Ταξιδιού στο Σουδάν, συνέχεια. Άλλη μια μέρα στην πρωτεύουσα Χαρτούμ. Σε καιρούς τότε , το 2019, ειρηνικούς- φαινομενικά μόνο, γιατί από κάτω το καζάνι έβραζε. Ωστόσο εμείς διασχίσαμε την χώρα και ταξιδέψαμε σε μέρη πολλά. Παντού ο κόσμος μας καλοδεχόταν. Ακόμα κι όταν μάθαμε ότι πρόσφατα είχαν γίνει διαδηλώσεις με νεκρούς, εμείς δεν αισθανθήκαμε ότι κινδυνεύουμε. Καθόλου δεν επηρεάστηκε το πρόγραμμα της όλης μας εκδρομής. Ανέμελες-η εκδρομική παρέα περιελάμβανε επτά γυναίκες- ρουφούσαμε τις καινούργιες θαυμαστές και παράξενες εικόνες και καταστάσεις που βιώναμε.
Πρώτη έκπληξη το εσωτερικό ενός μικρού βαν που μας μετέφερε περιστασιακά. Ό,τι βελούδο, ό,τι μπιχλιμπίδι, ό,τι κρεμαστό και χρυσό, μπορούσε ο αφεντικός του να βάλει, τού το είχε φορέσει. Λες και βρισκόμαστε σε ένα κινητό περιφερόμενο πανηγύρι. Αναρωτηθήκαμε μάλιστα, μήπως η τόσο βαριά επένδυση λειτουργούσε ως κλιματιστικό για να διώχνει την ζέστη. Γιατί, θαρρώ πως το ξανάγραψα. Αν και Γενάρης η ζέστη χτυπούσε κόκκινο. Αφού μια από τις πιο συνηθισμένες επωδούς της παρέας σε όλη την διάρκεια του ταξιδιού ήταν: Αν τώρα που είναι χειμώνας κάνει τόση ζέστη το καλοκαίρι τι γίνεται;
Σήμερα λοιπόν μέσα στα αξιοθέατα της πρωτεύουσας ήταν και ένα παζάρι. Ένα παζάρι αλλιώτικο, ασυνήθιστο. Διασχίσαμε το Χαρτούμ και περάσαμε στο Ομντουρμάν. Η Αφρική μας έδειχνε για άλλη μια φορά το πρόσωπό της. Φαρδείς δρόμοι δυο λωρίδων κυκλοφορίας με νησίδα στην μέση, αλλά οι περισσότεροι χωμάτινοι. Πολυτελή 4Χ4 και sub αυτοκίνητα, τα περισσότερα τρακαρισμένα, δίπλα δίπλα με γαϊδουράκια ζεμένα σε σούστες και κάρα. Βαμμένα όμορφα τζαμιά, δίπλα σε νεοαναγειρόμενες άναρχα οικοδομές που έχασκαν μισοτελειωμένες. Άνδρες οι πιο πολλοί με κελεμπία, γυναίκες όλες με μαντήλες. Πραμάτειες κάθε τύπου και μεγέθους αφημένες στην άκρη του δρόμου. Εκεί και πολλά ντεπόζιτα με νερό και τάσια από δίπλα για να ξεδιψούν οι διψασμένοι. Και σκουπίδια, παντού σκουπίδια.
Κάποια στιγμή αντιλαμβανόμαστε ότι ο αστικός ιστός υποχωρεί. Βρισκόμαστε σε μια τεράστια ανοιχτή έκταση. Γυμνή από δέντρα την πυρπολεί ο ήλιος που καίει την άμμο και αντανακλά παντού θερμότητα. Συναντάμε τα πρώτα ζώα. Κατσίκες, πρόβατα, αγελάδες. γαϊδούρια. Άλλα ξαπλωμένα κι άλλα να προσπαθούν να βοσκήσουν στο στεγνό χώμα. Σε λίγο να και οι καμήλες. Καμήλες παντού. Γιατί αυτό είναι το παζάρι που ήρθαμε να δούμε.
Το μεγαλύτερο παζάρι καμηλών της Αφρικής, όπως λέγεται. Εδώ αποφασίζεται η τύχη χιλιάδων από αυτά τα τόσο συμπαθητικά και πολύτιμα για τον άνθρωπο τετράποδα, που διακινούνται στην περιοχή από το Μαρόκο ως την Μέση Ανατολή. Άλλα θα καταλήξουν, δυστυχώς, στα πιάτα κάποιας κουζίνας είτε ως παστουρμάς είτε ως φαγητό μαγειρευτό. Άλλα θα καταλήξουν ως πολύτιμο απόκτημα σε καμηλοδρομίες, Άλλα θα χρησιμοποιηθούν ως μεταφορικό μέσο ή ως επένδυση. Γι αυτό και η τιμή τους εξακοντίζεται πολλές φορές στα ύψη. Βλέπωμε πολλά μικρά να στέκονται δίπλα στις μητέρες τους.
Οι ώριμες καμήλες είναι όλες με το εμπρός αριστερό πόδι λυγισμένο και δεμένο με τον μηρό, έτσι ώστε να μην μπορούν να τρέξουν και να φύγουν. Εντύπωση προκαλεί η οργάνωση του χώρου, που προβλέπει αποθήκες για σανό, δεξαμενές για νερό και πολλά μικρά εστιατόρια για τους ανθρώπους. Εντύπωση προκαλούν και οι ιδιοκτήτες των ζώων. Κάποιοι ιππεύουν τα ζωντανά τους και επιδίδονται σε αγώνες δεξιοτεχνίας για να μας εντυπωσιάσουν. Κάποιοι μας κοιτούν περίεργα και κάποιοι απαιτούν να μην τους φωτογραφίζωμε. Χαζεύωμε ώρα πολύ αν και η άμμος με την σκόνη που αιωρούνται παντού σε τούτο το μέρος κάνουν την ζωή μας δύσκολη. Δεν μας αφήνουν να αναπνεύσωμε κανονικά και μπαίνουν σε κάθε πόρο και χαραμάδα από το δέρμα μας.
Μετά από τις καμήλες θελήσαμε κάτι δροσερό και τονωτικό. Η «καλή» συνεννόηση με τον ξεναγό μας, λειτούργησε «άψογα». Έτσι αντί από το καφενεδάκι που ονειρευόμαστε κι όπου θα πίναμε ένα γερό καφέ βρεθήκαμε σε ένα άλλο περίεργο μέρος. Στο Μπάχρι, αυτή τη φορά σε ένα γήπεδο. Ένα περίεργο γήπεδο με μια στρογγυλή αρένα στη μέρη και πλήθος κόσμου. Σύντομα καταλάβαμε ότι οι ντόπιοι αρέσκονται να κάθονται κατάχαμα γύρω από το χωμάτινο τερέν ή στα μπεντένια πάνω του. Όσο γίνεται πιο κοντά στο θέαμα. Οι κερκίδες και τα παντός είδους καθίσματα προορίζονται για τους τουρίστες. Γιατί εκτός από εμάς ήταν κι άλλοι. Όχι πολλοί, αλλά υπήρχαν. Ιταλοί ως επί το πλείστον. Κάποια στιγμή δυό άνθρωποι πήραν θέση στο γήπεδο, ο ένας απέναντι στον άλλο και άρχισαν να παλεύουν κάτω από το άγρυπνο βλέμμα ενός διαιτητή. Η πρώτη μου αντίδραση: «Δεν με ενδιαφέρει η πάλη. Δεν ήρθα στο Σουδάν για να δω να παλεύουν»; Σε λίγο έμαθα. Αυτό που παρακολουθούσαμε ήταν ένα είδος πάλης με παμπάλαια ιστορία που ερχόταν χιλιάδες χρόνια πριν, από τα βουνά της Νουβίας. Στις μέρες μας έχει εξελιχθεί –δεν παλεύουν πια γυμνοί-και αποτελεί ένα πολύ δημοφιλές άθλημα για όλο το Σουδάν. Λέγεται Nuba wrestling και ο στόχος είναι με πιασίματα και λαβές να ρίξεις τον αντίπαλο και να τον ακουμπήσεις με την πλάτη του στο έδαφος.
Εμένα μου φάνηκε ότι έμοιαζε αρκετά με την Ελληνορωμαϊκή πάλη πράγμα που μου βεβαίωσε γελώντας ο ξενοδόχος μας κος Γιώργος που την αποκάλεσε Ελληνοσουδανική. Αποτελεί πάντως το άθλημα αυτό, αναπόσπαστο μέρος της κουλτούρας των ντόπιων κι ένα μεγάλο κομμάτι της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Δίνει δε στους ανθρώπους των φυλών της περιοχής από όπου ξεκίνησε, μια αίσθηση συλλογικής ταυτότητας. Το τελετουργικό της πάλης επιτάσσει τον παλαιστή να επιλέξει δείχνοντας τον αντίπαλό του και τον νικητή στο τέλος να μεταφέρεται γύρω από το γήπεδο,, πάνω στους ώμους ενός από τους συναθλητές του.
Μα τι κάθομαι και γράφω, σκέφτομαι. Εκεί τώρα τα πράγματα είναι ολοένα και χειρότερα. Ο εμφύλιος συνεχίζεται με πολύ μικρές ελπίδες για να σταματήσει. Οι νεκροί πληθαίνουν. Οι ζωντανοί δεν έχουν πια προμήθειες για να τραφούν, σπίτια για να μείνουν. Τα νοσοκομεία βομβαρδίζονται και δεν μπορούν να λειτουργήσουν κανονικά. Δυό πολέμαρχοι υποστηριζόμενοι κι από ξένους προσπαθούν για το ποιος θα επικρατήσει. Ένας αγώνας εξουσίας στον οποίο δεν φαίνεται να νοιάζεται κανείς για τις όποιες απώλειες. Εγώ όμως θέλω να θυμάμαι έναν λαό καλοσυνάτο, φιλόξενο, ανοιχτόκαρδο. Και γράφω τούτες τις αράδες για να τον συστήσω και σε σας. Για να ξαναφέρω στο μυαλό μου τις μέρες και τα έργα της ειρήνης και να ευχηθώ να επιστρέψουν σύντομα.
