» Σύγχρονες ιατρικές μέθοδοι προσφέρουν λύσεις σε ζευγάρια που θέλουν να γίνουν γονείς
Ζητήματα “ταμπού” των προηγούμενων ετών απασχολούν όλο και περισσότερο τις νέες γυναίκες αλλά και τα ζευγάρια που επιθυμούν να τεκνοποιήσουν κι αντιμετωπίζουν ζητήματα υπογονιμότητας, με τη σύγχρονη ιατρική να προσφέρει λύσεις ζωής για αρκετούς ανθρώπους.
O κλινικός εμβρυολόγος Διαμαντής Δαφνής, επιστημονικός διευθυντής στο Μεσογειακό Ινστιτούτο Γονιμότητας στα Χανιά και ο Ιωάννης Κοκολάκης, επιμελητής Β´ Μ/Γ Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Χανίων Χανίων, μιλούν στα “Χανιώτικα νέα” για την κρυοσυντήρηση ωαρίων κάνοντας λόγο για σωτήρια επιλογή για τη διατήρηση της γονιμότητας στη σύγχρονη γυναίκα, την εξωσωματική γονιμοποίηση στην οποία οδηγούνται όλο και περισσότερα ζευγάρια καθώς 1 στα 6 είναι υπογόνιμα αλλά και τους μύθους που υπάρχουν γύρω από αυτές τις διαδικασίες, τονίζοντας πως η σωστή ενημέρωση κι η έγκαιρη δράση αποτελούν το “κλειδί”.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Ρωτώντας τον εμβρυολόγο για τη διαδικασία της κρυοσυντήρησης των ωαρίων, μας εξηγεί σε ποια ηλικία είναι προτιμότερο να γίνεται, λέγοντας πως «πρέπει να γίνεται σε όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία, άνω των 18 ετών γιατί τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχει η γυναίκα σε περίπτωση που θέλει να τα χρησιμοποιήσει αργότερα, όταν κι αν επιθυμήσει να κυοφορήσει».
Σύμφωνα με τον κ. Δαφνή, αυτό συστήνεται διότι οι ωοθήκες δρουν ως αποθηκευτικοί χώροι και οι γυναίκες κουβαλούν τα ωάριά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, επομένως όσο πιο νέα ωάρια καταψύχονται, τόσο πιο μεγάλο και το ποσοστό επιτυχίας. Πρόκειται για μια εύκολη διαδικασία όπως μαθαίνουμε, που έχει δύο τρόπους συλλογής των ωαρίων, είτε με φάρμακα είτε σε φυσικό κύκλο. Όταν φτάσει στο επιθυμητό μέγεθος το ωοθηκοφυλάκιο πραγματοποιείται η ωοληψία, κοντά στις μέρες ωορρηξίας. Εκεί η γυναίκα υπόκειται σε μια ήπια μέθη κι ο γυναικολόγος συλλέγει τα ωάρια και στη συνέχεια το κατάλληλο εργαστήριο αναλαμβάνει άμεσα την κρυοσυντήρηση του ώριμου ωαρίου μέσω της υάλωσης, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι και 55 χρόνια μετά!
Μια διαδικασία εύκολη μεν, αλλά αν χρειαστεί να γίνει πάνω από μία φορά, η γυναίκα επιβαρύνεται ψυχολογικά αλλά και οικονομικά καθώς δεν υπάρχει στήριξη από την πολιτεία σε αυτόν τον τομέα. Όπως μας λέει ο κ. Δαφνής, για αυτόν τον λόγο συστήνουν στις γυναίκες να παίρνουν φάρμακα, τις λεγόμενες ορμόνες, γύρω από τις οποίες έχουν δημιουργηθεί διάφοροι μύθοι: «αυτό που χρειάζεται είναι να γίνεται πλήρης γυναικολογικός έλεγχος και να σιγουρευτούμε ότι η γυναίκα δεν έχει κάποια προδιάθεση για καρκίνο».
ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Μιλώντας για τις κοινωνικές προεκτάσεις του ζητήματος, ο γιατρός τονίζει πως πρόκειται για επιλογή της γυναίκας. «Θα πρέπει να δούμε την κρυοσυντήρηση σαν μια διασφάλιση-διατήρηση της γονιμότητας».
Ο ίδιος παρατηρεί πως έχει αυξηθεί η ζήτηση τα τελευταία χρόνια, καθώς βοηθάει το γεγονός πως αναγνωρίσιμα πρόσωπα έχουν μιλήσει ανοιχτά για το ζήτημα εξαλείφοντας τα όποια ταμπού υπήρχαν.
Όπως τονίζει ο κ. Δαφνής, η διαδικασία αυτή δίνει τη σιγουριά στη γυναίκα, αφήνοντάς την ελεύθερη ουσιαστικά να ζήσει τη ζωή της δίχως την πίεση του χρόνου.
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Πέρα από το κοινωνικό, το οικονομικό κομμάτι μπαίνει συχνά εμπόδιο στο να προχωρήσει η γυναίκα στο βήμα αυτό. «Η κρυοσυντήρηση, μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή, τις εξετάσεις κ.ο.κ. θα ξεπεράσει τις 3.000 ευρώ» εξηγεί ο κλινικός εμβρυολόγος, κάτι που αποτελεί ανάχωμα για τη νέα γυναίκα κι ενώ η πολιτεία βοηθάει ως έναν βαθμό τα υπογόνιμα ζευγάρια με τη φαρμακευτική αγωγή και ένα μικρό επίδομα στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, αφήνει τη γυναίκα να επωμιστεί όλο το βάρος για την κρυοσυντήρηση. Όπως επισημαίνεται, δημιουργείται ένα χάσμα καθώς δεν υπάρχει ενημέρωση και παρότρυνση για το ζήτημα, ενώ μας αναφέρει πως «η αρχή των εξωσωματιστών στην Ελλάδα έχει κάνει εισηγήσεις ώστε να μπορέσει να εντάξει βάσει οικονομικών κριτηρίων τη βοήθεια προς τα ζευγάρια αλλά δεν έχει προχωρήσει».
ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ 1 ΣΤΑ 6 ΖΕΥΓΑΡΙΑ
Μιλώντας για την υπογονιμότητα αλλά και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στα “Χανιώτικα νέα”, ο γιατρός Ιωάννης Κοκολάκης αναφέρεται πρώτα στους παράγοντες που την επηρεάζουν, εξηγώντας πως «η υπογονιμότητα οφείλεται στο 40% στον ανδρικό παράγοντα, αντίστοιχα 40% στο γυναικείο με κάποια παθολογία στην ωορρηξία και στις σάλπιγγες και ένα 20% σε ανεξήγητη υπογονιμότητα με μεικτούς παράγοντες, ενώ ρόλο παίζει κι η κληρονομικότητα».
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, 1 στα 6 ζευγάρια είναι υπογόνιμα, κι ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό εμφανίζεται και μεγαλύτερο του 15%, καθώς έχει αυξηθεί ο μέσος όρος ηλικίας τεκνοποίησης. Επομένως, όπως σχολιάζει ο κ. Κοκολάκης, εύλογα υπάρχουν και λιγότερες γεννήσεις με την υπογονιμότητα να παίζει κι αυτή το ρόλο της, ενώ τονίζει το γεγονός πως η εξωσωματική γονιμοποίηση που επιλέγουν τα υπογόνιμα ζευγάρια εκτός από ψυχοφθόρα είναι αρκετά δαπανηρή διαδικασία. «Προφανώς δεν έχουν όλα τα ζευγάρια τη δυνατότητα να υποβληθούν στον έλεγχο και τη διερεύνηση που χρειάζεται αρχικά και έπειτα στην εξωσωματική γονιμοποίηση» αναφέρει ενώ προσθέτει πως αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα ίσως για τα ζευγάρια, καθώς καλύπτεται μόνο η ακριβή φαρμακευτική αγωγή και ένα μικρό επίδομα κι όχι οι εξετάσεις ή η διαδικασία της εξωσωματικής που είναι αρκετά κοστοβόρα.
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ
Τον ρωτάμε αν πλέον περισσότερα ζευγάρια προχωρούν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, με τον ίδιο να απαντά πως «σίγουρα δεν είναι ταμπού όπως παλαιότερα, ενώ το διαδίκτυο κι η πρόσβαση στην πληροφορία οδηγούν τα ζευγάρια στο να ζητήσουν βοήθεια από ειδικό όταν χρειάζεται. Όχι πολλά χρόνια πριν, συχνά κατηγορούσαν τις γυναίκες ότι είχαν το “πρόβλημα” και ο άντρας δεν ήθελε να διερευνηθεί το ζήτημα που τον αφορούσε, ενώ πλέον είναι κατανοητό ότι μοιράζονται το ίδιο ποσοστό ευθύνης». Οι μύθοι όμως γύρω από την εξωσωματική γονιμοποίηση καλά κρατούν με τους επικρατέστερους, σύμφωνα με τον επιμελητή Β’ της Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του ΓΝ Χανίων, να είναι ότι ευθύνονται οι γυναίκες για την υπογονιμότητα αλλά κι ότι τα παιδιά που γεννιούνται με την τεχνική της εξωσωματικής δεν είναι “φυσιολογικά”. Άλλος σημαντικός μύθος γύρω από την εξωσωματική γονιμοποίηση αφορά στα φάρμακα που χρησιμοποιούνται, τις ορμόνες, οι οποίες λανθασμένα θεωρείται ότι μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο, με τις μελέτες να τον έχουν διαψεύσει καθώς έχει αποδειχτεί ότι ο κίνδυνος είναι ο ίδιος με αυτόν του γενικού πληθυσμού.
Πότε όμως ένα ζευγάρι πρέπει να αναζητήσει βοήθεια; Όπως μας λέει ο γιατρός, ένα ζευγάρι για να θεωρηθεί υπογόνιμο θα πρέπει να υπάρξει αποτυχία επίτευξης κύησης 12 μήνες κι άνω τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς προφύλαξη. Στη συνέχεια το ζευγάρι υποβάλλεται σε εξετάσεις για να διερευνηθεί το ζήτημα (σπερμοδιάγραμμα αρχικά για τον άντρα, ενώ για τη γυναίκα κολπικό υπερηχογράφημα, ορμονολογικός έλεγχος και σαλπιγγογραφία). Σύμφωνα με τον γιατρό, είναι μια διαδικασία που δεν πρέπει να τρομάζει το ζευγάρι, αλλά πρέπει σίγουρα να εφοπλιστεί με αρκετή υπομονή γιατί πιθανόν θα διαρκέσει αρκετούς μήνες. Όσον αφορά στο ποσοστό επιτυχίας των εξωσωματικών βρίσκεται στο 60% περίπου, με τον ηλικιακό παράγοντα να παίζει κι εκεί σημαντικό ρόλο, καθώς όσο πιο νέα είναι η γυναίκα, τόσο πιο πολύ αυξάνονται οι πιθανότητες για μια επιτυχή εξωσωματική γονιμοποίηση.
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Το Νοσοκομείο της πόλης μας, στο οποίο υπηρετεί ο κ. Κοκολάκης, δε διαθέτει μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης, ενώ για να λειτουργήσει κάτι τέτοιο χρειάζεται εμβρυολόγο και εξωσωματιστή. Ρωτάμε τον γιατρό, κλείνοντας, για την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός μηχανισμού ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης γύρω από ζητήματα (υπο)γονιμότητας με τον ίδιο να μας απαντά πως «σίγουρα υπάρχει χώρος για πιο οργανωμένη ενημέρωση των πολιτών γύρω από το θέμα, από την επιστημονική, ιατρική κοινότητα και φορείς, προκειμένου να γνωρίζουν ποιες επιλογές έχουν κι έπειτα να λάβουν αποφάσεις σημαντικές για τη ζωή τους».
Η διάσταση του ιατρικού τουρισμού
Όσον αφορά τα Χανιά και το νησί, ο κ. Δαφνής σχολιάζει πως μέσω τέτοιων διαδικασιών δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για ιατρικό τουρισμό, κάτι που θα άξιζε να απασχολήσει φορείς και πολιτεία, ενώ παρατηρείται να έρχεται κόσμος από το εξωτερικό προκειμένου να χρησιμοποιήσει τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής καθώς η Ελλάδα έχει πιο “ελαστική” νομοθεσία σε σύγκριση με τις χώρες προέλευσής τους. «Γενικά στην Κρήτη αλλά και στα Χανιά, οι γυναίκες δεν το ψάχνουν όσο θα θέλαμε και περισσότερο μας επισκέπτονται νέα κορίτσια από το εξωτερικό, παρά Χανιώτισσες» αναφέρει ο ίδιος, τονίζοντας τέλος πως «εμείς λέμε ότι όπως οι γονείς διασφαλίζουν τις σπουδές στα παιδιά τους κοκ, μέσω της κρυοσυντήρησης διασφαλίζεται η δυνατότητα να κάνουν οικογένεια όταν κι αν το θελήσουν».
