Δεν θυμάμαι από ποιον πρωτάκουσα για τ’ Αρκάδι. Ηταν από διηγήσεις των μεγαλυτέρων στο σπίτι; Ηταν από κάποιο δάσκαλο στο σχολειό; Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν κάναμε μια οικογενειακή εκδρομή στο μοναστήρι, εκεί κάπου στην ηλικία των δέκα, εμείς τα παιδιά ξέραμε ότι στον τόπο αυτό είχε διαδραματιστεί κάτι σπουδαίο.
Μας εντυπωσίασε ο σωρός τα κρανία που είδαμε απιθωμένα στο παράσπιτο που στεκόταν έξω από τον περίβολο της μονής. Ξέραμε όμως, πως ήταν των ανθρώπων που πέθαναν για τη λευτεριά και την ένωση του νησιού μας με την Ελλάδα. Και δεν μας φαινόταν παράξενο. Γιατί πάντα ακούγαμε ιστορίες για τους προγόνους που αγωνίστηκαν για την πατρίδα και τη λευτεριά. Μόνο που όλα αυτά μας έμοιαζαν περίσσια μακρινά. Σαν να είχαν γίνει αιώνες πριν.
Λεπτομέρειες πολλές δεν ήξερα παρά μόνο αυτές τις βασικές που τις γνωρίζουμε οι περισσότεροι. Για την επανάσταση του 1866 -μια από τις πάμπολλες που είχαν ξεκινήσει οι δικοί μας διεκδικώντας το δικαίωμα της λευτεριάς και της αυτοδιάθεσης. Για τα γυναικόπαιδα που ήταν κλεισμένα στην μονή μαζί με τους πολεμιστές πιστεύοντας πως εκεί ήταν ασφαλή. Για τον ηγούμενο Γαβριήλ που στεκόταν βράχος και εμψύχωνε τους πάντες. Για τον Γιαμπουδάκη που πυροδότησε το μπαρούτι, όταν πια δεν υπήρχε ελπίδα σωτηρίας.
Τον τελευταίο καιρό σε συζητήσεις μου, με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατόν πενήντα χρόνων της επετείου, άκουσα κάποιες λεπτομέρειες που με έκαναν να θελήσω να μάθω περισσότερα για το γεγονός αυτό.
Μοναστήρι παμπάλαιο, του 5 μ.Χ. αιώνα λένε οι πηγές. Όταν έπεσε η Κρήτη στους Τούρκους το 1669. οι κατακτητές αναγνωρίζοντας του την σπουδαιότητα που είχε, του παραχώρησαν το δικαίωμα να χρησιμοποιεί καμπάνες κατά τις διάφορες ιεροτελεστίες. Είχε δε και δική του φρουρά.
Τον Αύγουστο του 1866 μετά 250 χρόνια σκλαβιάς από τους Τούρκους (πριν από αυτούς είχαν προηγηθεί άλλοι) και 78 επαναστάσεις, αποφασισμένοι οι Κρητικοί για ελευθερία και ένωση με την Ελλάδα ξεσηκώνονται για άλλη μια φορά. Ο Μουσταφά πασάς αφού επιχείρησε Σεπτέμβριο και Οκτώβριο στην περιοχή των Χανίων στρέφεται προς το Ρέθυμνο. Το Αρκάδι ήταν έδρα της τοπικής επαναστατικής επιτροπής, αποθήκη πολεμοφοδίων και τροφίμων, καταφύγιο των κατοίκων των γύρω περιοχών που πίστευαν ότι εκεί μέσα ήταν ασφαλείς. Εννιακόσιοι εξήντα έξι άνθρωποι βρέθηκαν μέσα στο μοναστήρι. Γυναίκες, παιδιά, γέροντες, άρρωστοι και μοναχοί. Μέσα σ’ αυτούς και διακόσιοι πενήντα εννέα άνδρες που έφεραν όπλα. Εθελοντές από όλη την Ελλάδα και αγωνιστές από τη γύρω περιοχή.
Απέξω, ο Μουσταφά πασάς με δέκα πέντε χιλιάδες άνδρες και ισχυρό πυροβολικό. Παρά τη διαφορά δυνάμεων οι προτάσεις για παράδοση του μοναστηριού, απορρίπτονται από τους πολιορκημένους και το πρωί της 8ης Νοεμβρίου αρχίζουν οι εχθροπραξίες.
Γύρω από το μοναστήρι κάποιοι επαναστάτες προσπαθούν να βοηθήσουν τους εγκλωβισμένους χτυπώντας τον εχθρό στα μετόπισθεν. Ο όγκος των επιτιθεμένων όμως, τους αναγκάζει να τραβηχτούν ψηλότερα και ν’ αφήσουν τα μονοπάτια ελεύθερα. Και η ραγδαία βροχή που τούς αχρηστεύει τα όπλα. (Μνημονεύεται ότι σε όλα τα χωριά της επαρχίας επικρατεί ηλιοφάνεια. Μόνο στο μοναστήρι και στην γύρω περιοχή βρέχει καταρρακτωδώς).
Η πρώτη μέρα πέρασε χωρίς να καταφέρουν οι Τούρκοι να σπάσουν την αντίσταση των πολιορκημένων. Ζητούν ενισχύσεις και το μεγάλο πυροβόλο «την κουτσαχείλα» από το Ρέθυμνο.
Την δεύτερη μέρα ο αγώνας συνεχίζεται λυσσαλέος. Οι επιτιθέμενοι δεν μπορούν να αξιοποιήσουν την αριθμητική τους υπεροχή, (φανταστείτε από τη μια μεριά δέκα πέντε χιλιάδες και από την άλλη ούτε τριακόσιοι). Η κουτσαχείλα προκαλεί ρήγματα στην πόρτα του μοναστηριού μα οι αμυνόμενοι αντέχουν ακόμα. Οι γυναίκες και τα παιδιά μαζεύουν από τους σκοτωμένους φυσέκια. Η Δασκαλοχαρίκλεια δυο φορές στελιώνει το κοντάρι της σπασμένης σημαίας.
Τέλος, οι Τούρκοι μπαίνουν στο μοναστήρι. Ο αγώνας είναι στήθος με στήθος. Ο ηγούμενος σκοτώνεται. Κι ο Γιαμπουδάκης περιμένει να μπουν στην πυριτιδαποθήκη όσοι περισσότεροι εχθροί μπορούν και βάζει φωθιά στο μπαρούτι.
Αυτή είναι η ιστορία όπως καταγράφεται στα χαρτιά και στην μνήμη των ζωντανών. Μα εμένα πέρα από τον αγώνα και το αποτέλεσμα με εντυπωσιάζουν κι άλλα πράγματα.
Η θυσία των πολιορκημένων.
Γιατί το ξέρανε, πως πισωγύρισμα δεν υπάρχει. Πως ο θάνατος ήταν ο μόνος δρόμος. Κι όμως αρνηθήκανε δυο φορές την εύκολη λύση της παράδοσης.
Η Δασκαλοχαρίκλεια που δεν λύγισε ακόμα κι όταν είδε να πετάνε το κεφάλι του τελευταίου ζωντανού της γιού, στην ποδιά της,
Οι μαντατοφόροι που σταλθήκανε το βράδυ της πρώτης μέρας έξω από το μοναστήρι για βοήθεια και το πρωί ξαναγύρισαν για να πολεμήσουν.
Ο Σαουνάτσος που έσφαξε το πρωί της δεύτερης μέρας την πανέμορφη φοράδα του με την κουβέντα «καλλιά σκοτωμένη παρά τουρκεμένη» (ο Μουσταφάς πασάς τούχε μηνύσει πως ήθελε το άλογο. Κι αν του το έδινε, αυτός του εγγυόταν τη ζωή του).
Κι άλλα κι άλλα… που να φτάσει να τα μνημονέψει κανείς όλα. Γεγονότα μεγαλείου και ψυχικής ανάτασης.
Αγωνιστήκανε για την ιδέα. Για το χρέος. Γι’ αυτό που παίρνει τον άνθρωπο από το φθαρτό σώμα και τον ανεβάζει. Και τον κάνει εικόνα και ομοίωση του θείου.
Κι αναρωτιέμαι. Απόγονοι τέτοιων ανθρώπων εμείς, έχωμε δικαίωμα να τους προδώσωμε; Έχουμε το δικαίωμα, ακόμα και στην καθημερινότητα μας, να κιοτεύουμε;
Έχει μείνει κάτι από τους γενναίους αυτούς ανθρώπους και την κληρονομιά τους μέσα μας;
Ποιες αξίες και ιδανικά θα υπερασπίζαμε εμείς σήμερα;
Για ποιες θα θυσιαζόμαστε;
Για ποια άραγε υψηλά και άφθαρτα ιδανικά θα βρίσκαμε την δύναμη να κάνωμε υπερβάσεις;
Μπεμπλιδάκη Αγγελική
Συνεργασία Γιατρών του Κόσμου και Muslim Charity με σκοπό την ανθρωπιστική βοήθεια στην προσφυγική κρίση
Η βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Μuslim Charity προσέφερε δωρεά ύψους 50.000 € στους Γιατρούς του Κόσμου Ελλάδας για την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες καθώς και για την αγορά ενός οχήματος για τη μεταφορά του προσωπικού των Γιατρών του Κόσμου στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών.
Από την αρχή της προσφυγικής κρίσης το 2015, η Μuslim Charity μαζί με τους συνεργάτες της έχει στηρίξει τους μετακινούμενους πληθυσμούς στη Λέσβο και την Αθήνα με την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης, όπως υπνόσακους, τρόφιμα και άλλα είδη ανθρωπιστικής βοήθειας. Μέχρι σήμερα, χιλιάδες πρόσφυγες έχουν λάβει ανθρωπιστική βοήθεια από τη βρετανική οργάνωση, στα κέντρα στο Καρά Τεπέ και στη Μόρια της Λέσβου.
Φέτος, η Muslim Charity επέλεξε τους Γιατρούς του Κόσμου Ελλάδας για την επέκταση του έργου στήριξης των προσφύγων που έχουν παραμείνει παγιδευμένοι στη χώρα. Η οργάνωση προσέφερε δωρεά ύψους 50.000 € στους Γιατρούς του Κόσμου για την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης καθώς και για την αγορά ενός οχήματος για την μεταφορά του προσωπικού των Γιατρών του Κόσμου στα κέντρα φιλοξενίας.
Σε μία εποχή που οι υπηρεσίες που παρέχονται στον προσφυγικό πληθυσμό δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες του, η αλληλο-στήριξη και η συνεργασία μεταξύ των οργανώσεων είναι εξαιρετικής σημασίας. Πρωτοβουλίες όπως η συγκεκριμένη συνεισφέρουν στη βελτίωση των συνθηκών διαμονής και διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα. «H συνεργασία μας βασίζεται πάνω σε κοινές αξίες όπως αυτές της αλληλεγγύης και της διαφάνειας», επεσήμαναν ομόφωνα ο γενικός διευθυντής της Muslim Charity, κ. Μaroof Pirzada και ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, κ. Νικήτας Κανάκης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου.
Η Μuslim Charity σχεδιάζει να επεκτείνει τη συνεργασία της με τους Γιατρούς του Κόσμου Ελλάδας για την παροχή πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης και άλλων απαραίτητων υπηρεσιών για τους πρόσφυγες στο μέλλον.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
Ενημερώνουμε τους συμπολίτες μας ότι το Ανοικτό Πολυϊατρείο των Γιατρών του Κόσμου στα Χανιά μεταφέρθηκε σε νέα διεύθυνση, στην οδό Μάρκου Μπότσαρη 59 και θα παραμείνει κλειστό το προσεχές διάστημα για αποπεράτωση εργασιών. Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε όλους όσους βοήθησαν και στηρίζουν το έργο μας.
