Μερικές ηµεροµηνίες είναι τόσο βαθιά χαραγµένες στο υποσυνείδητό µου που δεν µπορώ να τις προσπεράσω ασχολίαστες. Σαν κι αυτήν της 10ης Απριλίου του 1826. Σάββατο του Λαζάρου ήταν τότε που αποφάσισαν οι Μεσολογγίτες, µην αντέχοντας άλλο την πείνα και την έλλειψη πολεµοφοδίων να πραγµατοποιήσουν έξοδο από την ζωσµένη από τους Τούρκους πόλη τους. Χαµένοι για χαµένοι µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο ήταν, αλλά είπαν να κάνουν µια τελευταία προσπάθεια.
Σήµερα όµως δεν θα σας πω για τον ηρωϊκό αγώνα ούτε για την ένδοξη έξοδο που εµένα τουλάχιστον µε συγκινούν αφάνταστα. Θα σας µιλήσω για έναν από τους «ελεύθερους πολιορκηµένους» όπως τους χαρακτηρίζει ο εθνικός µας ποιητής. Έναν που δεν είχε γεννηθεί στην Ελλάδα αλλά θεωρούσε τον εαυτό του συµπατριώτη µας. Έναν που επέλεξε να πεθάνει αγωνιζόµενος για την ελευθερία µαζί µε τους οµοεθνείς του-έτσι µας αποκαλούσε.
Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ γεννήθηκε το 1798 στην Ζυρίχη της Ελβετίας. Ο πατέρας ήταν γιατρός και ο ίδιος εργάστηκε από µικρός σαν βοηθός φαρµακοποιού. Πνεύµα ανήσυχο µοιάζει σαν να µην χωρούσε στον κόσµο του. Παίρνει άδεια εξασκήσεως του επαγγέλµατος του φαρµακοποιού αλλά µε περιορισµένη σε ένα καντόνι ισχύ, παντρεύεται και χωρίζει σε δύο χρόνια, αλλάζει συνεχώς τόπους διαµονής, παρακολουθεί νεκροτοµές, φοιτά για λίγο στην ιατρική του Φράϊµπουργκ αλλά αποβάλλεται για ανάρµοστη συµπεριφορά και δηµιουργεί κάµποσα χρέη. Τότε πλησιάζει φιλελληνικούς κύκλους και αρχίζει να ετοιµάζει την κάθοδό του για την Ελλάδα. Μοιάζει να έρχεται στην πατρίδα µας όχι τόσο πολύ από ιδεολογία, όσο για να δώσει λύση στα προβλήµατα που τον κυνηγούν.
Τον Φεβρουάριο του 1822 µπαρκάρει ως γιατρός και χειρουργός στο πλοίο «Άρης» του Ανδρέα Μιαούλη. Παίρνει µέρος στην πρώτη ναυτική σύγκρουση Ελλήνων και Τούρκων στην «ναυµαχία των Πατρών» και προσφέρει τις υπηρεσίες του περιθάλποντας τραυµατίες. Αποφασίζει όµως να εγκατασταθεί στο Μεσολόγγι όπου βαφτίζεται ορθόδοξος και παντρεύεται την Αλτάνη Ιγγλέση.
Αρχές του καλοκαιριού του 1822 ο Μάγερ µε χρήµατα της οικογένειας Ιγγλέση στήνει στην πόλη ένα φαρµακείο. Όχι ένα απλό φαρµακοπωλείο, αλλά ένα καλά οργανωµένο κατάστηµα σύµφωνα µε τα ευρωπαϊκά πρότυπα. ∆ιέθετε εκτός από φάρµακα και υγειονοµικά υλικά, συσκευές και αντιδραστήρια για τον χηµικό έλεγχο φαρµάκων και βιολογικών ουσιών, καθώς και υλικά για ταριχεύσεις.
Στην συνέχεια δηµιουργεί σε µια εγκαταλειµµένη οικία ένα µικρό θεραπευτήριο για την περίθαλψη τόσο των αγωνιστών όσο και των πολιτών µιας και οι αρρώστιες και οι επιδηµίες θερίζουν. Όταν µετά την µάχη του Πέτα οι αριθµός των ασθενών αυξάνει, δεν διστάζει να µετατρέψει σε νοσοκοµείο το ίδιο του το σπίτι. Εκεί εκτός από τον ίδιο προσφέρει υπηρεσίες νοσηλείας και η γυναίκα του µε τόση προθυµία και αυταπάρνηση που την ονοµάζουν «µάννα του Μεσολογγίου». Το 1823 µε αφορµή µια θανατηφόρο επιδηµία η δηµογεροντία της πόλης του αναθέτει την ευθύνη της δηµόσιας υγείας. Παρά τα εµπόδια που έβαζε ο ανυπάκουος πληθυσµός αυτός εργάζεται φιλότιµα για τον περιορισµό της ασθένειας.
Τον ∆εκέµβρη του 1823 αποβιβάζεται στην πόλη ο Άγγλος συνταγµατάρχης Στάνχοπ. Μαζί µε τις προµήθειες σε υγειονοµικό υλικό κουβαλά και ένα τυπογραφικό µηχάνηµα. Πρόθεση του φιλελληνικού Αγγλικού κοµιτάτου που τον έχει στείλει, η έκδοση εφηµερίδας. Το µηχάνηµα κατάσχεται από τους Τούρκους αλλά ο επίµονος Άγγλος βρίσκει ένα άλλο µικρότερο που είχαν φέρει στην πόλη παλιότερα και επιλέγει αυτόν που του φαίνεται ο καταλληλότερος για την διαχείρισή του. Στις 18 ∆εκεµβρίου του 1823 κυκλοφορεί διαφήµιση στο Μεσολόγγι για την έκδοση της εφηµερίδας «Ελληνικά χρονικά ». ∆ιευθυντής και συντάκτης: Ο ιατρός Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ.
Ο Ελβετός απειθάρχητος νεαρός φαίνεται να έχει βρει στην Ελλάδα, τον τόπο του. Οικογενειάρχης µε δυό παιδιά, ευϋπόληπτος πολίτης µια και συµµετέχει από κοντά και στον πολεµικό αγώνα αλλά και στην διοίκηση της πόλης, εκδότης και πρωτοπόρος δηµοσιογράφος. Ακλόνητος υποστηρικτής της ελευθεροτυπίας και της ανεξάρτητης δηµοσιογραφίας έρχεται σε αντιπαράθεση µε τον Λόρδο Βύρωνα και άλλους που πιστεύουν ότι η προοδευτική και αντιµοναρχική πένα του θα δηµιουργήσει προβλήµατα στην Ελληνική Επανάσταση. Τον κατηγορούν ως «απερίσκεπτον» και φύσει «φιλοκατήγορον».
Ο Μάγερ παρ όλες τις προσπάθειες εναντίον του µένει σταθερά στις απόψεις του και η εφηµερίδα γνωρίζει µεγάλη επιτυχία. Λέγεται ότι την αγόραζε µέχρι και ο Κιουταχής. Από τον Ιανουάριο του 1824 ως τις 20 Φεβρουαρίου του 1826 , όταν οι βοµβαρδισµοί των Τούρκων καταστρέφουν το τυπογραφείο εκδίδονται 266 φύλλα των «Ελληνικών Χρονικών». Ο Ελβετός ακόµα και χωρίς τυπογραφείο, συνεχίζει να καταγράφει σε προσωπικές σηµειώσεις, τα γεγονότα της πολιορκίας. Μέχρι τελευταίας στιγµής αγωνίζεται γενναία εναντίον των Τούρκων στην ντάπια του «∆εσπότη». Σε ένα φίλο του γράφει:
«Η τελευταία µας ώρα ήγγικεν. Η ιστορία θέλει να µας δικαιώσει και οι µεταγενέστεροι θέλουν ελλεινολογήσει την συµφοράν µας. Εγώ δε καυχώµαι διότι εντός ολίγου το αίµα ενός Ελβετού, ενός απογόνου του Γουλιέλµου Τέλλου, µέλλει να συµµιχθεί µε τα αίµατα των Ηρώων της Ελλάδος. Είθε να µη χαθεί µετ’εµού το διήγηµα της πολιορκίας του Μεσολογγίου το οποίον συνέγραψα».
Πριν την έξοδο της 10ης Απριλίου του 1826 ο Μάγερ θάβει τα υπολείµµατα του πιεστηρίου για να µην «µολυνθούν από βαρβαρικά χέρια». Φυλάσσει πάνω του το πολύτιµο ηµερολόγιο και µαζί µε την γυναίκα, τα δυό τους παιδιά και µια σουλιωτοπούλα παρακόρη που έχουν παίρνουν τον δρόµο της εξόδου, µαζί µε τους υπόλοιπους συµπολίτες και συναγωνιστές.
Τόσο πολύ έχει σηµαδέψει την τοπική ιστορία και συνείδηση αυτός ο ατίθασος νέος που έπρεπε να έρθει στην Ελλάδα για να βρει την θέση του στον κόσµο, που η τύχη της οικογένειάς του έχει γίνει τραγούδι, θρύλος και παραµύθι. Ο Ιωάννης Ιάκωβος λένε, σκοτώθηκε νωρίς. Το κοµµένο του κεφάλι αναγνωρίστηκε ανάµεσα στα λάφυρα. Η γυναίκα και οι κόρες του άλλοτε λέγεται ότι ανατινάχτηκαν µε τον γέρο Καψάλη, άλλοτε ότι πουλήθηκαν σκλάβες στα παζάρια της Ανατολής, άλλοτε ότι χάθηκαν από το σπαθί των Αγαρηνών. Μόνο η Σουλιωτοπούλα Σάννα επέζησε και γύρισε πίσω. Τα πολύτιµα ηµερολόγια µε την καταγραφή της πολιορκίας χάθηκαν κι αυτά µαζί µε τον συντάκτη τους.
Μπορώ να τον φανταστώ αυτόν τον δύσκολο νεαρό που µεταµορφώθηκε µέσα σε λίγο καιρό σε ήρωα. Παρ όλα αυτά δεν παύω να εντυπωσιάζοµαι για το αίσθηµα που βγάζει η φράση «σταχασµούς προς τους οµοεθνείς µο»» που απευθύνει µέσα από την εφηµερίδα προς του συµπολίτες και συµπολεµιστές του Έλληνες ∆εν παύω να εντυπωσιάζοµαι για το µε πόση ψυχραιµία και αποφασιστικότητα τραβά προς το προδιαγεγραµµένο τέλος, χωρίς να δειλιάσει ή να υπαναχωρήσει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1,Λ ΑΖΑΡΟΣ Ε. ΒΛΑ∆ΙΜΗΡΟΣ:
ΟΙ ΙΑΤΡΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ
ΑΘΗΝΑ 2021
2, Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
