■ Αστάθεια στην παραγωγή και ποιότητα και σημαντικές τοπικές ανακατατάξεις στην κατανάλωση και εξαγωγές
Αστάθεια στην παραγωγή και την ποιότητα του ελαιολάδου κατά την ερχόμενη 10/ετια προβλέπει έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ε.Ε.) για τις προοπτικές του αγροτικού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) κατά την περίοδο 2024-2035.
Η έκθεση εκτιμά ότι η κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει μείωση στην κατανάλωση των κύριων παραγωγών χωρών της ΕΕ και αύξηση στις υπόλοιπες.
Η ίδια έκθεση, σημειώνει ότι οι δύο τελευταίες εμπορικές περίοδοι έδειξαν πόσο ευάλωτη είναι η παραγωγή ελαιολάδου της ΕΕ στα δυσμενή καιρικά φαινόμενα και ότι η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να αποτελεί πρόκληση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερες διακυμάνσεις στην παραγωγή και στην ποιότητα του ελαιολάδου.
Εκτάσεις και παραγωγή
Η εγκατάλειψη της καλλιέργειας, επισημαίνει η έκθεση, μπορεί να συνεχιστεί «κυρίως λόγω μη ανανέωσης των γενεών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις αλλά και λογω εγκατάλειψης των εκτατικών παραδοσιακών μορφών καλλιέργειας.
Πάντως, σημειώνει, η ΕΕ ελπίζει ότι οι εκτάσεις που καταλαμβάνει η καλλιέργεια ελαιοδέντρων για παραγωγή ελαιολάδου θα διατηρηθούν (αριθμητικά) και πιστεύει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω νέων φυτεύσεων που θα γίνουν κυρίως στις βορειότερες περιοχές αλλά και στις τρίτες χώρες.
Λαμβάνοντας υπόψη την αύξηση της παραγωγικότητας και της καλλιεργούμενης έκτασης, η έκθεση εκτιμά ότι η παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ θα μπορούσε να φτάσει τα 2,2 εκατομμύρια τόνους το 2035, ποσότητα παρόμοια με την παραγωγή ρεκόρ της περιόδου 2021/2022.
Παγκόσμια κατανάλωση
Η κατανάλωση στις κύριες χώρες παραγωγής δείχνει να μειώνεται με την αύξηση της τιμής του ελαιολάδου τα τελευταία χρόνια, ιδίως μεταξύ των νέων ηλικιών. Ωστόσο, η τάση αυτή στις χώρες παραγωγής, αντισταθμίζεται αρκετά από τη μεγαλύτερη κατανάλωση στις μη παραγωγικές ελαιολάδου χώρες της ΕΕ. Παράλληλα η κατανάλωση αυξάνεται στις μη παραγωγές, έκτος ΕΕ, χώρες εξαιτίας της αυξανόμενης δημοτικότητας της Μεσογειακής Διατροφής και της επίδρασης των εκστρατειών ευαισθητοποίησης που προωθούν τα οφέλη του ελαιολάδου έναντι άλλων λιπαρών
Έτσι, τελικά, η παγκόσμια κατανάλωση προβλέπεται να παραμείνει σχετικά σταθερή (+0,1 % ετησίως) έως το 2035.
Εξαγωγές και εισαγωγές
Παράλληλα η έκθεση προσθέτει ότι οι εξαγωγές της Ε.Ε. σε τρίτες χώρες προβλέπεται να αυξάνονται έως το 2035 φτάνοντας στο 45% της παραγωγής της έναντι 37% της περιόδου 2018-2022.
Και η αύξηση αυτή θα επιτευχθεί κυρίως χάρη στην αύξηση των εξαγωγών στις Ασιατικές αγορές, αλλά και στην αύξηση των εξαγωγών σε ορισμένες αγορές αναπτυγμένων χωρών.
Από την άλλη πλευρά , οι εισαγωγές ελαιολάδου στην ΕΕ από τρίτες ελαιοπαραγωγικές χώρες μπορεί να αυξηθούν αντισταθμίζοντας εν μέρει τις ετήσιες απώλειες της παραγωγής.
Επίμετρον
Ωραία τα όσα καταγράφει η έκθεση! Οι προβλέψεις της όμως φαίνεται να βασίζονται στην άποψη ότι τα πράγματα θα κυλήσουν αυτόματα, όπως θα τα διαμορφώσει η αγορά με τους κανόνες που σήμερα διέπεται. Οι προτάσεις της για το ποια διαφορετικά μετρά πολίτικης απαιτούνται για την αποτροπή των δυσμενών, για την Ευρωπαϊκή Ελαιοκομία εξελίξεων που σημειώνει, απουσιάζουν!
*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ. Τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Μπορούν να αναδημοσιευτούν μόνο μετά άδεια του (nmixel@otenet.gr
