Κάθε χρόνο στη χριστουγεννιάτικη περίοδο, έχει την τιµητική του.
Είναι ο Άγιος των ηµερών. Όλοι γι αυτόν κουβεντιάζοµε, µικροί και µεγάλοι. Όσο για τις τηλεοράσεις, αυτές πια έχουν πάρει φωτιά µε τον χοντρούλη ντυµένο στα κόκκινα, καλοκάγαθο γενειοφόρο Αϊ- Βασίλη, που έχει την πρώτη θέση σε διαφηµίσεις και σε κινηµατογραφικά έργα ανά τον κόσµο, ακόµα κι εκεί που δεν είναι Χριστιανοί. Εµείς οι µεγαλύτεροι το ξέροµε, ότι ο κύριος αυτός είναι δηµιούργηµα των πολυεθνικών και του καταναλωτικού πνεύµατος των ηµερών, αλλά τα παιδιά τον πιστεύουν και τον περιµένουν µε αγωνία.
Ο πραγµατικός Βασίλειος όµως -ο Έλληνας όπως τον λένε κάποιοι-, αυτός που έζησε σαν αρχιεπίσκοπος στην Καισάρεια, εκεί που λένε και τα κάλαντα, αυτός που στη συνείδηση του κόσµου ήταν ο προστάτης του και ο αρωγός του στην ανέχεια, στις κακοτοπιές και στις δυσκολίες, αυτός που η εκκλησία µας ονόµασε Μέγα και Άγιο, ήταν ένας µελαχρινός, ψιλόλιγνος, ξερακιανός άνδρας. Το έργο του που ήταν τόσο θαυµαστό τον καταξίωσε στη συνείδηση των απλών ανθρώπων και τον έκανε τόσο σπουδαίο που πριν από τις εταιρείες και τις διαφηµίσεις, τον έβαλε στην καθηµερινότητα και στις παραδόσεις του λαού. Στα κάλαντα, σχολιαρόπαιδο ή γραµµατικός να κρατά το καλαµάρι της γραφής ή ζευγολάτης να σπέρνει, είναι άρρηκτα συνδεδεµένος µε την εορταστική εποχή και τη µυθολογία της.
Ο Άγιος Βασίλης έχει κάµποσες ενδιαφέρουσες ιστορίες να τον ακολουθούν. Σήµερα θα αναφερθώ σε ένα από τα δηµιουργήµατά του, το πιο θαυµαστό νοµίζω. Τη Βασιλειάδα. Το «ειδικό χωριό» που έφτιαξε στην Καισάρεια και που όπως οµολογείται ήταν η πρώτη οργανωµένη µορφή νοσηλείας αλλά και φιλανθρωπίας στην Ανατολική Ρωµαϊκή αυτοκρατορία.
Το ονοµατίζω «ειδικό χωριό», γιατί ήταν ένα µέρος όπου όλοι οι αναξιοπαθούντες έβρισκαν καταφύγιο. Είχε νοσοκοµείο και λεπροκοµείο για τη νοσηλεία των αρρώστων, φτωχοκοµείο για τη στέγαση και τον σιτισµό των αστέγων και ανέργων, γηροκοµείο και ορφανοτροφείο για ηλικιωµένους και ορφανά που δεν είχαν πού την κεφαλή κλίναι, ξενοδοχείο για ταξιδιώτες. Και βέβαια είχε καταλύµατα για τη διαµονή των γιατρών, των νοσηλευτών, των φροντιστών και όλου του πολυπληθούς προσωπικού που έπρεπε να έχει ένα τέτοιο σύνολο δοµών.
∆εν διασώζονται πολλά για τη θαυµαστή αυτή πολιτεία του Αϊ- Βασίλη, αλλά σ’ αυτά τα λίγα διαβάζοµε ότι ο ίδιος ο Άγιος επιστατούσε σε όλες τις εργασίες ακόµα και τις οικοδοµικές, ότι βοηθούσε στην περίθαλψη των ασθενών- στην Αθήνα εκτός των άλλων είχε σπουδάσει και ιατρική -, καθώς επίσης ότι ο ίδιος έδιδε οδηγίες στο προσωπικό για το πώς θα γινόταν η περιποίηση τόσο των αρρώστων, όσο και των φιλοξενουµένων.
Παρακολουθώ µια διαδικτυακή διάλεξη από τον έγκριτο καθηγητή ιατρικής και ιστορίας της ιατρικής, χειρουργό Στέφανο Γερουλάνο που αναφέρει ότι το νοσοκοµείο της Βασιλειάδας διέθετε 600 (!) κρεβάτια ασθενών και γιατρούς ειδικοτήτων –παθολόγους, οφθαλµιάτρους, γυναικολόγους µαιευτήρες, λεπροκόµους, τραυµατιολόγους- καθώς και νοσηλευτές και όποιο άλλο προσωπικό ήταν αναγκαίο για ένα τέτοιου µεγέθους θεσµό. Μάλιστα τονίζει ότι η Βασιλειάδα ήταν το πρώτο νοσοκοµείο σε όλη την Ευρώπη το 370 µ.Χ. που δηµιουργήθηκε – σαράντα µόλις χρόνια µετά την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης.
Και κάπου αλλού διαβάζω για το διαρκές ενδιαφέρον του Βασιλείου για τους παντός είδους αναξιοπαθούντες- είναι γνωστό άλλωστε ότι ο ίδιος δώρισε όλη την περιουσία του σ’ αυτούς- και ότι ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε τη διανοµή αγαθών, τροφίµων, ρούχων και χρηµάτων σε φτωχές οικογένειες και απόρους.
Εντυπωσιάζοµαι να µαθαίνω την ιστορία πραγµάτων σαν τα παραπάνω που φτάνουν µέχρι τον καιρό µας και που ακόµα και σήµερα θεωρούνται σηµαντικά και χρειαζούµενα κι ας είναι τόσο παλιά.
Εντυπωσιάζοµαι όταν αντιλαµβάνοµαι τη διαφορά ανάµεσα στον σηµερινό Άγιο του καταναλωτισµού και της ύλης και στον παλιό της ανιδιοτελούς προσφοράς και της αγάπης προς τον συνάνθρωπο χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
Καλή χρονιά συµπολίτες. Με υγεία πρώτα απ’ όλα.
Και αγαπηµένους ανθρώπους δίπλα µας.
Υ.Γ. Πληροφορίες για το παραπάνω κείµενο αλίευσα από τη διαδικτυακή διάλεξη: «Η νοσοκοµειακή περίθαλψη στο Βυζάντιο» του καθηγητή ιατρικής και ιστορίας της ιατρικής κ. Στέφανου Γερουλάνου.
https://www.blod.gr/lectures/i-nosokomeiaki-perithalpsi-sto-byzantio/
