την είσοδο μιας εκκλησίας.
Και μου φάνηκε αυτή η εικόνα της αγαστής συνύπαρξης του αρχαίου και του νέου, του παραδοσιακού και του σύγχρονου, της παλιάς και της νέας θρησκείας, τέλος του παλιού τόπου των ένδοξων ερειπίων και του νέου χώρου με την Βυζαντινή Εκκλησιά και τα μοντέρνα καταλύματα υποδοχής των τουριστών σαν μια απάντηση, σαν ένα κλείσιμο ματιού στους όποιους προβληματισμούς μου.
Υ.Γ. Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την συναυλία, μπορείτε να την δείτε την στον σύνδεσμο: https://www.arte.tv/en/videos/103198-001-A/symphony-no-7-in-a-major/
